Delegacja pracowników w ramach usług świadczonych przez agencję pracy tymczasowej

Analiza przepisów prawa polskiego – art. 67¹–67⁴ k.p. oraz dyrektywy 96/71/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z 16 grudnia 1996 r. dotycząca delegowania pracowników w ramach świadczenia usług (zwanej dalej dyrektywą) wskazuje, że z delegacją pracowników w ramach świadczenia usług mamy do czynienia, gdy pracodawca prowadzący działalność w jednym z państw członkowskich świadczy usługi na terytorium innego państwa członkowskiego. W związku z tym ww. przepisy Kodeksu pracy adresowane są do przedsiębiorców–pracodawców mających siedzibę w innym niż Polska państwie członkowskim, którzy świadczą usługi na terytorium Polski. Natomiast w przypadku przedsiębiorców–pracodawców prowadzących działalność w Polsce i świadczących usługi na terenie innego państwa członkowskiego mogą znaleźć zastosowanie przepisy prawa pracy państwa członkowskiego, w którym świadczą usługi. O tym, kiedy i w jakim zakresie regulacje prawa pracy innego państwa członkowskiego stosuje się do przedsiębiorców–pracodawców z Polski, stanowi wspomniana powyżej dyrektywa.

Autopromocja

Definicja pracownika

Pytanie, jakie warto postawić w związku z różnym rozumieniem terminu „pracownik” w prawach poszczególnych państw członkowskich, dotyczy kwestii, według jakiego prawa określamy, czy osoba delegowana przez przedsiębiorcę jest pracownikiem. Właściwe do określenia, kiedy mamy do czynienia z pracownikiem, jest prawo państwa członkowskiego, na którego terytorium dana osoba została delegowana (art. 2 ust. 2 dyrektywy). W przypadku przedsiębiorców z innych państw członkowskich niż Polska, którzy świadczą usługi na terytorium Polski, decydująca jest definicja pracownika sformułowana w art. 2 k.p. Z kolei dla przedsiębiorców prowadzących działalność w Polsce i świadczących usługi na terytorium innego państwa członkowskiego decydująca jest definicja „pracownika” przyjęta w prawie tego innego państwa członkowskiego.

Pracownik delegowany

Wiedząc, kogo uważamy za pracownika, warto wyjaśnić, kim jest „pracownik delegowany”. „Pracownikiem delegowanym” jest pracownik, który przez ograniczony czas wykonuje swoją pracę na terytorium innego państwa członkowskiego niż państwo, w którym zwyczajowo pracuje (art. 2 ust. 1 dyrektywy). W związku z tym o delegacji pracowników w ramach świadczenia usług mówi się w sytuacji, gdy w trakcie trwania stosunku pracy pracownik zmienia miejsce świadczenia pracy w ten sposób, że ma świadczyć pracę na terytorium innego państwa członkowskiego niż dotychczas. A więc dyrektywa i przepisy państw członkowskich wydane na jej podstawie nie znajdą zastosowania, gdy pracownik zostanie zatrudniony przez pracodawcę mającego na przykład siedzibę w Niemczech wyłączenie w celu wykonywania pracy na terytorium Polski, ponieważ w takim przypadku Niemcy nie są miejscem, w którym pracownik zwykle pracuje.

Ramy czasowe delegacji

Kolejne pytanie dotyczy czasowych granic delegacji. Po pierwsze, trzeba podkreślić, że okres delegacji powinien być każdorazowo oznaczony. Dyrektywa nie daje jednak wprost odpowiedzi, jaki jest minimalny oraz maksymalny okres delegacji. Można się zastanawiać, czy wysłanie pracownika do wykonywania pracy w innym państwie członkowskim, w związku z wykonywaniem tam usług przez pracodawcę, np. na okres kilku dni oznacza już delegację? Wykładnia art. 3 ust. 3–5 dyrektywy prowadzi do wniosku, że znajduje ona zastosowanie również do kilkudniowych delegacji pracownika w celu wykonywania pracy w ramach usług świadczonych przez pracodawcę delegującego, różny natomiast będzie zakres zastosowania przepisów państwa świadczenia usług do pracowników delegowanych. Jeśli chodzi o maksymalny okres delegacji, to dyrektywa również wprost nie daje odpowiedzi. Stanowi jedynie że okres delegowania jest obliczany na podstawie okresu odniesienia obejmującego jeden rok, licząc od dnia rozpoczęcia delegowania w art. 3 ust. 6.

Warto jednak pamiętać w tym przypadku o regulacjach z zakresu ubezpieczeń społecznych, które mogą mieć wpływ na decyzje podejmowane przez pracodawców. Generalną zasadą prawa ubezpieczeń jest to, że pracownik podlega ubezpieczeniom społecznym w państwie członkowskim, na którego terenie wykonuje pracę. Wyjątek od tej zasady dotyczy pracowników delegowanych na terytorium innego państwa członkowskiego niż państwo, w którym zwykle wykonują pracę. Jeżeli przewidywany okres delegacji tych pracowników nie przekracza 12 miesięcy, podlegają oni w zakresie ubezpieczeń społecznych ustawodawstwu państwa, z którego są delegowani, z tym zastrzeżeniem, że nie zostali delegowani w miejsce osoby, której okres delegacji upłynął.

Delegowanie przez agencję pracy tymczasowej

Agencja pracy tymczasowej może również delegować pracowników tymczasowych do wykonywania pracy w innym państwie członkowskim na zasadach określonych w dyrektywie (art. 1 ust. 3 lit. c w zw. z art. 1 ust. 1 dyrektywy).

Przepisy te stanowią po pierwsze, że dyrektywę stosuje się do przedsiębiorstw prowadzących działalność w państwie członkowskim, które w ramach świadczenia usług poza jego granicami delegują pracowników na terytorium innego państwa członkowskiego, po drugie, że stosuje się ją również do przedsiębiorstw, które wynajmują pracownika przedsiębiorstwu prowadzącemu działalność gospodarczą na terytorium innego państwa członkowskiego. Podstawowy warunek stanowi to, że w okresie delegacji między pracownikiem tymczasowym a agencją pracy tymczasowej musi istnieć stosunek pracy. W związku z powyższym pojawia się pytanie, czy z delegacją w rozumieniu dyrektywy będziemy mieli do czynienia, gdy np. agencja pracy tymczasowej zarejestrowana w Polsce świadczy usługi wyłącznie dla klienta z Niemiec. Przedsiębiorca ma prowadzić działalność na terytorium jednego państwa członkowskiego i jednocześnie świadczyć usługi na terytorium innego państwa członkowskiego, a więc sam fakt posiadania siedziby w Polsce nie musi oznaczać, że agencja prowadzi działalność na terytorium Polski (art. 1 ust. 1 dyrektywy). Posiłkując się tutaj wykładnią przepisów z zakresu ubezpieczeń społecznych, organy ubezpieczeń społecznych wskazują, że decydujące znaczenie w celu ustalenia, czy doszło do delegacji pracowników z Polski do wykonywania pracy w innym państwie członkowskim (a więc czy można zastosować wyjątek od zasady, że pracownik podlega ubezpieczeniom społecznym w państwie, w którym wykonuje pracę), ma fakt, iż agencja pracy tymczasowej prowadzi swoją zwykłą działalność (kieruje osoby do wykonywania pracy pod kierownictwem i na rzecz pracodawcy użytkownika) na terytorium Polski.

Podstawa prawna:

• art. 67¹–67⁴ Kodeksu pracy,
• dyrektywa 96/71/WE Parlamentu Europejskiego i Rady Europy z 16 grudnia 1996 r. dotycząca delegowania pracowników w ramach świadczenia usług (DzUrz WE L 18 z 21.01.1997 r., s. 1–6).

Autopromocja

Zbiegi tytułów do ubezpieczeń społecznych

Sprawdź