Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Ochrona sygnalistów w Polsce - od kiedy nowe przepisy?

Gabriela Rychły
Inspektor Ochrony Danych (IOD), Auditor Wewnętrznego Systemu Zarządzania Jakością i Bezpieczeństwa Informacji, mediator sądowy i pozasądowy
Ochrona sygnalistów w Polsce - od kiedy nowe przepisy?
Ochrona sygnalistów w Polsce - od kiedy nowe przepisy?
Shutterstock
Ochrona sygnalistów w firmie - od kiedy przepisy dyrektywy unijnej zaczynają obowiązywać w Polsce? Kto może być sygnalistą? Co się zmieni?

Ochrona sygnalistów w Polsce od 17 grudnia 2021 r.

Wszystkie kraje członkowskie, w tym Polska, mają czas do 17 grudnia 2021 roku na implementację unijnej Dyrektywy o ochronie sygnalistów. W związku z tym polscy pracodawcy muszą być przygotowani na wdrożenie nowych procedur. Założeniem Dyrektywy o ochronie sygnalistów jest stworzenie skutecznych kanałów informowania o naruszeniach unijnego prawa w obrębie danej organizacji. Osoby dokonujące takich zgłoszeń na gruncie Dyrektywy nazywane są sygnalistami. Jest coraz mniej czasu, by zarządy przekonały pracowników do zmiany podejścia do kwestii informowania o nadużyciach.

Niestety w naszej mentalności bycie sygnalistą jest postrzegane w bardzo negatywny sposób jako donoszenie na swojego pracodawcę. Osobiście, uważam że nie procedury czy wymogi formalne, ale właśnie konieczność zmian w mentalności to zdecydowanie największe wyzwanie dla przedsiębiorstw w związku z unijną dyrektywą o ochronie sygnalistów. Należy pamiętać o tym, że w polskim prawie już istnieją odniesienia do uprawnień sygnalisty. Co prawda, wprowadzone zostały obligatoryjne procedury zgłaszania nadużyć w sektorze finansowym oraz w ustawie o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu, ale to wejście w życie dyrektywy unijnej będzie prawdziwą zmianą.  

Kto może być sygnalistą?

Zacznijmy od tego, kto może być sygnalistą: pracownik, samozatrudniony współpracownik, wspólnik, wykonawca, stażysta, podwykonawca, dostawca, były pracownik, a nawet osoba w trakcie rekrutacji. Tak naprawdę w praktyce sygnalistą może być każdy, kto miał styczność z daną organizacją. Należy wspomnieć również o tym, że sygnaliście przysługuje prawna ochrona przed działaniami represyjnymi, odwetowymi, tutaj jednak musi byś spełniony pewien warunek, a mianowicie, że sygnalista musi działać w dobrej wierze, więc nadużycie musi być realne i faktyczne. Gdyby było inaczej, ochrona nie będzie takiej osobie przysługiwała.

3 rodzaje zgłoszeń sygnalisty

Dyrektywa przewiduje 3 rodzaje zgłoszeń:

  1. wewnętrzne (obowiązujące na terenie firmy),
  2. zewnętrzne (gdy informacja o nadużyciach trafia do zewnętrznej instytucji) i
  3. ujawnienia publiczne.

Przepisy unijne o sygnalistach - co się zmieni?

Dyrektywa zakłada, że na początku nadużycie powinno być zgłoszone na poziomie wewnętrznym. Polska znajduje się w gronie 21 państw, które rozpoczęły już prace nad wdrożeniem Dyrektywy do porządku prawnego. Finalnie gotowe prawo o ochronie sygnalistów musi wejść w życie najpóźniej 17 grudnia 2021 roku.  Nie mamy co prawda jeszcze naszych krajowych przepisów, niemniej unijny akt prawny odnosi się do ogólnych warunków, jakie przedsiębiorca musi spełnić w celu zapewnienia ochrony sygnalistom. Nie wspomina się w nim o konkretnych działaniach, dlatego wierzę, że krajowy ustawodawca być może doprecyzuje te wymogi. Na chwilę obecną musimy jednak zakładać, że to na przedsiębiorcy będzie spoczywać obowiązek wdrożenia takich narzędzi, które będą spójne z unijnymi wytycznymi.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Jakoś dziwnie przypomina mi się tutaj Unijne rozporządzenie RODO. My, przedsiębiorcy, mamy już doświadczenie we wprowadzaniu przepisów, które są dość mocno ogólne. W chwili obecnej bazując na samym akcie unijnym dotyczącym ochrony sygnalistów, możemy określić kluczowe i zarazem minimalne treści nowych wymogów. Mam tutaj na myśli tworzenie nowych, odpowiednich kanałów i regulacji, procedur, które będą umożliwiały swobodne zgłaszanie naruszeń przy jednoczesnym zapewnieniu ochrony sygnalistom. Do obowiązków pracodawcy należeć będzie zapewnienie możliwości anonimowego zgłoszenia uchybień i nieprawidłowości. W ramach wdrażania Ustawy o ochronie sygnalistów pracodawca musi mieć świadomość, że wprowadzone procedury mają mieć wymiar realny, a nie tylko czysto formalny, to muszą być faktycznie działające narzędzia, dobrze dobrane procedury. Czynności te wymagać będą gruntownej analizy regulaminów obowiązujących w danej firmie i znormalizowania procedur postępowania, niezbędne mogą się okazać szkolenia pracowników w zakresie ich nowych uprawnień. 

Sygnaliści - obowiązki pracodawcy

Ochrona sygnalistów daje jednak pewną swobodę działania przedsiębiorcom. Sami mogą dokonać wyboru w zakresie kanałów informacyjnych, osoby przyjmującej zgłoszenie czy też samego sposobu informowania. Przedsiębiorca może na drodze wewnętrznych regulaminów stworzyć system informowania na podstawie ogólnie dostępnych środków przekazu. Na chwilę obecną może wyróżnić m.in. kanały cyfrowe, takie jak: dedykowany system informatyczny, dedykowana skrzynka e-mail, czy też infolinia. Mogą to być również papierowe formy informowania: notatki, oficjalne pisma czy anonimowe głoszenia na piśmie. Brak jednoznacznej ustawy o ochronie sygnalistów pozwala na większą swobodę co do wyboru kanałów informowania. Należy jednak pamiętać, że dowolność we wdrażaniu wewnętrznych systemów sygnalizowania opiera się na określonych w Dyrektywie standardach.         

Sygnalista - jakie korzyści może przynieść firmie?

Na koniec zastanówmy się, dlaczego w ogóle nadużycia warto zgłaszać? Jedną z korzyści jest ograniczenie finansowych i reputacyjnych strat firmy. Badania wykazują, że firmy tracą około 5% rocznych przychodów z powodu nadużyć. Poprawia się też konkurencja rynkowa, ponieważ działania sygnalistów mogą ograniczać korupcję. Każde przedsiębiorstwo, każda firma, każdy pracodawca powinien sam sobie odpowiedzieć na pytanie jak ważną rolę w jego zespole może spełnić sygnalista i dać jasny sygnał że takie działania są mile widziane a wręcz pożądane bo mogą z nich płynąć wymierne korzyści dla firmy. 

Nowe przepisy związane z sygnalistami - od kiedy?

Czasu na wdrożenie zmian mamy coraz mniej - regulacje mają obejmować instytucje publiczne oraz firmy prywatne zatrudniające co najmniej 250 pracowników od 17 grudnia 2021 r., a od 17 grudnia 2023 r. firmy prywatne zatrudniające co najmniej 50 pracowników.

Reklama
Zaktualizuj swoją wiedzę z naszymi publikacjami i szkoleniami
Źródło: INFOR
Czy ten artykuł był przydatny?
tak
nie
Dziękujemy za powiadomienie - zapraszamy do subskrybcji naszego newslettera
Jeśli nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania w tym artykule, powiedz jak możemy to poprawić.
UWAGA: Ten formularz nie służy wysyłaniu zgłoszeń . Wykorzystamy go aby poprawić artykuł.
Jeśli masz dodatkowe pytania prosimy o kontakt

Komentarze(0)

Pokaż:

Uwaga, Twój komentarz może pojawić się z opóźnieniem do 10 minut. Zanim dodasz komentarz -zapoznaj się z zasadami komentowania artykułów.
    QR Code

    © Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

    Uprawnienia rodzicielskie
    certificate
    Jak zdobyć Certyfikat:
    • Czytaj artykuły
    • Rozwiązuj testy
    • Zdobądź certyfikat
    1/10
    Ile tygodni urlopu macierzyńskiego można maksymalnie wykorzystać jeszcze przed porodem?
    nie ma takiej możliwości
    3
    6
    9 - tylko jeśli pracodawca wyrazi na to zgodę
    Następne
    Kadry
    Zapisz się na newsletter
    Zobacz przykładowy newsletter
    Zapisz się
    Wpisz poprawny e-mail
    Olbrzymie zainteresowanie konkursem ZUS na poprawę BHP dla przedsiębiorców

    Konkurs na poprawę BHP dla przedsiębiorców. Ponad 5 tysięcy wniosków wpłynęło w konkursie dla płatników składek na projekty poprawy bezpieczeństwa i higieny pracy (BHP). Na ten cel ZUS przeznaczy 100 milionów zł. Wnioski dotyczyły takich dziedzin, jak: przetwórstwo przemysłowe, budownictwo oraz opieka zdrowotna i pomoc społeczna.

    Wniosek o zwrot nadpłaconej składki zdrowotnej za 2022 rok dostępny na PUE ZUS

    Wniosek o zwrot nadpłaty, w związku z rozliczeniem składki zdrowotnej za 2022 r., jest udostępniany na Platformie Usług Elektronicznych ZUS. Przed jego podpisaniem i wysłaniem należy koniecznie potwierdzić rachunek bankowy, na który ma być przekazany zwrot.

    Ochrona danych osobowych w miejscu pracy. Wprowadzenie RODO a prywatność pracowników

    Wprowadzenie ogólnych uregulowań prawnych dotyczących ochrony danych osobowych przyniosło zmiany również w sferze miejsc pracy. Rozporządzenie Ogólne o Ochronie Danych Osobowych (RODO), które weszło w życie w maju 2018 roku, ma na celu zapewnienie większego bezpieczeństwa danych i ochronę prywatności obywateli. 

    Dzień Matki. Co należy się matkom

    Dzień Matki to dobra okazja, by przypomnieć, z jakich świadczeń pieniężnych korzystają matki i ojcowie. Co należy się rodzicom mającym dzieci?

    Dzień Matki. Łączenie macierzyństwa z powrotem na rynek pracy to wyzwanie

    Mamy stawiane są przed wieloma wyzwaniami. Dotyczy to zarówno samego macierzyństwa, ale także powrotu do pracy. Z jednej strony obciąża je opieka nad dzieckiem, a z drugiej strony, wydłużające się okresy urlopów związanych z macierzyństwem powodują trudności z powrotem na rynek pracy. 

    Świadczenie wspierające i pielęgnacyjne: zmiany zasad i stawek

    Świadczenie wspierające zmienia kształt na etapie prac sejmowych. Obecnie przewiduje się kilka progów. Planowane są kwoty od 635 zł do ponad 3 tys. zł. Świadczenie wspierające ma być tylko dla pełnoletnich, przed 18. rokiem życia jedynie świadczenie pielęgnacyjne.

    Przedsiębiorcy boją się rozliczenia z fiskusem. Chodzi o koszty pracy zdalnej pracowników

    Praca zdalna została uregulowana w Kodeksie pracy. Nowe przepisy nakładają na pracodawców nowe obowiązki. W związku z tym wielu z nich stanęło przed pilną potrzebą cyfryzacji. Pojawił się też problem rozliczenia z fiskusem w zakresie odliczenia od podatku komputerów i urządzeń przekazywanych pracownikom. Czy jest się czego bać?

    Środki na rachunku PPK są chronione przed egzekucją

    Zasadą jest, że środki zgromadzone na rachunku PPK uczestnika nie podlegają egzekucji sądowej ani administracyjnej. Nie dotyczy to egzekucji, która ma na celu zaspokojenie roszczeń alimentacyjnych.

    Webinarium „Ewidencja czasu pracy po zmianach 2023 – wzory dokumentów” + certyfikat gwarantowany

    Zapraszamy na praktyczne webinarium „Ewidencja czasu pracy po zmianach 2023 – wzory dokumentów” z gwarantowanym imiennym certyfikatem, które odbędzie się 12 czerwca 2023 roku. Polecamy!

    IT. Idealna branża dla mam?

    Intensywny rozwój nowych technologii sprawił, że znacznie poszerzył się wachlarz profesji, dla których IT jest wspólnym mianownikiem. I choć utarł się stereotyp, że branża IT zdominowana jest przez mężczyzn, kobiety coraz lepiej sobie radzą w tym sektorze, skutecznie konkurując i współpracując z panami. Również te, które zdecydowały się łączyć rozwój zawodowy z macierzyństwem. Co je przekonuje do pracy w IT?

    Chorwacja: Świętowanie z pasją

    Chorwacja, malownicze państwo położone na wybrzeżu Adriatyku, słynie nie tylko z pięknych krajobrazów i wspaniałych plaż, ale także z bogatej kultury i tradycji. Jednym z aspektów, które przyciągają uwagę zarówno turystów, jak i mieszkańców, są dni wolne od pracy obchodzone w tym kraju. 

    Chorwacja – Dni wolne 2023

    Chorwacja znajduje się w czołówce krajów Unii Europejskiej pod względem liczby dni wolnych od pracy w roku. Nie licząc niedziel kalendarz chorwackich dni świątecznych obejmuje trzynaście dni w roku. Kiedy przypadają dni wolne od pracy w Chorwacji?

    Jakich umiejętności polscy pracownicy uczą się najchętniej?

    Analizując 782 632 minut spędzonych na oglądaniu 10 najpopularniejszych seriali edukacyjnych, serwis rozwojowy Youniversity przygotował ranking umiejętności najbardziej pożądanych przez pracowników. Użytkownicy platformy najczęściej sięgają po tematykę dotyczącą snu oraz tego co na niego wpływa i w jaki sposób można nim zarządzać. Kolejnymi umiejętnościami, które chcą nabyć pracownicy są skuteczne rozwiązywanie konfliktów oraz przekazywanie dobrego feedbacku.

    Zwolnienia w branży IT

    Od początku 2023 roku w branży technologicznej dokonano zwolnień dziesiątek tysięcy specjalistów. W Polsce trend ten jest obecny w mniejszym wymiarze, jednak specjaliści biorący udział w procesach rekrutacyjnych coraz częściej wymagają form zatrudnienia, które zabezpieczą ich przed nagłą utratą pracy.

    Centrum technologiczne Visa w Polsce

    Visa uruchomi w Polsce nowoczesny Hub Technologiczny. Będzie to piąte tego typu centrum Visa na świecie i pierwsze w Europie.

    Minister Maląg o egzaminie ósmoklasisty

    Przed wami bardzo ważne dni. Jestem przekonana, że wykonana przez was ogromna praca w trakcie roku szkolnego przyniesie zamierzone rezultaty - napisała minister rodziny i pracy Marlena Maląg, życząc ósmoklasistom powodzenia na egzaminie.

    Zmiana zasad przyznawania i wypłaty zasiłku pogrzebowego po osobach uprawnionych do emerytur/rent pracowniczych wypłacanych przez KRUS w zbiegu z emeryturami/rentami rolniczymi

    Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego informuje, że od dnia 1 czerwca 2023 r. zasiłki pogrzebowe po zmarłych emerytach/rencistach uprawnionych do emerytur/rent rolniczych wypłacanych przez KRUS w tzw. zbiegu z emeryturą/rentą z systemu powszechnego i członkach ich rodzin będzie przyznawał i wypłacał Zakład Ubezpieczeń Społecznych.

    Visa zatrudni 1500 specjalistów w Polsce w globalnym hubie technologiczno-produktowym

    Visa planuje otworzyć w Polsce globalny hub technologiczno-produktowy, który będzie pierwszym tego rodzaju projektem w Europie Środkowo-Wschodniej. Jak przekazano, w ciągu najbliższych kilku lat w hubie ma pracować 1500 specjalistów z obszaru technologii.

    Oszuści podszywają się pod ZUS

    Ostrzegamy przed fałszywymi wiadomościami rozsyłanymi przez oszustów w celu wyłudzenia danych. Nie należy klikać w podejrzane linki zarówno mailowe, jak i w wiadomościach SMS ani pobierać załączników niewiadomego pochodzenia.

    Doświadczenia przedsiębiorców

    Dla młodych osób, myślących o rozpoczęciu prowadzenia własnej firmy, powinno być ważne podpatrywanie doświadczonych, odnoszących sukcesy przedsiębiorców. „Możemy odpowiedzieć na wszystkie ich pytania i wskazać najlepsze drogi rozwoju” – przekonuje Beata Drzazga, motywator, inspirator, doradca biznesowy.

    Urlop opiekuńczy – nowość bez zaświadczeń, bez wynagrodzenia

    Urlop opiekuńczy jest nową konstrukcją w Kodeksie pracy, która daje prawo do dodatkowych pięciu dni wolnych rocznie. Jak złożyć wniosek do pracodawcy?

    Hiszpania: Wypoczynek integralną częścią stylu życia

    Hiszpania słynie z kultury, tętniącego życia i licznych świąt, które przyciągają turystów z całego świata. Jest to kraj, w którym dni wolne od pracy odgrywają ważną rolę i stanowią integralną część hiszpańskiego stylu życia. Hiszpanie są znani z tego, że umieją łączyć pracę z relaksem i celebracją. W tym artykule przyjrzymy się dniom wolnym od pracy w Hiszpanii oraz niektórym z najważniejszych świąt obchodzonym w tym kraju.

    Hiszpania – Dni wolne 2023

    Hiszpania składa się z siedemnastu wspólnot (regionów) autonomicznych oraz dwóch miast autonomicznych. Taka struktura państwa wpływa także na kalendarz dni świątecznych. Tylko niektóre mają charakter ogólnokrajowy; większość ustalają władze autonomicznych wspólnot i miast. Kiedy przypadają dni wolne w Hiszpanii?

    Nawet 30 tyś. kary za niewydanie w terminie świadectwa zgodnie z nowym wzorem

    Pracodawcy powinni pamiętać, że od dnia 23 maja 2023 r. w świadectwie pracy obowiązują trzy ważne zmiany i w związku z tym powinni stosować nowy, bardziej rozbudowany wzór. Pracodawcy w ramach odpowiedzialności wykroczeniowej mogą ponieść nawet 30 tyś. kary za niewydanie w terminie świadectwa pracy.

    Zarządzanie w rzeczywistości nieustannej transformacji

    W czasach kiedy jedyną pewną rzeczą jest zmiana, liderzy muszą zdobywać zupełnie nowe kompetencje, aby umożliwić rozwój przedsiębiorstw, którymi zarządzają. Strategia na przeczekanie czy też próba długofalowego planowania nie zdaje egzaminu. Obecnie liczy się przede wszystkim trafna identyfikacja nadchodzących trendów, znalezienie w nich szansy na rozwój dla swojego biznesu oraz skuteczne przygotowanie zespołów na ich wdrożenie.