REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

RODO a badanie alkomatem w miejscu pracy

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Magda Judejko
Prawnik, Inspektor ds. Ochrony Danych Osobowych, Menadżer
alkohol, praca, alkomat, bhp, badanie/fot. shutterstock
alkohol, praca, alkomat, bhp, badanie/fot. shutterstock
fot. Shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

4 maja 2019 r., prawie rok od wejścia RODO, wprowadzono nowelizacje 160 ustaw, w tym Kodeksu Pracy. Nowe przepisy z założenia miały ułatwiać interpretacje przepisów RODO oraz wspierać pracodawców i organizacje we wdrażaniu racjonalnych rozwiązań, zw. z ochroną danych osobowych. Tymczasem, jeżeli chodzi o wyrywkowe badanie alkomatem w miejscu pracy, Ministerstwo Cyfryzacji, które wprowadzało RODO oraz Prezes Urzędu Ochrony Danych Osobowych, w odmienny sposób interpretują przepisy Kodeksu Pracy. Rozbieżność interpretacyjna spowodowała lawinę kolejnych zapytań i niepewności w zakładach pracy i organizacjach.

Przykład badania alkomatem w zakładach pracy w praktyce:

REKLAMA

Autopromocja

Firma produkcyjna X, zatrudniająca 1500 pracowników, posiada wewnętrzny system losowania pracowników, służący do wyrywkowego badania alkomatem przez ochronę. System służy do prewencyjnego badania trzeźwości wszystkich pracowników, zarówno fizycznych, jak również biurowych, w celu zachowania bezpieczeństwa w miejscu pracy.

Należy podkreślić, że wyrywkowe, prewencyjnie badanie trzeźwości, stosowane jest dla bezpieczeństwa, m.in. w firmach transportowych, budowlanych, jak również produkcyjnych, gdzie brak równowagi psychicznej i fizycznej pracowników, m.in. w wyniku picia alkoholu, może być tragiczne w skutkach. UODO zaopiniował, że wiedza o stanie nietrzeźwości pracownika jest informacją o stanie zdrowia. Stan zdrowia według RODO to dana szczególnej kategorii. 

Prezes UODO w swojej opinii uznał (tutaj: https://uodo.gov.pl/pl/138/1076), że w obecnym stanie prawnym pracodawcy nie mogą samodzielnie prowadzić kontroli stanu trzeźwości pracowników, dotyczy to również kontroli prewencyjnych. W związku ze zmianami 160 ustaw 4 maja 2019 r. znowelizowany został m.in. Kodeks Pracy, w zw. z wejściem w życie RODO. UODO otrzymał wiele zapytań dotyczących wykładni prawa (art. 22(1) Kodeksu Pracy) Nowy przepis mówi o tym, że dane szczególnych kategorii, w tym o zdrowiu, pracodawca może przetwarzać, gdy pracownik bądź kandydat do pracy wyrazi na to zgodę i z własnej inicjatywy przekaże takie dane.  

Dane szczególnej kategorii to katalog danych szczególnych, które są wrażliwe, a ich naruszenie może mieć poważniejsze konsekwencje niż w przypadku naruszenia zwykłych danych osobowych (np. stan zdrowia, wyznanie, orientacja seksualna).

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Prezes UODO zakwalifikował dane dotyczące trzeźwości do danych o stanie zdrowia. Jednakże, według UODO, należy stosować art. 17 ustawy z dnia 26 października 1982 r. O wychowaniu w trzeźwości przeciwdziałaniu alkoholizmowi:

„Zgodnie z przywołanym przepisem stan trzeźwości pracowników można więc sprawdzać, ale tylko wtedy, gdy łącznie są spełnione dwa warunki:

  • badanie odbywa się na żądanie kierownika zakładu pracy, osoby przez niego upoważnionej lub pracownika, co do którego zachodzi uzasadnione podejrzenie, że spożywał alkohol w czasie pracy lub stawił się do niej w stanie po użyciu alkoholu,
  • badanie stanu trzeźwości pracownika przeprowadza uprawniony organ powołany do ochrony porządku publicznego (np. Policja), zaś zabiegu pobrania krwi dokonuje osoba posiadająca odpowiednie kwalifikacje zawodowe, co ma zapewnić wiarygodność wyniku badania.”

Podsumowując opinie UODO:

  • dane o stanie trzeźwości to dane szczególnej kategorii;
  • pracodawca musi mieć uzasadnione podejrzenie, że pracownik jest pod wpływem alkoholu, a następnie powinien wezwać policje, aby zweryfikować swoje przypuszczenia;

Polecamy: RODO dla kadrowych i HR. Zmiany od 4 maja 2019 roku

Wspomniana rozbieżność w opiniach na temat wyrywkowego badania alkomatem jest znaczna, ponieważ Urzędnicy Ministerstwa Cyfryzacji oraz większość specjalistów ds. ochrony danych osobowych, przedstawia stanowisko w którym to wyrywkowe badanie alkomatem nie stanowi naruszenia, ponieważ:

  • dane dotyczące wyników badania alkomatem, według urzędników, nie są daną o stanie zdrowia (tzn. nie są to dane wrażliwe - dane szczególnej kategorii). Jednorazowa sytuacja w której test wykaże, że pracownik jest pod wpływem alkoholu nie oznacza stwierdzenia choroby alkoholowej;
  • należy uznać przepisy Kodeksu Pracy lex specialis w stosunku do ustawy o wychowaniu w trzeźwości – oznacza to że przepisy Kodeksu Pracy, według tej wykładni mają mieć pierwszeństwo przed przepisami ustawy o wychowaniu w trzeźwości;
  • istnieje możliwość potraktowania badań alkomatem jako formy dozwolonego monitoringu;
  • w przypadku, gdy pracownik podejmuje czynności związane są bezpośrednio z ratowaniem życia lub zdrowia lub mogą mieć na nie bezpośredni wpływ, podstawą do przetwarzania danych dotyczących trzeźwości może być art. 6 ust. 1 lit. d) RODO mówiący o ochronie żywotnych interesów.

Podsumowując, pracodawcy, którzy prowadzili dotychczas wyrywkowe badania alkomatem, powinni równoważyć potrzebę zapewnienia bezpieczeństwa, z prawem do prywatności i godnością pracownika. Warto przeanalizować regulaminy pracy oraz zgody pracowników, wcześniejsze wypadki spowodowane pod wpływem alkoholu oraz zastanowić czy badając trzeźwość na poszczególnych stanowiskach, można powołać się na ochronę żywotnych interesów (art. 6 ust. 1 lit. D).

Autor: Magda Judejko, www.pharos.pl

Zapisz się na newsletter
Kodeks pracy, urlopy, wynagrodzenia, świadczenia pracownicze. Bądź na bieżąco ze zmianami z zakresu prawa pracy. Zapisz się na nasz newsletter.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

Uprawnienia rodzicielskie - QUIZ
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/10
Ile tygodni urlopu macierzyńskiego można maksymalnie wykorzystać jeszcze przed porodem?
nie ma takiej możliwości
3
6
9 - tylko jeśli pracodawca wyrazi na to zgodę
Następne

REKLAMA

Kadry
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Nie będzie rewolucji w kodeksie pracy. Dłuższe urlopy jednak nie dla wszystkich lecz dla wybranych, czyli dla kogo dodatkowe świadczenia

Czas pracy skrócony do 35 godzin w tygodniu, a urlopy wydłużone z 20 dni i 26 dni do dni 35 – i to dla wszystkich. Takie niedawno były zapowiedzi odnośnie dwóch wielkich reform w kodeksie pracy. Rewolucje odwołane, o dłuższych urlopach należy zapomnieć. A krótszy tydzień pracy?

Zmiany w przepisach BHP od 2026 czy 2027 roku? Temperatury progowe i czasowe wstrzymanie pracy

Będą zmiany w przepisach BHP. Dotyczą pracy w wysokich temperaturach. Wprowadza się temperatury progowe, po przekroczeniu których pracodawca ma obowiązek wprowadzenia działań ograniczających obciążenie cieplne, np. krótszy czas pracy, przerwy w pracy czy praca zdalna. Przy najwyższych temperaturach praca zostanie czasowo wstrzymana.

Przy jakich temperaturach pracodawca zapewnia wodę i napoje? Czy w pracy musi być klimatyzacja?

Praca w wysokich temperaturach jest szczególnie uciążliwa, a nawet może zagrażać zdrowiu i życiu pracowników. Przy jakich temperaturach pracodawca zapewnia wodę i napoje? Czy w pracy musi być klimatyzacja? Poznaj aktualnie obowiązujące przepisy BHP.

Sprzedaż w 2030 r. czyli kompetencje przyszłości. Jaki musi być handlowiec za 5 lat?

Sprzedaż dynamicznie się zmienia. Bywa, że klient kończy rozmowę z handlowcem w środku ofertowej formułki. Dziś, a jeszcze bardziej za 5 lat, klienci potrzebują rozmowy, zrozumienia, uważnego słuchania i pomocy. Coraz ważniejsza jest uczciwość i działanie zgodnie z wartościami. O czym dziś musi wiedzieć handlowiec, aby w 2030 r. posiadał wszystkie wymagane kompetencje?

REKLAMA

Przeniesienie pracownika do innego działu. Co z wypowiedzeniem zmieniającym i odprawą?

W praktyce może się zdarzyć, iż pracodawca przenosi pracownika do innego działu, aby uniknąć zwolnień. Jak dokonać tego zgodnie z prawem? Kiedy nie jest potrzebne wypowiedzenie zmieniające? Czy przenoszonemu pracownikowi trzeba wypłacić odprawę?

Ekstremalne temperatury zmniejszają wydajność pracy

Z powodu upałów w Chinach, Hiszpanii, Włoszech i Grecji PKB może spaść o blisko 1 pkt proc. - wynika z raportów ekspertów Allianz Trade. Ekstremalne temperatury maja duży wpływ na wydajność pracy.

Realia pracy tymczasowej. Co liczy się dziś dla firm i kandydatów? [Badanie]

Na rynku pracy, gdzie coraz trudniej o trwałość i przewidywalność, głos pracowników oraz pracodawców staje się jednym z najczulszych barometrów zmian. Job Impulse co roku bada poziom satysfakcji obu tych grup. Najnowsze wyniki wskazują, że oczekiwania wobec agencji dynamicznie rosną: firmy domagają się sprawnych, natychmiastowych rekrutacji, ale przy zachowaniu wysokiej jakości procesów i maksymalnym ograniczeniu rotacji. Z kolei pracownicy tymczasowi coraz wyraźniej sygnalizują potrzebę stabilności, poszerzania systemu benefitów, a także obsługi formalności online.

Lipiec 2025 – dni wolne, godziny pracy

Lipiec 2025 – dni wolne od pracy i godziny pracy. To najbardziej zapracowany miesiąc w roku. Jaki jest wymiar czasu pracy w lipcu? Czy kalendarz dni wolnych od pracy przewiduje święta w tym miesiącu?

REKLAMA

Zmiany w umowach o pracę: dodatkowe koszty dla pracodawcy bo część umów musi przejść przez tłumacza przysięgłego

W III kwartale 2025 r. obowiązują już cztery istotne i nowe ustawy w obszarze prawa pracy. Przyglądamy się jednej z nich w zakresie zmian w zatrudnieniu jakie weszły na skutek tych nowych regulacji. Chodzi o istotną instytucję bo o umowę o pracę! To dokument, który ma kluczowe znaczenie dla stosunku pracy. Zmiany, które zaszły w umowach o pracę są naprawdę znaczące i co gorsza generują koszty dla pracodawców. Pocieszające jest jednak to, że zmiany dotyczą tylko wybranych grup pracowników, nie wszystkich zatrudnionych osób.

Wyzwania dla pracodawców w zakresie wynagrodzeń. Zmiany pomogą zmniejszyć rotację pracowników

Połowa polskich pracowników uważa, że zarabia za mało. To powód dużej rotacji pracowników. Jakie wyzwania stoją przed pracodawcami? Co muszą zmienić, aby zmniejszyć rotację w firmie?

REKLAMA