Elastyczny czas pracy – zmiany w prawie pracy

Cel zmian

Sejm uchwalił 13 czerwca br. kolejne już w tym roku zmiany w prawie pracy. Senat wniósł poprawki i ustawa ponownie trafiła do sejmu. Zmiany weszły w życie dnia 23 sierpnia 2013 r. Wprowadzają tzw. ruchomy czas pracy i wydłużają okresy rozliczeniowe. Elastyczność czasu pracy ma usprawnić i umożliwić pracodawcom planowanie i organizowanie pracy w sposób odpowiadający rzeczywistym potrzebom – zintensyfikowanie albo zredukowanie pracy w zależności od zapotrzebowania.

Autopromocja

Ruchomy czas pracy

Ruchomy czas pracy polega na tym, że pracownik, w dniach będących dla niego dniami pracy zgodnie z rozkładem czasu pracy, może rozpoczynać pracę w różnych godzinach (art. 140¹ § 1 k.p.). Rozkład taki może przewidywać przedział czasowy, w którym pracownik może sam decydować o godzinie rozpoczęcia pracy. Ruchoma godzina rozpoczęcia pracy przekłada się na godzinę jej zakończenia. 

Polecamy: Wskaźniki i stawki - Wymiar czasu pracy - okresy rozliczeniowe

Normy czasu pracy i prawo do odpoczynku

W zależności od systemu czasu pracy, w którym pracownik jest zatrudniony (podstawowy, przedłużony, przerywany, zadaniowy), „ruchomość” nie powinna naruszać dopuszczalnych norm czasu pracy ani prawa pracownika do odpoczynku. W podstawowym systemie czasu pracy norma ta wynosi przeciętnie 8 godzin na dobę i 40 godzin na tydzień (w przeciętnie pięciodniowym tygodniu pracy) w okresie rozliczeniowym, a odpoczynek nieprzerwanie co najmniej 11 godzin w każdej dobie i 35 w każdym tygodniu (w tym ww. odpoczynek dobowy). Doba, o której mowa, to 24 kolejne godziny, liczone od godziny, w której pracownik rozpoczyna pracę zgodnie z rozkładem. Zmianą jest to, że w ruchomym czasie pracy ponowne wykonywanie przez pracownika pracy w tej samej dobie nie stanowi – tak jak na gruncie dotychczasowej regulacji - pracy w godzinach nadliczbowych (art. 1401 § 4 k.p.). Oznacza to, że mimo pracy ponad ww. 8 godzin w ciągu doby (wskutek rozpoczęcia pracy przez upływem 24 godzin liczonych od rozpoczęcia pracy poprzedniego dnia) praca ta nie powinna być traktowana jako praca w tzw. nadgodzinach i nie będzie przysługiwał za nią dodatek lub czas wolny. 

Autopromocja

Wynagrodzenia 2024.
Rozliczanie płac w praktyce

Sprawdź

Zobacz również: Elastyczny czas pracy 2014

12-miesięczny okres rozliczeniowy

Uelastycznienie czasu pracy polega również na tym, że pracodawca może wprowadzić nawet 12-miesięczny okres rozliczeniowy (dla przykładu można wskazać, że w podstawowym systemie czasu pracy do tej pory możliwy był maksymalnie 4-miesięczny). Wydłużenie okresu powinny uzasadniać przyczyny obiektywne, techniczne lub dotyczące organizacji pracy. Jest to możliwe w każdym systemie czasu pracy. Jedynym wymogiem jest zachowanie ogólnych zasad ochrony bezpieczeństwa i zdrowia pracowników. Przekłada się to na wszystkie kwestie uzależnione od długości okresu rozliczeniowego, w szczególności opracowanie rozkładu czasu pracy (choć ten może być na okresy miesięczne lub dłuższe) oraz ustalanie i rozliczanie nadgodzin (w tym czasem wolnym). Im dłuższy okres, tym później pracodawca zrekompensuje pracownikowi pracę w nadgodzinach.

Nowością jest to, że jeżeli w danym miesiącu, zgodnie z przyjętym rozkładem, pracownik nie pracuje, ma zagwarantowane wynagrodzenie co najmniej na poziomie minimalnego (ustalanego proporcjonalnie do etatu).

Autopromocja

Webinarium: Rozliczanie czasu pracy w praktyce: podróż służbowa, bankiet, szkolenie

Termin: 13 maja 2024 r.

Sprawdź

Zadaj pytanie: Forum Kadry - Czas pracy

Autopromocja

Zbiegi tytułów do ubezpieczeń społecznych

Sprawdź

www.ghmw.pl

Więcej o wydłużonym okresie rozliczeniowym – w specjalnym poradniku „Nowe zasady rozliczania czasu pracy”>>