REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Jak rozpoznać jednostkę aspołeczną w firmie

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Krzysztof Filarski

REKLAMA

Kim są pracownicy, których zachowanie często destabilizuje pracę w firmie? Dlaczego ich działania są niejasne, destrukcyjne, choć bardzo niewiele można zarzucić ich kompetencjom zawodowym? Są to pytania stawiane przez wielu menedżerów, których rolą jest między innymi rozwiązywanie problemów interpersonalnych w firmie.
W organizacji to menedżer jest odpowiedzialny za powierzony mu zespół. Jeśli w grupie znajdzie się czarna owca, rolą szefa jest zneutralizować jej wpływ na pozostałe. Ważne jest, że czarna owca to nie przeciwnik, ale członek naszego zespołu, który jednak szuka swego miejsca i sposobu komunikacji z innymi.

Dlatego należy postawić pytania: rozwiązywać czy łagodzić konflikty? zapobiegać czy tłumić w zarodku?

REKLAMA

Typologia menedżerów

Istnieją różne typy menedżerów i każdy z nich będzie inaczej reagował w sytuacjach konfliktowych (zobacz przykład). Jakie zatem sposoby postępowania powinni przyjąć menedżerowie w takim przypadku?

• Obserwator - zobaczyć, jak sprawa się rozwinie, a może nawet rozwiąże; być może lepiej jest nic nie robić, gdyż wprowadzi to nieprzyjemną atmosferę jawnego konfliktu i będzie sprzyjać skargom.

• Reaktywny - monitorować konkretny przypadek i reagować na każdą kolejną skargę.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

• Metodyk - zdiagnozować problem, ustalić przyczyny, opracować plan działania.

• Tolerancyjny - prosić innych o wyrozumiałość, próbować odebrać obowiązki wymagające kontaktów interpersonalnych.

• Terapeuta-przyjaciel - porozmawiać, zadbać o dobry klimat, określić przyczyny i pomóc je wyeliminować.

• Mediator - zdiagnozować problem, określić plusy i minusy konfrontacji, dbać o własną neutralność, doprowadzić do spotkania oczyszczającego.

• Twarda ręka - wezwać na rozmowę dyscyplinującą obie strony (wina na pewno leży pośrodku), pouczyć, zagrozić sankcjami, nie słuchać tłumaczeń.

Które z podejść jest najlepsze? Na to pytanie, podobnie jak na większość pytań z zakresu zarządzania ludźmi, odpowiedź brzmi: To zależy. Od czego? Od rodzaju czarnej owcy.

Typologia czarnych owiec

Dobry menedżer musi być w stanie rozpoznać rodzaj czarnej owcy, z jaką ma do czynienia w swoim zespole. Mając świadomość destrukcyjnego wpływu, jaki wywiera ona na skuteczność całego zespołu, w pierwszej kolejności powinien określić, co tak naprawdę dzieje się z trudnym pracownikiem.

Najczęściej spotykane typy czarnej owcy to:

• Konserwatysta - ma swoje zasady, które są niezmienne (niezależnie od tego, czy to się komuś podoba, czy nie). Nie będzie się zmieniał, bo na zmianie mu nie zależy.

• Lekkoduch - nieodpowiedzialny, spóźnialski, przeszkadza innym w pracy. Jeśli jednak wie, co ma robić (i ma kogoś, kto tego pilnuje), zrobi to doskonale.

• Indywidualista - wie najlepiej, lekceważy (zdanie) innych, załatwia swoje i wychodzi. Ma swój rytm pracy, nawet jeśli jest to czas pomiędzy 16.00 a 24.00.

• Manipulant - manipuluje wszystkimi, rozsiewa plotki, uwodzi, wykorzystuje do swoich celów (czasem nawet zgodnych z celami firmy).

• Pasożyt - mistrz w przerzucaniu pracy na innych lub zabieraniu innym czasu. Jednak gdy brak w pobliżu ofiar, swoją pracę wykona bardzo dobrze.

• Arogant - niemiły, bywa agresywny. Lubi krzyknąć, a nawet obrazić. Nie dopuszcza krytyki, traktując ją jako podważenie swego autorytetu. Często kieruje się zasadą, że najlepszą obroną jest atak.

• Megaintrowertyk - funkcjonuje w swoim świecie. Nie interesują go firmowe plotki ani bieżące sprawy, co nie sprzyja bliższemu poznaniu innych pracowników.

Tę galerię typów można by rozwijać, gdyż w firmie, tak jak w przyrodzie, nie występują typy „czyste”. Istnieją przecież różne inne sposoby, w jaki pewne osoby utrudniają pracę w zespole. Dlatego ważne jest uświadomienie sobie typu zachowania, jaki jest najczęstszy dla danego pracownika. O ile krokiem pierwszym jest stwierdzenie: Ten typ tak ma, o tyle dalszym kierunkiem naszego postępowania powinno być sformułowanie pytania: Dlaczego?

Diagnoza sytuacji

Trafna diagnoza to połowa sukcesu. Jak się okazuje, i w tym przypadku pozory mogą mylić, a dokładne zbadanie problemu umożliwi skuteczne rozwiązanie. Szczególnie ważna jest analiza dopasowania kompetencyjnego i osobowościowego do zakresu wykonywanych obowiązków.

REKLAMA

Niedopasowanie do stanowiska pracy, brak lub przerost kompetencji to przyczyny znacznej części przypadków syndromu czarnej owcy. Dlatego pogłębiona analiza stanowiska pracy oraz wykorzystanie testów osobowościowych, inteligencji i badających predyspozycje zawodowe jest wskazana. Jest to wprawdzie przedsięwzięcie czasochłonne i kosztowne, jednak wyniki pozwalają najczęściej dostrzec istotę problemu. Sprawa jest prostsza, gdy praca ta została wykonana podczas rekrutacji lub sesji development/assessment center. Niestety, sytuacja taka wciąż jeszcze jest rzadka.

Oczywiście równie przydatna może być rozmowa ze współpracownikami i wreszcie z samym zainteresowanym. Formuła tej rozmowy zależy ściśle od sytuacji oraz stylu zarządzania, jaki reprezentujemy lub też przyjmiemy. W szczególnie zapętlonych sytuacjach rolę mediatora może przyjąć zewnętrzny konsultant lub psycholog.

Prawdziwe źródło problemu

Na przykładzie jednego z wyżej opisanych typów czarnych owiec, a dokładnie Aroganta, spróbujmy dostrzec, jak wiele może być prawdziwych przyczyn jego zachowania.

1. Być może został błędnie awansowany i teraz agresją i izolowaniem się stara się zatuszować brak odpowiednich kompetencji.

2. Może taki jest jego styl bycia, choć tak naprawdę można znaleźć sposób, by do niego dotrzeć.

3. Czy zmiany organizacyjne, które miały ostatnio miejsce w firmie, tak źle na niego wpłynęły? A może zmiana warunków pracy na biuro typu open space spowodowała to wszystko?

4. Może otrzymał propozycję od konkurencji i szuka powodów, by rozstać się z firmą?

Kolejnym krokiem, jaki powinien uczynić menedżer, który zaobserwował w swoim zespole czarną owcę, jest umiejscowienie problemu w polu diagnozującym problem. Są nimi:

• Waga problemu. Czy problem dostrzega tylko jedna osoba czy więcej?

• Skala problemu. Czy sytuacja destabilizuje całą firmę, dział czy stanowisko pracy?

• Rodzaj problemu. Czy narusza dyscyplinę firmy? Obniża wydajność współpracowników? Obniża komfort pracy współpracowników? Powoduje większą ilość błędów?

Określenie wymiarów problemu pozwoli właściwie przydzielić środki potrzebne do jego rozwiązania. Rady zawarte w tabeli na str. 49 okażą się na pewno pomocne w rozwiązaniu problemu konfliktowej jednostki w firmie. Pozwoli to zabezpieczyć innych członków zespołu przed szkodliwymi zachowaniami czarnej owcy.

Jednak skuteczny menedżer to taki, który w każdym problemie potrafi dostrzec też okazję. Szczególnym wyzwaniem dla niego będzie zmiana czarnej owcy w czarnego konia firmy.

PRZYKŁAD

Marzena jest sumiennym pracownikiem lubianym przez pracowników całego działu. Pracuje w firmie od sześciu miesięcy. Jednak w ostatnich tygodniach nie jest tak pogodna i otwarta. Coś ją męczy i chyba przyjście do szefa dużo ją kosztowało. Potrzebowała jego pomocy.

„Sprawa dotyczy pani Krystyny. Ja wiem, że to bardzo ceniony pracownik, ma duże doświadczenie w administracji sekretariatu. Ale mamy przecież równorzędne stanowiska.

Kiedy rozpoczęłam pracę w firmie, ustaliłyśmy, że będziemy sobie pomagać. Ja dobrze radzę sobie z arkuszami danych, więc dobrze się nam współpracowało. Jednak w ostatnim czasie coś się bardzo zepsuło. Krystyna jest nieuprzejma, prawie się do mnie nie odzywa! Trudno się unikać, jak siedzimy w tym samym pomieszczeniu. Ona zna wszystkich klientów, i naprawdę wiele rzeczy mogę się od niej uczyć. Jednak ostatnio... Jest mi bardzo ciężko. Zostawia na moim biurku dokumenty i wychodzi. Mówi pracownikom, że sama coś przygotuje, choć wie, że ja nad tym pracuję. Opowiada innym pracownikom, że opóźnienia w obiegu dokumentów to moja wina, ale przecież tak nie jest! Rozmawiałam z innymi, ale oni twierdzili, żebym się nie martwiła, bo tak już jest z Krystyną. Ja nie wiem, co robić, bo raz jest bardzo miła, a za chwilę... To mnie dezorientuje. Nie mogę już sobie z tym poradzić.

Metamorfozy poszczególnych typów czarnej owcy

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.


• Konserwatysta - niech opracuje regulamin wewnętrzny, procedury firmowe i przeprowadza kontrole z ich wykonania.

• Lekkoduch - dla niego polem do popisu może być integracja zespołu po godzinach - wszelkie imprezy firmowe i wyjazdy integracyjne powinny stać się jego domeną.

• Indywidualista - zlecenia specjalne: „Marku, masz krótki termin i wolną rękę, dasz radę - jeśli nie Ty, to kto?”

• Manipulant - to doskonały materiał na rzecznika prasowego firmy.

• Pasożyt - niech się zajmie outsourcingiem - niech przerzuca pracę i koszty na podwykonawców.

 

Arkadiusz Siechowicz Krzysztof Filarski

Autorzy są konsultantami i trenerami Extreme Management Solutions - Extreme Group. Specjalizują się w kompleksowych rozwiązaniach z zakresu coachingu dla organizacji.

Kontakt: extreme@extreme.com.pl

 

 

 

Zapisz się na newsletter
Kodeks pracy, urlopy, wynagrodzenia, świadczenia pracownicze. Bądź na bieżąco ze zmianami z zakresu prawa pracy. Zapisz się na nasz newsletter.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

Uprawnienia rodzicielskie - QUIZ
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/10
Ile tygodni urlopu macierzyńskiego można maksymalnie wykorzystać jeszcze przed porodem?
nie ma takiej możliwości
3
6
9 - tylko jeśli pracodawca wyrazi na to zgodę
Następne

REKLAMA

Kadry
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Microlearning dla pracowników: przyszłość efektywnych szkoleń i nauki czy krótkotrwała moda?

Microlearning przestaje być ciekawostką w edukacji, a staje się realną pomocą w rozwoju pracowników – szczególnie tam, gdzie liczy się czas, efektywność i elastyczność operacyjna. Według danych International Journal of Advanced Research in Science, Communication and Technology (IJARSCT) aż 85% pracowników uznaje krótkie formy nauki za bardziej angażujące, a 75% deklaruje lepsze zapamiętywanie przekazywanych w ten sposób informacji.

NIK: orzekanie i ustalanie poziomu wsparcia dla osób z niepełnosprawnościami – więcej trudności niż realnej pomocy. Gdzie i dlaczego?

NIK: Orzekanie i ustalanie poziomu wsparcia dla osób z niepełnosprawnościami – więcej trudności niż realnej pomocy. Gdzie i dlaczego? Jak pokazuje kontrola przeprowadzona przez Delegaturę Najwyższej Izby Kontroli w jednym z dużych miast w Polsce - system jest pełen luk, niedociągnięć i proceduralnych pułapek, które zamiast wspierać, często zniechęcają i utrudniają życie najbardziej potrzebującym. Systemy działania komisji orzeczniczych są wręcz momentami niezgodne z prawem i niesprawiedliwe.

Dodatkowe 6589,67 zł miesięcznie dla najstarszych Polaków z ZUS

Dodatkowe 6589,67 zł miesięcznie dla najstarszych Polaków z ZUS. Należy się każdemu seniorowi, nawet temu, który nie pobiera żadnego świadczenia z ZUS. Taka osoba musi jednak złożyć wniosek. Ile lat trzeba ukończyć, aby móc je otrzymać?

Rekordowy dług w ZUS wynosi prawie 819 mln złotych. Pogarsza się sytuacja finansowa płatników

Rekordowy dług w ZUS w 2025 roku wynosi prawie 819 mln złotych. Dlaczego zadłużenie w ZUS jest tak wysokie? Zdaniem ekspertów dane wskazują m.in. na pogarszającą się sytuację finansową płatników.

REKLAMA

Jedni z milionami, drudzy z groszami. Rekordzista jest zadłużony w ZUS na blisko 819 mln złotych [DANE]

Na koniec czerwca 2025 roku 625 755 aktywnych płatników miało zadłużenie powyżej 0,01 zł względem Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (ZUS). To o 0,6% więcej niż rok wcześniej. Jednocześnie kwota zadłużenia na wszystkie fundusze na aktywnych kontach płatników wyniosła 21,069 mld zł. To o 7,6% więcej niż rok wcześniej. Tak więc: jedni z milionami, drudzy z groszami. Okazuje się, że rekordzista jest zadłużony w ZUS na blisko 819 mln złotych.

Od 1 września 2025 r. spada wynagrodzenie pracowników młodocianych. Znamy nowe stawki

Od września 2025 r. zmienią się minimalne stawki dla pracowników młodocianych zatrudnionych w celu przygotowania zawodowego. Obniżka wynika z niższego przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej w II kwartale 2025 r. Sprawdź, ile wyniesie płaca w poszczególnych latach nauki zawodu i przyuczenia do wykonywania określonej pracy.

MRPiPS wyjaśnia nowe przepisy o zatrudnianiu cudzoziemców [Odpowiedź na pytania Rzecznika MŚP]

W lipcu 2025 r. Rzecznik MŚP skierowała do ministerstwa szereg pytań i wątpliwości dotyczących nowych przepisów o zatrudnianiu cudzoziemców. Oto obszerne wyjaśnienia MRPiPS.

Praca: 10 potknięć, które zamykają drzwi już na starcie

Praca: 10 potknięć, które zamykają drzwi już na starcie - dlaczego to takie ważne? Bo to odpowiedź na niepokojące obserwacje – w wielu branżach coraz częściej zanika kultura rozmów kwalifikacyjnych. Proste zasady dobrego wychowania ustępują pośpiechowi, brakowi przygotowania i nieprofesjonalnym zachowaniom. Czego zatem unikać? Przygotowaliśmy zestawienie najczęściej spotykanych potknięć, które potrafią przekreślić szanse kandydata już na starcie.

REKLAMA

Nowe przepisy dotyczące benefitów pozapłacowych od 2026 r. Jawność wynagrodzeń je obejmie

Nowe przepisy dotyczące jawności wynagrodzeń, które wchodzą w życie z początkiem 2026 roku, obejmują również benefity pozapłacowe. Co to w praktyce oznacza?

Od czerwca 2025 r. miały być ułatwienia dla pracowników na rynku pracy a jest chaos

W dniu 1 czerwca 2025 r. weszła w życie ustawa o warunkach dopuszczalności powierzania pracy cudzoziemcom na terytorium RP. Wprowadzone zmiany miały zrewolucjonizować procedury związane z uzyskiwaniem zezwoleń na pracę i oświadczeń o powierzeniu pracy obcokrajowcom. W teorii nowe regulacje miały uprościć i przyspieszyć procesy. W praktyce – wiele firm, urzędów i cudzoziemców wpadło w wir organizacyjnego chaosu.

REKLAMA