REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Przerwa w pracy a wypadek przy pracy – orzecznictwo Sądu Najwyższego

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Wypadek podczas przerwy w pracy kierowcy. /Fot. Fotolia
Wypadek podczas przerwy w pracy kierowcy. /Fot. Fotolia
ShutterStock

REKLAMA

REKLAMA

Wypadek przy pracy może nastąpić podczas lub w związku z wykonywaniem przez pracownika zwykłych czynności lub poleceń przełożonych. Przerwa w pracy w postaci zajęcia miejsca pasażera i oddania prowadzenia pojazdu innej osobie przez pracownika będącego kierowcą stanowi odstąpienie od osobistego wykonywania obowiązków pracowniczych. Zdarzenie powstałe podczas przerwy nie może być więc uznane za wypadek przy pracy.

Wypadek przy pracy

REKLAMA

Autopromocja

Art. 3 ustawy o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych wyjaśnia, czym jest wypadek przy pracy. Za wypadek przy pracy uważa się nagłe zdarzenie wywołane przyczyną zewnętrzną powodujące uraz lub śmierć, które nastąpiło w związku z pracą:

  1. podczas lub w związku z wykonywaniem przez pracownika zwykłych czynności lub poleceń przełożonych;
  2. podczas lub w związku z wykonywaniem przez pracownika czynności na rzecz pracodawcy, nawet bez polecenia;
  3. w czasie pozostawania pracownika w dyspozycji pracodawcy w drodze między siedzibą pracodawcy a miejscem wykonywania obowiązku wynikającego ze stosunku pracy.

Co więcej, na równi z wypadkiem przy pracy, w zakresie uprawnienia do świadczeń określonych w ustawie, traktuje się wypadek, któremu pracownik uległ:

  1. w czasie podróży służbowej w okolicznościach innych niż wyżej określone, chyba że wypadek spowodowany został postępowaniem pracownika, które nie pozostaje w związku z wykonywaniem powierzonych mu zadań;
  2. podczas szkolenia w zakresie powszechnej samoobrony;
  3. przy wykonywaniu zadań zleconych przez działające u pracodawcy organizacje związkowe.

Zobacz również: Podróże służbowe - diety 2013

Stan faktyczny

Dalszy ciąg materiału pod wideo

REKLAMA

Pracownik będący kierowcą samochodu z przyczepą (lawetą) wyjechał na polecenie pracodawcy za granicę w celu przywozu samochodu używanego oraz poszukiwania używanych samochodów, które mogłyby zostać sprowadzone do Polski i następnie sprzedane. Nie informując pracodawcy, zabrał ze sobą zainteresowanego nabyciem samochodu na własny użytek bratanka swojej żony. W trakcie podróży kierowca zaczął skarżyć się na dolegliwości żołądkowe i ból brzucha. W konsekwencji jego miejsce zajął bratanek żony, a on usiadł na miejscu pasażera.

Podczas dalszej jazdy doszło do wypadku z winy innego kierowcy. Pracownikiem wypadł przez przednią szybę i doznał wielonarządowych urazów. Doświadczył trwałego uszczerbku na zdrowiu z zakresu schorzeń okulistycznych, ortopedycznych, neurologicznych oraz upośledzenia powonienia i smaku w łącznym rozmiarze 100%.

Sąd I instancji

Pracodawca w protokole powypadkowym nie uznał powyższego zdarzenia za wypadek przy pracy. W związku z tym pracownik zwrócił się do sądu. Według sądu I instancji opisany wypadek komunikacyjny nie spełnia kryteriów wypadku przy pracy w rozumieniu art. 3 ust. 1 ustawy o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych.

Pracodawca powierzył kierowcy obowiązki, które stanowiły przedmiot stosunku pracy. Pracownik miał wykonywać pracę kierowcy, a więc czynności związane z prowadzeniem pojazdów stanowiły obowiązek wynikający z umowy o pracę.

Sąd uznał, że wypadek był zdarzeniem nagłym, lecz nie nastąpił podczas wykonywania zwykłych czynności lub poleceń przełożonego bądź w związku z wykonywaniem zwykłych czynności lub poleceń przełożonych. Kierowca zaprzestał wykonywania czynności pracowniczych, co oznaczało zerwanie związku z pracą. Sąd podkreślił, iż nie wystąpiły przy tym sytuacje usprawiedliwiające nieświadczenie pracy. Dolegliwości pracownika nie uzasadniały konieczności zmiany kierowcy. Podsumowując, wypadek komunikacyjny nie pozostawał w związku z wykonywaną przez pracownika pracą na stanowisku kierowcy i tym samym nie spełnił przesłanek do uznania go za wypadek przy pracy.

Zobacz także: Czy przepisy ustawy o czasie pracy kierowców stosujemy do pracownika, który wykonuje pracę kierowcy, ale w umowie o pracę ma inne stanowisko

Sąd II instancji

REKLAMA

Zdaniem sadu II instancji nie ma podstaw dla uznania wspomnianego wydarzenia w postaci wypadku komunikacyjnego za wypadek przy pracy. Do zdarzenia nie doszło w związku z pracą podczas wykonywania lub w związku z wykonywaniem przez wnioskodawcę zwykłych czynności bądź poleceń przełożonego. W celu ustalenia związku zdarzenia z pracą należy stwierdzić, że pozostawało ono z pracą w związku czasowym, miejscowym lub funkcjonalnym.

Związek z pracą ma charakter normatywny. Aby dowiedzieć się, czy wydarzenie nastąpiło w związku z wykonywaniem pracy, fizyczne przebywanie w miejscu świadczenia pracy nie wystarczy. Tymczasem według sądu w chwili zdarzenia pracownik nie świadczył pracy w charakterze kierowcy. Zajmował siedzenie przeznaczone dla pasażera. Jednoznacznie dowodzi to zerwaniu związku z pracą. Pracodawca nie miał świadomości o zamianie kierowcy. Co więcej, bratanek żony pracownika nie był zatrudniony u jego pracodawcy.

Zdaniem sądu II instancji uznanie zdarzenia za wypadek przy pracy stanowiłoby zbyt daleko idącą interpretację nieuwzględniającą zasad logicznego rozumowania. Prowadziłoby to do nadużycia prawa.

Zobacz także: Zmiany w czasie pracy kierowców

Przerwa w świadczeniu pracy (wykonywaniu zwykłych czynności pracowniczych) podjęta w celach prywatnych, nie związanych ze świadczeniem pracy, oznacza zerwanie związku z pracą, a tym samym zdarzenie, które zaistniało w czasie takiej przerwy, nie może być zakwalifikowane jako wypadek przy pracy w rozumieniu art. 6 ust. 1 ustawy z dnia 12 czerwca 1975 r. o świadczeniach z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (wyrok Sąd Najwyższy z dnia 23 kwietnia 1999 r., sygn. akt II UKN 605/98).

Definicja wypadku przy pracy zawarta w art. 6 archiwalnej ustawie o świadczeniach z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych za wypadek przy pracy uważa nagłe zdarzenie wywołane przyczyną zewnętrzną, które nastąpiło w związku z pracą:

  1. podczas lub w związku z wykonywaniem przez pracownika zwykłych czynności albo poleceń przełożonych,
  2. podczas lub w związku z wykonywaniem przez pracownika czynności w interesie zakładu pracy, nawet bez polecenia,
  3. w czasie pozostawania pracownika w dyspozycji zakładu pracy w drodze między siedzibą zakładu pracy a miejscem wykonywania obowiązku wynikającego ze stosunku pracy.

Zobacz również: Forum Kadry - BHP

Sąd Najwyższy

Pracownik złożył skargę kasacyjną, w której zarzucił:

  1. naruszenie przepisów postępowania mające istotny wpływ na wynik sprawy, a mianowicie art. 328 § 2 w zw. z art. 391 § 1 Kodeksu postępowania cywilnego, poprzez niewyjaśnienie podstawy prawnej rozstrzygnięcia, przez co zaskarżone orzeczenie nie ma wszystkich koniecznych elementów;
  2. naruszenie prawa materialnego, a to art. 3 ust. 1 ustawy o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych, poprzez błędną jego wykładnię wskutek uznania, że wnioskodawca będąc w podróży, w którą udał się na polecenie swojego pracodawcy, w chwili zdarzenia nie świadczył pracy w charakterze kierowcy, zajmował bowiem siedzenie dla pasażera, co jednoznacznie dowodzi zerwania związku z pracą.

Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 8 maja 2012 r. (II UK 253/11) orzekł, że odstąpienie od osobistego wykonywania obowiązków pracowniczych (kierowcy) i kontynuowanie podróży w charakterze pasażera stanowi zerwanie związku z pracą. Konsekwencją wyroku jest nieuznanie omówionego zdarzenia wypadku komunikacyjnego za wypadek przy pracy.

Podstawa prawna:

Ustawa z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (Dz.U. z 2009 Nr 167, poz. 1322 z późn. zm.)

Zapisz się na newsletter
Kodeks pracy, urlopy, wynagrodzenia, świadczenia pracownicze. Bądź na bieżąco ze zmianami z zakresu prawa pracy. Zapisz się na nasz newsletter.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: Własne

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code
Uprawnienia rodzicielskie - QUIZ
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/10
Ile tygodni urlopu macierzyńskiego można maksymalnie wykorzystać jeszcze przed porodem?
nie ma takiej możliwości
3
6
9 - tylko jeśli pracodawca wyrazi na to zgodę
Następne

REKLAMA

Kadry
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Nowe przepisy o rynku pracy i zatrudnianiu cudzoziemców od 1 czerwca 2025. Co się zmienia?

Od 1 czerwca 2025 r. wchodzą w życie dwie kluczowe ustawy reformujące polski rynek pracy i zasady zatrudniania cudzoziemców. Nowe przepisy zmienią sposób rejestracji bezrobotnych, zniosą ograniczenia wiekowe i wprowadzą nowoczesne narzędzia informatyczne. Co dokładnie się zmienia i kogo dotyczą nowe regulacje?

Debata. Syndrom oszustki - między sukcesem a wątpliwościami

To będzie jedno z najważniejszych spotkań w naszym studio, transmitowane w czasie rzeczywistym na stronie infor.pl.

Ile godzin tygodniowo pracuje się w UE? Najmniej w Holandii, najwięcej w Grecji, Bułgarii i Polsce

Według danych Eurostatu pracownicy w Unii Europejskiej pracowali średnio 36 godzin w tygodniu. Okazuje się, że w Polsce było to znacznie więcej. Gdzie odnotowano najdłuższe, a gdzie najkrótsze tygodnie pracy?

Jakie kody uprawniają do wyższego dofinansowania PFRON? [KWOTY 2025]

Kwota dofinansowania, jaką może uzyskać pracodawca, zależy nie tylko od stopnia niepełnosprawności, ale również od rodzaju schorzenia. Czy pojawią się kolejne kody uprawniające do wyższego dofinansowania? Jakie kwoty obowiązują w 2025 r.?

REKLAMA

Kapitał początkowy można przeliczyć. To klucz do wyższej emerytury!

Kapitał początkowy to odtworzona wartość składek emerytalnych z okresu przed 1 stycznia 1999 roku, kiedy składki nie były przypisane do indywidualnych kont. Bez kapitału początkowego Twoja emerytura może być znacznie niższa. Sprawdź, jak go wyliczyć i jakie dokumenty są potrzebne, by nie stracić pieniędzy.

Menadżerowie wysokiego szczebla chcą się dogadywać mimo barier budowanych przez przywódców świata

Menadżerowie i światowy biznes stoi w obliczu rosnącej niestabilności – od napięć geopolitycznych i przesunięcia wpływów globalnych, po coraz bardziej spolaryzowaną scenę międzynarodową. Mimo to, wielu menedżerów najwyższego szczebla wciąż wykazuje wiarę w trwałość dotychczasowych struktur i scenariuszy współpracy.

Pracodawco! Nie zawsze możesz zlecić dodatkowe zadania pracownikowi

Podpisując umowę o pracę, strony zawierają dwustronne zobowiązanie - pracownik obliguje się do świadczenia określonej w umowie pracy, a pracodawca do wypłacania pracownikowi uzgodnionego wynagrodzenia. W praktyce jednak wielu pracodawców wychodzi z założenia, że skoro to oni płacą, to mogą zlecać swoim podopiecznym różnorodne zadania, również te wykraczające poza ustalony zakres obowiązków.

Jawność wynagrodzeń w Polsce: Sejm uchwalił nowelizację Kodeksu pracy. Co się zmieni dla pracodawców i kandydatów do pracy?

Nowelizacja Kodeksu pracy uchwalona przez Sejm wprowadza obowiązek informowania kandydatów do pracy o wynagrodzeniu w procesie rekrutacji. Eksperci podkreślają jednak, że to dopiero początek drogi do pełnej jawności płac w Polsce.

REKLAMA

Aplikacja mZUS zyskuje popularność – już ponad 700 tys. użytkowników w całej Polsce

Aplikacja mobilna mZUS, dostępna na smartfony z systemem Android i iOS, przekroczyła próg 700 tysięcy użytkowników. Umożliwia szybki i wygodny dostęp do usług Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, takich jak składanie wniosków o 800+, „Dobry Start” czy rezerwacja e-wizyt.

Coraz więcej seniorów wybiera przelew zamiast gotówki. Już 80% świadczeń ZUS trafia na konta bankowe

W marcu 2025 roku aż 80 proc. emerytów i rencistów otrzymywało świadczenia ZUS przelewem na konto bankowe. Choć coraz więcej osób rezygnuje z gotówki, część seniorów nadal wybiera wizytę listonosza – z powodów praktycznych i społecznych.

REKLAMA