REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Przerwa w pracy a wypadek przy pracy – orzecznictwo Sądu Najwyższego

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Wypadek podczas przerwy w pracy kierowcy. /Fot. Fotolia
Wypadek podczas przerwy w pracy kierowcy. /Fot. Fotolia
ShutterStock

REKLAMA

REKLAMA

Wypadek przy pracy może nastąpić podczas lub w związku z wykonywaniem przez pracownika zwykłych czynności lub poleceń przełożonych. Przerwa w pracy w postaci zajęcia miejsca pasażera i oddania prowadzenia pojazdu innej osobie przez pracownika będącego kierowcą stanowi odstąpienie od osobistego wykonywania obowiązków pracowniczych. Zdarzenie powstałe podczas przerwy nie może być więc uznane za wypadek przy pracy.

Wypadek przy pracy

REKLAMA

Autopromocja

Art. 3 ustawy o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych wyjaśnia, czym jest wypadek przy pracy. Za wypadek przy pracy uważa się nagłe zdarzenie wywołane przyczyną zewnętrzną powodujące uraz lub śmierć, które nastąpiło w związku z pracą:

  1. podczas lub w związku z wykonywaniem przez pracownika zwykłych czynności lub poleceń przełożonych;
  2. podczas lub w związku z wykonywaniem przez pracownika czynności na rzecz pracodawcy, nawet bez polecenia;
  3. w czasie pozostawania pracownika w dyspozycji pracodawcy w drodze między siedzibą pracodawcy a miejscem wykonywania obowiązku wynikającego ze stosunku pracy.

Co więcej, na równi z wypadkiem przy pracy, w zakresie uprawnienia do świadczeń określonych w ustawie, traktuje się wypadek, któremu pracownik uległ:

  1. w czasie podróży służbowej w okolicznościach innych niż wyżej określone, chyba że wypadek spowodowany został postępowaniem pracownika, które nie pozostaje w związku z wykonywaniem powierzonych mu zadań;
  2. podczas szkolenia w zakresie powszechnej samoobrony;
  3. przy wykonywaniu zadań zleconych przez działające u pracodawcy organizacje związkowe.

Zobacz również: Podróże służbowe - diety 2013

Stan faktyczny

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Pracownik będący kierowcą samochodu z przyczepą (lawetą) wyjechał na polecenie pracodawcy za granicę w celu przywozu samochodu używanego oraz poszukiwania używanych samochodów, które mogłyby zostać sprowadzone do Polski i następnie sprzedane. Nie informując pracodawcy, zabrał ze sobą zainteresowanego nabyciem samochodu na własny użytek bratanka swojej żony. W trakcie podróży kierowca zaczął skarżyć się na dolegliwości żołądkowe i ból brzucha. W konsekwencji jego miejsce zajął bratanek żony, a on usiadł na miejscu pasażera.

Podczas dalszej jazdy doszło do wypadku z winy innego kierowcy. Pracownikiem wypadł przez przednią szybę i doznał wielonarządowych urazów. Doświadczył trwałego uszczerbku na zdrowiu z zakresu schorzeń okulistycznych, ortopedycznych, neurologicznych oraz upośledzenia powonienia i smaku w łącznym rozmiarze 100%.

Sąd I instancji

Pracodawca w protokole powypadkowym nie uznał powyższego zdarzenia za wypadek przy pracy. W związku z tym pracownik zwrócił się do sądu. Według sądu I instancji opisany wypadek komunikacyjny nie spełnia kryteriów wypadku przy pracy w rozumieniu art. 3 ust. 1 ustawy o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych.

Pracodawca powierzył kierowcy obowiązki, które stanowiły przedmiot stosunku pracy. Pracownik miał wykonywać pracę kierowcy, a więc czynności związane z prowadzeniem pojazdów stanowiły obowiązek wynikający z umowy o pracę.

Sąd uznał, że wypadek był zdarzeniem nagłym, lecz nie nastąpił podczas wykonywania zwykłych czynności lub poleceń przełożonego bądź w związku z wykonywaniem zwykłych czynności lub poleceń przełożonych. Kierowca zaprzestał wykonywania czynności pracowniczych, co oznaczało zerwanie związku z pracą. Sąd podkreślił, iż nie wystąpiły przy tym sytuacje usprawiedliwiające nieświadczenie pracy. Dolegliwości pracownika nie uzasadniały konieczności zmiany kierowcy. Podsumowując, wypadek komunikacyjny nie pozostawał w związku z wykonywaną przez pracownika pracą na stanowisku kierowcy i tym samym nie spełnił przesłanek do uznania go za wypadek przy pracy.

Zobacz także: Czy przepisy ustawy o czasie pracy kierowców stosujemy do pracownika, który wykonuje pracę kierowcy, ale w umowie o pracę ma inne stanowisko

Sąd II instancji

Zdaniem sadu II instancji nie ma podstaw dla uznania wspomnianego wydarzenia w postaci wypadku komunikacyjnego za wypadek przy pracy. Do zdarzenia nie doszło w związku z pracą podczas wykonywania lub w związku z wykonywaniem przez wnioskodawcę zwykłych czynności bądź poleceń przełożonego. W celu ustalenia związku zdarzenia z pracą należy stwierdzić, że pozostawało ono z pracą w związku czasowym, miejscowym lub funkcjonalnym.

Związek z pracą ma charakter normatywny. Aby dowiedzieć się, czy wydarzenie nastąpiło w związku z wykonywaniem pracy, fizyczne przebywanie w miejscu świadczenia pracy nie wystarczy. Tymczasem według sądu w chwili zdarzenia pracownik nie świadczył pracy w charakterze kierowcy. Zajmował siedzenie przeznaczone dla pasażera. Jednoznacznie dowodzi to zerwaniu związku z pracą. Pracodawca nie miał świadomości o zamianie kierowcy. Co więcej, bratanek żony pracownika nie był zatrudniony u jego pracodawcy.

Zdaniem sądu II instancji uznanie zdarzenia za wypadek przy pracy stanowiłoby zbyt daleko idącą interpretację nieuwzględniającą zasad logicznego rozumowania. Prowadziłoby to do nadużycia prawa.

Zobacz także: Zmiany w czasie pracy kierowców

Przerwa w świadczeniu pracy (wykonywaniu zwykłych czynności pracowniczych) podjęta w celach prywatnych, nie związanych ze świadczeniem pracy, oznacza zerwanie związku z pracą, a tym samym zdarzenie, które zaistniało w czasie takiej przerwy, nie może być zakwalifikowane jako wypadek przy pracy w rozumieniu art. 6 ust. 1 ustawy z dnia 12 czerwca 1975 r. o świadczeniach z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (wyrok Sąd Najwyższy z dnia 23 kwietnia 1999 r., sygn. akt II UKN 605/98).

Definicja wypadku przy pracy zawarta w art. 6 archiwalnej ustawie o świadczeniach z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych za wypadek przy pracy uważa nagłe zdarzenie wywołane przyczyną zewnętrzną, które nastąpiło w związku z pracą:

  1. podczas lub w związku z wykonywaniem przez pracownika zwykłych czynności albo poleceń przełożonych,
  2. podczas lub w związku z wykonywaniem przez pracownika czynności w interesie zakładu pracy, nawet bez polecenia,
  3. w czasie pozostawania pracownika w dyspozycji zakładu pracy w drodze między siedzibą zakładu pracy a miejscem wykonywania obowiązku wynikającego ze stosunku pracy.

Zobacz również: Forum Kadry - BHP

Sąd Najwyższy

Pracownik złożył skargę kasacyjną, w której zarzucił:

  1. naruszenie przepisów postępowania mające istotny wpływ na wynik sprawy, a mianowicie art. 328 § 2 w zw. z art. 391 § 1 Kodeksu postępowania cywilnego, poprzez niewyjaśnienie podstawy prawnej rozstrzygnięcia, przez co zaskarżone orzeczenie nie ma wszystkich koniecznych elementów;
  2. naruszenie prawa materialnego, a to art. 3 ust. 1 ustawy o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych, poprzez błędną jego wykładnię wskutek uznania, że wnioskodawca będąc w podróży, w którą udał się na polecenie swojego pracodawcy, w chwili zdarzenia nie świadczył pracy w charakterze kierowcy, zajmował bowiem siedzenie dla pasażera, co jednoznacznie dowodzi zerwania związku z pracą.

Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 8 maja 2012 r. (II UK 253/11) orzekł, że odstąpienie od osobistego wykonywania obowiązków pracowniczych (kierowcy) i kontynuowanie podróży w charakterze pasażera stanowi zerwanie związku z pracą. Konsekwencją wyroku jest nieuznanie omówionego zdarzenia wypadku komunikacyjnego za wypadek przy pracy.

Podstawa prawna:

Ustawa z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (Dz.U. z 2009 Nr 167, poz. 1322 z późn. zm.)

Zapisz się na newsletter
Kodeks pracy, urlopy, wynagrodzenia, świadczenia pracownicze. Bądź na bieżąco ze zmianami z zakresu prawa pracy. Zapisz się na nasz newsletter.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: Własne

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code
Uprawnienia rodzicielskie - QUIZ
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/10
Ile tygodni urlopu macierzyńskiego można maksymalnie wykorzystać jeszcze przed porodem?
nie ma takiej możliwości
3
6
9 - tylko jeśli pracodawca wyrazi na to zgodę
Następne

REKLAMA

Kadry
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Zakazy dla pracodawcy dotyczące kobiet w ciąży i karmiących piersią [Kodeks pracy]

Prawo pracy w sposób szczególny chroni kobiety będące w ciąży oraz karmiące piersią. W tym celu zostały skonstruowane zakazy dla pracodawców zatrudniających takie osoby. Czego dotyczą art. 176, 178, 179 Kodeksu pracy?

Jak korporacje mogą stworzyć inkluzywne środowisko pracy? [Poradnik]

W świecie, który staje się coraz bardziej globalny, zróżnicowany i świadomy społecznie, inkluzywność w miejscu pracy przestaje być opcjonalnym dodatkiem do kultury organizacyjnej. Coraz częściej jest to warunek konieczny do utrzymania konkurencyjności, przyciągania talentów i budowania zdrowej, silnej organizacji. Jednak wdrażanie autentycznej inkluzywności to proces – głęboki, wymagający odwagi, zaangażowania i gotowości do zmiany.

Wyższy dodatek za pracę w nocy od 1 maja 2025 r. Dla kogo?

Osoby pracujące w porze nocnej mogą liczyć na dodatek z tego tytułu. Ile będzie wynosił dodatek za pracę w nocy w maju 2025 r.? Czym jest praca w porze nocnej? Za pracę w jakich godzinach przysługuje dodatek?

Maj 2025: kalendarz do druku [PDF]

Pobierz kalendarz maja 2025 do druku z miejscem na notatki. Maj 2025 roku zawiera dwa święta ustawowo wolne od pracy. W tym miesiącu jest również Dzień Matki. Najważniejsze daty już są zaznaczone. Wydrukuj i dopisz swoje notatki.

REKLAMA

Niedziele handlowe - maj 2025

Najbliższa niedziela handlowa wypada 27 kwietnia 2025 r. Czy w maju i czerwcu również będą niedziele handlowe? Sprawdź kalendarz niedziel handlowych i niehandlowych.

Maj 2025 – dni wolne, godziny pracy

Maj 2025 – dni wolne i godziny pracy czyli jaka jest norma godzin pracy w miesiącu. Kalendarz maja w 2025 roku zawiera 2 święta ustawowo wolne od pracy. Jedno z nich wypada w sobotę, a to oznacza dodatkowy dzień wolny w tym miesiącu.

Albo matka albo ojciec. Tylko jedno skorzysta z tego uprawnienia

W prawie pracy jest wiele uprawnień rodzicielskich. Pracownicy będący rodzicami mają dodatkowe przywileje jak urlopy, przerwy w pracy, łatwiejszy dostęp do elastycznej organizacji pracy, np. pracy zdalnej. Niektóre prawa przysługują tylko jednemu z rodziców dziecka. Czy 2 dni albo 16 godzin wolnego w roku na opiekę nad dzieckiem zdrowym przysługuje matce i ojcu dziecka?

Podwyżki w budżetówce 2025. Jak zmienią się pensje nauczycieli, urzędników i pracowników samorządowych? Czy będzie wyrównanie od 1 stycznia?

Rok 2025 przynosi kolejne napięcia w sektorze publicznym. Rząd zapowiada kontynuację polityki wzrostu wynagrodzeń w budżetówce, ale samorządy alarmują: „nie mamy z czego płacić”. Jakie grupy zawodowe mogą liczyć na realny wzrost pensji? Kto sfinansuje podwyżki – budżet centralny czy gminy? I czy te zmiany wystarczą, by zatrzymać falę odejść z sektora publicznego?

REKLAMA

Odprawy pracownicze w 2025 r.

Odprawy pracownicze w 2025 r. są bardzo różnorodne. Kwoty i zasady wypłaty świadczeń finansowych różnią się oczywiście od sytuacji, w jakiej znajdzie się pracownik, ale też od zawodu jaki wykonuje. Poniżej opis kilku przykładowych odpraw, jakie może uzyskać pracownik.

Zwolnienie od pracy z powodu siły wyższej: zasady, wynagrodzenie, wniosek. Czy pracodawca może odmówić?

Od 2023 r. Kodeks pracy daje pracownikom nowe uprawnienie – możliwość skorzystania ze zwolnienia od pracy z powodu działania siły wyższej. Kiedy można skorzystać ze zwolnienia z powodu działania siły wyższej? Czy pracodawca może odmówić?

REKLAMA