Konsekwencje wydania nakazu przez inspektora pracy

W przypadku otrzymania nakazu pracodawca powinien dokładnie zapoznać się z jego treścią. Na odwołanie jest 7 dni. W omawianym przypadku upłynął termin odwołania od decyzji. Jednakże pracodawca może wnieść wniosek o zmianę terminu wykonania decyzji.

Po przeprowadzeniu kontroli, w której ustalany jest stan faktyczny w zakresie przestrzegania prawa pracy, inspektor pracy stosuje środki prawne pozostające w jego dyspozycji. Jednym z przewidzianych środków prawnych będących konsekwencją fazy kontrolnej i poczynionych w tej fazie ustaleń jest wydanie przez inspektora pracy nakazu, w którym zawarte są decyzje.

Zgodnie z postanowieniami ustawy o Państwowej Inspekcji Pracy, w razie stwierdzenia naruszenia przepisów prawa pracy lub przepisów dotyczących legalności zatrudnienia właściwe organy Państwowej Inspekcji Pracy są uprawnione odpowiednio do:

1. nakazania usunięcia stwierdzonych uchybień w ustalonym terminie, w przypadku gdy naruszenie dotyczy przepisów i zasad bezpieczeństwa i higieny pracy;
2. nakazania wstrzymania prac lub działalności, gdy naruszenie powoduje bezpośrednie zagrożenie życia lub zdrowia pracowników lub innych osób wykonujących te prace lub prowadzących działalność; skierowania do innych prac pracowników lub innych osób dopuszczonych do pracy wbrew obowiązującym przepisom przy pracach wzbronionych, szkodliwych lub niebezpiecznych albo pracowników lub innych osób dopuszczonych do pracy przy pracach niebezpiecznych, jeżeli pracownicy ci lub osoby nie posiadają odpowiednich kwalifikacji; nakazy w tych sprawach podlegają natychmiastowemu wykonaniu;
3. nakazania wstrzymania eksploatacji maszyn i urządzeń, w sytuacji gdy ich eksploatacja powoduje bezpośrednie zagrożenie dla życia lub zdrowia ludzi; nakazy w tych sprawach podlegają natychmiastowemu wykonaniu;
4. zakazania wykonywania pracy lub prowadzenia działalności w miejscach, w których stan warunków pracy stanowi bezpośrednie zagrożenie dla życia lub zdrowia ludzi; nakazy w tych sprawach podlegają natychmiastowemu wykonaniu;
5. nakazania, w przypadku stwierdzenia, że stan bezpieczeństwa i higieny pracy zagraża życiu lub zdrowiu pracowników lub osób fizycznych wykonujących pracę na innej podstawie niż stosunek pracy, w tym osób wykonujących na własny rachunek działalność gospodarczą, zaprzestania prowadzenia działalności bądź działalności określonego rodzaju;
6. nakazania ustalenia, w określonym terminie, okoliczności i przyczyn wypadku;
7. nakazania pracodawcy wypłaty należnego wynagrodzenia za pracę, a także innego świadczenia przysługującego pracownikowi; nakazy w tych sprawach podlegają natychmiastowemu wykonaniu.

---

Wyżej wymienione nakazy wydaje w formie decyzji administracyjnej inspektor pracy, w przypadku pkt 5 nakaz wydawany jest przez okręgowego inspektora pracy. Adresatem decyzji jest pracodawca (podmiot zatrudniający pracowników). Decyzje dotyczące terenowych jednostek organizacyjnych podmiotu kontrolowanego inspektor pracy kieruje do podmiotu bez względu na właściwość terytorialną.

Czas na wykonanie decyzji

Terminy wykonania decyzji zawarte są pod treścią każdej z decyzji, poprzez wskazanie daty bądź opatrzeniu jej rygorem natychmiastowej wykonalności (tj. mają być wykonane bezzwłocznie, pomimo przysługujących pracodawcy środków odwoławczych, zgodnie z przepisami Kodeksu postępowania administracyjnego). Jeżeli więc decyzja inspektora pracy została opatrzona rygorem natychmiastowej wykonalności, należy ją wykonać bez zbędnej zwłoki. Nakaz inspektora pracy jako decyzja administracyjna podlega przymusowemu wykonaniu w trybie egzekucji administracyjnej.

O realizacji poleceń zawartych w nakazie pracodawca ma obowiązek powiadomić inspektora pracy z upływem określonych w decyzjach terminów. W przypadku braku takiej informacji ze strony pracodawcy inspektor pracy dokonuje kolejnej kontroli na terenie zakładu pracy w celu sprawdzenia realizacji decyzji. W przypadku stwierdzenia niewykonania zaleceń inspektora pracy, w ramach decyzji administracyjnej, w celu przymuszenia, na osobę odpowiedzialną nakładana jest grzywna w wysokości do 50 000 złotych.

Odwołanie

Na decyzję wydaną przez inspektora pracy służy odwołanie. Wnosi się je w terminie 7 dni od daty otrzymania decyzji, za pośrednictwem inspektora pracy, który wydał nakaz (art. 129 § 1 Kodeksu postępowania administracyjnego), do okręgowego inspektora pracy. Należy bezwzględnie przestrzegać terminów wniesienia odwołania od decyzji, gdyż są to terminy zawite.

W przypadku prośby o zmianę terminu wykonania decyzji należy określić przewidywany termin jej wykonania, możliwy, realny i jak najszybszy. Ponadto należy umotywować złożone przez pracodawcę odwołanie.

W omawianym przypadku upłynął termin odwołania od decyzji. Jednakże pracodawca może wnieść wniosek o zmianę terminu wykonania decyzji, ze wskazaniem daty jego wykonania. Wniosek taki musi być złożony przed upływem terminu wykonania decyzji wskazanej w nakazie.

Poniżej przedstawiony jest druk nakazu wydawanego przez organy Państwowej Inspekcji Pracy z przykładową decyzją oraz przykład odpowiedzi na decyzję.