Składka ZUS (e-składka) od 1 stycznia 2018 r. - zasady rozliczeń

Począwszy od nowego roku wpłaty z tytułu składek będą realizowane jedną wpłatą na przyznany płatnikowi przez ZUS indywidualny numer rachunku składkowego. Wpłaty te będą zaliczane w pierwszej kolejności na zadłużenie składkowe, a dopiero po jego uregulowaniu – na poczet bieżących należności.

Powyższe zmiany wprowadza rozporządzenie z 21 września 2017 r. w sprawie szczegółowych zasad i trybu postępowania w sprawach rozliczania składek, do których poboru jest zobowiązany Zakład Ubezpieczeń Społecznych (dalej rozporządzenie z 21 września 2017 r.). Mają one związek z nowelizacją ustawy systemowej, na mocy której od 1 stycznia 2018 r. płatnicy będą opłacać składki jedną wpłatą na indywidualne konta składkowe przydzielone im przez ZUS. Rozporządzenie z 21 września 2017 r. określa m.in:

• szczegółowe zasady rozliczania składek, a także wypłaconych zasiłków oraz kolejność zaliczania dokonanych wpłat na poszczególne fundusze (ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, fundusze pozaubezpieczeniowe),
• kolejność zaliczania wpłat składek, jeżeli płatnik dokonał wpłaty niezgodnie z przepisami ustawy systemowej,
• zasady i tryb sporządzania z urzędu, przez ZUS, dokumentów związanych z ubezpieczeniami społecznymi, a także sporządzania urzędowych korekt,
• zasady wprowadzania i korygowania z urzędu, przez ZUS, danych bezpośrednio na kontach ubezpieczonych i kontach płatników składek.

Polecamy książkę: E-składka. Jedno konto ZUS od 2018 r.

Indywidualne konto składkowe

Od 1 stycznia 2018 r. płatnik będzie opłacał należne składki jedną wpłatą obejmującą łączną kwotę składek na:

• ubezpieczenia społeczne - w wysokości stanowiącej różnicę między wykazaną w deklaracji kwotą należnych składek za dany miesiąc kalendarzowy a kwotą wypłaconych zasiłków, świadczeń rodzinnych oraz wynagrodzenia za wypłacanie zasiłków,
• Fundusz Emerytur Pomostowych - w wysokości wykazanej w deklaracji kwoty należnych do zapłaty składek, określonej w deklaracji za dany miesiąc kalendarzowy,
• ubezpieczenie zdrowotne - w wysokości wykazanej w deklaracji kwoty należnych do zapłaty składek za dany miesiąc kalendarzowy,
• Fundusz Pracy i FGŚP - w wysokości wykazanej w deklaracji kwoty należnych do zapłaty składek, określonej w deklaracji za dany miesiąc kalendarzowy

- na jeden, przydzielony przez ZUS, numer rachunku składkowego (§ 6 ust. 1 rozporządzenia z 21 września 2017 r.).

Dokonaną przez płatnika składek wpłatę na numer rachunku składkowego ZUS rozdzieli na pokrycie należności z tytułu składek na poszczególne fundusze, z uwzględnieniem:

• proporcjonalnego procentowego podziału wpłaty według kwot składek przypadających do zapłaty na poszczególne fundusze na podstawie danych zawartych w deklaracji złożonej za ostatni miesiąc kalendarzowy albo
• w przypadku gdy płatnik składek nie złożył deklaracji - według procentowego udziału składek na poszczególne fundusze w kwocie wpłaty, na podstawie stóp procentowych składek na poszczególne fundusze dla płatnika składek opłacającego składki na własne ubezpieczenia.

Zaliczanie wpłat na poczet najstarszych należności

W obecnie obowiązującym stanie prawnym płatnik, nawet jeżeli ma zadłużenie, może zadecydować, że wpłata z tytułu składek, której dokonuje na jeden z czterech rachunków w ZUS (ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy i FGŚP, FEP) ma zostać zaliczona na poczet bieżących, a nie zaległych należności. W tym celu używa kodu literowego "S", a ZUS nie może z tytułu takiej wpłaty pokrywać przeterminowanych należności składkowych płatnika, co znajduje potwierdzenie w orzecznictwie sądowym. Od 1 stycznia 2018 r. płatnik nie będzie miał już wpływu na okres należności, który pokryje dokonana przez niego wpłata. W sytuacji gdy na koncie płatnika figuruje zaległość, wpłata z tytułu składek zostanie z urzędu zaliczona najpierw na pokrycie najstarszej należności (§ 12 rozporządzenia z 21 września 2017 r.). Wpłaty bieżące, co do zasady, będą regulowane dopiero po spłaceniu całego zadłużenia. Wpłaty w części przypadającej na poszczególne fundusze będą podlegać zaliczeniu na należności z tego tytułu, począwszy od należności o najwcześniejszym terminie płatności (tj. w pierwszej kolejności będzie pokrywane najstarsze zadłużenie danego funduszu). Ewentualne nadpłaty składek na danym funduszu zostaną zaliczone na poczet należności na pozostałe fundusze. Kolejność pokrywania należności na poszczególne fundusze zależy od tego, na którym z nich wystąpiła nadwyżka (§ 14 rozporządzenia z 21 września 2017 r.).

PRZYKŁAD

Załóżmy, że za marzec 2018 r. płatnik opłacił składki w zawyżonej wysokości. Nadwyżka dotyczy funduszu ubezpieczeń społecznych. Zgodnie z art. 14 rozporządzenia z 21 września 2017 r., jeżeli kwota wpłaty w części przypadającej na pokrycie składek na ubezpieczenia społeczne jest wyższa niż kwota należnych składek z tego tytułu, nadwyżkę pozostałą po pokryciu należnych składek ZUS zaliczy na pokrycie należności na Fundusz Emerytur Pomostowych, począwszy od zobowiązań o najwcześniejszym terminie płatności. Z kwoty pozostałej po ww. rozliczeniu (jeżeli nadal występuje nadwyżka) ZUS pokryje należności na ubezpieczenie zdrowotne, począwszy od zobowiązań o najwcześniejszym terminie płatności. Jeżeli nadal pozostanie nadwyżka, ZUS pokryje z niej proporcjonalnie należności na Fundusz Pracy i FGŚP, również począwszy od zobowiązań o najwcześniejszym terminie płatności.

Kolejność zaliczania wpłat na poszczególne fundusze określają § 14-18 rozporządzenia z 21 września 2017 r. Każda dokonana przez płatnika wpłata na numer rachunku składkowego niższa niż 4 zł podlega zaliczeniu na należności z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne.