REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Dodatki i rekompensaty za pracę w godzinach nocnych. O czym warto pamiętać?

Doktor nauk prawnych, adwokat, adiunkt na Wydziale Prawa, Administracji i Stosunków Międzynarodowych Uniwersytetu Andrzeja Frycza Modrzewskiego w Krakowie w Katedrze Prawa Pracy i Zabezpieczenia Społecznego.
Dodatki i rekompensaty za pracę w godzinach nocnych. O czym warto pamiętać?
Shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

Czym jest praca w porze nocnej? Kto może a kto nie może pracować nocą? Ile w 2023 r. wynosił dodatek za pracę w porze nocnej? Jak liczyć dodatek i od czego zależy? Czy dodatek za pracę w porze nocnej musi być jednakowy dla wszystkich pracowników? Czy można otrzymać zarówno dodatek za pracę w nocy i za pracę w godzinach nadliczbowych?
rozwiń >

Czym jest praca w porze nocnej? 

Praca w porze nocnej jest pracą, która odbywa się w ściśle określonych godzinach. Pora nocna obejmuje osiem kolejnych godzin pomiędzy godz. 21:00 i 7:00. Regulacja z Kodeksu Pracy ma charakter ramowy – pora nocna nie może zaczynać się wcześniej niż o godz. 21:00 i kończyć później niż o godz. 7.00 (z zastrzeżeń wyjątków, np. pora nocna pracownika młodocianego trwa od 22:00 do 6:00, a w przypadku wyjątkowego zatrudnienia młodocianych, którzy nie ukończyli 16 lat – od 20:00 do 6:00). Skoro regulacja ma charakter ramowy - oznacza to, że pracodawca powinien dokładnie ustalić, które kolejne osiem godzin, pomiędzy 21:00 a 7:00, oznacza porę nocną w zakładzie pracy. 

REKLAMA

Autopromocja

W różnych zakładach pracy mogą być różne pory nocne, np. między:

  • 21:00 a 5:00
  • 22:00 a 6:00 
  • 23:00 a 7:00

Ustalenie tych godzin jest niezwykle ważne, ponieważ od tego, jak porę nocną określił pracodawca zależy, czy praca wykonywana po godzinie 21:00, będzie traktowana jako praca w porze nocnej i czy pracownikowi należy się dodatek za pracę w porze nocnej.

Kim jest pracownik pracujący w nocy?

Pracownik, którego rozkład czasu pracy obejmuje w każdej dobie co najmniej 3 godziny pracy w porze nocnej (w przedziale między: 21.00 i 7.00) lub którego co najmniej 1/4 czasu pracy w okresie rozliczeniowym przypada na porę nocną, jest pracującym w nocy.

Gdzie pracodawca powinien unormować porę nocną?

Unormowanie godzin trwania pory nocnej w danym zakładzie powinno być określone np. w postanowieniach układu zbiorowego pracy, w regulaminie pracy albo w drodze obwieszczenia pracodawcy.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Dodatek za pracę w porze nocnej

Dodatek za pracę w porze nocnej jest niejako rekompensatą za zwiększoną uciążliwość pracy. Należy się wszystkim pracownikom wykonującym pracę w porze nocnej. Dodatek jest więc należny przy pracy w porze nocnej wykonywanej stale jak i okazjonalnie. Dodatek należy się niezależnie od rodzaju pracy i stanowiska pracy. Dodatek przysługuje również pracownikom na stanowiskach kierowniczych czy zarządzającym w imieniu pracodawcy zakładem pracy.

Kto może pracować maksymalnie 8 godzin w nocy?

Czas pracy pracownika pracującego w nocy nie może przekraczać 8 godzin na dobę, jeżeli:

  • wykonuje prace szczególnie niebezpieczne albo
  • związane z dużym wysiłkiem fizycznym lub umysłowym.

Powyższe nie dotyczy:

  1. pracowników zarządzających w imieniu pracodawcy zakładem pracy
  2. przypadków konieczności prowadzenia akcji ratowniczej w celu ochrony życia lub zdrowia ludzkiego, ochrony mienia lub środowiska albo usunięcia awarii.

Wykaz prac - ocena ryzyka pracy w nocy

Pracodawca ma obowiązek, przygotować taki wykaz prac szczególnie niebezpiecznych albo związanych z dużym wysiłkiem fizycznym lub umysłowym. Pracodawca przygotowuje wykaz w porozumieniu z zakładową organizacją związkową, a jeżeli u pracodawcy nie działa zakładowa organizacja związkowa – z przedstawicielami pracowników wybranymi w trybie przyjętym u danego pracodawcy.

Pracodawca ma obowiązek zasięgnąć opinii lekarza sprawującego profilaktyczną opiekę zdrowotną nad pracownikami, uwzględniając konieczność zapewnienia bezpieczeństwa pracy i ochrony zdrowia pracowników.

W jakiej wysokości przysługuje dodatek za pracę w porze nocnej w 2023 r.

W 2023 r. pracownikowi wykonującemu pracę w porze nocnej przysługuje dodatek do wynagrodzenia za każdą godzinę pracy w porze nocnej w wysokości 20% stawki godzinowej wynikającej z minimalnego wynagrodzenia za pracę. Skoro zgodnie z rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 13 września 2022 r. w sprawie wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę oraz wysokości minimalnej stawki godzinowej w 2023 r. (Dz.U. 2022 poz. 1952) od 1 stycznia 2023 r. minimalne wynagrodzenie za pracę wynosi 3490 zł i od 1 lipca będzie wynosiło 3600 zł - to dodatek za pracę w porze nocnej będzie uzależniony od tych kwot.

Ile za nocki w kwietniu 2023?

Skoro tak, to dodatek za pracę w porze nocnej będzie wynosił np. w kwietniu 2023 r. 4,59 zł za każdą godzinę pracy w porze nocnej.

Jak to policzyć? Należy zweryfikować ile godzin pracy jest do przepracowania w danym miesiącu – w kwietniu 2023 r. jest to 152 godzin pracy. Następnie należy minimalne wynagrodzenie obowiązujące w kwietniu 2023 r. podzielić przez tą liczbę godzin i pomnożyć przez 20%, czyli 3490 zł : 152h x 20%. Wynik ten daje 4,59 zł brutto za 1 godzinę pracy.

Ile za nocki we wrześniu 2023?

Z kolei w np. we wrześniu 2023 r. będzie się to kształtowało następująco, 3600 zł : 168h x 20% = 4,29 zł brutto za 1 godzinę pracy w nocy. Oczywiście, powyższe z zastrzeżeniem, że podstawę obliczeń stanowić powinien obowiązujący pracownika wymiar czasu pracy, ustalony zgodnie z art. 130 KP.

Wyżej wskazane stawki to jedynie stawki minimalne. Wysokość dodatku jest zmienna, ponieważ stałej wysokości wynagrodzenia minimalnego odpowiada zmienna liczba nominalnych godzin pracy w danym miesiącu.

Czy dodatek za pracę w porze nocnej musi być jednakowy dla wszystkich pracowników?

Tak, dodatek za pracę w nocy powinien być identyczny dla wszystkich pracowników, niezależnie od wysokości otrzymywanego przez nich wynagrodzenia. Jak zostało wyżej wskazane, jest on ustalany w oparciu o minimalne wynagrodzenie ustalone zgodnie z obowiązującymi w danym roku przepisami. Oczywiście pracodawca w wewnętrznych przepisach obowiązujących w zakładzie pracy (np. w regulaminie pracy, wynagradzania czy w układzie zbiorowym pracy) może ustalić wyższy dodatek za pracę w porze nocnej, jednak nadal muszą one być identyczne dla wszystkich pracowników

Właśnie tym różni się dodatek za pracę w porze nocnej od dodatku za pracę w godzinach nadliczbowych, który jest zależny od wysokości wynagrodzenia konkretnego pracownika.

W stosunku do pracowników wykonujących pracę w porze nocnej stale poza zakładem pracy dodatek może być zastąpiony ryczałtem, którego wysokość odpowiada przewidywanemu wymiarowi pracy w porze nocnej. Kompetencje w zakresie wprowadzenia ryczałtu ma pracodawca przy czym pracownik musi zaakceptować taką formę wynagrodzenia, choćby w sposób dorozumiany (zob. wyr. SN z 25 lipca 2018 r., I PK 94/17).

Czy można otrzymać zarówno dodatek za pracę w nocy i za pracę w godzinach nadliczbowych?

Tak, można otrzymać zarówno dodatek za pracę w nocy i za pracę w godzinach nadliczbowych. Praca nocna może być równocześnie pracą nadliczbową. Czyli pracownikowi wykonującemu pracę w porze nocnej można polecić wykonanie pracy w godzinach nadliczbowych zarówno w porze nocnej, jak i po jej zakończeniu, już w trakcie pory dziennej. Odwrotna sytuacja też jest dopuszczalna, czyli pracownik wwykonujący pracę standardowo w ciągu dnia, może wykonywać pracę nadliczbową w porze nocnej.

Polecamy: „Zatrudnianie i zwalnianie pracowników. Obowiązki pracodawców 2023"

Kto udowadnia pracę w godzinach nadliczbowych czy nocnych?

Ciężar dowodu w sprawie z powództwa pracownika o wynagrodzenie za pracę w godzinach nadliczbowych czy pracy w porze nocnej, spoczywa na pracowniku. Zgodnie z ogólną regułą to powód powinien udowodnić swoje twierdzenia uzasadniające żądanie. Jedynym wyjątkiem jest to, że niewywiązanie się przez pracodawcę z obowiązku prowadzenia ewidencji czasu pracy powoduje dla niego niekorzystne skutki, gdy pracownik udowodni swe twierdzenia przy pomocy innych środków dowodowych, niż dokumentacja dotycząca czasu pracy. Roszczenie pracownika o wypłatę wynagrodzenia za godziny nadliczbowe może być więc uznane, gdy pracownik wykaże zasadności swego roszczenia, w tym posiadające mniejszą moc dowodową niż dokumenty dotyczące czasu pracy, a więc na przykład dowody osobowe (zeznania świadków). Co to powoduje dla pracodawcy? Powoduje konieczność podjęcia przez pracodawcę inicjatywy dowodowej w celu podważenia przedstawianych dowodów, tzw. przeciwdowodu.

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

Uprawnienia rodzicielskie - QUIZ
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/10
Ile tygodni urlopu macierzyńskiego można maksymalnie wykorzystać jeszcze przed porodem?
nie ma takiej możliwości
3
6
9 - tylko jeśli pracodawca wyrazi na to zgodę
Następne

REKLAMA

Kadry
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Sąd: ZUS odmówił zasiłku chorobowego przez podwyżkę pensji księgowej o 157% do 4500 zł brutto

Interwencja ZUS miała na celu odmowę wypłaty zasiłku chorobowego. Kobieta z uwagi na rozpoczęcie pracy księgowej otrzymała podwyżkę z około 1750 zł (1/2 etatu) do 4500 zł (3/5 etatu). ZUS kwestionował 4500 zł jako podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe oraz wypadkowe zgodnie z art. 20 ustawy, (podstawa składek na ubezpieczenie emerytalne i ubezpieczenia rentowe).

Do 1 mln zł kary dla pracodawcy za niedokonywanie wpłat do PPK w terminie

Niedokonywanie wpłat do PPK w terminie stanowi wykroczenie z art. 107 pkt 2 ustawy o PPK. Pracodawcy grozi za to nawet do 1 mln zł kary. Ściganiem niedopełniania obowiązków w tym zakresie zajmuje się Państwowa Inspekcja Pracy.

Kara dla pracodawcy za nieudzielenie urlopu w 2025 i 2026

Nieudzielenie urlopu przez pracodawcę stanowi wykroczenie przeciwko prawom pracownika. Jak wysoka kara grozi pracodawcy za naruszenie przepisów o udzielaniu urlopów wypoczynkowych w 2025 i 2026 roku? Artykuł zawiera aktualne kwoty.

Jakie czekają nas zmiany w prawie pracy w 2025 i 2026 r.?

Wkrótce wejdą w życie regulacje wprowadzające dodatkowy dzień wolny od pracy oraz uzupełniający urlop macierzyński. Trwają prace nad dalszymi zmianami przepisów prawa pracy. Mają one wprowadzić m.in. krótszy tydzień pracy czy zmienić zasady ustalania minimalnego wynagrodzenia.

REKLAMA

Skrócony tydzień pracy czy skrócony dzień pracy? Rząd pracuje nad nowelizacją Kodeksu pracy, ale krótsza praca jest możliwa już teraz

Wszyscy pamiętamy, jak rząd szumnie zapowiadał skrócenie tygodniowego czasu pracy. Skończyło się na zapowiedziach i od tamtego czasu nic się nie zmieniło - nowelizacja Kodeksu pracy nie została przeprowadzona. Na szczęście obowiązujące przepisy prawa pracy dopuszczają zarówno wprowadzenie czterodniowego tygodnia pracy, jak i skróconego do 7 godzin dnia pracy.

ZUS IWA - jak ustalić liczbę ubezpieczonych? [Przykłady]

ZUS IWA do 31 stycznia 2025 roku składa płatnik, który w 2024 roku zgłosił do ubezpieczenia wypadkowego co najmniej 10 ubezpieczonych. Jak ustalić liczbę ubezpieczonych? Czy do IWA wliczamy właściciela czyli płatnika?

Sanatorium z ZUS: od 3 lutego 2025 r. rehabilitacja powypadkowa. Od 1 kwietnia 2025 r. rehabilitacja związana z układem krążenia

ZUS informuje, że wczesna rehabilitacja powypadkowa na koszt Zakładu rusza już 3 lutego 2025 roku. Od 1 kwietnia 2025 roku zaplanowano rehabilitację osób ze schorzeniami ośrodkowego układu nerwowego. Jak wybrać się do sanatorium z ZUS?

Rehabilitacja na koszt ZUS. Od 3 lutego 2025 r. można skorzystać z wczesnej rehabilitacji powypadkowej

ZUS informuje, że już od 3 lutego 2025 r. będzie możliwa realizacja wczesnej rehabilitacji powypadkowej w systemie stacjonarnym. Natomiast od 1 kwietnia ruszy rehabilitacja osób ze schorzeniami ośrodkowego układu nerwowego, zarówno w systemie stacjonarnym, jak i ambulatoryjnym.

REKLAMA

W 2025 r. dla dawców: darmowa komunikacja miejska, darmowe leki, 100% płatne L4, lekarz i apteka bez kolejki

Dużo się w ostatnim czasie mówi o dodatkowych uprawnieniach dla dawców krwi. Warto też zwrócić uwagę, że w 2025 r. przysługuje darmowa komunikacja miejska, darmowe leki, 100% płatne L4, lekarz i apteka bez kolejki dla dawców narządów, tkanek i komórek (w tym szpiku kostnego).

Waloryzacja emerytur 2025 netto [TABELA]

Waloryzacja emerytur od 1 marca 2025 roku - o ile procent wzrosną emerytury? Jaki jest wskaźnik waloryzacji? Kiedy będzie wypłata pierwszych emerytur po podwyżce? Tabela przedstawia podwyżki emerytur od 1 marca 2025 roku brutto i netto. Ile emeryt otrzyma na rękę po marcowej waloryzacji?

REKLAMA