Przekazanie przez przedsiębiorczą matkę części urlopu macierzyńskiego pracownikowi-ojcu dziecka

Od 2014 r. prowadzę własną działalność gospodarczą. Obecnie jestem w 31. tygodniu ciąży. Chciałabym, aby zasiłek macierzyński za czas urlopu macierzyńskiego wykorzystał mój partner, który jest zatrudniony na podstawie umowy o pracę. Jakie dokumenty powinniśmy złożyć, jakie obowiązują nas terminy i jakich formalności powinnam dopełnić w przypadku rezygnacji z zasiłku macierzyńskiego – pyta Czytelniczka z Konina.

Aby zrezygnować z zasiłku macierzyńskiego, po wykorzystaniu 14 tygodni tego zasiłku, powinna Pani, w terminie 7 dni przed planowanym dniem rezygnacji, poinformować o tym ZUS, składając wniosek dotyczący rezygnacji z dalszej części urlopu macierzyńskiego, w formie pisemnej. Do wniosku musi Pani dołączyć kopię wniosku pracownika-ojca wychowującego dziecko o udzielenie urlopu macierzyńskiego na pozostałą część urlopu macierzyńskiego. Ubezpieczony-ojciec dziecka, który jest pracownikiem, powinien na 14 dni przed planowanym urlopem macierzyńskim złożyć do swojego pracodawcy wniosek o udzielenie urlopu macierzyńskiego na część pozostałą do wykorzystania po dniu Pani rezygnacji z pobierania zasiłku macierzyńskiego. Szczegóły w uzasadnieniu.

Warunkiem ustalenia prawa i wypłaty zasiłku macierzyńskiego dla osoby prowadzącej pozarolniczą działalność jest podleganie ubezpieczeniu chorobowemu w dniu porodu (art. 29 ust. 1 pkt 1 ustawy zasiłkowej). Ubezpieczenie chorobowe dla osób prowadzących działalność gospodarczą jest dobrowolne (art. 11 ust. 2 ustawy systemowej).

Należy pamiętać, że przy ustalaniu prawa do zasiłku macierzyńskiego (jak również chorobowego) istotne jest, aby w opłacaniu składek na ubezpieczenie chorobowe nie było zaległości, które mogą spowodować wyłączenie z ubezpieczenia i w konsekwencji brak prawa do zasiłku (art. 14 ust. 2 pkt 2 ustawy systemowej).

Ubezpieczona po wykorzystaniu 14 tygodni po porodzie może zrezygnować z zasiłku macierzyńskiego, pod warunkiem że z pozostałej części będzie korzystał ojciec dziecka.

Jeśli osoba prowadząca działalność gospodarczą przystąpi do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego z tytułu prowadzonej działalności pozarolniczej, zasiłek macierzyński za okres urlopu macierzyńskiego przysługuje przez okres ustalony w Kodeksie pracy i wynosi 20 tygodni w przypadku urodzenia jednego dziecka (art. 29 ust. 1 ustawy zasiłkowej w zw. z art. 180 § 1 pkt 1 Kodeksu pracy). Po wykorzystaniu zasiłku macierzyńskiego za okres co najmniej 14 tygodni ubezpieczona może zrezygnować z jego dalszej części, jednak tylko pod warunkiem, że z pozostałej części będzie korzystał ojciec wychowujący dziecko, który w celu sprawowania opieki nad dzieckiem przerwie działalność zarobkową.

Polecamy książkę: Nowe emerytury. Obowiązki pracodawcy po zmianach od 1 października 2017 r.

Ubezpieczona prowadząca pozarolniczą działalność, podlegająca z tego tytułu ubezpieczeniu chorobowemu, która urodzi dziecko, musi w pierwszych tygodniach życia dziecka (co najmniej 14) opiekować się nim sama, zanim będzie mogła tę opiekę scedować na ubezpieczonego-ojca dziecka. Natomiast po upływie 20 tygodni pobierania zasiłku macierzyńskiego przez obojga rodziców (np. matka - 14 tygodni, ojciec - 6 tygodni) oboje (albo tylko jedno z nich) mogą skorzystać z zasiłku macierzyńskiego przez okres ustalony w Kodeksie pracy jako okres urlopu rodzicielskiego (maksymalnie 32 tygodnie na oboje rodziców).

Urlop rodzicielski w wymiarze do 16 tygodni może być udzielony w terminie nieprzypadającym bezpośrednio po poprzedniej części tego urlopu albo nieprzypadającym bezpośrednio po wykorzystaniu zasiłku macierzyńskiego za okres odpowiadający części tego urlopu, nie później niż do zakończenia roku kalendarzowego, w którym dziecko kończy 6. rok życia.

Rodzice mogą pobrać zasiłek macierzyński za okres urlopu rodzicielskiego maksymalnie w 4 częściach.

O sposobie wykorzystania tego urlopu rodzice dziecka mogą zdecydować sami, pamiętając jednak, że jeśli zamierzają podzielić okres urlopu rodzicielskiego między siebie, to nie więcej niż na 4 części i każda z nich nie może być krótsza niż 8 tygodni.

Ubezpieczona powinna wystąpić z wnioskiem o wypłatę zasiłku macierzyńskiego do oddziału ZUS, w którym opłaca składki na ubezpieczenia społeczne, w tym na ubezpieczenie chorobowe. Do wniosku powinna dołączyć skrócony odpis aktu urodzenia dziecka. Jeżeli chce przerwać pobieranie zasiłku po 14 tygodniach, wówczas w terminie 7 dni przed planowanym dniem rezygnacji powinna poinformować o tym ZUS (złożyć w formie pisemnej wniosek). Do wniosku w sprawie rezygnacji z części zasiłku po wykorzystaniu co najmniej 14 tygodni jego pobierania powinna dołączyć kopię wniosku pracownika-ojca wychowującego dziecko o udzielenie urlopu macierzyńskiego na pozostałą część. Ubezpieczony-ojciec dziecka, który jest pracownikiem, powinien na 14 dni przed planowanym urlopem złożyć do swojego pracodawcy wniosek o udzielenie urlopu macierzyńskiego na część pozostałą do wykorzystania po dniu rezygnacji matki dziecka z pobierania zasiłku.

Dokumenty do wypłaty zasiłku macierzyńskiego

Dokumenty niezbędne do wypłaty zasiłku macierzyńskiego za okres urlopu macierzyńskiego, które musi złożyć ubezpieczona	Dokumenty, które musi złożyć ubezpieczona do ZUS w celu rezygnacji z zasiłku macierzyńskiego po 14 tygodniach	Dokumenty, które musi złożyć partner do pracodawcy w celu wykorzystania urlopu macierzyńskiego po 14 tygodniach pobierania zasiłku macierzyńskiego przez matkę dziecka
1	2	3
wniosek o wypłatę zasiłku macierzyńskiego	złożone w formie papierowej lub w formie dokumentu elektronicznego uwierzytelnionego z wykorzystaniem kwalifikowanego certyfikatu lub profilu zaufanego ePUAP na elektroniczną skrzynkę podawczą ZUS oświadczenie ubezpieczonej, od kiedy ubezpieczony-ojciec dziecka będzie korzystał z uprawnień do zasiłku macierzyńskiego	wniosek o urlop macierzyński, który powinien zawierać: ● imię i nazwisko pracownika-ojca wychowującego dziecko, ● imię i nazwisko oraz datę urodzenia dziecka, na które ma być udzielona część urlopu macierzyńskiego, ● wskazanie okresu, na który ma zostać udzielona pozostała część urlopu macierzyńskiego
odpis skrócony aktu urodzenia dziecka lub jego kopia potwierdzona za zgodność z oryginałem przez pracownika ZUS	złożony w formie papierowej lub w formie dokumentu elektronicznego uwierzytelnionego z wykorzystaniem kwalifikowanego certyfikatu lub profilu zaufanego ePUAP na elektroniczną skrzynkę podawczą ZUS wniosek ubezpieczonej zawierający datę, od której rezygnuje ona z pobierania zasiłku macierzyńskiego - w przypadku ubezpieczonej niebędącej pracownikiem	odpis skrócony aktu urodzenia dziecka lub jego kopia potwierdzona za zgodność z oryginałem przez płatnika składek albo ZUS
		złożone w formie papierowej zaświadczenia z ZUS o okresie pobierania zasiłku macierzyńskiego przez ubezpieczoną-matkę dziecka, okresie przysługującego jej zasiłku macierzyńskiego oraz stawce procentowej, w jakiej zasiłek macierzyński przysługiwał ubezpieczonej-matce dziecka, zawierające imię, nazwisko i numer PESEL ubezpieczonej-matki dziecka albo serię i numer dokumentu stwierdzającego tożsamość, jeżeli nie nadano numeru PESEL

Bezpośrednio po zakończonym okresie urlopu macierzyńskiego (łącznie z okresem korzystania z zasiłku przez matkę dziecka - 20 tygodni) pracownik może skorzystać z urlopu rodzicielskiego w wymiarze do 32 tygodni (jednorazowo albo w częściach). W tym celu, w terminie nie krótszym niż 21 dni przed rozpoczęciem urlopu, powinien złożyć wniosek w tej sprawie do swojego pracodawcy.

W celu wypłaty zasiłku macierzyńskiego zarówno za część urlopu macierzyńskiego, jak i za okres urlopu rodzicielskiego pracownik powinien dodatkowo przedłożyć pracodawcy zaświadczenie płatnika zasiłku macierzyńskiego matki dziecka (właściwego oddziału ZUS) o przysługującym okresie wypłaty zasiłku oraz o okresie jego wypłaty i wysokości (stawka procentowa zasiłku).

PODSTAWA PRAWNA:

● art. 11 ust. 2, art. 14 ust. 2 pkt 2 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (j.t. Dz.U. z 2016 r. poz. 963; ost. zm. Dz.U. z 2017 r. poz. 992),

● art. 180, art. 182^1a, art. 182^1c i art. 186^8a ustawy z 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (j.t. Dz.U. z 2016 r. poz. 1666; ost. zm. Dz.U. z 2017 r. poz. 962),

● § 6 rozporządzenia Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z 8 grudnia 2015 r. w sprawie wniosków dotyczących uprawnień pracowników związanych z rodzicielstwem oraz dokumentów dołączanych do takich wniosków (j.t. Dz.U. z 2015 r. poz. 2243),

● art. 29 ust. 1 pkt 1, art. 29a ustawy z 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (j.t. Dz.U. z 2016 r. poz. 372; ost. zm. Dz.U. z 2017 r. poz. 1027)

● § 9, § 15-18 rozporządzenia Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z 8 grudnia 2015 r. w sprawie zakresu informacji o okolicznościach mających wpływ na prawo do zasiłków z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa lub ich wysokość oraz dokumentów niezbędnych do przyznania i wypłaty zasiłków (j.t. Dz.U. z 2017 r. poz. 87).