Urlop adopcyjny 2025. Adopcja dziecka i wszystkie urlopy przysługujące rodzicom

• Urlopy dla rodziców adopcyjnych
• Ile wynosi urlop adopcyjny?
• Wniosek o urlop adopcyjny
• Uzupełniający urlop macierzyński – adopcja dziecka
• Powrót do pracy po urlopie adopcyjnym
• Czy urlop adopcyjny jest płatny?
• Urlop rodzicielski – adopcja dziecka
• Urlop ojcowski – adopcja dziecka
• Urlop wychowawczy – adopcja dziecka

Urlopy dla rodziców adopcyjnych

Rodzice, którzy adoptują dziecko, mają prawo do odpowiedników urlopów przysługujących rodzicom biologicznym:

• macierzyńskiego,
• uzupełniającego,
• rodzicielskiego,
• wychowawczego,
• ojcowskiego,
• 2 dni (lub 16 godzin) zwolnienia od pracy na opiekę nad dzieckiem.

Jaki jest wymiar tych urlopów i czy są płatne? Najważniejsze informacje dotyczące urlopów znajdują się poniżej. Mimo iż urlop adopcyjny dotyczy również rodzin zastępczych niezawodowych, w niniejszym artykule omówione zostaną wyłącznie uprawnienia osób przyjmujących dziecko na wychowanie, które wystąpiły do sądu o przysposobienie dziecka.

Ile wynosi urlop adopcyjny?

Urlop na warunkach urlopu macierzyńskiego (art. 183 Kodeksu pracy) przysługuje pracownikowi, który przyjął dziecko na wychowanie oraz wystąpił do sądu opiekuńczego z wnioskiem o przysposobienia dziecka. Z urlopu może korzystać albo matka, albo ojciec. Nie ma możliwości jednoczesnego korzystania z urlopu przez rodziców. Ile trwa urlop dla rodziców adoptujących dziecko? Długość urlopu uzależniona jest od liczby adoptowanych dzieci i wynosi odpowiednio:

• 20 tygodni - adopcja jednego dziecka,
• 31 tygodni – jednoczesna adopcja dwojga dzieci,
• 33 tygodni – jednoczesna adopcja trojga dzieci,
• 35 tygodni – jednoczesna adopcja czworga dzieci,
• 37 tygodni – jednoczesna adopcja pięciorga i więcej dzieci

- maksymalnie do ukończenia przez dziecko 14. roku życia.

Jeśli po przyjęciu dziecka na wychowanie i wystąpieniu do sądu opiekuńczego o przysposobienie dziecko ukończy 14 lat, rodzic może skorzystać z minimalnego wymiaru 9 tygodni urlopu.

Wniosek o urlop adopcyjny

Wniosek o urlop adopcyjny składa się na piśmie (forma papierowa lub elektroniczna). Należy zrobić to w terminie 7 dni od dnia wystąpienia do sądu opiekuńczego z wnioskiem o wszczęcie postępowania w sprawie przysposobienia. Urlop rozpoczyna się w terminie wskazanym we wniosku, ale nie może być to termin późniejszy niż 21 dni od dnia wystąpienia do sądu opiekuńczego z wnioskiem o wszczęcie postępowania w sprawie przysposobienia. Przepisy prawa pracy zobowiązują pracodawcę do przyjęcia wniosku.

Uzupełniający urlop macierzyński – adopcja dziecka

Uzupełniający urlop macierzyński to nowość w polskim systemie prawnym (art. 180² Kodeksu pracy). Dotyczy rodziców wcześniaków, ale należy się również rodzicom adopcyjnym. Przedłuża urlop macierzyński (adopcyjny) o czas pobytu dziecka w szpitalu. Można starać się o urlop uzupełniający, gdy pobyt dziecka w szpitalu miał miejsce po przyjęciu dziecka na wychowanie.

Powrót do pracy po urlopie adopcyjnym

Po powrocie z urlopu adopcyjnego przepisy prawa pracy obligują pracodawcę do przyjęcia pracownika do pracy na dotychczasowym stanowisku. Jeśli byłoby to niemożliwe, pracodawca musi przenieść pracownika do pracy na stanowisku równorzędnym z wcześniej zajmowanym. Oznacza to dalsze zatrudnienie na tak samo korzystnych warunkach, na podstawie których wykonywałby pracę, gdyby nie korzystał z urlopu.

Czy urlop adopcyjny jest płatny?

Tak, oczywiście. Urlop adopcyjny to odpowiednik urlopu macierzyńskiego. Tak samo przysługuje więc za ten czas zasiłek macierzyński w wysokości 100% podstawy wymiaru. Gdyby pracownik do 21 dni po przyjęciu dziecka na wychowanie i wystąpieniu o przysposobienie dziecka złożył wniosek o urlop na warunkach urlopu macierzyńskiego oraz urlop rodzicielski bezpośrednio po nim, zasiłek macierzyński za cały ten okres będzie uśredniony i wyniesie 81,5% podstawy wymiaru.

Urlop rodzicielski – adopcja dziecka

Rodzicom adopcyjnym przysługuje tak samo jak rodzicom biologicznym urlop rodzicielski. Jego wymiar zmienia się w zależności od liczby adoptowanych dzieci i wynosi odpowiednio:

• 41 tygodni - adopcja jednego dziecka,
• 43 tygodni – adopcja dwojga lub więcej dzieci,

- maksymalnie do ukończenia przez dziecko 14. roku życia.

Jeśli pracownik przyjął dziecko na wychowanie i wystąpił do sądu opiekuńczego o przysposobienie, a następnie dziecko ukończy 14 rok życia, przysługuje 38 tygodni urlopu rodzicielskiego. Dłuższy będzie urlop rodzicielski w sytuacji adopcji dziecka z zaświadczeniem z art. 4 ust. 3 ustawy z dnia 4 listopada 2016 r. o wsparciu kobiet w ciąży i rodzin „Za życiem”. Urlop wyniesie wówczas odpowiednio:

• 65 tygodni – adopcja jednego dziecka
• 67 tygodni – adopcja dwojga lub więcej dzieci
• 62 tygodni - adopcja dziecka w wieku do 7. roku życia albo dziecka, wobec którego podjęto decyzję o odroczeniu obowiązku szkolnego do 10. roku życia

– maksymalnie do ukończenia przez dziecko 14. roku życia.

Urlop rodzicielski można wykorzystać jednorazowo albo w maksymalnie 5 częściach. Więcej na temat urlopu rodzicielskiego (np. czy można łączyć go z pracą) można przeczytać w art. 182^1a § 3–7 i art. 182^1c–182^1g Kodeksu pracy.

Urlop ojcowski – adopcja dziecka

Ojciec adopcyjny dziecka ma prawo także do urlopu ojcowskiego, który wynosi 2 tygodnie (Art. 182³ Kodeksu pracy). Do kiedy może skorzystać z tego uprawnienia? Ma na to czas do upływu 12 miesięcy od dnia uprawomocnienia się postanowienia orzekającego przysposobienie dziecka i nie dłużej niż do ukończenia przez dziecko 14 roku życia. Można wykorzystać go jednorazowo bądź w dwóch częściach po 1 tydzień. W celu otrzymania urlopu ojcowskiego konieczne jest złożenie wniosku w formie papierowej lub elektronicznej przez pracownika w terminie nie krótszym niż 7 dni przed rozpoczęciem korzystania z urlopu. Kodeks pracy zobowiązuje pracodawcę do zaakceptowania wniosku. Za czas urlopu ojcowskiego należy się zasiłek macierzyński w wymiarze 100%.

Urlop wychowawczy – adopcja dziecka

Urlop wychowawczy to ostatni rodzaj urlopu, z którego mogą skorzystać rodzice adopcyjni dziecka. Na ten rodzaj urlopu decyduje się najmniej rodziców, ponieważ jest to urlop niepłatny. W przypadku adopcji dziecka obowiązują te same zasady jak dla rodziców adopcyjnych, które uregulowane są w art. 186 Kodeksu pracy. Przede wszystkim urlop ten przysługuje pracownikowi zatrudnionemu co najmniej 6 miesięcy (także poprzednie okresy zatrudnienia). Jego celem jest sprawowanie osobistej opieki nad dzieckiem.

Urlop wychowawczy wynosi do 36 miesięcy. Udziela się go maksymalnie do zakończenia roku kalendarzowego, w którym dziecko kończy 6 rok życia bez względu na to w jakim wieku ostało adoptowane. Okres ten wydłuża się do 18 roku życia dziecka o kolejne 36 miesięcy w przypadku posiadania przez dziecko orzeczenia o niepełnosprawności lub stopniu niepełnosprawności, w związku z czym dziecko wymaga osobistej opieki pracownika.

Polecamy: Uprawnienia rodziców w pracy. Poradnik dla pracodawcy 2025