REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Czerwcowe emerytury - kolejne problemy. Co z emeryturami z urzędu i rentami rodzinnymi po osobach zmarłych? ZRPO interweniuje!

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Kinga Piwowarska
Doktor nauk prawnych, adwokat, adiunkt na Wydziale Prawa, Administracji i Stosunków Międzynarodowych Uniwersytetu Andrzeja Frycza Modrzewskiego w Krakowie w Katedrze Prawa Pracy i Zabezpieczenia Społecznego.
Czerwcowe emerytury - kolejne problemy. Co z emeryturami z urzędu i rentami rodzinnymi po osobach zmarłych? ZRPO interweniuje!
Shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

Czerwcowe emerytury - są kolejne problemy. Jeszcze niedawno Trybunał Konstytucyjny uznał, że w obrębie tej samej grupy osób doszło do nieuzasadnionego zróżnicowania: część osób (objęta ustawą nowelizującą z 2021 r.) uzyskała możliwość przeliczenia wcześniej przyznanej emerytury z uwzględnieniem nowego korzystniejszego sposobu waloryzacji kwartalnej, natomiast części osób takiej możliwości odmówiono - nie minęło dużo czasu a sprawa znowu jest wątpliwa i znowu są problemy. ZRPO zadaje pytanie MRPiPS: co z emeryturami z urzędu i rentami rodzinnymi po osobach zmarłych? Sprawa nie została wyjaśniona kompleksowo.

Waloryzacja czerwcowych emerytur - pytanie do TK

Do Trybunału Konstytucyjnego trafiło zapytanie prawne Sądu Okręgowego w Elblągu,  IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych. Pytanie dotyczyło braku możliwości ustalenia wysokości emerytury na nowo, w oparciu o kwartalną formułę waloryzacji składek na ubezpieczenie emerytalne i kapitału początkowego, w przypadku osób, które wniosek o emeryturę zgłosiły przed dniem 1 czerwca 2021 r. Na rozprawie w dniu 15 listopada 2023 r., rozważano: czy art. 25a ust. 2 pkt 2 oraz ust. 2a ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2022 r. poz. 504) w związku z art. 17 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 24 czerwca 2021 r. o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 1621) w zakresie, w jakim przepisy te nie przyznają prawa do obliczenia emerytury z uwzględnieniem art. 25a ust. 2 pkt 2 oraz ust. 2a ustawy z 17 grudnia 1998 r. tym osobom, które wniosek o emeryturę zgłosiły przed 1 czerwca 2021 r., są zgodne z art. 2, art. 32 oraz art. 67 ust. 1 Konstytucji?

REKLAMA

Autopromocja

Waloryzacja kwartalnej składki na ubezpieczenie emerytalne

Nowelizującą z 2021 r. wprowadzono nowy, korzystniejszy niż wcześniej obowiązujący, mechanizm waloryzacji kwartalnej składek na ubezpieczenie emerytalne, reagując w ten sposób na wieloletni problem „emerytur czerwcowych”. W art. 17 ustawy nowelizującej z 2021 r. ustawodawca postanowił jednak, że nowe zasady ustalania wysokości „emerytur czerwcowych” mają zastosowanie tylko do emerytur przyznanych na wniosek zgłoszony po 31 maja 2021 r. 

Zdaniem Sądu Okręgowego w Elblągu, zakres podmiotowy tego przepisu został określony zbyt wąsko – w takiej samej sytuacji jak emeryci, którzy zgłosili wniosek w czerwcu 2021 r. są bowiem także osoby, które wystąpiły z wnioskiem w czerwcu w latach wcześniejszych. Pytający sąd zakwestionował zatem to, że w art. 17 ustawy nowelizującej z 2021 r. nie uwzględniono wszystkich podmiotów charakteryzujących się tą samą cechą istotną, co – zdaniem sądu – prowadzi do nieuzasadnionego zróżnicowania w grupie „emerytów czerwcowych” i skutkuje niezapewnieniem właściwej realizacji konstytucyjnych wolności lub praw przysługujących tej kategorii podmiotów.

Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 15 listopada 2023 r., sygn. akt P 7/22

Po analizie sprawy Trybunał Konstytucyjny stwierdził, że: artykuł 17 ustawy z dnia 24 czerwca 2021 r. o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 1621) w związku z art. 25a ust. 2 pkt 2 i ust. 2a ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2023 r. poz. 1251, ze zm.) w zakresie, w jakim pomija emerytury przyznane na wniosek zgłoszony przed 1 czerwca 2021 r., jest niezgodny z art. 32 ust. 1 w związku z art. 67 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. W  pozostałym zakresie Trybunał umorzył postępowanie.

Ważne
Pismo Stanisława Trociuka Zastępcy Rzecznika Praw Obywatelskich do Agnieszki Dziemianowicz-Bąk Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej

Jeszcze w grudniu 2023 r., bo zastępca RPO skierował pismo do Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej w sprawie tzw. "emerytur czerwcowych". Pomimo wydania wyroku przez TK, okazało się, że zakres normowania całej regulacji nie ogranicza się jednak tylko do emerytur przyznanych na wniosek, lecz także emerytur z urzędu i rent rodzinnych po zmarłych. Dlaczego więc ta grupa została wyłączona? Czy ponownie dochodzi do nieuzasadnionego różnicowania?

Nieuzasadnione różnicowanie emerytów

REKLAMA

Trybunał Konstytucyjny zarzut naruszenia przez kwestionowaną regulację art. 32 ust. 1 w związku z art. 67 ust. 1 Konstytucji uznał za uzasadniony. Trybunał przychylił się do stanowiska pytającego sądu, popartego przez Rzecznika Praw Obywatelskich, że z punktu widzenia rozpatrywanego problemu konstytucyjnego podmiotami podobnymi są wszyscy ubezpieczeni urodzeni po 31 grudnia 1948 r. (objęci systemem zdefiniowanej składki), którzy wystąpili o emeryturę w czerwcu, a ich emerytura została ustalona z zastosowaniem art. 25a ust. 2 pkt 2 u.e.r. FUS w brzmieniu obowiązującym przed wejściem w życie ustawy nowelizującej z 2021 r. Zdaniem Trybunału, w obrębie tej grupy osób doszło do nieuzasadnionego zróżnicowania: część osób (objęta ustawą nowelizującą z 2021 r.) uzyskała możliwość przeliczenia wcześniej przyznanej emerytury z uwzględnieniem nowego korzystniejszego sposobu waloryzacji kwartalnej, natomiast części osób takiej możliwości odmówiono.

Trybunał Konstytucyjny podkreślił, że ustawodawca, ograniczając zakres zastosowania nowych zasad waloryzacji kwartalnej tylko do wąskiego zakresu „emerytur czerwcowych” przyznanych przed wejściem w życie ustawy nowelizującej z 2021 r., nie podał w zasadzie żadnych argumentów konstytucyjnych mających uzasadniać taką decyzję. W ocenie Trybunału, wprowadzenie zróżnicowania sposobu waloryzacji składek w grupie podmiotów o ustalonej wyżej wspólnej cesze istotnej (tj. emerytów czerwcowych) w żaden sposób nie służy realizacji zasady równego traktowania ubezpieczonych w systemie zdefiniowanej składki.

Dalszy ciąg materiału pod wideo
Ważne
Ustawodawca musi zmienić prawo

Trybunał Konstytucyjny wskazał również na konieczność wykonania jego wyroku przez prawodawcę.
Po pierwsze wyjaśnił, że wyrok w niniejszej sprawie jest tzw. wyrokiem o pominięciu. Wyroki tego rodzaju nie wywierają skutku derogacyjnego i per se nie prowadzą do zmiany w systemie prawa. Takiej zmiany musi dokonać ustawodawca.

TK był związany pytaniem prawnym, ale teraz trzeba rozważyć co w sprawie emerytur z urzędu i rent rodzinnych po zmarłych

Jak słusznie podkreśla zastępca RPO w piśmie do Minister, zakres normowania regulacji wynikającej ze wskazanych przepisów nie ogranicza się jedynie do emerytur przyznanych na wniosek, lecz również obejmuje emerytury z urzędu i renty rodzinne po osobach zmarłych. Ustawodawca powinien dokonać odpowiednich zmian w odniesieniu do wszystkich adresatów art. 17 ustawy nowelizującej z 2021 r. w związku z art. 25a ust. 2 pkt 2 i ust. 2a ustawy emerytalnej, którzy znaleźli się w analogicznej sytuacji, jak „emeryci czerwcowi" i nie mogli na podstawie tych przepisów skorzystać z możliwości przeliczenia przyznanego im wcześniej na mniej korzystnych zasadach świadczenia. Tak więc ZRPO prosi Panią Minister o informację ws. planowanych działań legislacyjnych zmierzających do realizacji wyroku Trybunału.

Zapisz się na newsletter
Kodeks pracy, urlopy, wynagrodzenia, świadczenia pracownicze. Bądź na bieżąco ze zmianami z zakresu prawa pracy. Zapisz się na nasz newsletter.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

Uprawnienia rodzicielskie - QUIZ
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/10
Ile tygodni urlopu macierzyńskiego można maksymalnie wykorzystać jeszcze przed porodem?
nie ma takiej możliwości
3
6
9 - tylko jeśli pracodawca wyrazi na to zgodę
Następne

REKLAMA

Kadry
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Jawność wynagrodzeń w Polsce: Sejm uchwalił nowelizację Kodeksu pracy. Co się zmieni dla pracodawców i kandydatów do pracy?

Nowelizacja Kodeksu pracy uchwalona przez Sejm wprowadza obowiązek informowania kandydatów do pracy o wynagrodzeniu w procesie rekrutacji. Eksperci podkreślają jednak, że to dopiero początek drogi do pełnej jawności płac w Polsce.

Aplikacja mZUS zyskuje popularność – już ponad 700 tys. użytkowników w całej Polsce

Aplikacja mobilna mZUS, dostępna na smartfony z systemem Android i iOS, przekroczyła próg 700 tysięcy użytkowników. Umożliwia szybki i wygodny dostęp do usług Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, takich jak składanie wniosków o 800+, „Dobry Start” czy rezerwacja e-wizyt.

Coraz więcej seniorów wybiera przelew zamiast gotówki. Już 80% świadczeń ZUS trafia na konta bankowe

W marcu 2025 roku aż 80 proc. emerytów i rencistów otrzymywało świadczenia ZUS przelewem na konto bankowe. Choć coraz więcej osób rezygnuje z gotówki, część seniorów nadal wybiera wizytę listonosza – z powodów praktycznych i społecznych.

ZUS zachęca do e-wizyt: porady online bez wychodzenia z domu

Zakład Ubezpieczeń Społecznych rozwija usługę e-wizyt, czyli wideorozmów z konsultantami ZUS. Dzięki temu każdy może uzyskać pomoc bez konieczności wizyty w placówce – wystarczy smartfon lub komputer z dostępem do internetu.

REKLAMA

Masz świadczenie przedemerytalne i dorabiasz? Do 31 maja musisz rozliczyć się z ZUS

Osoby pobierające świadczenie przedemerytalne lub zasiłek przedemerytalny i jednocześnie dorabiające, muszą do 31 maja złożyć w ZUS-ie zaświadczenie o swoich przychodach. Brak rozliczenia może skutkować zmniejszeniem lub zawieszeniem świadczenia.

Polski rynek pracy przyciąga wykwalifikowanych pracowników z innych krajów

Polska na podium krajów UE przyciągających wykwalifikowanych pracowników. Choć do liderujących Niemiec wciąż nam daleko, Polska wyrasta na kluczowego gracza w regionie, jeśli chodzi o przyciąganie zagranicznych specjalistów.

Fachowiec na samozatrudnieniu: kontrakt menadżerski z polisami asekurującymi ryzyka, które musi podejmować menadżer

Okazuje się, że odpowiednio dobrane pakiety ochronne nie tylko zwiększają bezpieczeństwo freelancerów i osób zatrudnionych w oparciu o umowę B2B, ale również stanowią atrakcyjny benefit. Może on przyciągać najlepszych specjalistów i budować lojalność wobec firmy.

Wyższe wynagrodzenia młodocianych i nowe stawki wpłat na PFRON od czerwca 2025 r. – sprawdź, ile wyniosą

Od 1 czerwca 2025 roku wzrosną minimalne wynagrodzenia pracowników młodocianych odbywających przygotowanie zawodowe oraz kwoty wpłat na PFRON. To efekt ogłoszenia przez GUS wysokości przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w pierwszym kwartale bieżącego roku. Sprawdź aktualne stawki obowiązujące w okresie wakacyjnym.

REKLAMA

Ekspertka BCC: Jawność wynagrodzeń nie jest przykrym obowiązkiem, tylko nowym rozdziałem w celu likwidacji nierówności czy świadomego zarządzania swoją karierą zawodową

W piątek, 9 maja 2025 r. posłowie przegłosowali w Sejmie nowelę Kodeksu pracy wprowadzającą nowy obowiązek dla pracodawców. Zgodnie z przegłosowaną dziś w Sejmie nowelizacją Kodeksu pracy, każdy pracodawca publikujący ogłoszenie o naborze na określone stanowisko będzie zobowiązany do podania przedziału wynagrodzenia – z jasno określoną kwotą minimalną i maksymalną.

Nie możemy zgubić człowieczeństwa

Rozmowa z Katarzyną Oksińską, dyrektorką Departamentu HR w Centralnym Ośrodku Informatyki, o tym, jak budować motywację do pracy w firmie sektora publicznego.

REKLAMA