Ubezpieczenie chorobowe – zmiany od 2022 roku w zakresie objęcia dobrowolnym ubezpieczeniem w ZUS

Moment objęcia dobrowolnym ubezpieczeniem chorobowym

W dniu 1 stycznia 2022 r. zmieni się moment objęcia dobrowolnym ubezpieczeniem, który nastąpi od dnia wskazanego w zgłoszeniu do ubezpieczeń, jednak nie będzie ono mogło być wcześniejsze niż od dnia, w którym zgłoszenie zostanie doręczone do ZUS.
Oznacza to, że będzie się liczyć data wpływu wniosku o objęcie ubezpieczeniem chorobowym do ZUS. Powyższa regulacja rodzi ryzyko, że wniosek może nie wpłynąć w terminie do ZUS i to z przyczyn niezależnych od ubezpieczonych, czy też płatników składek, przykładowo w momencie wystąpienia awarii technicznej Platformy Usług Elektronicznych (PUE ZUS) lub systemu Płatnik albo zagubieniu listu na poczcie.

Wynika to z nowego art. 14 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, zgodnie z którym podleganie ubezpieczeniom dobrowolnym, rozpocznie się od dnia wskazanego na formularzu zgłoszenia (ZUS ZUA), a zakończy w dniu wskazanym na formularzu wyrejestrowania (ZUS ZWUA), przy czym objęcie lub ustanie ubezpieczenia dobrowolnego będzie mogło nastąpić „nie wcześniej jednak niż od dnia, w którym zgłoszenie zostało złożone w Zakładzie”.

Przykład:
Zleceniodawca zatrudnił Pana Adama na podstawie umowy zlecenia, w której ubezpieczenie chorobowe jest dobrowolne. Po pół roku zatrudnienia, Pan Adam zdecydował, że chce podlegać ubezpieczeniu chorobowemu i złożył oświadczenie do zleceniodawcy w dniu 1 października 2021 r. Ze względu na awarię serwerów, księgowa nie wysłała wniosku (ZUS ZUA) w terminie do dnia 1 lutego 2022 r., a dopiero w dniu 5 lutego 2022 r. Pan Adam zostanie objęty ubezpieczeniem chorobowym od daty wpływu wniosku do ZUS, a więc w dniu 5 lutego 2022 r.

Inaczej będzie wyglądała sytuacja, gdy zgłoszenie do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego będzie dokonywane wraz ze zgłoszeniem do ubezpieczeń społecznych. Wówczas objęcie ubezpieczeniem nastąpi od dnia wskazanego w zgłoszeniu, gdy zostanie ono dokonane w terminie 7 dni od daty powstania tytułu do ubezpieczenia. Powyższa zasada będzie miała również zastosowanie w sytuacji wznowienia działalności gospodarczej przez osobę, która nie podlegała dobrowolnie ubezpieczeniu chorobowemu.

Rozszerzenie katalogu osób podlegających ubezpieczeniu chorobowemu

Zmianie ulegnie również katalog osób objętych ubezpieczeniem chorobowym, do którego ustawodawca dołączył osoby współpracujące przy wykonywaniu pozarolniczej działalności, które korzystają z tzw. ulgi na start.

Ustanie tytułu do ubezpieczenia

Dotychczas tytuł do ubezpieczenia chorobowego ustawał m.in. w sytuacji nieopłacenia składek w terminie. Po zmianach, spóźnienie z opłatą składek nie spowoduje ustania tytułu do ubezpieczenia chorobowego, lecz będzie mieć wpływ na wypłatę świadczeń, np. zasiłków. Nowelizacja spowoduje, że wyrejestrowanie z ubezpieczenia chorobowego nastąpi tylko wskutek złożenia właściwego dokumentu (ZUS ZWUA) w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych.

Przykład:
Pani Anna prowadzi salon kosmetyczny. Ma zaległość w opłacaniu składek ZUS w wysokości 350 zł. Od dnia 10 marca 2022 r. do dnia 15 maja 2022 r., jest niezdolna do pracy. ZUS wstrzymał wypłatę zasiłku Pani Anny do czasu opłacenia zaległych składek. W dniu 20 czerwca 2022 r., Pani Anna złożyła ZUS ZWUA i od tego momentu zostanie wyrejestrowana z dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego.

Karolina Kiecana, prawnik, HR LEX S z o.o.