Własna firma i umowa o pracę - ZUS i podatek

Własna firma i etat

Polskie prawo nie zabrania łączenia prowadzenia działalności gospodarczej i pracy na etacie. Są jednak określone warunki, jakich należy przestrzegać, aby nie narazić się na konflikt z pracodawcą, urzędem ochrony konkurencji i konsumentów czy urzędem skarbowym. Podpowiadamy, w jakich okolicznościach praca na etacie może być łączona z prowadzeniem własnej firmy.

Nie ma przeszkód prawnych do rozpoczęcia działalności gospodarczej, będąc jednocześnie zatrudnionym lub odwrotnie. Należy jednak pamiętać o rozdzieleniu pracy wykonywanej w ramach własnej działalności i w ramach stosunku pracy. Dotyczy to szczególnie czasu, jaki należy poświęcić na obowiązki służbowe oraz wynikające z prowadzonej działalności gospodarczej.

Umowa o zakazie konkurencji a własna firma

Jeśli w umowie o pracę został zawarty zapis o zakazie konkurencji, to działalność gospodarcza rozpoczynana przez pracownika w żaden sposób nie może stanowić konkurencji dla pracy wykonywanej w ramach umowy o pracę. W innym razie pracownik może zostać zwolniony dyscyplinarnie lub obciążony karą finansową.

Podatek dochodowy - działalność gospodarcza

Przedsiębiorca rozpoczynający działalność gospodarczą może wybrać, w jaki sposób będzie opodatkowywał swój dochód. Możliwe formy opodatkowania to podatek dochodowy na zasadach ogólnych - skala podatkowa, podatek liniowy oraz zryczałtowane formy opodatkowania (ryczałt od przychodów ewidencjonowanych oraz karta podatkowa).

Wybierając podatek liniowy, dochód będzie opodatkowany stałą stawką 19%, niezależnie od tego, czy dochód jest niski, czy wysoki.

Łączenie pracy na etacie z prowadzeniem działalności gospodarczej o pokrywającym się charakterze działań ogranicza możliwość opodatkowania przychodów z działalności podatkiem liniowym. Wynika to z zapisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, które stanowią, że osiągnięcie jakiegokolwiek przychodu ze świadczenia usług na rzecz byłego lub obecnego pracodawcy powoduje utratę możliwości opodatkowania przychodów z działalności podatkiem liniowym.

Firma i umowa o pracę a składki ZUS

Pracując na etacie i rozpoczynając dodatkowo działalność gospodarczą, przedsiębiorca jest zobowiązany z tytułu działalności opłacać jedynie składki na ubezpieczenie zdrowotne. Warunkiem jest osiąganie z tytułu umowy o pracę wynagrodzenia równego lub wyższego od minimalnego. Pozostałe składki nie muszą być odprowadzane podwójnie. Nie jest jednak zabronione, aby przedsiębiorca mógł przystąpić do ubezpieczeń społecznych dobrowolnie. W takim wypadku nie ma znaczenia na jaki wymiar etatu zatrudniony jest przedsiębiorca oraz z ilu umów o pracę będzie osiągał miesięczny przychód.

Dopiero w sytuacji, gdy oskładkowane wynagrodzenie ze stosunku pracy w przeliczeniu na okres miesiąca jest niższe od kwot minimalnego wynagrodzenia, przedsiębiorca podlega obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej.

Założenie firmy - czy trzeba informować pracodawcę?

Co do zasady, pracownik nie ma obowiązku informowania pracodawcy o rozpoczęciu lub wykonywaniu działalności gospodarczej. Jednak fakt rozpoczęcia pracy w ramach działalności może mieć wpływ na rozliczenia z pracodawcą, z którym łączy daną osobę stosunek pracy.

Pracownik, który złożył PIT-2 musi go wycofać wraz z założeniem firmy. Jest to formularz mówiący m.in. o tym, że podatnik nie osiąga innych dochodów (oprócz etatu), od których trzeba odprowadzać zaliczki na podatek dochodowy. Oznacza to, że działalność gospodarcza ma pod tym względem niejako pierwszeństwo i ten fakt wynika z przepisów. Jednak wycofując PIT-2 nie trzeba powiadamiać o tym, jaki jest powód tej decyzji. Wraz z założeniem firmy należy powiadomić pracodawcę, że rozlicza się kwotę wolną we własnym zakresie.

Podstawa prawna:

Ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dziennik Ustaw rok 2021 poz. 1128)