REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Czy ZUS może zakwestionować wysokość wynagrodzenia i objęcie ubezpieczeniem?

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Kinga Piwowarska
Doktor nauk prawnych, adwokat, adiunkt na Wydziale Prawa Uniwersytetu Andrzeja Frycza Modrzewskiego w Krakowie w Katedrze Prawa Pracy i Zabezpieczenia Społecznego
Czy ZUS może zakwestionować wysokość wynagrodzenia i objęcie ubezpieczeniem?
Czy ZUS może zakwestionować wysokość wynagrodzenia i objęcie ubezpieczeniem?
shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

Czy ZUS może zakwestionować wysokość wynagrodzenia? Czy ZUS wskutek kontroli może uznać, że pracownik nie podlega ubezpieczeniom: emerytalnemu, rentowemu, wypadkowemu i chorobowemu i czy może wydać decyzję w tym zakresie? Kiedy umowa o pracę jest zawarta dla pozoru i jest nieważna?

Rażąco wygórowane wynagrodzenie a zasiłek z ZUS

Anna Z. została zatrudniona na czas nieokreślony w jednej z warszawskich spółek, jako osoba mająca dbać o kontakty z klientami, marketing, dobry wizerunek przedsiębiorstwa (w tym w mediach społecznościowych). Praca miała charakter pracy zdalnej. Anna Z. odbywała również podróże służbowe i miała spotkania z klientami. Anna Z. już od 20 lat pracuje w takiej branży, miała więc odpowiednie doświadczenie i kwalifikacje do nowej pracy. Wynagrodzenie, które ustalono wynosiło 8 000 zł brutto. Po 4 miesiącach od podjęcia zatrudnienia, Anna Z. ze względu na złą kondycję psychiczną i ogólne przemęczenie poszła na zwolnienie lekarskie. Okazało się, że Anna Z. cierpi na depresję.

REKLAMA

Autopromocja

Kontrola ZUS - czy zasadna?

Po jakimś czasie, po dokonaniu przez ZUS kontroli w zakresie tego czy spełnione zostały realne i formalne warunki do podjęcia zatrudnienia oraz czy miało miejsce rzeczywiste wykonywanie obowiązków o cechach kreujących zobowiązanie pracownicze, ZUS wydał decyzję. Uznał, że zatrudnienie Anny Z. było pozorne. ZUS wskazał, że ustalono nadmierną wysokości wynagrodzenia (rażąco wygórowane). Zdaniem ZUS działanie Anny Z. i pracodawcy było świadome i miało na celu to, aby Anna Z. jakiś czas po zatrudnieniu przeszła na zwolnienie i pobierała wysokie świadczenie z ubezpieczeń społecznych. Takie zachowanie miało być kosztem państwa i innych ubezpieczonych. ZUS uznał, że Anna Z. nie podlega ubezpieczeniu emerytalnemu, rentowym, chorobowemu i wypadkowemu jako pracownik u płatnika składek.

Czy ustalenie wysokiego wynagrodzenia narusza prawo?

Zdaniem ZUS zawarcie od samego początku umowy na czas nieokreślony, z wysokim wynagrodzeniem, w warunkach pracy zdalnej (bez pojawiania się w zakładzie pracy) i przejście niedługo po tym na zwolnienie lekarskie – jest oczywistym nadużyciem prawa. Jednak czy przy rosnącej inflacji i wysokich kosztach utrzymania, wynagrodzenie w wysokości 8 000 zł brutto, dla specjalisty, z wysokimi kwalifikacjami i 20-letnim doświadczeniem, mieszkającym w stolicy Polski – to rzeczywiście dużo? Czy kwota ta jest rażąco wygórowana? Zdaje się, że nie. Wynagrodzenie za pracę powinno być tak ustalone, aby odpowiadało w szczególności rodzajowi wykonywanej pracy i kwalifikacjom wymaganym przy jej wykonywaniu, a także uwzględniało ilość i jakość świadczonej pracy.

Czym jest niegodziwy cel umowy?

W opisanej wyżej sprawie ZUS twierdził, że takie zachowanie pracownika i pracodawcy jest sprzeczne z zasadami współżycia społecznego, co oznacza niegodziwy cel umowy o pracę, polegający na ustaleniu nadmiernej wysokości wynagrodzenia (rażąco wygórowanego), aby otrzymywać zawyżone świadczenia z ubezpieczeń społecznych kosztem innych ubezpieczonych. W myśl art. 58 § 2 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks Cywilny (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 1360, dalej: k.c.) nieważna jest czynność prawna sprzeczna z zasadami współżycia społecznego. Zdaniem ZUS wyraża się ona właśnie w ustanowieniu rażąco wygórowanego wynagrodzenia, a zatem niegodziwego wynagrodzenia. Jak podkreślał ZUS, jednym z najistotniejszych kryterium godziwości (sprawiedliwości) wynagrodzenia za pracę, jest ekwiwalentność wynagrodzenia wobec pracy danego rodzaju, przy uwzględnieniu kwalifikacji wymaganych do jej wykonywania, jak też ilości i jakości świadczonej pracy - art. 78 ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks Pracy (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 1510, dalej: k.p.)

Umowa dla pozoru

REKLAMA

Fakt, że Anna Z. wykonywała pracę z domu, oraz że nie spotykała się ona ze współpracownikami, nie przesądza o tym, że umowy była zawarta dla pozoru. Efekt jej pracy był widoczny po wysokich wpływał w spółce, zwiększonej sprzedaży, zawarciu umów z kilkoma kluczowymi klientami. Anna Z. wysyłała też maile, odbywała podróże służbowe, analizowała raporty przygotowane przez zarząd spółki i była 8h dziennie dostępna pod telefonem służbowym i mailem. Fakt, że pracodawca nie miał nad nią bieżącej kontroli, nie przesądza o tym, że nie był to realnie istniejący stosunek pracy. Zresztą w warunkach pandemicznych praca zdalna stała się bardzo popularna. Nie można było więc przyjąć, że pracownica nie świadczyła pracy na rzecz płatnika składek, a umowa o pracę sporządzona została dla pozoru celem obejścia przepisów prawa, wyłącznie w celu zgłoszenia do ubezpieczeń społecznych i zdrowotnego, a w konsekwencji do uzyskania prawa do świadczeń z tytułu tych ubezpieczeń.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Dla objęcia ubezpieczeniem społecznym z tytułu wykonywania pracy zasadnicze znaczenie ma nie to, czy umowa o pracę została zawarta i czy jest ważna, lecz to, czy strony umowy rzeczywiście pozostawały w stosunku pracy. O tym zaś czy strony istotnie nawiązały stosunek pracy, stanowiący tytuł ubezpieczeń społecznych nie decyduje formalne zawarcie umowy o pracę, wypłata wynagrodzenia, przystąpienie do ubezpieczenia i opłacenie składki czy też wystawienie świadectwa pracy, ale rzeczywiste realizowanie elementów charakterystycznych dla stosunku pracy, a wynikających z treści art. 22 § 1 k.p.

W opisywanej wyżej sytuacji ZUS nie miał racji. Sprawa zakończyła się wygraną w sądzie dla Anny Z., która odwołała się od decyzji. Prawomocnym wyrokiem sądu uznano, że Anna Z. nie świadczyła pracy dla pozoru i powinna być objęta ubezpieczeniem społecznym.

Podstawa prawna:

Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks Pracy (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 1510)

Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks Cywilny (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 1360)

Zapisz się na newsletter
Kodeks pracy, urlopy, wynagrodzenia, świadczenia pracownicze. Bądź na bieżąco ze zmianami z zakresu prawa pracy. Zapisz się na nasz newsletter.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

Uprawnienia rodzicielskie - QUIZ
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/10
Ile tygodni urlopu macierzyńskiego można maksymalnie wykorzystać jeszcze przed porodem?
nie ma takiej możliwości
3
6
9 - tylko jeśli pracodawca wyrazi na to zgodę
Następne

REKLAMA

Kadry
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Microlearning dla pracowników: przyszłość efektywnych szkoleń i nauki czy krótkotrwała moda?

Microlearning przestaje być ciekawostką w edukacji, a staje się realną pomocą w rozwoju pracowników – szczególnie tam, gdzie liczy się czas, efektywność i elastyczność operacyjna. Według danych International Journal of Advanced Research in Science, Communication and Technology (IJARSCT) aż 85% pracowników uznaje krótkie formy nauki za bardziej angażujące, a 75% deklaruje lepsze zapamiętywanie przekazywanych w ten sposób informacji.

NIK: orzekanie i ustalanie poziomu wsparcia dla osób z niepełnosprawnościami – więcej trudności niż realnej pomocy. Gdzie i dlaczego?

NIK: Orzekanie i ustalanie poziomu wsparcia dla osób z niepełnosprawnościami – więcej trudności niż realnej pomocy. Gdzie i dlaczego? Jak pokazuje kontrola przeprowadzona przez Delegaturę Najwyższej Izby Kontroli w jednym z dużych miast w Polsce - system jest pełen luk, niedociągnięć i proceduralnych pułapek, które zamiast wspierać, często zniechęcają i utrudniają życie najbardziej potrzebującym. Systemy działania komisji orzeczniczych są wręcz momentami niezgodne z prawem i niesprawiedliwe.

Dodatkowe 6589,67 zł miesięcznie dla najstarszych Polaków z ZUS

Dodatkowe 6589,67 zł miesięcznie dla najstarszych Polaków z ZUS. Należy się każdemu seniorowi, nawet temu, który nie pobiera żadnego świadczenia z ZUS. Taka osoba musi jednak złożyć wniosek. Ile lat trzeba ukończyć, aby móc je otrzymać?

Rekordowy dług w ZUS wynosi prawie 819 mln złotych. Pogarsza się sytuacja finansowa płatników

Rekordowy dług w ZUS w 2025 roku wynosi prawie 819 mln złotych. Dlaczego zadłużenie w ZUS jest tak wysokie? Zdaniem ekspertów dane wskazują m.in. na pogarszającą się sytuację finansową płatników.

REKLAMA

Jedni z milionami, drudzy z groszami. Rekordzista jest zadłużony w ZUS na blisko 819 mln złotych [DANE]

Na koniec czerwca 2025 roku 625 755 aktywnych płatników miało zadłużenie powyżej 0,01 zł względem Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (ZUS). To o 0,6% więcej niż rok wcześniej. Jednocześnie kwota zadłużenia na wszystkie fundusze na aktywnych kontach płatników wyniosła 21,069 mld zł. To o 7,6% więcej niż rok wcześniej. Tak więc: jedni z milionami, drudzy z groszami. Okazuje się, że rekordzista jest zadłużony w ZUS na blisko 819 mln złotych.

Od 1 września 2025 r. spada wynagrodzenie pracowników młodocianych. Znamy nowe stawki

Od września 2025 r. zmienią się minimalne stawki dla pracowników młodocianych zatrudnionych w celu przygotowania zawodowego. Obniżka wynika z niższego przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej w II kwartale 2025 r. Sprawdź, ile wyniesie płaca w poszczególnych latach nauki zawodu i przyuczenia do wykonywania określonej pracy.

MRPiPS wyjaśnia nowe przepisy o zatrudnianiu cudzoziemców [Odpowiedź na pytania Rzecznika MŚP]

W lipcu 2025 r. Rzecznik MŚP skierowała do ministerstwa szereg pytań i wątpliwości dotyczących nowych przepisów o zatrudnianiu cudzoziemców. Oto obszerne wyjaśnienia MRPiPS.

Praca: 10 potknięć, które zamykają drzwi już na starcie

Praca: 10 potknięć, które zamykają drzwi już na starcie - dlaczego to takie ważne? Bo to odpowiedź na niepokojące obserwacje – w wielu branżach coraz częściej zanika kultura rozmów kwalifikacyjnych. Proste zasady dobrego wychowania ustępują pośpiechowi, brakowi przygotowania i nieprofesjonalnym zachowaniom. Czego zatem unikać? Przygotowaliśmy zestawienie najczęściej spotykanych potknięć, które potrafią przekreślić szanse kandydata już na starcie.

REKLAMA

Nowe przepisy dotyczące benefitów pozapłacowych od 2026 r. Jawność wynagrodzeń je obejmie

Nowe przepisy dotyczące jawności wynagrodzeń, które wchodzą w życie z początkiem 2026 roku, obejmują również benefity pozapłacowe. Co to w praktyce oznacza?

Od czerwca 2025 r. miały być ułatwienia dla pracowników na rynku pracy a jest chaos

W dniu 1 czerwca 2025 r. weszła w życie ustawa o warunkach dopuszczalności powierzania pracy cudzoziemcom na terytorium RP. Wprowadzone zmiany miały zrewolucjonizować procedury związane z uzyskiwaniem zezwoleń na pracę i oświadczeń o powierzeniu pracy obcokrajowcom. W teorii nowe regulacje miały uprościć i przyspieszyć procesy. W praktyce – wiele firm, urzędów i cudzoziemców wpadło w wir organizacyjnego chaosu.

REKLAMA