REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Czy ZUS może zakwestionować wysokość wynagrodzenia i objęcie ubezpieczeniem?

Doktor nauk prawnych, adwokat, adiunkt na Wydziale Prawa, Administracji i Stosunków Międzynarodowych Uniwersytetu Andrzeja Frycza Modrzewskiego w Krakowie w Katedrze Prawa Pracy i Zabezpieczenia Społecznego.
Czy ZUS może zakwestionować wysokość wynagrodzenia i objęcie ubezpieczeniem?
Czy ZUS może zakwestionować wysokość wynagrodzenia i objęcie ubezpieczeniem?
shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

Czy ZUS może zakwestionować wysokość wynagrodzenia? Czy ZUS wskutek kontroli może uznać, że pracownik nie podlega ubezpieczeniom: emerytalnemu, rentowemu, wypadkowemu i chorobowemu i czy może wydać decyzję w tym zakresie? Kiedy umowa o pracę jest zawarta dla pozoru i jest nieważna?

Rażąco wygórowane wynagrodzenie a zasiłek z ZUS

Anna Z. została zatrudniona na czas nieokreślony w jednej z warszawskich spółek, jako osoba mająca dbać o kontakty z klientami, marketing, dobry wizerunek przedsiębiorstwa (w tym w mediach społecznościowych). Praca miała charakter pracy zdalnej. Anna Z. odbywała również podróże służbowe i miała spotkania z klientami. Anna Z. już od 20 lat pracuje w takiej branży, miała więc odpowiednie doświadczenie i kwalifikacje do nowej pracy. Wynagrodzenie, które ustalono wynosiło 8 000 zł brutto. Po 4 miesiącach od podjęcia zatrudnienia, Anna Z. ze względu na złą kondycję psychiczną i ogólne przemęczenie poszła na zwolnienie lekarskie. Okazało się, że Anna Z. cierpi na depresję.

REKLAMA

Autopromocja

Kontrola ZUS - czy zasadna?

Po jakimś czasie, po dokonaniu przez ZUS kontroli w zakresie tego czy spełnione zostały realne i formalne warunki do podjęcia zatrudnienia oraz czy miało miejsce rzeczywiste wykonywanie obowiązków o cechach kreujących zobowiązanie pracownicze, ZUS wydał decyzję. Uznał, że zatrudnienie Anny Z. było pozorne. ZUS wskazał, że ustalono nadmierną wysokości wynagrodzenia (rażąco wygórowane). Zdaniem ZUS działanie Anny Z. i pracodawcy było świadome i miało na celu to, aby Anna Z. jakiś czas po zatrudnieniu przeszła na zwolnienie i pobierała wysokie świadczenie z ubezpieczeń społecznych. Takie zachowanie miało być kosztem państwa i innych ubezpieczonych. ZUS uznał, że Anna Z. nie podlega ubezpieczeniu emerytalnemu, rentowym, chorobowemu i wypadkowemu jako pracownik u płatnika składek.

Czy ustalenie wysokiego wynagrodzenia narusza prawo?

Zdaniem ZUS zawarcie od samego początku umowy na czas nieokreślony, z wysokim wynagrodzeniem, w warunkach pracy zdalnej (bez pojawiania się w zakładzie pracy) i przejście niedługo po tym na zwolnienie lekarskie – jest oczywistym nadużyciem prawa. Jednak czy przy rosnącej inflacji i wysokich kosztach utrzymania, wynagrodzenie w wysokości 8 000 zł brutto, dla specjalisty, z wysokimi kwalifikacjami i 20-letnim doświadczeniem, mieszkającym w stolicy Polski – to rzeczywiście dużo? Czy kwota ta jest rażąco wygórowana? Zdaje się, że nie. Wynagrodzenie za pracę powinno być tak ustalone, aby odpowiadało w szczególności rodzajowi wykonywanej pracy i kwalifikacjom wymaganym przy jej wykonywaniu, a także uwzględniało ilość i jakość świadczonej pracy.

Czym jest niegodziwy cel umowy?

W opisanej wyżej sprawie ZUS twierdził, że takie zachowanie pracownika i pracodawcy jest sprzeczne z zasadami współżycia społecznego, co oznacza niegodziwy cel umowy o pracę, polegający na ustaleniu nadmiernej wysokości wynagrodzenia (rażąco wygórowanego), aby otrzymywać zawyżone świadczenia z ubezpieczeń społecznych kosztem innych ubezpieczonych. W myśl art. 58 § 2 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks Cywilny (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 1360, dalej: k.c.) nieważna jest czynność prawna sprzeczna z zasadami współżycia społecznego. Zdaniem ZUS wyraża się ona właśnie w ustanowieniu rażąco wygórowanego wynagrodzenia, a zatem niegodziwego wynagrodzenia. Jak podkreślał ZUS, jednym z najistotniejszych kryterium godziwości (sprawiedliwości) wynagrodzenia za pracę, jest ekwiwalentność wynagrodzenia wobec pracy danego rodzaju, przy uwzględnieniu kwalifikacji wymaganych do jej wykonywania, jak też ilości i jakości świadczonej pracy - art. 78 ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks Pracy (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 1510, dalej: k.p.)

Umowa dla pozoru

Fakt, że Anna Z. wykonywała pracę z domu, oraz że nie spotykała się ona ze współpracownikami, nie przesądza o tym, że umowy była zawarta dla pozoru. Efekt jej pracy był widoczny po wysokich wpływał w spółce, zwiększonej sprzedaży, zawarciu umów z kilkoma kluczowymi klientami. Anna Z. wysyłała też maile, odbywała podróże służbowe, analizowała raporty przygotowane przez zarząd spółki i była 8h dziennie dostępna pod telefonem służbowym i mailem. Fakt, że pracodawca nie miał nad nią bieżącej kontroli, nie przesądza o tym, że nie był to realnie istniejący stosunek pracy. Zresztą w warunkach pandemicznych praca zdalna stała się bardzo popularna. Nie można było więc przyjąć, że pracownica nie świadczyła pracy na rzecz płatnika składek, a umowa o pracę sporządzona została dla pozoru celem obejścia przepisów prawa, wyłącznie w celu zgłoszenia do ubezpieczeń społecznych i zdrowotnego, a w konsekwencji do uzyskania prawa do świadczeń z tytułu tych ubezpieczeń.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Dla objęcia ubezpieczeniem społecznym z tytułu wykonywania pracy zasadnicze znaczenie ma nie to, czy umowa o pracę została zawarta i czy jest ważna, lecz to, czy strony umowy rzeczywiście pozostawały w stosunku pracy. O tym zaś czy strony istotnie nawiązały stosunek pracy, stanowiący tytuł ubezpieczeń społecznych nie decyduje formalne zawarcie umowy o pracę, wypłata wynagrodzenia, przystąpienie do ubezpieczenia i opłacenie składki czy też wystawienie świadectwa pracy, ale rzeczywiste realizowanie elementów charakterystycznych dla stosunku pracy, a wynikających z treści art. 22 § 1 k.p.

W opisywanej wyżej sytuacji ZUS nie miał racji. Sprawa zakończyła się wygraną w sądzie dla Anny Z., która odwołała się od decyzji. Prawomocnym wyrokiem sądu uznano, że Anna Z. nie świadczyła pracy dla pozoru i powinna być objęta ubezpieczeniem społecznym.

Podstawa prawna:

Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks Pracy (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 1510)

Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks Cywilny (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 1360)

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

Uprawnienia rodzicielskie - QUIZ
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/10
Ile tygodni urlopu macierzyńskiego można maksymalnie wykorzystać jeszcze przed porodem?
nie ma takiej możliwości
3
6
9 - tylko jeśli pracodawca wyrazi na to zgodę
Następne

REKLAMA

Kadry
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Pracodawca wyśle Cię na urlop nie pytając o zdanie, nie możesz się sprzeciwić

Pracodawca może wysłać Cię na urlop nie pytając o zdanie. Zastanawiasz się jak to możliwe, skoro prawo pracy z założenia ma chronić pracownika. Okazuje się, że jest taka możliwość i nie będzie to naruszenie przepisów prawa pracy.

Coraz większe bezrobocie w Polsce. W styczniu po raz kolejny wzrosła liczba osób zarejestrowanych w urzędach pracy

Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej szacuje, że w styczniu 2025 r. stopa bezrobocia rejestrowanego wyniosła 5,4 proc. To więcej niż w grudniu 2024 r. Resort jednak zapewnia, że sytuacja na rynku pracy w pierwszym miesiącu 2025 r. była stabilna.

Boże Ciało 2025 – kiedy wypada? [DATA]

Kiedy jest Boże Ciało w tym roku? Data Bożego Ciała w 2025 roku wypada w środku czerwca. Ile dni wolnych można otrzymać? Czy trzeba brać urlop wypoczynkowy? Już teraz zaplanuj długi weekend czerwcowy.

Długie weekendy 2025 [KALENDARZ]

Teraz jest dobry czas na zaplanowanie długich weekendów w 2025 roku. 7 długich weekendów, które wypadają w tym roku, pozwala na dłuższy odpoczynek od pracy bez wykorzystywania urlopu wypoczynkowego lub z wykorzystaniem tylko jednego dnia urlopu. Kiedy wypadają w tym roku? Oto kalendarz długich weekendów 2025.

REKLAMA

Rodzice najczęściej wybierają świadczenie Aktywnie w żłobku. Wsparcie z ZUS może wynieść nawet 1900 zł miesięcznie

ZUS od początku działania programu Aktywny Rodzic wypłacił ponad 1,1 mld zł. Program obejmuje trzy świadczenia "aktywnie w domu", "aktywni rodzice w pracy" i "aktywnie w żłobku". Rodzice najczęściej decydują się na wsparcie żłobkowe, na które ZUS do tej pory przekazał łącznie 688 mln zł.

5 przykazań HR na 2025 rok

Co czeka działy HR w 2025 roku? Artykuł zawiera najważniejsze tematy, z którymi trzeba zmierzyć się w najbliższych miesiącach. Należą do nich: zmiany w komunikacji i digitalizacja procesów kadrowych, zaangażowanie więcej sztucznej inteligencji, wyrównywanie kompetencji cyfrowych pomiędzy pokoleniami, przygotowania do dyrektywy o równości płac. Oto 5 przykazań HR na 2025 rok.

Zwolnienia grupowe 2025 [który pracodawca może zwolnić, kogo i z jakich przyczyn, jaka odprawa]

Zwolnienia grupowe to specyficzny sposób rozwiązania umów o pracę z większą ilością pracowników. Do przeprowadzenia takich zwolnień mają prawo pracodawcy spełniający określone wymogi - muszą mieć odpowiednio wysoki poziom zatrudnienia, a zwolnienie musi mieć określone przyczyny i być przeprowadzone w określonym czasie. Także nie każdy pracownik może być objęty zwolnieniem grupowym.

Co daje orzeczenie 02-P w 2025 r.? [Przykład]

Co oznacza symbol 02-P w orzeczeniu o niepełnosprawności i do czego uprawnia w 2025 r.? W dużej mierze pomoc będzie zależała od posiadanego stopnia niepełnosprawności. Jakie są aktualne przepisy?

REKLAMA

Świadczenie rehabilitacyjne 2025 - jakie dokumenty?

Jakie dokumenty potrzebne są do świadczenia rehabilitacyjnego w 2025 roku? Wniosek o świadczenie rehabilitacyjne składa się na druku ZNp-7. Ile trwa pobieranie świadczenia rehabilitacyjnego z ZUS?

Świadczenie rehabilitacyjne 2025 – ile wynosi w I kwartale? Wskaźnik waloryzacji podstawy wymiaru to 100,2% [Wyliczenia]

Ile wynosi świadczenie rehabilitacyjne w I kwartale 2025 roku? Wskaźnik waloryzacji podstawy wymiaru na potrzeby wyliczenia wysokości świadczenia rehabilitacyjnego za każdy dzień niezdolności do pracy od stycznia do marca 2025 roku został określony na poziomie 100,2%. Artykuł zawiera przykładowe wyliczenie.

REKLAMA