Wpływ stażu pracy na uprawnienia pracownika

Staż pracy obejmuje nie tylko okresy faktycznego świadczenia pracy przez pracownika, ale też okresy, w których pracownik pracy nie wykonywał, mimo że pozostawał w zatrudnieniu. Przepisy prawa pracy stanowią m.in., kiedy do stażu pracy wlicza się okres odbywania służby wojskowej lub okres urlopu bezpłatnego czy nauki w szkole.

Staż pracy a praca w gospodarstwie rolnym >>

Wliczeniu do stażu pracowniczego nie podlega okres pobierania renty z tytułu niezdolności do pracy. Nie ma bowiem przepisów, które określałyby, że okres ten wlicza się do okresu pracy, od którego zależy nabycie lub zachowanie uprawnień pracowniczych.

Rodzaje stażu pracy

Przepisy prawa pracy rozróżniają 2 rodzaje stażu pracy:

• ogólny – obejmuje wszystkie okresy zatrudnienia na podstawie umowy o pracę, jakie posiada pracownik; wlicza się do niego także inne okresy, które na mocy przepisów szczególnych podlegają wliczeniu do okresu pracy, od którego zależą uprawnienia pracownicze (np. okresy pracy na roli i odbywania służby wojskowej),
• zakładowy – obejmuje wszystkie okresy zatrudnienia u jednego pracodawcy; do zakładowego stażu pracy pracownikowi wlicza się też okres zatrudnienia u poprzedniego pracodawcy, jeżeli obecny pracodawca przejął firmę, która dotychczas zatrudniała pracownika.

Ogólny staż pracy brany jest pod uwagę przy ustalaniu wymiaru urlopu wypoczynkowego. Natomiast pracodawcę określającego długość okresu wypowiedzenia, wysokość nagrody jubileuszowej lub odprawy w przypadku tzw. zwolnień grupowych interesuje zakładowy staż pracy. Może jednak zdarzyć się tak, że do niektórych uprawnień – w zależności od wewnętrznych zasad obowiązujących u danego przedsiębiorcy – będzie brany pod uwagę ogólny lub zakładowy staż pracy, np. w przypadku dodatku stażowego.

WAŻNE!

Umowa na zastępstwo to szczególny rodzaj umowy o pracę na czas określony, która zawierana jest w celu zastępstwa pracownika na czas jego usprawiedliwionej nieobecności w pracy. Jest ona wliczana zarówno do ogólnego, jak i zakładowego stażu pracy.

Uprawnienia przysługujące w czasie trwania umowy

Z ogólnym stażem pracy związany jest wymiar urlopu wypoczynkowego pracownika. Jeśli staż pracy jest krótszy niż 10 lat, wymiar urlopu wynosi 20 dni, natomiast z chwilą osiągnięcia 10-letniego stażu pracy pracownik ma prawo do 26 dni urlopu w każdym kolejnym roku.

Jak ustalić staż pracy >>

Najczęściej 10-letni staż pracy jest osiągany w trakcie roku kalendarzowego. W takim przypadku pracodawca udziela tzw. urlopu uzupełniającego w wymiarze 6 dni. Z punktu widzenia nabywania uprawnień urlopowych istotny jest pierwszy miesiąc pracy, gdyż jego upływ daje pracownikowi prawo do tzw. urlopu cząstkowego w wymiarze 1/12 urlopu przysługującego mu po przepracowaniu roku.

Do okresu pracy, od którego zależy wymiar urlopu, wlicza się czas trwania nauki od 3 do 8 lat, w zależności od rodzaju ukończonej szkoły. Okresy nauki w poszczególnych szkołach nie podlegają sumowaniu. Jeżeli pracownik pobierał naukę w czasie zatrudnienia, do okresu pracy, od którego zależy wymiar urlopu, wlicza się albo okres zatrudnienia, w którym była pobierana nauka, albo okres nauki, zależnie od tego, który jest korzystniejszy dla pracownika.