REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Pracownicy domowi i globalny kryzys opiekuńczy nad osobami niepełnosprawnymi i starszymi

Doktor nauk prawnych, adwokat, adiunkt na Wydziale Prawa, Administracji i Stosunków Międzynarodowych Krakowskiej Akademii im. A.F. Modrzewskiego w Katedrze Prawa Pracy i Zabezpieczenia Społecznego.
Pracownicy domowi i kryzys opiekuńczy
Rośnie globalne zapotrzebowanie na płatną opiekę
Shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

Rośnie globalne zapotrzebowanie na płatną opiekę, czy to nad osobami starszymi czy nad osobami niepełnosprawnymi. Coraz więcej państw na całym świecie, w tym szczególnie w UE boryka się z kryzysem opiekuńczym. Międzynarodowa Organizacja Pracy (MOP) szacuje, że kobiety stanowią trzy czwarte z 75,6 miliona pracowników domowych na całym świecie. Konieczne jest zapewnienie im ochrony w zatrudnieniu, w tym ochrony ubezpieczeniowej. MOP alarmuje o implementację przepisów. Praca domowa jest w dalszym ciągu niedoceniana i niedostrzegana oraz że w znacznej części jest wykonywana przez kobiety i dziewczęta, z których wiele jest migrantkami lub członkami społeczności znajdujących się w trudnej sytuacji i które są w szczególny sposób narażone na łamanie praw człowieka i pracownika, molestowanie seksualne czy dyskryminację. Czas to zmienić!

Coraz więcej osób będzie potrzebowało opieki, potrzebni będą opiekunowie - trzeba zagwarantować im godną pracę

Międzynarodowa Organizacja Pracy szacuje, że do 2030 r. 1,9 mld dzieci w wieku poniżej 15 lat i 200 mln osób starszych będzie wymagało opieki. Oznacza to łączny wzrost o 200 mln osób potrzebujących opieki w porównaniu z 2015 r. Ponadto ONZ przewiduje wzrost potrzeb w zakresie opieki długoterminowej, a odsetek osób starszych (w wieku 60 lat lub więcej) w światowej populacji ma wzrosnąć z 13,5 proc. w 2020 r. do 21,4 proc. do 2050 r. i 28,2 proc. do 2100 r. Oczekuje się, że w wyniku takich zmian demograficznych gospodarka opiekuńcza będzie rosła wraz ze zwiększonym popytem. Jeżeli inwestycje zaspokoją popyt i zagwarantują godną pracę pracownikom opiekuńczym, gospodarka opiekuńcza to szacuje się, że do 2035 r. powstanie 300 mln miejsc pracy  i zmniejszenie nierówności płci .

REKLAMA

Autopromocja

Pracownicy domowi i kryzys opiekuńczy

W ostatnim czasie MOP wydała bardzo ważną publikację: Od globalnego kryzysu opiekuńczego do jakości w domu: argumenty przemawiające za włączeniem pracowników domowych do polityki opiekuńczej i zapewnieniem im praw w pracy. Mając na uwadze nieproporcjonalną obecność kobiet na rynku pracy - w ramach wykonywania czynności opiekuńczych - często "na czarno", czy bez odpowiednio wysokiego wynagrodzenia i ubezpieczenia, trzeba wdrożyć pewne postulaty i przepisy, tak aby zagwarantować tej grupie należytą ochronę. Okazuje się, że 80% opieki (m.in. na nad niepełnosprawnymi członkami rodziny, nad osobami starszymi czy nad dziećmi) w UE jest świadczona przez opiekunów nieformalnych, z których 75% stanowią kobiety. Jeśli chodzi o pracę nieformalną, kobiety w UE poświęcają 22 godziny tygodniowo na opiekę i prace domowe, podczas gdy mężczyźni spędzają tylko dziewięć godzin. Prawa pracowników domowych mają kluczowe znaczenie dla osiągnięcia równości płci.

Pracownicy domowi mają prawa na szczeblu międzynarodowym - co z tego, skoro Konwencja nie jest ratyfikowana

Sytuację pracowników domowych reguluje Konwencja nr 189 Międzynarodowej Organizacji Pracy dotycząca pracowników domowych. Przepisy ustanowiono już w 2011 r. kiedy to Konferencja Ogólna Międzynarodowej Organizacji Pracy została zwołana do Genewy. MOP alarmuje, że pracownicy domowi stanowią znaczącą część krajowej siły roboczej i pozostają w grupie osób najbardziej zmarginalizowanych, niedocenionych i takich, którzy nie mają zagwarantowanych praw pracowniczych. 

Ważne
Praca domowa i pracownik domowy

Zgodnie z Konwencją określenie „praca domowa” oznacza pracę wykonywaną w gospodarstwie domowym lub gospodarstwach domowych albo na ich rzecz. Z kolei "pracownik domowy” oznacza każdą osobę wykonującą pracę domową w ramach stosunku pracy ale już osoba wykonująca pracę domową jedynie dorywczo lub sporadycznie i nie zawodowo, nie jest pracownikiem domowym. W praktyce często prace domowe wykonują migranci, w tym młode migrantki - któe niekiedy nie mają inengo wyboru.

Pracownicy domowi często nie mają jednak dostępu do praw pracowniczych i ochrony socjalnej, a także nie mają dostępu do praw i usług opiekuńczych dla siebie i swoich rodzin, na przykład ochrony macierzyństwa, zasiłków na dzieci, opieki nad dziećmi i usług opieki długoterminowej. MOP dąży do tego, aby pracownicy domowi mieli zagwarantowaną np.: swobodę zrzeszania się, prawo do rokowań zbiorowych; aby praca domowa nie stanowiła pracy przymusowej lub obowiązkowej, aby zlikwidować pracę domową wśród dzieci oraz aby wyeliminować zjawisko dyskryminacji w zatrudnieniu i brak legalnego zatrudnienia pracowników domowych. 

Pracownicy domowi stanowią co najmniej 25 procent wszystkich płatnych pracowników opiekuńczych

Pracownicy domowi, zatrudniani bezpośrednio przez gospodarstwo domowe lub za pośrednictwem publicznego lub prywatnego usługodawcy, odgrywają integralną rolę w świadczeniu usług opiekuńczych. Jeżeli mają na uwadze nawet tylko osoby zatrudnione bezpośrednio w gospodarstwach domowych, pracownicy domowi stanowią co najmniej 25 procent wszystkich płatnych pracowników opiekuńczych, w tym pielęgniarek, nauczycieli, lekarzy i pracowników opieki osobistej. Udział pracowników domowych wśród pracowników opiekuńczych jest jednak znacznie wyższy w krajach, w których inwestycje w sektor opieki są niewielkie.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

W nowym dokumencie politycznym wzywa się rządy, organizacje pracowników i pracodawców zagwarantowania praw pracownikom domowym

Przykład
W nowym dokumencie politycznym MOP wzywa się rządy, organizacje pracowników i pracodawców zagwarantowania praw pracownikom domowym, w tym:
  • uznanie pracowników domowych za pracowników opiekuńczych i włączenie ich jako świadczeniodawców do krajowych polityk opiekuńczych i systemów zabezpieczenia społecznego;
  • zapewnienie praw pracowniczych, ochrony socjalnej i dostępu do usług opiekuńczych, które zaspokajają potrzeby pracowników domowych, w tym poprzez ratyfikację i wdrożenie Konwencji nr 189;
  • uznania umiejętności pracowników domowych i zapewnienia odpowiedniego wynagrodzenia i innych świadczeń;
  • podnoszenia świadomości na temat kluczowej roli, jaką pracownicy domowi odgrywają w opiece – bezpośrednio i pośrednio – nad dziećmi, osobami starszymi, osobami niepełnosprawnymi potrzebującymi wsparcia oraz osobami wymagającymi opieki długoterminowej.
  • skorzystania z metody Droga MOP do godnej pracy dla pracowników domowych  przy przyjmowaniu polityki opieki;
  • dopilnowania, aby głos pracowników domowych i pracodawców pracowników domowych był uwzględniany w dialogu społecznym.

W Polsce mamy urlop opiekuńczy, ponieważ pracownikowi przysługuje w ciągu roku kalendarzowego urlop opiekuńczy, w wymiarze 5 dni, w celu zapewnienia osobistej opieki lub wsparcia osobie będącej członkiem rodziny lub zamieszkującej w tym samym gospodarstwie domowym, która wymaga opieki lub wsparcia z poważnych względów medycznych. To zdecydowanie za mało, konieczne są regulacje ustawowe!

Autopromocja

REKLAMA

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

Uprawnienia rodzicielskie - QUIZ
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/10
Ile tygodni urlopu macierzyńskiego można maksymalnie wykorzystać jeszcze przed porodem?
nie ma takiej możliwości
3
6
9 - tylko jeśli pracodawca wyrazi na to zgodę
Następne
Kadry
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Zabójczo wysoki podatek od pensji albo zleceń grozi już od 8400 zł netto. Brutto to 11 879 zł

Po podwyżkach inflacyjnych coraz więcej osób jest zagrożonych podatkiem 32%. Niewielu z nas wie, że wynagrodzenie miesięczne brutto: 11 879 zł i netto 8 427,85 zł, jest dochodem granicznym między stawką 12% a 32%. Wiadomo, że niewielu z nas zarabia powyżej 8500 zł netto pensji podstawowej. Ale jak się uwzględni premie i zlecenia dodatkowe, to okaże się, że osób zagrożonych stawką 32% jest sporo. Pewnym ratunkiem może być wpłata przeszło 9000 zł na IKZE. Da to odpis podatkowy około 3000 zł. 

Wykorzystaj póki możesz, bo te dni nie przejdą na 2025 r. [nie chodzi o urlop]

W prawie pracy jest kilka uprawnień dla pracowników, które są ściśle związane z danym rokiem kalendarzowym. Jednym z nich jest np. okazjonalna praca zdalna. Niewykorzystana w 2024 r. nie przejdzie na 2025 r. Podobnie jest z urlopem opiekuńczym czy ze zwolnieniem z pracy z powodu działania siły wyższej. Mamy jeszcze czas w grudniu na wykorzystanie pewnych uprawnień, które nie odwracalnie przepadną w nowym roku.

Sprawdź czy masz prawo do trzynastki w 2024 r. Nie dla każdego prawo do dodatkowego rocznego wynagrodzenia

W pewnych sytuacjach pracownicy szeroko pojętej budżetówki mogą nie otrzymać za 2024 r. dodatkowego rocznego wynagrodzenia, tzw. trzynastki. Ważny jest okres zatrudnienia oraz jakoś świadczonej pracy.

Likwidacja stanowiska pracy. Jaka odprawa w 2025 r.? [PORADA]

Wraz ze wzrostem minimalnego wynagrodzenia za pracę zmianie ulegną również inne świadczenia m.in. maksymalna wysokość odprawy, która przysługuje pracownikowi zwalnianemu z przyczyn leżących wyłącznie po stronie pracodawcy. Jaka kwota będzie obowiązywała od 1 stycznia 2025 r.? Kiedy likwidacja stanowiska pracy uprawnia do otrzymania odprawy?

REKLAMA

5 świadczeń dla pracowników niepełnosprawnych w 2025 r.

5 świadczeń dla pracowników niepełnosprawnych w 2025 r.: dodatkowy urlop dla osób niepełnosprawnych w 2025 r., dofinansowanie do zatrudnienia osoby niepełnosprawnej, świadczenie rehabilitacyjne, renta z tytułu niezdolności do pracy, ulga rehabilitacyjna.

Czy 8 grudnia to niedziela handlowa? W grudniu aż dwie niedziele handlowe!

Zbliża się okres Świąt Bożego Narodzenia. Przedsiębiorcy z zakresu handlu już zacierają ręce. W grudniu 2024 r. będą aż dwie niedziele handlowe, a na dodatek w dniu 24 grudnia też zrobimy zakupy. Przedsiębiorcy muszą jednak pamiętać o karze, która grozi za pracę w handlu po 14:00. Może to być nawet do 100 000 zł.

Sejm uchwalił dofinansowanie do wynagrodzeń pracowników niepełnosprawnych. Od kiedy będzie przysługiwać?

Sejm uchwalił nowelizację ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych. Nowelizacja zakłada zwiększenie dopłat do wynagrodzeń pracowników z niepełnosprawnością o około 15 proc. Ustawa trafi teraz do Senatu.

Interpelacja poselska: Czy dodatek wiejski przysługuje nauczycielowi bez wymaganego przygotowania pedagogicznego?

Dodatek wiejski przysługuje nauczycielowi zatrudnionemu na terenie wsi lub w mieście liczącym do 5000 mieszkańców i posiadającemu określone kwalifikacje. Czy nauczyciel legitymujący się właściwym wykształceniem lecz nieposiadający przygotowania pedagogicznego, ma wymagane kwalifikacje do uzyskania dodatku wiejskiego?

REKLAMA

Dofinansowanie do wynagrodzeń pracowników niepełnosprawnych – od lipca 2024 r. czy od stycznia 2025 r.?

Posłowie pracują nad nowelizacją przepisów o dofinansowaniu wynagrodzeń pracowników niepełnosprawnych. Jedną z rozstrzyganych kwestii jest termin, od którego waloryzacja wejdzie w życie. W grę wchodzi 1 stycznia 2025 r. lub 1 lipca 2024 r.

Rotacja pracowników - przyczyny i środki zaradcze. Dlaczego w niektórych firmach pracownicy spędzają lata a z innych szybko odchodzą?

W niektórych firmach pracownicy spędzają długie lata, w innych ich rotacja jest wysoka i wydaje się niezrozumiała. Skąd wynika różnica? Sprawne zarządzanie rotacją może znacząco wpłynąć na koszty firmy i jej sukces. Poniżej przedstawiam szczegółowe przyczyny rotacji oraz działania, które pomagają ją zmniejszyć

REKLAMA