REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Praca domowa i obowiązki rodzinne to też praca

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Kinga Piwowarska
Doktor nauk prawnych, adwokat, adiunkt na Wydziale Prawa Uniwersytetu Andrzeja Frycza Modrzewskiego w Krakowie w Katedrze Prawa Pracy i Zabezpieczenia Społecznego
Praca domowa i obowiązki rodzinne to też praca
ShutterStock

REKLAMA

REKLAMA

Praca domowa i obowiązki rodzinne to też praca. Często jest to nazywane niewidzialną pracą kobiet czy też mężczyzn. Czy za taką pracę w gospodarstwie domowym powinno przysługiwać wynagrodzenie? Czy opieka nad starzejącymi się członkami rodziny, ale i dziećmi oraz osobami niepełnosprawnymi powinna być uregulowana w ramach stosunku pracy? Jakie prawa powinni mieć pracownicy domowi?

rozwiń >

Praca domowa i obowiązki rodzinne to też praca

W ostatnim czasie, szczególnie ważne stało się urzeczywistnianie godnych warunków pracy dla osób pracujących w gospodarstwie domowym. Okazuje się, że takich osób jest coraz więcej, ale nie wszystkie korzystają z przysługującym im praw, w tym prawa do wynagrodzenia minimalnego. 

REKLAMA

Ważne
Konwencja nr 189 Międzynarodowej Organizacji Pracy (MOP) z 2011 r. dotyczy godnej pracy dla osób pracujących w gospodarstwie domowym 

Konwencja ustanawia minimalne standardy światowe w celu ograniczenia nadużyć i wyzysku osób pracujących w gospodarstwie domowym i wymaga od sygnatariuszy zapewnienia tym osobom uczciwych i godnych warunków pracy.

Jednak nie wszystkie kraje dążą do wdrożenia konwencji do swojego porządku prawnego, jedynie kilka krajów UE ratyfikowało postanowienia Konwencji - Polska się na to nie zdecydowała.

Praca domowa pracowników w polskim Kodeksie Pracy?

W polskim porządku prawnym zostały podjęte próby uregulowania pracy domowej w projekcie, m.in. w projekcie Kodeksu pracy z 2006 r. Taka praca byłyby nietypowym stosunkiem pracy, który stanowiłby potwierdzenie pracowniczego charakteru zatrudnienia pracowników domowych. Regulacji nie wdrożono jednak ostatecznie w życie.

Niewidzialna praca kobiet, dziewcząt i migrantek

Mamy XXI w. a praca w gospodarstwie domowym jest nadal niedoceniana i niewidoczna. Wydaje się, że to standardowe czynności dnia codziennego, jednak gdyby zatrudnić do tych czynności nianię, rehabilitantkę, pielęgniarkę, kucharkę i sprzątaczkę  - ich wynagrodzenie opiewałoby na bardzo wysokie kwoty. Z naturalnego podziału ról społecznych wynika, że takie czynności najczęściej wykonują kobiety, ale i dziewczęta i dzieci (szczególnie w rodzinach ubogich i wielodzietnych), z których wiele to migrantki lub członkinie społeczności znajdujących się w niekorzystnej sytuacji (m.in. mniejszości narodowe czy pochodzące z ubogich krajów) i które są szczególnie narażone na wyzysk i dyskryminację oraz naruszenie praw człowieka.

Pracownicy domowi to jedna z najuboższych i najbardziej marginalizowanych grup społecznych.

Ważne
 Międzynarodowy Dzień Pracowników Domowych

W Międzynarodowym Dniu Pracowników Domowych, który przypadał 16 czerwca 2023 r., dyrektor generalny MOP wzywał wszystkie kraje do ratyfikowania Konwencji nr 189 Międzynarodowej Organizacji Pracy dotyczącej pracowników domowych.

Dyrektor MOP wzywa:

Na całym świecie dziesiątki milionów pracowników domowych codziennie udaje się do pracy, aby opiekować się naszymi domami i rodzinami. Opieka, którą zapewniają w naszych domach, jest nie tylko niezbędna, ale stanowi fundament naszego wspólnego dobrobytu - naszego zdrowia, naszego życia, naszych rodzin, a nawet naszych gospodarek. Jednak zbyt często ich praca pozostaje nierozpoznana, niedoceniana i pozbawiona ochrony. Wzywam państwa do podjęcia działań w celu zapewnienia, że pracownicy domowi nie zostaną pominięci w przepisach dotyczących pracy i zabezpieczenia społecznego lub polityce opieki. Nie ma sprawiedliwości społecznej bez godnej pracy dla tych, którzy są podstawą opiekuńczego społeczeństwa. Troszczą się o nas. Teraz nasza kolej, aby ich dobro stało się priorytetem.

Czym jest praca domowa i kim jest pracownik domowy?

Zgodnie z postanowieniami konwencji "praca domowa" oznacza pracę wykonywaną w gospodarstwie domowym lub gospodarstwach domowych lub na ich rzecz. Z kolei określenie "pracownik domowy" oznacza każdą osobę wykonującą pracę domową w ramach stosunku pracy.

Przykład
Kto nie jest pracownikiem domowym?

Osoba, która wykonuje pracę domową jedynie okazjonalnie lub sporadycznie, a nie zawodowo, nie jest pracownikiem domowym.

Prawa pracowników domowych

Podstawowymi prawami pracowników domowych powinno być:

  • godne warunki pracy i płacy (co najmniej minimalne wynagrodzenie);
  • prawo do odpoczynku;
  • prawo do BHP;
  • wolności zrzeszania się i skutecznego uznawania prawa do rokowań zbiorowych;
  • zniesienie wszelkich form pracy przymusowej lub obowiązkowej;
  • faktyczne zniesienie pracy dzieci (a jeżeli dozwolone byłoby zatrudnianie pracowników domowych, którzy nie ukończyli 18 roku życia i nie osiągnęli minimalnego wieku zatrudnienia, nie jest dozwolone pozbawianie ich obowiązku szkolnego. Praca domowa nie może kolidować z możliwościami dalszego kształcenia lub szkolenia zawodowego);
  • zniesienie dyskryminacji w zakresie zatrudnienia i wykonywania zawodu;
  • zagwarantowanie skutecznej ochrony przed wszelkimi formami nadużyć, molestowania i przemocy;
  • w stosownych przypadkach zapewnienie wyżywienia i zakwaterowania - często bowiem praca domowa zaciera się z pracą sezonową.

Migrujący pracownicy domowi

Konwencja wskazuje, że ustawodawstwo krajowe wymaga, aby migrujący pracownicy domowi, którzy są zatrudniani w jednym kraju do pracy domowej w innym kraju, otrzymali pisemną ofertę pracy lub umowę o pracę, które są wykonalne w kraju, w którym praca ma być wykonywana.

Ważne
ONZ alarmuje, że w trakcie pandemii natężenie pracy nieodpłatnej kobiet wzrosło. Tymczasem w Polsce nie istnieją uregulowania prawne dotyczące nieodpłatnej pracy kobiet. Z różnych badań wynika, że:
  • 10,8 bln dol. wartość nieodpłatnej pracy kobiet dla globalnej gospodarki;
  • 96,7% kobiet w Polsce wykonuje prace i zajęcia domowe;
  • 42% kobiet na świecie nie może przez to znaleźć pracy.
Zapisz się na newsletter
Kodeks pracy, urlopy, wynagrodzenia, świadczenia pracownicze. Bądź na bieżąco ze zmianami z zakresu prawa pracy. Zapisz się na nasz newsletter.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

Uprawnienia rodzicielskie - QUIZ
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/10
Ile tygodni urlopu macierzyńskiego można maksymalnie wykorzystać jeszcze przed porodem?
nie ma takiej możliwości
3
6
9 - tylko jeśli pracodawca wyrazi na to zgodę
Następne

REKLAMA

Kadry
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Dodatkowa praca: co teraz motywuje do szukania drugiego etatu lub innej możliwości dorobienia

Powody podejmowania dodatkowej pracy nie zawsze mają wymiar dochodowy. Owszem, najwięcej osób szuka pracy na drugi etat, bo nie wystarcza im pieniędzy na utrzymanie. Jednak wśród motywów znajdują się zgoła inne, na przykład chęć zdobycia dodatkowych doświadczeń zawodowych.

Pracujesz na własnym laptopie? Co to oznacza dla ciebie i dla twojego pracodawcy

Jeszcze kilka lat temu strategia Bring Your Own Device - BYOD, polegająca na tym, że pracownik wykonuje swoje zadania na prywatnym komputerze, laptopie lub telefonie, była postrzegana jako nowoczesne podejście do organizacji pracy. Cyberzagrożenia w ostatnim czasie zasadniczo zmieniają tę optykę.

Od 1 lipca 2025 r. farmaceuci zarobią nawet 10 554 zł brutto. Nowa siatka płac w ochronie zdrowia

Od 1 lipca 2025 r. obowiązywać będą nowe minimalne wynagrodzenia dla farmaceutów zatrudnionych w placówkach ochrony zdrowia. Wzrost płac wyniesie nawet 1 300 zł brutto miesięcznie. To efekt corocznej waloryzacji stawek wynikającej z ustawy o minimalnych wynagrodzeniach w ochronie zdrowia, powiązanej ze wzrostem przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej.

4 dni pracy i 35 dni urlopu? Tak może wyglądać 2026 rok!

Rząd zapowiada gruntowną reformę Kodeksu pracy. W centrum zmian są: skrócenie tygodnia pracy do czterech dni lub 35 godzin oraz wydłużenie urlopu wypoczynkowego do 35 dni. Nowe przepisy mogą wejść w życie już od 2026 roku. Choć projekt budzi entuzjazm wielu pracowników, jego wdrożenie wymaga kompromisów z pracodawcami i szczegółowych analiz kosztów.

REKLAMA

Jaki stopień niepełnosprawności uprawnia do... ? [Przykłady 2025]

To pytanie często zadają osoby z niepełnosprawnościami. Z jakim stopniem można ubiegać się o określone ulgi i świadczenia? Co przysługuje ze stopniem lekkim, umiarkowanym, a co ze znacznym? Prezentujemy kilka ważnych przykładów.

Zatrudniasz Ukraińców w 2025? Sprawdź nowe obowiązki, kary do 30 tys. zł i możliwe dofinansowania

Zatrudnianie obywateli Ukrainy w Polsce to temat, który nie traci na aktualności. W 2025 roku, po wejściu w życie nowych przepisów z 1 czerwca, pracodawcy muszą szczególnie uważać na formalności, terminy i obowiązki. Jednocześnie mogą skorzystać z atrakcyjnych form wsparcia finansowego. Sprawdź, jak legalnie zatrudnić obywatela Ukrainy i jakie dokumenty są potrzebne.

Autyzm lub ADHD przemilczany w rekrutacji. Dlaczego kandydaci o tym nie mówią

Osoby z autyzmem, ADHD czy inną formą neuroatypową nie mówią o tym fakcie podczas procesu rekrutacyjnego. Dlaczego? Okazuje się, że większy odsetek osób neuroatypowych częściej szuka pracy niż osób neuronormatywnych.

Working and living in Poland: nowa platforma dla cudzoziemców i pracodawców

„Working and living in Poland” to miejsce, w którym cudzoziemcy z całego świata będą mogli znaleźć sprawdzone i kompleksowe informacje na temat życia i pracy w Polsce. Ponadto możliwe będzie zadawanie pytań konsultantom w trakcie rozmowy telefonicznej lub rozmowy na czacie. Można będzie również napisać mail z pytaniem.

REKLAMA

Dodatkowy urlop pracownika z niepełnosprawnością do zmiany

Czy pracownicy ze znacznym lub umiarkowanym stopniem niepełnosprawności będą mogli korzystać z dodatkowego urlopu już w pierwszym roku, w którym wydano orzeczenie? Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej nie wyklucza wprowadzenia zmian. Chce jednak, by taki dodatkowy urlop był przyznawany proporcjonalnie, na podobnych zasadach jak „zwykły” urlop wypoczynkowy.

Czerwiec 2025: dni wolne, godziny pracy

Czerwiec w 2025 roku – dni wolne i godziny pracy w szóstym miesiącu roku. Jaki jest wymiar czasu pracy w czerwcu? Kalendarz czerwca w 2024 roku nie zawiera ani jednego święta ustawowo wolnego od pracy. Sprawdź, kiedy wypada najbliższe święto.

REKLAMA