Praca domowa i obowiązki rodzinne to też praca
REKLAMA
REKLAMA
- Praca domowa i obowiązki rodzinne to też praca
- Praca domowa pracowników w polskim Kodeksie Pracy?
- Niewidzialna praca kobiet, dziewcząt i migrantek
- Czym jest praca domowa i kim jest pracownik domowy?
- Prawa pracowników domowych
- Migrujący pracownicy domowi
Praca domowa i obowiązki rodzinne to też praca
W ostatnim czasie, szczególnie ważne stało się urzeczywistnianie godnych warunków pracy dla osób pracujących w gospodarstwie domowym. Okazuje się, że takich osób jest coraz więcej, ale nie wszystkie korzystają z przysługującym im praw, w tym prawa do wynagrodzenia minimalnego.
Konwencja ustanawia minimalne standardy światowe w celu ograniczenia nadużyć i wyzysku osób pracujących w gospodarstwie domowym i wymaga od sygnatariuszy zapewnienia tym osobom uczciwych i godnych warunków pracy.
Jednak nie wszystkie kraje dążą do wdrożenia konwencji do swojego porządku prawnego, jedynie kilka krajów UE ratyfikowało postanowienia Konwencji - Polska się na to nie zdecydowała.
Praca domowa pracowników w polskim Kodeksie Pracy?
W polskim porządku prawnym zostały podjęte próby uregulowania pracy domowej w projekcie, m.in. w projekcie Kodeksu pracy z 2006 r. Taka praca byłyby nietypowym stosunkiem pracy, który stanowiłby potwierdzenie pracowniczego charakteru zatrudnienia pracowników domowych. Regulacji nie wdrożono jednak ostatecznie w życie.
Niewidzialna praca kobiet, dziewcząt i migrantek
Mamy XXI w. a praca w gospodarstwie domowym jest nadal niedoceniana i niewidoczna. Wydaje się, że to standardowe czynności dnia codziennego, jednak gdyby zatrudnić do tych czynności nianię, rehabilitantkę, pielęgniarkę, kucharkę i sprzątaczkę - ich wynagrodzenie opiewałoby na bardzo wysokie kwoty. Z naturalnego podziału ról społecznych wynika, że takie czynności najczęściej wykonują kobiety, ale i dziewczęta i dzieci (szczególnie w rodzinach ubogich i wielodzietnych), z których wiele to migrantki lub członkinie społeczności znajdujących się w niekorzystnej sytuacji (m.in. mniejszości narodowe czy pochodzące z ubogich krajów) i które są szczególnie narażone na wyzysk i dyskryminację oraz naruszenie praw człowieka.
Pracownicy domowi to jedna z najuboższych i najbardziej marginalizowanych grup społecznych.
W Międzynarodowym Dniu Pracowników Domowych, który przypadał 16 czerwca 2023 r., dyrektor generalny MOP wzywał wszystkie kraje do ratyfikowania Konwencji nr 189 Międzynarodowej Organizacji Pracy dotyczącej pracowników domowych.
Dyrektor MOP wzywa:
Na całym świecie dziesiątki milionów pracowników domowych codziennie udaje się do pracy, aby opiekować się naszymi domami i rodzinami. Opieka, którą zapewniają w naszych domach, jest nie tylko niezbędna, ale stanowi fundament naszego wspólnego dobrobytu - naszego zdrowia, naszego życia, naszych rodzin, a nawet naszych gospodarek. Jednak zbyt często ich praca pozostaje nierozpoznana, niedoceniana i pozbawiona ochrony. Wzywam państwa do podjęcia działań w celu zapewnienia, że pracownicy domowi nie zostaną pominięci w przepisach dotyczących pracy i zabezpieczenia społecznego lub polityce opieki. Nie ma sprawiedliwości społecznej bez godnej pracy dla tych, którzy są podstawą opiekuńczego społeczeństwa. Troszczą się o nas. Teraz nasza kolej, aby ich dobro stało się priorytetem.
Czym jest praca domowa i kim jest pracownik domowy?
Zgodnie z postanowieniami konwencji "praca domowa" oznacza pracę wykonywaną w gospodarstwie domowym lub gospodarstwach domowych lub na ich rzecz. Z kolei określenie "pracownik domowy" oznacza każdą osobę wykonującą pracę domową w ramach stosunku pracy.
Osoba, która wykonuje pracę domową jedynie okazjonalnie lub sporadycznie, a nie zawodowo, nie jest pracownikiem domowym.
Prawa pracowników domowych
Podstawowymi prawami pracowników domowych powinno być:
- godne warunki pracy i płacy (co najmniej minimalne wynagrodzenie);
- prawo do odpoczynku;
- prawo do BHP;
- wolności zrzeszania się i skutecznego uznawania prawa do rokowań zbiorowych;
- zniesienie wszelkich form pracy przymusowej lub obowiązkowej;
- faktyczne zniesienie pracy dzieci (a jeżeli dozwolone byłoby zatrudnianie pracowników domowych, którzy nie ukończyli 18 roku życia i nie osiągnęli minimalnego wieku zatrudnienia, nie jest dozwolone pozbawianie ich obowiązku szkolnego. Praca domowa nie może kolidować z możliwościami dalszego kształcenia lub szkolenia zawodowego);
- zniesienie dyskryminacji w zakresie zatrudnienia i wykonywania zawodu;
- zagwarantowanie skutecznej ochrony przed wszelkimi formami nadużyć, molestowania i przemocy;
- w stosownych przypadkach zapewnienie wyżywienia i zakwaterowania - często bowiem praca domowa zaciera się z pracą sezonową.
Migrujący pracownicy domowi
Konwencja wskazuje, że ustawodawstwo krajowe wymaga, aby migrujący pracownicy domowi, którzy są zatrudniani w jednym kraju do pracy domowej w innym kraju, otrzymali pisemną ofertę pracy lub umowę o pracę, które są wykonalne w kraju, w którym praca ma być wykonywana.
- 10,8 bln dol. wartość nieodpłatnej pracy kobiet dla globalnej gospodarki;
- 96,7% kobiet w Polsce wykonuje prace i zajęcia domowe;
- 42% kobiet na świecie nie może przez to znaleźć pracy.
REKLAMA
© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.
- Czytaj artykuły
- Rozwiązuj testy
- Zdobądź certyfikat