Kiedy zmiana czasu na zimowy w 2021?

Zmiana czasu w Polsce – jak to działa?

Dlaczego zmienia się czas? Zmiana czasu na letni miała na celu dostosowanie życia ludzkiego do jak najefektywniejszego wykorzystania światła słonecznego. To nic innego jak podział pory snu na porę nocną i pory aktywności fizycznej na porę dzienną. Chodziło m.in. o oszczędność energii elektrycznej. Po angielsku czas letni nosi nazwę DST czyli Daylight Saving Time. Wiemy już więc, dlaczego wiosną wprowadza się czas letni. Z tych samych przyczyn jesienią wraca się do czasu standardowego, środkowoeuropejskiego, czyli tzw. zimowego. Ze względu na to, że dni stają się krótsze i by wydłużyć w ten sposób czas, kiedy nie zapala się światła wieczorem.

Kiedy jest zmiana czasu na zimowy w 2021 r.?

Zmiany czasu z letniego na zimowy dokonuje się jesienią każdego roku w Polsce. Data zmiany czasu jesienią to ostatnia niedziela października. W 2021 r. zmiany czasu na zimowy dokonuje się 31 października. Zmiany czasu dokonuje się w nocy z soboty 30 października na niedzielę 31 października. O której godzinie przestawia się zegarki? Jesienią czas przestawia się do tyłu czyli zegarki przestawia się z godz.  3:00 na godz. 2:00 w nocy. Śpimy krócej czy dłużej? Zmiana czasu na zimowy oznacza, że śpimy dłużej o jedną godzinę. To tzw. dodatkowa godzina snu.

Zgodnie z § 2 ust. 1 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów w sprawie wprowadzenia i odwołania  czasu letniego środkowoeuropejskiego w latach 2017-2021 odwołanie czasu letniego środkowoeuropejskiego w 2021 r. następuje dnia 31 października o godzinie 3 minut 00 czasu letniego środkowoeuropejskiego (o godzinie 1 minut 00 uniwersalnego czasu koordynowanego UTC(PL)). Dalej w ust. 2 i 3 czytamy:

„2. Odwołanie czasu letniego środkowoeuropejskiego polega na zmianie wskazań zegarów z godziny 3 minut 00 tego czasu na godzinę 2 minut 00, która będzie godziną początkową czasu środkowoeuropejskiego.
3. Czas od godziny 2 minut 00 do godziny 3 minut 00 czasu środkowoeuropejskiego będzie się oznaczać dodatkową literą „a” (godzina 2a minut 01 do godziny 3a minut 00), po czym nastąpi godzina 3 minut 01 czasu środkowoeuropejskiego.”

Zmiana czasu 2021 – czy to ostatni raz?

Czy zmiana czasu będzie zniesiona? Czy można powiedzieć kiedy ostatni raz będzie zmieniany czas w Polsce? Otóż z powodu pandemii koronawirusa temat zaniechania zmiany czasu w UE został wstrzymany. Ostatnia zmiana czasu miała mieć miejsce w marcu 2021 r. Państwa członkowskie, które wybrałyby na stałe czas letni miały ostatni raz przestawić zegarki właśnie w marcu tego roku. Nie wiadomo czy i kiedy pomysł unijny będzie wznawiany. Polacy są przeciwni dwukrotnym zmianom czasu w ciągu roku. Z badania CBOS przeprowadzonego w 2019 r. wynika, że aż 78,3% badanych nie chce przestawiać zegarków wiosną i jesienią.
W Polsce obowiązuje rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów, zgodnie z którym przedłuża się zmianę czasu do 2021 r. Jeśli zmiana czasu zostanie przedłużona ma kolejne lata, należy spodziewać się kolejnego rozporządzenia w tej sprawie.

Zmiana czasu a praca w nocy

Zmiana czasu z letniego na zimowy to zawsze pole do wątpliwości dla pracowników i niektórych kadrowych. Czy wraz z cofnięciem wskazówek zegara z 3:00 na 2:00 powstają nadgodziny przy pracy w nocy? Jak zrekompensować pracownikowi tę dodatkową godzinę pracy? 

Jak już zostało wspomniane sytuacja powstania dodatkowej godziny pracy dotyczy tylko pracowników wykonujących swoją pracę w porze nocnej, ponieważ właśnie wtedy dochodzi do zmiany czasu. Zgodnie z ogólną zasadą prawa pracy, pracownik ma prawo do wynagrodzenia za pracę wykonaną, a więc także za tę dodatkową godzinę pracy w nocy zmiany czasu.

Jeśli pracownik w tej dobie pracowniczej wykonuje pracę przez 12 godzin, 16 godzin lub 24 godziny i wskutek zmiany czasu dochodzi mu dodatkowa godzina pracy, świadczy pracę w godzinach nadliczbowych. Odpowiednio za 13, 17 i 25 godzin pracy wypłaca się mu normalne wynagrodzenie oraz odpowiednio za 13.,17. i 25. godzinę pracy otrzymuje dodatek lub czas wolny.

Gdy dochodzi do przekroczenia średniotygodniowej normy czasu pracy, pracodawca zobowiązany jest do wypłaty 100% dodatku do wynagrodzenia. Wyjątkiem jest udzielenie za te nadgodziny czasu wolnego.

Dodatek za pracę w nocy z 30 na 31 października 2021 r.

Dodatkowo pracownikowi wykonującemu pracę w nocy zmiany czasu na zimowy należy się oczywiście dodatek za pracę w nocy za każda przepracowaną godzinę. Jeśli normalnie pracuje w nocy 8 godzin, w nocy z 30 na 31 października 2021 r. otrzyma dodatek nocny za 9 godzin pracy.

Podstawa prawna:

Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 3 listopada 2016 r. w sprawie wprowadzenia i odwołania czasu letniego środkowoeuropejskiego w latach 2017-2021 (Dziennik Ustaw rok 2016 poz. 1833)
Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (Dziennik Ustaw rok 2020 poz. 1320)