Których pracowników można rozliczyć w PIT-40?

PIT-40 to roczne obliczenie podatku od dochodu uzyskanego przez podatnika w roku podatkowym, dokonywane za pracownika przez zakład pracy. Organizacja ma obowiązek przekazać formularz PIT-40 pracownikowi (podatnikowi) oraz urzędowi skarbowemu właściwemu według miejsca zamieszkania pracownika, w terminie do 28 lutego 2013 r. (art. 37 ust. 1 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych; dalej: updof).

Z ORZECZNICTWA:

Nie ma przeszkód prawnych do uznania, że przekazanie deklaracji podatnikowi przez płatnika może nastąpić za pomocą środków komunikacji elektronicznej, w sytuacji gdy wiadomość jest przesyłana w formie wiadomości elektronicznej z podpisem elektronicznym pod adres podatnika (pracownika) podany w tym celu – pod warunkiem, że zachowano wzór deklaracji.

Wyrok WSA w Poznaniu z 22 października 2010 r. (sygn. akt I SA/Po 486/10).

Oświadczenie PIT-12 

Roczne obliczenie podatku w PIT-40 za 2012 r. wypełnia i przekazuje podatnikowi (pracownikowi) i właściwemu urzędowi skarbowemu tylko ta organizacja, której pracownik złożył oświadczenie PIT-12 (w terminie do 10 stycznia 2013 r.). Oświadczenie to jest traktowane na równi z zeznaniem podatkowym (art. 37 ust. 1 updof).

Zadaj pytanie na: Forum Kadry

Co istotne – pracodawca, który przyjmuje od pracownika oświadczenie PIT-12, nie musi sprawdzać poprawności zawartych w nim danych. Jeżeli okażą się one nieprawdziwe, to odpowiedzialność z tego tytułu poniesie pracownik (za złożenie fałszywego oświadczenia). Dotyczy to np. sytuacji, gdy pracownik zatai, że osiągał także dochody w innych zakładach pracy. 

Prawo do złożenia oświadczenia PIT-12 mają tylko ci pracownicy, którzy:

• w 2012 r., poza dochodami uzyskanymi w danym zakładzie pracy, nie uzyskali innych dochodów, z wyjątkiem dochodów określonych w art. 30–30c oraz art. 30e updof (chodzi o dochody opodatkowane w sposób ryczałtowy oraz dochody z działalności gospodarczej opodatkowane liniowo – nie łączy się ich z innymi dochodami opodatkowanymi na zasadach ogólnych);
• nie korzystają z odliczeń innych niż dokonywane przez dany zakład pracy (chodzi o uwzględnienie kosztów uzyskania przychodów w wysokości faktycznie poniesionych, udokumentowanych wyłącznie imiennymi biletami okresowymi; odliczeń z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne i na ubezpieczenie zdrowotne; odliczeń od dochodu z tytułu nienależnie pobranych świadczeń, które uprzednio zwiększały dochód podlegający opodatkowaniu, jeżeli nie zostały one potrącone od dochodu przy poborze zaliczek);
• nie korzystają z możliwości łącznego opodatkowania swoich dochodów z dochodami małżonka bądź opodatkowania w sposób przewidziany dla osób samotnie wychowujących dzieci;
• nie mają obowiązku doliczenia kwot uprzednio odliczonych, z wyjątkiem zwróconej za pośrednictwem płatnika (tego zakładu pracy) uprzednio zapłaconej i odliczonej składki na ubezpieczenie zdrowotne.

Polecamy serwis: Składniki wynagrodzenia

Jakie przychody uwzględnić w PIT-40 

Organizacja, jako pracodawca, ma obowiązek wpisać w PIT-40 kwotę przychodów pracownika osiągniętych w 2012 r. w zakładzie pracy – tj. wszelkie wypłaty (wynagrodzenia, świadczenia itp.) ze stosunku pracy i stosunków pokrewnych, wysokość kosztów uzyskania przychodów oraz kwoty pobranych zaliczek na podatek dochodowy.

Przy rozliczaniu należy pamiętać o przysługujących pracownikowi zwolnieniach podatkowych, określonych w katalogu z art. 21 ust. 1 updof, jak również o tym, że nie wszystkie przychody pracownicze podlegają oskładkowaniu. Wolna od podatku jest m.in. wartość świadczeń rzeczowych i pieniężnych otrzymanych przez pracownika ze środków ZFŚS – do wysokości 380 zł w 2012 r. – poza bonami, talonami i innymi znakami, uprawniającymi do ich wymiany na towary lub usługi.

Z kolei oskładkowaniu nie podlegają np. nagrody jubileuszowe, wypłacane nie częściej niż co 5 lat, oraz ryczałty za jazdy lokalne (mimo że podlegają opodatkowaniu jako przychód ze stosunku pracy).

Koszty uzyskania przychodów

Przy wypełnianiu PIT-40 pracodawca ma obowiązek wykazać w odpowiedniej wartości koszty uzyskania przychodów ze stosunku pracy i stosunków pokrewnych – art. 22 ust. 2 pkt 1 i 3 updof (tabela 1).

Pracownicze, zryczałtowane koszty uzyskania przychodów w jednym zakładzie pracy, obowiązujące w 2012 r.

Pracownik	Kwota miesięczna	Kwota roczna
Zatrudniony w jednym zakładzie pracy Autopromocja Zatrudnianie cudzoziemców. Procedury i rozliczenia Sprawdź	111,25 zł	1335,00 zł
Zatrudniony w jednym zakładzie pracy położonym poza miejscowością zamieszkania (nieotrzymujący dodatku za rozłąkę)	139,06 zł	1668,72 zł

Zryczałtowane 50% koszty uzyskania przychodów dla twórców oraz 20% koszty dla zleceniobiorców i osób uzyskujących dochody z podobnych umów są określone w art. 22 ust. 9 updof.

Podwyższone koszty uzyskania przychodów

Obliczając podatek pracownika za 2012 r., organizacja może w PIT-40 uwzględnić jego koszty uzyskania przychodów w wysokości wydatków faktycznie poniesionych, udokumentowanych wyłącznie imiennymi biletami okresowymi (art. 37 ust. 1a w związku z art. 22 ust. 11 updof). Jest to możliwe, jeżeli zryczałtowane, roczne „pracownicze” koszty uzyskania przychodów są niższe od faktycznych wydatków pracownika na dojazdy do zakładu pracy środkami transportu autobusowego, kolejowego, promowego lub komunikacji miejskiej. 

Zobacz koniecznie: Dodatek funkcyjny

Z ORZECZNICTWA:

Wartość wydatków poniesionych na bilety lotnicze nie może zostać zaliczona do kosztów uzyskania przychodów ze stosunku pracy.

Wyrok WSA w Gdańsku z 6 lipca 2010 r. (sygn. akt I SA/Gd 255/10).

Podwyższone koszty uzyskania przychodów nie mają zastosowania, jeżeli pracownik otrzymuje zwrot kosztów dojazdu do zakładu pracy – chyba że te zwracane koszty podlegają opodatkowaniu (art. 22 ust. 13 updof). Na marginesie warto zaznaczyć, że wyłączenia z podwyższonych kosztów uzyskania przychodów są określone w art. 22 ust. 9 pkt 5 updof (dotyczy to np. osób zarządzających jednostką).

Poza podwyższonymi kosztami uzyskania przychodów, jedynymi odliczeniami, jakie organizacja non profit (płatnik) może uwzględnić w PIT-40, są odliczenia od dochodu składek na ubezpieczenia społeczne oraz zwrot nienależnie pobranych świadczeń, o których mowa w art. 26 ust. 1 pkt 5 updof. Od podatku z kolei powinny być odliczone składki na ubezpieczenie zdrowotne – wyłącznie do wysokości 7,75% podstawy ich wymiaru.

Skala podatkowa

W 2012 r. organizacja pobierała od pracowników, którzy nie złożyli płatnikowi oświadczenia (PIT-2), że za dany rok zamierzają opodatkować dochody łącznie z małżonkiem bądź na zasadach właściwych dla osób samotnie wychowujących dzieci, zaliczki na podatek – zgodnie z art. 32 ust. 1 updof – w wysokości:

• 18% dochodu uzyskanego w danym miesiącu – za miesiące od początku roku do miesiąca (włącznie), w którym dochód pracownika uzyskany od początku roku w tym zakładzie pracy przekroczył kwotę stanowiącą górną granicę I przedziału skali (85 528 zł w 2012 r.),
• 32% dochodu uzyskanego w danym miesiącu – za miesiące następujące po miesiącu, w którym dochód uzyskany od początku roku przekroczył górną granicę I przedziału skali.

W PIT-40 pracodawca oblicza podatek pracownika według obowiązującej w 2012 r. skali podatkowej (tabela 2), uwzględniając kwoty zmniejszające podatek (tabela 3).

Skala podatkowa w 2012 r.

Podstawa obliczenia podatku w złotych		Wysokość podatku
ponad	do
 	85 528 zł	18% minus kwota zmniejszająca podatek 556,02 zł
85 528 zł	 	14 839,02 zł + 32% nadwyżki ponad 85 528 zł

Kwota zmniejszająca zaliczki na podatek w 2012 r.

Miesięcznie	Rocznie
46,33 zł (za grudzień 2012 r.: 46,39 zł)	556,02 zł

Kwota dochodów osiągniętych w 2012 r., niepowodująca obowiązku zapłaty podatku, wynosiła 3091 zł (przy czym osiągnięcie w 2012 r. niższych dochodów nie jest tożsame z brakiem obowiązku złożenia zeznania podatkowego za ten rok).

UWAGA!

Zeznanie PIT-40 za 2012 r., przygotowane przez organizację (pracodawcę), jest równoznaczne w skutkach z zeznaniem podatkowym, jakie pracownik składałby samodzielnie. Podatek obliczony przez pracodawcę jest traktowany jak podatek należny od pracownika za poprzedni rok podatkowy.
Postępowanie przy niedopłacie i nadpłacie podatku w PIT-40

Przy rozliczaniu podatku pracownika za 2012 r. w PIT-40 może się okazać, że powstała niedopłata lub nadpłata.

Niedopłata

Jeżeli okaże się, że pobrane w trakcie roku podatkowego zaliczki na podatek są mniejsze od należnego podatku za 2012 r., pracodawca dokonuje stosownego potrącenia z dochodu pracownika. Różnicę między podatkiem wynikającym z rocznego obliczenia a sumą zaliczek pobranych za miesiące od stycznia do grudnia pobiera się – zgodnie z art. 37 ust. 4 updof – z dochodu za marzec roku następnego (tj. w rozliczeniu za 2012 r. – za marzec 2013 r.). Na wniosek podatnika różnicę tę pobiera się z dochodu za kwiecień następnego roku. 

Zobacz także: Jak wyliczyć odszkodowanie za skrócony okres wypowiedzenia

W przypadku gdy stosunek pracy uzasadniający pobór zaliczek ustał w styczniu lub w lutym 2013 r., różnicę pobiera się z dochodu za miesiąc, za który została pobrana ostatnia zaliczka. Pobraną różnicę organizacja, jako płatnik, wpłaca do urzędu skarbowego łącznie z zaliczkami za te miesiące.

Nadpłata

Jeżeli z obliczenia rocznego wynika nadpłata, zalicza się ją na poczet zaliczki należnej za marzec (tj. tutaj – za marzec 2013 r.), a jeżeli po pobraniu tej zaliczki pozostaje nadpłata, pracodawca (płatnik) zwraca ją pracownikowi (podatnikowi) w gotówce. Zwrócone w gotówce nadpłaty organizacja potrąca z kwot pobranych zaliczek przekazywanych urzędom skarbowym, wykazując je w deklaracji PIT-4R (tj. w deklaracji rocznej o pobranych zaliczkach na podatek dochodowy).

UWAGA!

Kwoty podstaw opodatkowania (kwoty dochodu) i kwoty podatków zaokrągla się do pełnych złotych w ten sposób, że końcówki kwot wynoszące mniej niż 50 groszy pomija się, a końcówki wynoszące 50 i więcej groszy podwyższa się do pełnych złotych.

PESEL zamiast NIP

Obecnie identyfikatorem podatkowym osoby fizycznej, która nie prowadzi działalności gospodarczej, jest PESEL. Co do zasady, jeżeli podatnik (pracownik) nie poinformuje płatnika (pracodawcy) o tym, że jego właściwym identyfikatorem podatkowym jest NIP, to płatnik w dokumentach podatkowych powinien podawać numer PESEL jako identyfikator podatkowy tej osoby.

Co ciekawe – art. 81 § 1 pkt 3 Kodeksu karnego skarbowego przewiduje karę grzywny jedynie dla tego podatnika lub płatnika, który wbrew obowiązkowi nie podaje NIP lub podaje numer nieprawdziwy. Brak jest natomiast sankcji za niepodanie identyfikatora podatkowego w postaci PESEL lub posługiwanie się zamiennie PESEL zamiast NIP.

Podstawy prawne:

• ustawa z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych – j.t. Dz.U. z 2012 r., poz. 361; ost.zm. poz. 769
• ustawa z 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa - j.t. Dz.U. z 2012 r., poz. 749; ost.zm. poz. 1101
• ustawa z 13 października 1995 r. o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników – j.t. Dz.U. z 2004 r. Nr 269, poz. 2681; ost.zm. Dz.U. z 2011 r. Nr 171, poz. 1016
• ustawa z 10 września 1999 r. – Kodeks karny skarbowy – j.t. Dz.U. z 2007 r. Nr 111, poz. 765; ost.zm. Dz.U. z 2012 r., poz. 362