Senat: Podwyżki w MOPS a nowy dodatek do renty socjalnej (2520 zł). Jak ostatnio w żłobkach (1500 zł)?

Rząd przyznał 1500 zł na opłaty żłobkowe" dla pracujących rodziców małych dzieci. Gminy natychmiast podniosły do poziomu 1500 zł opłaty za żłobki. Czy podobnie gminy postąpią po wprowadzeniu:

1) świadczenie wspierającego (prawie 4000 zł dla 2024 r.)

2) dodatku dopełniający 2520 zł (od 1 stycznia 2025 r., wypłata z wyrównaniem w maju 2025 r.) 

- w odniesieniu do MOPS? Formą takiej podwyżki byłyby zmiany w tabelach dochodowości dla usług opiekuńczych. Jak wygląda taka tabela?

Wystarczy zmienić te progi, aby w praktyce podnieść opłaty (ściślej zmniejszyć zakres ulgi za usługi opiekuńcze w MOPS.

Przedstawiany fragmenty protokołu z posiedzenia komisji sejmowej, z których wynika ta obawa (Posiedzenie Komisji Rodziny, Polityki Senioralnej i Społecznej (nr 24), 08 października 2024).

Senator Agnieszka Gorgoń-Komor:

Ja bardzo króciutko. Spóźniłam się, przepraszam. Rzeczywiście z pociągami jest duży problem. Tak więc jeśli była na ten temat mowa, to proszę mi od razu zwrócić uwagę, bo nie chcę zabierać waszego cennego czasu.

Pamiętam dokładnie proces legislacyjny dotyczący świadczenia wspierającego. Byliśmy wszyscy jako komisja bardzo w to zaangażowani, wiedzieliśmy, jakie to niesie za sobą konsekwencje w niedalekiej przyszłości dla osób z niepełnosprawnościami. Wcześniej była też tutaj debata nad moją inicjatywą ustawodawczą odnośnie do opiekunów osób z niepełnosprawnością, art. 273, która ostatecznie nie przeszła… No, z panią legislator pracowałyśmy naprawdę w pocie czoła. To świadczenie wspierające poniekąd skonsumowało rozwiązania z tego naszego projektu, niemniej jednak chcę o coś dopytać. Jak w 2023 r. była procedowana ustawa o świadczeniu wspierającym, to Senat złożył poprawkę odnośnie do niewliczania do dochodu świadczenia wspierającego. Chodziło o to, żeby nie było to wliczane do dochodu przy ustalaniu odpłatności za usługi opiekuńcze. Czy w tej ustawie jest taka wzmianka? Czy to będzie wliczane do dochodu, czy nie będzie wliczane? Chciałabym, żebyśmy jasno to powiedzieli, bo wiele pism, które trafia do naszych biur senatorskich, właśnie tego dotyczy. Nie wylejmy dziecka z kąpielą. Mówimy dzisiaj o bardzo delikatnej materii, o problemach osób z niepełnosprawnością. Często ta niepełnosprawność jest od urodzenia i zawsze jest za mało pieniędzy… My zdajemy sobie sprawę, że ocena skutków finansowych powinna być bardzo skrupulatna. Ja chciałabym się dowiedzieć, czy to będzie wliczane do dochodu, czy nie – bardzo konkretnie. Dziękuję bardzo.

(…)

Główny Specjalista w Wydziale Prawnym w Departamencie Pomocy Społecznej w Ministerstwie Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej Anna Prekurat:

Tak. A jeśli chodzi o usługi opiekuńcze, to dodatek dopełniający będzie dochodem w ramach pomocy społecznej i nie tylko, bo w różnych innych świadczeniach też. Jest to dochód osoby, który ta osoba może przeznaczyć na te potrzeby, które po prostu w danym momencie są niezbędne. Tak więc czy do świadczeń pieniężnych, czy do usług w pomocy społecznej ten dodatek będzie, tak samo jak renta socjalna, na tych samych zasadach, dochodem. Tu jak gdyby nie ma… On jest tak samo traktowany do celów ustalenia dochodu na potrzeby pomocy społecznej.

Senator Agnieszka Gorgoń-Komor:

A czy to nie odbierze tym osobom z niepełnosprawnością pewnych ulg w MOPS? Wiadomo, że świadczenia nie powinny się dublować, tylko że… My jako Senat w 2023 r. składaliśmy taką poprawkę, żeby świadczenie wspierające nie wliczało się do dochodu. Osoby z niepełnosprawnością podnosiły wówczas problem, że zostaną pozbawione pewnych ulg. I taki był nasz wniosek. Ta poprawka w Senacie przeszła, ale na etapie prac sejmowych nie przeszła. Chcę o to dopytać i drążę ten temat, bo to jest podnoszone w pismach do nas. Stąd tak dopytuję.

Przewodnicząca Janina Sagatowska:

Proszę bardzo.

Główny Specjalista w Wydziale Prawnym w Departamencie Pomocy Społecznej w Ministerstwie Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej Anna Prekurat:

Wówczas się nie zdecydowano na wyłączenie z tego, bo… Świadczenie wspierające jest generalnie zaliczane do dochodów na potrzeby pomocy społecznej. Jak rozumiem, celem świadczenia wspierającego – może pan dyrektor z biura pełnomocnika rządu to uzupełni – jest właśnie umożliwienie osobie z tego dodatkowego dochodu w postaci świadczenia pokrycia odpłatności za usługi opiekuńcze czy inne. No, nie wszystkie osoby potrzebują usług opiekuńczych. Generalnie jest to danie dochodu do dyspozycji – tak żeby z tego dochodu osoba mogła sobie kupić to, co jej w danym momencie jest potrzebne, bądź zapłacić za usługę, jeśli jej sytuacja tego wymaga. 

Czy z dodatkiem do renty gminy zrobią to samo co podwyżkami opłat za przedszkole

Wysokość odpłatności za usługi opiekuńcze, jeśli to są tzw. zwykłe usługi, czyli nie dla osób z zaburzeniami psychicznymi, tylko zwykłe… Wówczas wysokość odpłatności ustalają rady gmin i rady gmin mogą, wiedząc, że jest wprowadzone takie świadczenie wspierające i osoby nagle, z dnia na dzień, dostały o wiele wyższy dochód do dyspozycji, zmienić tabele odpłatności.

Jak to było ze świadczeniem wspierającym a ulgami MOPS?

Świadczenie wspierające powoduje skok dochodów osoby niepełnosprawnej. MOPS doliczy 3920 zł sprawdzając kryterium dochodowe. Przykuta do łóżka osoba potrzebuje usług opiekuńczych. "Przed" świadczeniem wspierającym miała odpłatność na poziomie 10%. "Po" świadczeniu wspierającym płaci 100%. Przed wpływem na konto 3920 zł płaciła 320 zł miesięcznie. Po otrzymaniu 3920 zł płaci 3200 zł. Ten skok opłat oznacza stratę około 70-80% świadczenia wspierającego. MOPS mają procedurę, aby utrzymać ulg w odpłatnościach pomimo 3920 zł. Są to jednak decyzje uznaniowe.

Otrzymanie świadczenia wspierającego ma negatywne skutki dla osób niepełnosprawnych. Świadczenie to doliczane jest do kryterium dochodowego w MOPS. Przygotuj się na 100% odpłatności w MOPS za usługi, które otrzymywałeś wcześniej za np. 10% ich wartości. Zamiast 360 zł miesięcznie opłata wynosi 3600,00 zł (poniżej przykład takiej sytuacji na przykładzie usług opiekuńczych).

Otrzymanie świadczenia wspierającego powoduje utratę przywileju korzystania z niskokosztowych usług opiekuńczych, które oferuje MOPS osobom potrzebującym.

MOPS zabrał 80% z 3920 zł świadczenia wspierającego. Nikt nie pokrzywdził osoby niepełnosprawnej

W MOPS można otrzymać zwolnienie z usług mimo przekroczenia kryterium dochodowego 

Wszystko zależy od sytuacji osób ubiegających się o wsparcie. Na stronach www MOPS czytamy: "szczególna sytuacja życiowa osoby korzystającej z pomocy, może być powodem częściowego lub całkowitego z opłat za usługi (mimo przekroczenia kryterium dochodowego, o którym pisaliśmy powyżej). Powodem w uzasadnionych sytuacjach, gdy ponoszenie opłat za świadczone usługi stanowiłoby nadmierne obciążenie, będą np..: udokumentowane wydatki na zakup lekarstw, artykułów sanitarnych, opłat za leczenie, stosowanie specjalistycznej diety, zakup sprzętu rehabilitacyjnego, inne sytuacje życiowe i losowe.|

Ośrodek pomocy społecznej może przeprowadzić rodzinny wywiad środowiskowy u najbliższej rodziny osoby ubiegającej się o usługi. Wywiad ten ma na celu ustalenie czy rodzina ta udziela pomocy. OPS może ustalić z rodziną wysokość wsparcia finansowego jaką będzie ona świadczyć. Pamiętajmy, że ośrodek pomocy społecznej często będzie kierował się zasadą, ze osoba wymagająca opieki i pomocy w pierwszej kolejności powinna oczekiwać jej od najbliższych.

Te same zasady dotyczą dodatku dopełniającego 2520 zł (wchodzi w życie od 1 stycznia 2025 r. wypłaty z wyrównaniem od maja 2025 r.)