Wymagania wobec kandydata pochodzącego z innego państwa Unii Europejskiej

Pracodawca ma prawo żądać od osoby ubiegającej się o zatrudnienie podania danych osobowych obejmujących:

• imię (imiona) i nazwisko,
• imiona rodziców,
• datę urodzenia,
• miejsce zamieszkania (adres do korespondencji),
• wykształcenie,
• przebieg dotychczasowego zatrudnienia (art. 22¹ § 1 k.p.).

Z kolei art. 22¹ § 4 k.p. wskazuje, że pracodawca może żądać podania innych danych osobowych niż określone w § 1 i 2 (§ 2 dotyczy danych osobowych niewymienionych w § 1, których podania pracodawca może żądać od pracownika), jeżeli obowiązek ich podania wynika z odrębnych przepisów. Z regulacji tej wynika zatem, że pracodawca nie może żądać od kandydata na pracownika podania np. numeru PESEL. Warto zwrócić uwagę, że uzależnienie uczestnictwa w procesie rekrutacji od podania takiej informacji skutkowałoby również ograniczeniem dostępu do zatrudnienia obywateli innych państw członkowskich UE, ponieważ nie mają oni numeru PESEL. Pracodawca może żądać podania numeru PESEL dopiero od pracownika (art. 22¹ § 2 pkt 2 k.p.).

Żądanie numeru dowodu lub paszportu

W przypadku obywatela innego państwa powstaje pytanie, czy pracodawca może żądać od niego ujawnienia numeru dowodu osobistego lub paszportu. Opierając się na art. 22¹ § 4 k.p., należy udzielić odpowiedzi pozytywnej, gdy pracodawca zatrudni taką osobę do pracy na terytorium RP i z tego powodu ma obowiązek zgłosić ją do ubezpieczenia społecznego w Polsce. Zgodnie bowiem z art. 35 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych we wszystkich dokumentach związanych z ubezpieczeniami społecznymi należy podawać w przypadku ubezpieczonych, którym nie nadano numeru PESEL lub NIP, serię i numer dowodu osobistego lub paszportu. W związku z tym pracodawca – płatnik składek w celu wypełnienia nałożonych na niego obowiązków może żądać od pracownika (nie kandydata na pracownika) obywatela innego państwa podania numeru i serii dowodu osobistego lub paszportu.

Ujawnienie obywatelstwa

Kolejna wątpliwość dotyczy tego, czy pracodawca może żądać od kandydata na pracownika ujawnienia jego obywatelstwa. W tym przypadku należy zwrócić uwagę na ryzyko, jakie wiąże się z uzależnieniem zatrudnienia od posiadania przez kandydata na pracownika obywatelstwa danego państwa, gdy takie kryterium nie wynika ani z przepisu prawa, ani nie jest obiektywnie uzasadnione.

WAŻNE!

Uzależnienie zatrudnienia od posiadania obywatelstwa określonego państwa może być uznane za przejaw nierównego traktowania ze względu na przynależność państwową. Działanie takie narusza unijną zasadę swobody przepływu pracowników – zob. art. 45 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (zwanego dalej TFUE).