Czy za bezprawne wypowiedzenie można żądać odszkodowania ponad kwotę określoną w Kodeksie pracy
REKLAMA
Jerzy G. był zatrudniony w Poczcie Polskiej. Zwolniony z pracy za wypowiedzeniem w maju 2007 r., został wyrokiem sądu przywrócony do pracy na warunkach sprzed wypowiedzenia. Równocześnie pracodawca wypłacił mu, na podstawie art. 47 Kodeksu pracy, wynagrodzenie za czas pozostawania bez pracy. W myśl tego przepisu, pracownikowi, który podjął pracę w wyniku przywrócenia do pracy, przysługuje wynagrodzenie za czas pozostawania bez pracy, nie więcej jednak niż za 2 miesiące, a gdy okres wypowiedzenia wynosił 3 miesiące – nie więcej niż za 1 miesiąc.
REKLAMA
Pracownikowi przysługuje wynagrodzenie za cały okres pozostawania bez pracy tylko wówczas, gdy stosunek pracy rozwiązano bezprawnie z pracownikiem w okresie przedemerytalnym, z pracownicą w okresie ciąży lub urlopu macierzyńskiego, z pracownikiem – ojcem wychowującym dziecko w okresie korzystania z urlopu macierzyńskiego albo gdy rozwiązanie umowy o pracę podlega ograniczeniu z mocy przepisu szczególnego. W przypadku Jerzego G. powyższe przesłanki nie miały miejsca, dlatego pracodawca wypłacił mu wynagrodzenie tylko za jeden miesiąc. Skierował więc ponownie sprawę do sądu, żądając wypłacenia odszkodowania za całość utraconych zarobków w okresie pozostawania bez pracy od maja 2007 r. do stycznia 2008 r. (dopiero bowiem na początku ub.r. wyrok przywracający go do pracy został wykonany). Swoje żądanie Jerzy G. oparł na przepisach Kodeksu cywilnego, co Trybunał Konstytucyjny dopuścił w wyroku z 27 listopada 2007 r. (sygn. SK 18/05, DzU nr 225, poz. 1672). W orzeczeniu tym trybunał stwierdził, że art. 58 w związku z art. 300 Kodeksu pracy, rozumiany w ten sposób, że wyłącza dochodzenie innych, niż określone w art. 58 Kodeksu pracy, roszczeń odszkodowawczych związanych z bezprawnym rozwiązaniem umowy o pracę bez wypowiedzenia, jest niezgodny z konstytucją.
Poglądów tych nie podzielił jednak Sąd Rejonowy w K., który oddalił powództwo Jerzego G. w całości. Powód złożył więc apelację. Rozpoznający ją Sąd Okręgowy w K. dostrzegł jednak poważny problem prawny i skierował do Sądu Najwyższego pytanie prawne:
„Czy w sytuacji przywrócenia pracownika do pracy na poprzednich warunkach pracy i płacy oraz podjęcia przez niego pracy w terminie 7 dni od uprawomocnienia się wyroku, pracownik nabywa prawo do dochodzenia odszkodowania na podstawie Kodeksu cywilnego stosowanego przez art. 300 k.p., ponad przysługujące mu zgodnie z art. 47 k.p. wynagrodzenie za czas pozostawania bez pracy?”
REKLAMA
Sąd Najwyższy udzielił na to pytanie odpowiedzi negatywnej. Uzasadniając orzeczenie wskazał, że w Kodeksie cywilnym obowiązuje zasada, w myśl której w razie wyrządzenia szkody, jej sprawca powinien ją naprawić w pełnej wysokości – jeżeli szkodę wyrządził ze swojej winy. Jednak nie jest to zasada absolutna i w każdym przypadku obowiązująca. Pojawiają się od niej wyjątki rozszerzające odpowiedzialność (gdy podmiot powodujący jakąkolwiek szkodę odpowiada za nią niezależnie od winy, np. w przypadku odpowiedzialności na zasadzie ryzyka) albo nakazujące nie tylko naprawienie szkody, lecz i wypłatę zadośćuczynienia (przewyższającego wartość szkody). Są również sytuacje ograniczające odpowiedzialność do określonej wysokości. Ta zasada miarkowania odpowiedzialności jest jak najbardziej zgodna z Konstytucją RP, a TK ją akceptuje, szczególnie w stosunkach między osobami fizycznymi.
Skoro więc modyfikowanie zasad odpowiedzialności za szkodę następuje już na gruncie prawa cywilnego, to tym bardziej może ono następować w stosunkach pracy. Ograniczenie z art. 47 Kodeksu pracy jest prawidłowe z punktu widzenia konstytucyjnego i systemowego. Celem ustawodawcy jest bowiem zapewnienie szybkiego naprawienia szkody przez pracodawcę, który dokonał bezprawnego wypowiedzenia. W dodatku pracownik już został przywrócony do pracy, a więc jego główne żądanie zostało zaspokojone. Tym bardziej zasadne jest ograniczenie odpowiedzialności pracodawcy. Regulacja art. 47 Kodeksu pracy jest więc całościowa i nie ma potrzeby odpowiedniego stosowania przepisów prawa cywilnego.
REKLAMA
REKLAMA
© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.
- Czytaj artykuły
- Rozwiązuj testy
- Zdobądź certyfikat