Obowiązki związane z wdrożeniem systemu zgłaszania nieprawidłowości oraz ochrony sygnalistów

Obowiązki wynikające z nowej dyrektywy można podzielić na kilka zasadniczych grup.

Autopromocja

Wdrożenie kanałów pozwalających na anonimowe zgłaszanie nieprawidłowości

Pierwszą grupę obowiązków stanowić będą wszystkie te działania jakie musi przedsięwziąć organizacja, aby zaprojektować, uruchomić i udostępnić kanały pozwalające na anonimowe zgłaszanie nieprawidłowości. W ramach tych obowiązków przedsiębiorcy będą musieli zaprojektować nowe procesy wewnętrzne, właściwie opisać je językiem zrozumiałym i przyjętym w organizacji oraz zadbać o wewnętrzną spójność procesów zgłaszania nieprawidłowości z innymi procesami wewnętrznymi o charakterze compliance. Drugą grupą zagadnień będzie wybór optymalnych rozwiązań organizacyjnych, w tym rozwiązań technicznych gwarantujących z jednej strony pełną anonimowość osobom dokonującym zgłoszeń, ale również umożliwiających stały monitoring nad toczącymi się sprawami przy jednoczesnej efektywności kosztowej.

Polecamy: Kodeks pracy 2019. Praktyczny komentarz z przykładami

Weryfikacja i analiza sygnałów

Kolejna grupa zagadnień obejmować będzie weryfikację i analizę tego, w jaki sposób będą obsługiwane spływające do organizacji sygnały oraz tego, w jakim trybie i przez kogo będą one następnie weryfikowane. Wiąże się to także z określeniem pewnych kryteriów brzegowych umożliwiających skierowanie sprawy na dalszy etap weryfikacji. Od prostych i błahych spraw, po te o najcięższym kalibrze. Przyjęcie wewnętrznych procedur w tym zakresie pozwoli nie tylko weryfikować i odpowiadać na sygnały o istotnym znaczeniu, ale także umożliwi sprawne zarządzanie procesem obsługi zgłoszeń. Może to nastręczać trudności gdyż nawet pozornie błahy sygnał może być wskazówką istnienia większego, dużo bardziej poważnego problemu. Wstępna ocena i weryfikacja meldunków nie może powodować, że ważne meldunki będą ginąć w gąszczu mniej istotnych spraw i zgłoszeń. Od tego może zależeć skuteczność całego przyjętego systemu. W tym miejscu niezbędnym będzie także podjęcie decyzji co do tego, czy organizacja będzie w stanie samodzielnie podołać nowym obowiązkom i czy będzie dysponowała odpowiednimi zasobami i kompetencjami, aby dokonywać właściwej weryfikacji meldunków. W niektórych przypadkach zgłoszenia mogą przecież dotyczyć poważnych przestępstw.

Autopromocja

Sygnaliści w firmie. Przewodnik dla pracodawcy

Sprawdź

Organizacja powinna zastanowić się, i na koniec opisać, sposób kategoryzacji meldunków i postępowania w przypadku zgłoszenia nieprawidłowości o istotnym charakterze. To co będzie w danym przypadku mogło być uznane za istotne będzie zależało, w pewnym uproszczeniu, od związku jaki zachodzić będzie pomiędzy ujawnionymi przez sygnalistę okolicznościami a grożącymi firmie lub członkom zarządu sankcjami. Trzeba wskazać, że organizacja nie będzie mogła pominąć żadnego meldunku a każdy z sygnałów powinien zostać zweryfikowany z należytą starannością i uwagą. Ustalenie sposobu oceny poszczególnych sygnałów powinno zostać zweryfikowane pod kątem funkcjonującego w przedsiębiorstwie systemu zarządzania zgodnością. Warto bowiem wziąć pod uwagę wnioski płynące z działania systemu compliance oraz ocenę ryzyka organizacji. Konsekwencje zbagatelizowania zgłoszenia mogą w przyszłości przybierać różną formę, od nałożenia kar administracyjnych lub cofnięcia koncesji, aż po odpowiedzialność karną podmiotu zbiorowego.

Ochrona sygnalistów przed działaniami odwetowymi

Ważną grupą obowiązków ciążących na przedsiębiorcach będzie zaplanowanie i wdrożenie mechanizmów zapewniających skuteczną ochronę osób zgłaszających nieprawidłowości przed działaniami odwetowymi. Sygnalista powinien być w sposób skuteczny chroniony przez działaniami odwetowymi jakie mogłyby być prowadzone przeciwko niemu. To niezwykle ważny temat, który będzie musiał zostać zakotwiczony w kulturze organizacyjnej przedsiębiorstwa a pośrednio kreować i wpływać na system wartości przyjęty w organizacji. Bez względu na przyjęte polityki organizacja, poczynając od najwyższego kierownictwa, musi być w stanie sprostać nowym wyzwaniom. Bez najwyższych standardów etycznych, transparentności i bez codziennego zaangażowania kierownictwa nawet najlepsze instrukcje wewnętrzne pozostaną iluzoryczne a ochrona przed działaniami odwetowymi jedynie zbiorem pobożnych życzeń.

Polecamy serwis: Sygnalista

Autopromocja

Zbiegi tytułów do ubezpieczeń społecznych

Sprawdź