REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Umowa o zakazie konkurencji w Kodeksie pracy

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Donata Hermann
ekspert ds. prawa i rynku pracy
Umowa o zakazie konkurencji w Kodeksie pracy. / Fot. Fotolia
Umowa o zakazie konkurencji w Kodeksie pracy. / Fot. Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Umowa o zakazie konkurencji przewidziana jest w Kodeksie pracy. Może obowiązywać w czasie trwania stosunku pracy i już po rozwiązaniu umowy o pracę. Zawsze musi zostać zawarta w formie pisemnej pod rygorem nieważności. Ile powinno wynosić odszkodowanie dla byłego pracownika w ramach rekompensaty za zakaz podejmowania działalności konkurencyjnej? Co mu grozi w przypadku złamania zakazu?

Umowa o zakazie konkurencji

Pracodawca chcący zabezpieczyć swoje interesy może wzmocnić obowiązek zachowania w tajemnicy ważnych informacji, których ujawnienie mogłoby narazić pracodawcę na szkodę poprzez zawarcie z pracownikiem umowy o zakazie konkurencji. Taką możliwość dają mu przepisy Kodeksu pracy, jednoznacznie wskazując możliwość zawarcia takiej umowy zarówno w trakcie trwającego stosunku pracy jak i po jego zakończeniu.

REKLAMA

Autopromocja

W sytuacji podpisania przez strony stosunku pracy umowy o zakazie konkurencji pracownik nie może prowadzić działalności konkurencyjnej wobec pracodawcy ani też świadczyć pracy na rzecz podmiotu prowadzącego konkurencyjną działalność. Poprzez świadczenie pracy należy rozumieć nie tylko świadczenie pracy w ramach stosunku pracy, np. umowy o pracę, ale również na podstawie innej umowy, np. umowy cywilnoprawnej. Działalnością konkurencyjną jest wykonywanie przez pracownika czynności choćby częściowo pokrywających się z zakresem działalności pracodawcy. Nie ma przy tym znaczenia, czy w wyniku podjętych działań pracownik otrzymuje wynagrodzenie, czy wykonuje te czynności nieodpłatnie. Kwestią kluczową jest fakt, że pracownik podejmując takie działania, może szkodzić lub szkodzi pracodawcy.

Forma pisemna

Niezależnie od tego, czy umowa o zakazie konkurencji została zawarta na czas trwającego stosunku pracy, czy po jego zakończeniu, musi zostać zachowana w formie pisemnej pod rygorem nieważności.

Redakcja poleca produkt: Zatrudnianie i zwalnianie pracowników – praktyczny poradnik

Przepisy Kodeksu pracy wyraźnie wskazują, że zakaz konkurencji obowiązuje w zakresie określonym w odrębnej umowie.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

REKLAMA

Zgodnie z Wyrokiem Sądu Najwyższego z 2 października 2002 r. odrębna umowa nie oznacza odrębnego dokumentu, a jedynie umowę niewchodzącą w skład umowy o pracy. Zawarcie zakazu konkurencji w treści umowy o pracę nie oznacza jego nieważności. Sformułowanie „w odrębnej umowie” oznacza bowiem złożenie zgodnych oświadczeń woli stron stosunku pracy co do zawarcia zakazu konkurencji, a nie konieczności przygotowania odrębnego dokumentu. Zgodne oświadczenia woli  w przedmiocie ustanowienia zakazu konkurencji mogą zostać złożone równocześnie z zawarciem umowy o pracę i zawarte w jednym dokumencie.

Jednak aby zawarte przez strony postanowienia dotyczące zakazu konkurencji nie budziły żadnych wątpliwości warto przygotować odrębny dokument zawierający szczegółowe informacje co do zakresu zakazu konkurencji, czasu jej trwania i obszaru obowiązywania.

Zadaj pytanie na FORUM

Nie jest dopuszczalne aby wprowadzić zakaz konkurencji w drodze wypowiedzenia zmieniającego.

Zakaz konkurencji w trakcie trwania stosunku pracy

Umowa o zakazie konkurencji może być zawarta zarówno przy nawiązaniu stosunku pracy, jak i w trakcie jego trwania.

Wprowadzenie zakazu konkurencji wymaga zgody obu stron stosunku pracy. Zakaz konkurencji obowiązuje pracownika tak długo jak trwa stosunek pracy. Jednak umowa o zakazie konkurencji może zostać rozwiązana wcześniej, w terminie uzgodnionym przez strony, na mocy porozumienia stron.

Umowa o zakazie konkurencji po ustaniu zatrudnienia

Przepisy Kodeksu pracy przewidują również możliwość zawarcia umowy o zakazie konkurencji po ustaniu stosunku pracy. Jest to możliwe w wyjątkowych sytuacjach gdy pracownik ma dostęp do szczególnie ważnych informacji, których ujawnienie mogłoby narazić pracodawcę na szkodę. Użyte przez ustawodawcę pojęcie „szczególnie ważne informacje” nie zostało doprecyzowane, dlatego można je interpretować indywidualnie. Warto rozważyć czy dana informacja jest na tyle ważna, że jej ujawnienie może narazić pracodawcę na szkodę.

Przygotowanie umowy o zakazie konkurencji

Zakaz konkurencji przestaje obowiązywać w terminie uzgodnionym w zawartej przez strony umowie lub w razie śmierci pracownika.

Zakaz konkurencji może przestać obowiązywać przed upływem terminu, na jaki została zawarta umowa, w dwóch przypadkach:

  • ustania przyczyn uzasadniających taki zakaz,
  • w przypadku nie wywiązywania się pracodawcy z obowiązku wypłaty odszkodowania.

Odszkodowanie

W związku z obowiązującym byłego już pracownika, zakazem podejmowania określonego przez strony rodzaju działalności konkurencyjnej, pracodawca w ramach „rekompensaty” jest zobowiązany do wypłacenia pracownikowi odszkodowania.

Odszkodowanie nie może być niższe niż 25% wynagrodzenia otrzymywanego przez pracownika przed ustaniem stosunku pracy. Ustalona wysokość odszkodowania obowiązuje przez cały okres trwania umowy o zakazie konkurencji.

Pojęcie wynagrodzenia wskazuje wyraźnie, że do obliczenia najniższego możliwego odszkodowania należy wziąć pod uwagę nie tylko pensję zasadniczą ale również inne składniki wynagrodzenia, takie jak: premie, nagrody, ekwiwalent za niewykorzystany urlop. Pracodawca powinien w umowie określić termin wypłaty odszkodowania.

Umowa o zakazie konkurencji - zwolnienie pracodawcy z obowiązku wypłaty odszkodowania

Zawarcie odrębnej umowy o zakazie konkurencji w czasie trwającego stosunku pracy nie wiąże się z obowiązkiem wypłaty odszkodowania. Konieczność wypłaty odszkodowania ma zastosowanie wyłącznie do zakazu konkurencji po ustaniu stosunku pracy.

Konsekwencje

REKLAMA

Pracownik, który podjął działalność konkurencyjną mimo zawartej umowy o zakazie konkurencji w trakcie trwającego stosunku pracy musi liczyć się z tym, że grozi mu odpowiedzialność odszkodowawcza uregulowana przepisami Kodeksu pracy do wysokości 3-miesiecznego wynagrodzenia, jeżeli wyrządził szkodę nieumyślnie lub do pełnej wysokości wyrządzonej szkody w przypadku winy umyślnej.

W sytuacji gdy to były pracownik złamał zakaz konkurencji po ustaniu stosunku pracy, grozi mu odpowiedzialność uregulowana przepisami Kodeksu cywilnego. Roszczenia byłego pracodawcy rozpatruje w takiej sytuacji sąd cywilny.

Podstawa prawna:

  • wyrok Sądu Najwyższego z 2 października 2003 r. (I PK 453/02, OSNP 2004/19/331)
  • wyrok Sądu Najwyższego z 2 kwietnia 2008 r. (II PK 268/07, OSNP/2009/15-16/201)
  • rozdział IIa ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (Dz.U.2014.1502 j.t.)
Zapisz się na newsletter
Kodeks pracy, urlopy, wynagrodzenia, świadczenia pracownicze. Bądź na bieżąco ze zmianami z zakresu prawa pracy. Zapisz się na nasz newsletter.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code
Uprawnienia rodzicielskie - QUIZ
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/10
Ile tygodni urlopu macierzyńskiego można maksymalnie wykorzystać jeszcze przed porodem?
nie ma takiej możliwości
3
6
9 - tylko jeśli pracodawca wyrazi na to zgodę
Następne

REKLAMA

Kadry
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Samotni wśród ludzi

Rozmowa z dr Sylwią Hałas-Dej, dziekanem Kozminski Executive Business School w Akademii Leona Koźmińskiego, o tym, jak radzić sobie z izolacją na wysokim stanowisku.

Praca zdalna, zadaniowy czas pracy. Nie, teraz zupełnie inna forma zatrudnienia jest na absolutnym topie rynku pracy, jaka

80 proc. pracowników tymczasowych i kontraktorów odczuwa satysfakcję z pracy projektowej. Wielu specjalistów, kiedy pozna zalety takich form współpracy z firmami, to nie chce już wracać na etat. Dlatego praca projektowa szybko zyskuje zwolenników.

Nowe przepisy o rynku pracy i zatrudnianiu cudzoziemców od 1 czerwca 2025. Co się zmienia?

Od 1 czerwca 2025 r. wchodzą w życie dwie kluczowe ustawy reformujące polski rynek pracy i zasady zatrudniania cudzoziemców. Nowe przepisy zmienią sposób rejestracji bezrobotnych, zniosą ograniczenia wiekowe i wprowadzą nowoczesne narzędzia informatyczne. Co dokładnie się zmienia i kogo dotyczą nowe regulacje?

Debata. Syndrom oszustki - między sukcesem a wątpliwościami

To będzie jedno z najważniejszych spotkań w naszym studio, transmitowane w czasie rzeczywistym na stronie infor.pl.

REKLAMA

Ile godzin tygodniowo pracuje się w UE? Najmniej w Holandii, najwięcej w Grecji, Bułgarii i Polsce

Według danych Eurostatu pracownicy w Unii Europejskiej pracowali średnio 36 godzin w tygodniu. Okazuje się, że w Polsce było to znacznie więcej. Gdzie odnotowano najdłuższe, a gdzie najkrótsze tygodnie pracy?

Jakie kody uprawniają do wyższego dofinansowania z PFRON? [KWOTY 2025]

Kwota dofinansowania, jaką może uzyskać pracodawca, zależy nie tylko od stopnia niepełnosprawności, ale również od rodzaju schorzenia. Czy pojawią się kolejne kody uprawniające do wyższego dofinansowania? Jakie kwoty obowiązują w 2025 r.?

Kapitał początkowy można przeliczyć. To klucz do wyższej emerytury!

Kapitał początkowy to odtworzona wartość składek emerytalnych z okresu przed 1 stycznia 1999 roku, kiedy składki nie były przypisane do indywidualnych kont. Bez kapitału początkowego Twoja emerytura może być znacznie niższa. Sprawdź, jak go wyliczyć i jakie dokumenty są potrzebne, by nie stracić pieniędzy.

Menadżerowie wysokiego szczebla chcą się dogadywać mimo barier budowanych przez przywódców świata

Menadżerowie i światowy biznes stoi w obliczu rosnącej niestabilności – od napięć geopolitycznych i przesunięcia wpływów globalnych, po coraz bardziej spolaryzowaną scenę międzynarodową. Mimo to, wielu menedżerów najwyższego szczebla wciąż wykazuje wiarę w trwałość dotychczasowych struktur i scenariuszy współpracy.

REKLAMA

Pracodawco! Nie zawsze możesz zlecić dodatkowe zadania pracownikowi

Podpisując umowę o pracę, strony zawierają dwustronne zobowiązanie - pracownik obliguje się do świadczenia określonej w umowie pracy, a pracodawca do wypłacania pracownikowi uzgodnionego wynagrodzenia. W praktyce jednak wielu pracodawców wychodzi z założenia, że skoro to oni płacą, to mogą zlecać swoim podopiecznym różnorodne zadania, również te wykraczające poza ustalony zakres obowiązków.

Jawność wynagrodzeń w Polsce: Sejm uchwalił nowelizację Kodeksu pracy. Co się zmieni dla pracodawców i kandydatów do pracy?

Nowelizacja Kodeksu pracy uchwalona przez Sejm wprowadza obowiązek informowania kandydatów do pracy o wynagrodzeniu w procesie rekrutacji. Eksperci podkreślają jednak, że to dopiero początek drogi do pełnej jawności płac w Polsce.

REKLAMA