REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Umowa o zakazie konkurencji w Kodeksie pracy

Donata Hermann
ekspert ds. prawa i rynku pracy
Umowa o zakazie konkurencji w Kodeksie pracy. / Fot. Fotolia
Umowa o zakazie konkurencji w Kodeksie pracy. / Fot. Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Umowa o zakazie konkurencji przewidziana jest w Kodeksie pracy. Może obowiązywać w czasie trwania stosunku pracy i już po rozwiązaniu umowy o pracę. Zawsze musi zostać zawarta w formie pisemnej pod rygorem nieważności. Ile powinno wynosić odszkodowanie dla byłego pracownika w ramach rekompensaty za zakaz podejmowania działalności konkurencyjnej? Co mu grozi w przypadku złamania zakazu?

Umowa o zakazie konkurencji

Pracodawca chcący zabezpieczyć swoje interesy może wzmocnić obowiązek zachowania w tajemnicy ważnych informacji, których ujawnienie mogłoby narazić pracodawcę na szkodę poprzez zawarcie z pracownikiem umowy o zakazie konkurencji. Taką możliwość dają mu przepisy Kodeksu pracy, jednoznacznie wskazując możliwość zawarcia takiej umowy zarówno w trakcie trwającego stosunku pracy jak i po jego zakończeniu.

REKLAMA

Autopromocja

W sytuacji podpisania przez strony stosunku pracy umowy o zakazie konkurencji pracownik nie może prowadzić działalności konkurencyjnej wobec pracodawcy ani też świadczyć pracy na rzecz podmiotu prowadzącego konkurencyjną działalność. Poprzez świadczenie pracy należy rozumieć nie tylko świadczenie pracy w ramach stosunku pracy, np. umowy o pracę, ale również na podstawie innej umowy, np. umowy cywilnoprawnej. Działalnością konkurencyjną jest wykonywanie przez pracownika czynności choćby częściowo pokrywających się z zakresem działalności pracodawcy. Nie ma przy tym znaczenia, czy w wyniku podjętych działań pracownik otrzymuje wynagrodzenie, czy wykonuje te czynności nieodpłatnie. Kwestią kluczową jest fakt, że pracownik podejmując takie działania, może szkodzić lub szkodzi pracodawcy.

Forma pisemna

Niezależnie od tego, czy umowa o zakazie konkurencji została zawarta na czas trwającego stosunku pracy, czy po jego zakończeniu, musi zostać zachowana w formie pisemnej pod rygorem nieważności.

Redakcja poleca produkt: Zatrudnianie i zwalnianie pracowników – praktyczny poradnik

Przepisy Kodeksu pracy wyraźnie wskazują, że zakaz konkurencji obowiązuje w zakresie określonym w odrębnej umowie.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Zgodnie z Wyrokiem Sądu Najwyższego z 2 października 2002 r. odrębna umowa nie oznacza odrębnego dokumentu, a jedynie umowę niewchodzącą w skład umowy o pracy. Zawarcie zakazu konkurencji w treści umowy o pracę nie oznacza jego nieważności. Sformułowanie „w odrębnej umowie” oznacza bowiem złożenie zgodnych oświadczeń woli stron stosunku pracy co do zawarcia zakazu konkurencji, a nie konieczności przygotowania odrębnego dokumentu. Zgodne oświadczenia woli  w przedmiocie ustanowienia zakazu konkurencji mogą zostać złożone równocześnie z zawarciem umowy o pracę i zawarte w jednym dokumencie.

Jednak aby zawarte przez strony postanowienia dotyczące zakazu konkurencji nie budziły żadnych wątpliwości warto przygotować odrębny dokument zawierający szczegółowe informacje co do zakresu zakazu konkurencji, czasu jej trwania i obszaru obowiązywania.

Zadaj pytanie na FORUM

Nie jest dopuszczalne aby wprowadzić zakaz konkurencji w drodze wypowiedzenia zmieniającego.

Zakaz konkurencji w trakcie trwania stosunku pracy

Umowa o zakazie konkurencji może być zawarta zarówno przy nawiązaniu stosunku pracy, jak i w trakcie jego trwania.

Wprowadzenie zakazu konkurencji wymaga zgody obu stron stosunku pracy. Zakaz konkurencji obowiązuje pracownika tak długo jak trwa stosunek pracy. Jednak umowa o zakazie konkurencji może zostać rozwiązana wcześniej, w terminie uzgodnionym przez strony, na mocy porozumienia stron.

Umowa o zakazie konkurencji po ustaniu zatrudnienia

Przepisy Kodeksu pracy przewidują również możliwość zawarcia umowy o zakazie konkurencji po ustaniu stosunku pracy. Jest to możliwe w wyjątkowych sytuacjach gdy pracownik ma dostęp do szczególnie ważnych informacji, których ujawnienie mogłoby narazić pracodawcę na szkodę. Użyte przez ustawodawcę pojęcie „szczególnie ważne informacje” nie zostało doprecyzowane, dlatego można je interpretować indywidualnie. Warto rozważyć czy dana informacja jest na tyle ważna, że jej ujawnienie może narazić pracodawcę na szkodę.

Przygotowanie umowy o zakazie konkurencji

Zakaz konkurencji przestaje obowiązywać w terminie uzgodnionym w zawartej przez strony umowie lub w razie śmierci pracownika.

Zakaz konkurencji może przestać obowiązywać przed upływem terminu, na jaki została zawarta umowa, w dwóch przypadkach:

  • ustania przyczyn uzasadniających taki zakaz,
  • w przypadku nie wywiązywania się pracodawcy z obowiązku wypłaty odszkodowania.

Odszkodowanie

W związku z obowiązującym byłego już pracownika, zakazem podejmowania określonego przez strony rodzaju działalności konkurencyjnej, pracodawca w ramach „rekompensaty” jest zobowiązany do wypłacenia pracownikowi odszkodowania.

Odszkodowanie nie może być niższe niż 25% wynagrodzenia otrzymywanego przez pracownika przed ustaniem stosunku pracy. Ustalona wysokość odszkodowania obowiązuje przez cały okres trwania umowy o zakazie konkurencji.

Pojęcie wynagrodzenia wskazuje wyraźnie, że do obliczenia najniższego możliwego odszkodowania należy wziąć pod uwagę nie tylko pensję zasadniczą ale również inne składniki wynagrodzenia, takie jak: premie, nagrody, ekwiwalent za niewykorzystany urlop. Pracodawca powinien w umowie określić termin wypłaty odszkodowania.

Umowa o zakazie konkurencji - zwolnienie pracodawcy z obowiązku wypłaty odszkodowania

Zawarcie odrębnej umowy o zakazie konkurencji w czasie trwającego stosunku pracy nie wiąże się z obowiązkiem wypłaty odszkodowania. Konieczność wypłaty odszkodowania ma zastosowanie wyłącznie do zakazu konkurencji po ustaniu stosunku pracy.

Konsekwencje

REKLAMA

Pracownik, który podjął działalność konkurencyjną mimo zawartej umowy o zakazie konkurencji w trakcie trwającego stosunku pracy musi liczyć się z tym, że grozi mu odpowiedzialność odszkodowawcza uregulowana przepisami Kodeksu pracy do wysokości 3-miesiecznego wynagrodzenia, jeżeli wyrządził szkodę nieumyślnie lub do pełnej wysokości wyrządzonej szkody w przypadku winy umyślnej.

W sytuacji gdy to były pracownik złamał zakaz konkurencji po ustaniu stosunku pracy, grozi mu odpowiedzialność uregulowana przepisami Kodeksu cywilnego. Roszczenia byłego pracodawcy rozpatruje w takiej sytuacji sąd cywilny.

Podstawa prawna:

  • wyrok Sądu Najwyższego z 2 października 2003 r. (I PK 453/02, OSNP 2004/19/331)
  • wyrok Sądu Najwyższego z 2 kwietnia 2008 r. (II PK 268/07, OSNP/2009/15-16/201)
  • rozdział IIa ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (Dz.U.2014.1502 j.t.)

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code
Uprawnienia rodzicielskie - QUIZ
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/10
Ile tygodni urlopu macierzyńskiego można maksymalnie wykorzystać jeszcze przed porodem?
nie ma takiej możliwości
3
6
9 - tylko jeśli pracodawca wyrazi na to zgodę
Następne

REKLAMA

Kadry
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Pracodawca wyśle Cię na urlop nie pytając o zdanie, nie możesz się sprzeciwić

Pracodawca może wysłać Cię na urlop nie pytając o zdanie. Zastanawiasz się jak to możliwe, skoro prawo pracy z założenia ma chronić pracownika. Okazuje się, że jest taka możliwość i nie będzie to naruszenie przepisów prawa pracy.

Coraz większe bezrobocie w Polsce. W styczniu po raz kolejny wzrosła liczba osób zarejestrowanych w urzędach pracy

Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej szacuje, że w styczniu 2025 r. stopa bezrobocia rejestrowanego wyniosła 5,4 proc. To więcej niż w grudniu 2024 r. Resort jednak zapewnia, że sytuacja na rynku pracy w pierwszym miesiącu 2025 r. była stabilna.

Boże Ciało 2025 – kiedy wypada? [DATA]

Kiedy jest Boże Ciało w tym roku? Data Bożego Ciała w 2025 roku wypada w środku czerwca. Ile dni wolnych można otrzymać? Czy trzeba brać urlop wypoczynkowy? Już teraz zaplanuj długi weekend czerwcowy.

Długie weekendy 2025 [KALENDARZ]

Teraz jest dobry czas na zaplanowanie długich weekendów w 2025 roku. 7 długich weekendów, które wypadają w tym roku, pozwala na dłuższy odpoczynek od pracy bez wykorzystywania urlopu wypoczynkowego lub z wykorzystaniem tylko jednego dnia urlopu. Kiedy wypadają w tym roku? Oto kalendarz długich weekendów 2025.

REKLAMA

Rodzice najczęściej wybierają świadczenie Aktywnie w żłobku. Wsparcie z ZUS może wynieść nawet 1900 zł miesięcznie

ZUS od początku działania programu Aktywny Rodzic wypłacił ponad 1,1 mld zł. Program obejmuje trzy świadczenia "aktywnie w domu", "aktywni rodzice w pracy" i "aktywnie w żłobku". Rodzice najczęściej decydują się na wsparcie żłobkowe, na które ZUS do tej pory przekazał łącznie 688 mln zł.

5 przykazań HR na 2025 rok

Co czeka działy HR w 2025 roku? Artykuł zawiera najważniejsze tematy, z którymi trzeba zmierzyć się w najbliższych miesiącach. Należą do nich: zmiany w komunikacji i digitalizacja procesów kadrowych, zaangażowanie więcej sztucznej inteligencji, wyrównywanie kompetencji cyfrowych pomiędzy pokoleniami, przygotowania do dyrektywy o równości płac. Oto 5 przykazań HR na 2025 rok.

Zwolnienia grupowe 2025 [który pracodawca może zwolnić, kogo i z jakich przyczyn, jaka odprawa]

Zwolnienia grupowe to specyficzny sposób rozwiązania umów o pracę z większą ilością pracowników. Do przeprowadzenia takich zwolnień mają prawo pracodawcy spełniający określone wymogi - muszą mieć odpowiednio wysoki poziom zatrudnienia, a zwolnienie musi mieć określone przyczyny i być przeprowadzone w określonym czasie. Także nie każdy pracownik może być objęty zwolnieniem grupowym.

Co daje orzeczenie 02-P w 2025 r.? [Przykład]

Co oznacza symbol 02-P w orzeczeniu o niepełnosprawności i do czego uprawnia w 2025 r.? W dużej mierze pomoc będzie zależała od posiadanego stopnia niepełnosprawności. Jakie są aktualne przepisy?

REKLAMA

Świadczenie rehabilitacyjne 2025 - jakie dokumenty?

Jakie dokumenty potrzebne są do świadczenia rehabilitacyjnego w 2025 roku? Wniosek o świadczenie rehabilitacyjne składa się na druku ZNp-7. Ile trwa pobieranie świadczenia rehabilitacyjnego z ZUS?

Świadczenie rehabilitacyjne 2025 – ile wynosi w I kwartale? Wskaźnik waloryzacji podstawy wymiaru to 100,2% [Wyliczenia]

Ile wynosi świadczenie rehabilitacyjne w I kwartale 2025 roku? Wskaźnik waloryzacji podstawy wymiaru na potrzeby wyliczenia wysokości świadczenia rehabilitacyjnego za każdy dzień niezdolności do pracy od stycznia do marca 2025 roku został określony na poziomie 100,2%. Artykuł zawiera przykładowe wyliczenie.

REKLAMA