Podstawowe obowiązki pracownika zawarte w Kodeksie pracy

Podstawowe obowiązki pracownika

Podstawowe obowiązki pracownika zostały wymienione w Rozdziale II Kodeksu pracy, a mianowicie w art. 100 k.p., który stanowi, że :
§ 1. Pracownik jest obowiązany wykonywać pracę sumiennie i starannie oraz stosować się do poleceń przełożonych, które dotyczą pracy, jeżeli nie są one sprzeczne z przepisami prawa lub umową o pracę.
Ponadto:
§ 2. Pracownik jest obowiązany w szczególności:

Autopromocja

1. przestrzegać czasu pracy ustalonego w zakładzie pracy;
2. przestrzegać regulaminu pracy i ustalonego w zakładzie pracy porządku;
3. przestrzegać przepisów oraz zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, a także przepisów przeciwpożarowych;
4. dbać o dobro zakładu pracy, chronić jego mienie oraz zachować w tajemnicy informacje, których ujawnienie mogłoby narazić pracodawcę na szkodę;
5. przestrzegać tajemnicy określonej w odrębnych przepisach;
6. przestrzegać w zakładzie pracy zasad współżycia społecznego.

Obowiązki pracodawcy i pracownika

Polecamy Komplet: INFORLEX.PL Księgowość i Kadry + Monitor Prawa Pracy i Ubezpieczeń + INFORorganizer - abonament 12 miesięcy

Obowiązki pracownika z zakresu bhp

Pracownik zobowiązany jest też do przestrzegania przepisów w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy, a mianowicie w myśl art. 211 k.p. przestrzeganie przepisów i zasad bezpieczeństwa i higieny pracy jest podstawowym obowiązkiem pracownika. W szczególności pracownik jest obowiązany:

Autopromocja

Sygnaliści w firmie. Przewodnik dla pracodawcy

Sprawdź

1. znać przepisy i zasady bezpieczeństwa i higieny pracy, brać udział w szkoleniu i instruktażu z tego zakresu oraz poddawać się wymaganym egzaminom sprawdzającym;
2. wykonywać pracę w sposób zgodny z przepisami i zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy oraz stosować się do wydawanych w tym zakresie poleceń i wskazówek przełożonych;
3. dbać o należyty stan maszyn, urządzeń, narzędzi i sprzętu oraz o porządek i ład w miejscu pracy;
4. stosować środki ochrony zbiorowej, a także używać przydzielonych środków ochrony indywidualnej oraz odzieży i obuwia roboczego, zgodnie z ich przeznaczeniem;
5. poddawać się wstępnym, okresowym i kontrolnym oraz innym zaleconym badaniom lekarskim i stosować się do wskazań lekarskich;
6. niezwłocznie zawiadomić przełożonego o zauważonym w zakładzie pracy wypadku albo zagrożeniu życia lub zdrowia ludzkiego oraz ostrzec współpracowników, a także inne osoby znajdujące się w rejonie zagrożenia, o grożącym im niebezpieczeństwie;
7. współdziałać z pracodawcą i przełożonymi w wypełnianiu obowiązków dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy.

Obowiązki pracownika z zakresu bhp

Katalog kar

W razie nieprzestrzegania przez pracownika powyższych obowiązków może ponieść on odpowiedzialność porządkową, dyscyplinarną lub materialną przewidzianą w przepisach Kodeksu pracy. W związku z powyższym zgodnie z art. 108 § 1.k.p. za nieprzestrzeganie przez pracownika ustalonej organizacji i porządku w procesie pracy, przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, przepisów przeciwpożarowych, a także przyjętego sposobu potwierdzania przybycia i obecności w pracy oraz usprawiedliwiania nieobecności w pracy, pracodawca może stosować:

• karę upomnienia;
• karę nagany.

Natomiast w myśl § 2 za nieprzestrzeganie przez pracownika przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy lub przepisów przeciwpożarowych, opuszczenie pracy bez usprawiedliwienia, stawienie się do pracy w stanie nietrzeźwości lub spożywanie alkoholu w czasie pracy - pracodawca może również stosować:

Autopromocja

Webinarium: Rozliczanie czasu pracy w praktyce: podróż służbowa, bankiet, szkolenie

Termin: 13 maja 2024 r.

Sprawdź

• karę pieniężną.

Oprócz kary porządkowej, o której wspomniano powyżej pracownik ponosi odpowiedzialność materialną zgodnie z art. 114 k.p., który stanowi, że pracownik, który wskutek niewykonania lub nienależytego wykonania obowiązków pracowniczych ze swej winy wyrządził pracodawcy szkodę, ponosi odpowiedzialność materialną według zasad określonych w przepisach kodeksu pracy.

Porozmawiaj o tym na naszym FORUM

Autopromocja

Zbiegi tytułów do ubezpieczeń społecznych

Sprawdź

Odpowiedzialność za szkodę

Według art. 115 k.p. pracownik ponosi odpowiedzialność za szkodę w granicach rzeczywistej straty poniesionej przez pracodawcę i tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego wynikła szkoda. Pracownik nie ponosi odpowiedzialności za szkodę w takim zakresie, w jakim pracodawca lub inna osoba przyczyniły się do jej powstania albo zwiększenia. W razie wyrządzenia szkody przez kilku pracowników każdy z nich ponosi odpowiedzialność za część szkody stosownie do przyczynienia się do niej i stopnia winy. Jeżeli nie jest możliwe ustalenie stopnia winy i przyczynienia się poszczególnych pracowników do powstania szkody, odpowiadają oni w częściach równych. W myśl art. 119 k.p. odszkodowanie ustala się w wysokości wyrządzonej szkody, jednak nie może ono przewyższać kwoty trzymiesięcznego wynagrodzenia przysługującego pracownikowi w dniu wyrządzenia szkody.

Jeżeli pracownik umyślnie wyrządził szkodę, jest obowiązany do jej naprawienia w pełnej wysokości (art. 122 k.p.).

Trzecim rodzajem odpowiedzialność pracowniczej jest odpowiedzialność dyscyplinarna przewidziana w licznych pragmatykach służbowych, czyli dotycząca np. funkcjonariuszy Policji, Straży granicznej, Radców Prawnych, lekarzy i innych tego typu zawodów. Częstą karą dyscyplinarną stosowaną przez pracodawcę jest np. zwolnienie z pracy czy wydalenie ze służby.

W stosunku do pracowników, do których stosowany jest Kodeks pracy, w praktyce korzysta się z art. 52 k.p., który to umożliwia pracodawcy rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika w razie naruszenia przez niego podstawowych obowiązków pracowniczych.

Podstawa prawna:

Art. 100, art.108- 113, art.114-123, art.211 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (Dz.U. 1974 Nr 24, poz. 141 z późn.zm.)