REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

RODO a badanie alkomatem w miejscu pracy

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Magda Judejko
Prawnik, Inspektor ds. Ochrony Danych Osobowych, Menadżer
alkohol, praca, alkomat, bhp, badanie/fot. shutterstock
alkohol, praca, alkomat, bhp, badanie/fot. shutterstock
fot. Shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

4 maja 2019 r., prawie rok od wejścia RODO, wprowadzono nowelizacje 160 ustaw, w tym Kodeksu Pracy. Nowe przepisy z założenia miały ułatwiać interpretacje przepisów RODO oraz wspierać pracodawców i organizacje we wdrażaniu racjonalnych rozwiązań, zw. z ochroną danych osobowych. Tymczasem, jeżeli chodzi o wyrywkowe badanie alkomatem w miejscu pracy, Ministerstwo Cyfryzacji, które wprowadzało RODO oraz Prezes Urzędu Ochrony Danych Osobowych, w odmienny sposób interpretują przepisy Kodeksu Pracy. Rozbieżność interpretacyjna spowodowała lawinę kolejnych zapytań i niepewności w zakładach pracy i organizacjach.

Przykład badania alkomatem w zakładach pracy w praktyce:

REKLAMA

Autopromocja

Firma produkcyjna X, zatrudniająca 1500 pracowników, posiada wewnętrzny system losowania pracowników, służący do wyrywkowego badania alkomatem przez ochronę. System służy do prewencyjnego badania trzeźwości wszystkich pracowników, zarówno fizycznych, jak również biurowych, w celu zachowania bezpieczeństwa w miejscu pracy.

Należy podkreślić, że wyrywkowe, prewencyjnie badanie trzeźwości, stosowane jest dla bezpieczeństwa, m.in. w firmach transportowych, budowlanych, jak również produkcyjnych, gdzie brak równowagi psychicznej i fizycznej pracowników, m.in. w wyniku picia alkoholu, może być tragiczne w skutkach. UODO zaopiniował, że wiedza o stanie nietrzeźwości pracownika jest informacją o stanie zdrowia. Stan zdrowia według RODO to dana szczególnej kategorii. 

Prezes UODO w swojej opinii uznał (tutaj: https://uodo.gov.pl/pl/138/1076), że w obecnym stanie prawnym pracodawcy nie mogą samodzielnie prowadzić kontroli stanu trzeźwości pracowników, dotyczy to również kontroli prewencyjnych. W związku ze zmianami 160 ustaw 4 maja 2019 r. znowelizowany został m.in. Kodeks Pracy, w zw. z wejściem w życie RODO. UODO otrzymał wiele zapytań dotyczących wykładni prawa (art. 22(1) Kodeksu Pracy) Nowy przepis mówi o tym, że dane szczególnych kategorii, w tym o zdrowiu, pracodawca może przetwarzać, gdy pracownik bądź kandydat do pracy wyrazi na to zgodę i z własnej inicjatywy przekaże takie dane.  

Dane szczególnej kategorii to katalog danych szczególnych, które są wrażliwe, a ich naruszenie może mieć poważniejsze konsekwencje niż w przypadku naruszenia zwykłych danych osobowych (np. stan zdrowia, wyznanie, orientacja seksualna).

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Prezes UODO zakwalifikował dane dotyczące trzeźwości do danych o stanie zdrowia. Jednakże, według UODO, należy stosować art. 17 ustawy z dnia 26 października 1982 r. O wychowaniu w trzeźwości przeciwdziałaniu alkoholizmowi:

„Zgodnie z przywołanym przepisem stan trzeźwości pracowników można więc sprawdzać, ale tylko wtedy, gdy łącznie są spełnione dwa warunki:

  • badanie odbywa się na żądanie kierownika zakładu pracy, osoby przez niego upoważnionej lub pracownika, co do którego zachodzi uzasadnione podejrzenie, że spożywał alkohol w czasie pracy lub stawił się do niej w stanie po użyciu alkoholu,
  • badanie stanu trzeźwości pracownika przeprowadza uprawniony organ powołany do ochrony porządku publicznego (np. Policja), zaś zabiegu pobrania krwi dokonuje osoba posiadająca odpowiednie kwalifikacje zawodowe, co ma zapewnić wiarygodność wyniku badania.”

Podsumowując opinie UODO:

  • dane o stanie trzeźwości to dane szczególnej kategorii;
  • pracodawca musi mieć uzasadnione podejrzenie, że pracownik jest pod wpływem alkoholu, a następnie powinien wezwać policje, aby zweryfikować swoje przypuszczenia;

Polecamy: RODO dla kadrowych i HR. Zmiany od 4 maja 2019 roku

Wspomniana rozbieżność w opiniach na temat wyrywkowego badania alkomatem jest znaczna, ponieważ Urzędnicy Ministerstwa Cyfryzacji oraz większość specjalistów ds. ochrony danych osobowych, przedstawia stanowisko w którym to wyrywkowe badanie alkomatem nie stanowi naruszenia, ponieważ:

  • dane dotyczące wyników badania alkomatem, według urzędników, nie są daną o stanie zdrowia (tzn. nie są to dane wrażliwe - dane szczególnej kategorii). Jednorazowa sytuacja w której test wykaże, że pracownik jest pod wpływem alkoholu nie oznacza stwierdzenia choroby alkoholowej;
  • należy uznać przepisy Kodeksu Pracy lex specialis w stosunku do ustawy o wychowaniu w trzeźwości – oznacza to że przepisy Kodeksu Pracy, według tej wykładni mają mieć pierwszeństwo przed przepisami ustawy o wychowaniu w trzeźwości;
  • istnieje możliwość potraktowania badań alkomatem jako formy dozwolonego monitoringu;
  • w przypadku, gdy pracownik podejmuje czynności związane są bezpośrednio z ratowaniem życia lub zdrowia lub mogą mieć na nie bezpośredni wpływ, podstawą do przetwarzania danych dotyczących trzeźwości może być art. 6 ust. 1 lit. d) RODO mówiący o ochronie żywotnych interesów.

Podsumowując, pracodawcy, którzy prowadzili dotychczas wyrywkowe badania alkomatem, powinni równoważyć potrzebę zapewnienia bezpieczeństwa, z prawem do prywatności i godnością pracownika. Warto przeanalizować regulaminy pracy oraz zgody pracowników, wcześniejsze wypadki spowodowane pod wpływem alkoholu oraz zastanowić czy badając trzeźwość na poszczególnych stanowiskach, można powołać się na ochronę żywotnych interesów (art. 6 ust. 1 lit. D).

Autor: Magda Judejko, www.pharos.pl

Zapisz się na newsletter
Kodeks pracy, urlopy, wynagrodzenia, świadczenia pracownicze. Bądź na bieżąco ze zmianami z zakresu prawa pracy. Zapisz się na nasz newsletter.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

Uprawnienia rodzicielskie - QUIZ
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/10
Ile tygodni urlopu macierzyńskiego można maksymalnie wykorzystać jeszcze przed porodem?
nie ma takiej możliwości
3
6
9 - tylko jeśli pracodawca wyrazi na to zgodę
Następne

REKLAMA

Kadry
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Odmowa renty wdowiej: 7 powodów odmowy renty wdowiej przez ZUS

Otrzymałaś odmowę przyznania renty wdowiej przez ZUS? Sprawdź, jakie są najczęstsze powody niepozwalające na wypłatę nowego świadczenia. Jeśli nie zgadzasz się z rozstrzygnięciem Zakładu, możesz odwołać się do sądu.

Czy jesteśmy gotowi na skrócony tydzień pracy? Jak go sobie wyobrażamy?

Jak sobie wyobrażamy skrócony tydzień pracy? Mniej godzin, ale pięć dni w tygodniu? Więcej godzin i dodatkowy dzień wolny? Ale kiedy, w poniedziałek czy piątek, a może środę? Badacze z Uniwersytetu SWPS przyjrzeli się wyobrażeniom.

Renta wdowia - kiedy pierwsze wypłaty? Terminy wypłat ZUS w lipcu i sierpniu

Renta wdowia pozwala na łączenie dwóch świadczeń renty rodzinnej po zmarłym małżonku i świadczenia emerytalno-rentowego. Lipiec to termin pierwszych wypłat renty wdowiej. Kiedy dokładnie ZUS wypłaci świadczenie w lipcu i sierpniu 2025 r.?

Podwyżek w samorządzie ciąg dalszy. Z wyrównaniem od 1 lipca 2025 r. nowe maksymalne stawki wynagrodzenia zasadniczego i dodatku funkcyjnego [projekt]

Podwyżek w samorządzie ciąg dalszy. Wielce prawdopodobne, że tak. Bo ma dojść do dostosowania poziomu maksymalnych stawek wynagrodzenia zasadniczego oraz dodatku funkcyjnego do zmienionej kwoty bazowej, wynikającej z ustawy budżetowej na rok 2025. Zatem z wyrównaniem od 1 lipca 2025 r. mają obowiązywać nowe maksymalne stawki wynagrodzenia zasadniczego i dodatku funkcyjnego w samorządzie.

REKLAMA

PIP: 350 tysięcy bezpłatnych porad rocznie dla pracodawców. Inspekcja pracy nie tylko kontroluje, ale i pomaga

Działalność PIP to nie tylko kontrole, ale i bezpłatne porady prawne dla pracodawców. Inspekcja pracy wydaje 350 tysięcy porad rocznie, które skierowane są wprost do osób zatrudniających pracowników. Warto korzystać z pomocy PIP.

Gdzie chcą pracować Polacy? Ranking 2025: wymarzonym miejscem pracy branża motoryzacyjna. Bije na głowę IT

Gdzie w 2025 roku chcą pracować Polacy? Oto ranking branż. Okazuje się, że wymarzonym miejscem pracy jest branża motoryzacyjna. Bije na głowę IT. Czym kierują się pracownicy przy wyborze branży, w której podejmują pracę?

Zmiany w stażu pracy od 2026 roku. Więcej praw dla 5 mln pracowników

Zmiany w stażu pracy, które wejdą w życie 1 stycznia 2026 roku to więcej praw dla nawet 5 mln pracowników w Polsce. Nowe przepisy oznaczają też realny wzrost kosztów pracy. Działy kadr i płac już powinny przygotowywać się do zmian.

Zmiana branży w 2025 – od czego zacząć i gdzie znaleźć ogłoszenia pracy?

Rynek pracy, jaki znaliśmy, właśnie przestaje istnieć. Dzieje się to na naszych oczach i tak naprawdę tempo zmian jest znacznie szybsze, niż przypuszczali eksperci. Choć brzmi to aż nadto dramatycznie, to jednak nie można zaprzeczyć, że wielu pracowników zmaga się aktualnie z poważnymi problemami zawodowymi, a pracodawcy dwoją się i troją, aby stworzyć nowe systemy zarządzania w rzeczywistości AI. Niektóre zawody już przestają istnieć lub przechodzą intensywne zmiany, u podstaw których znajdziemy wdrożenie czata GPT do codziennych obowiązków. Dla niektórych osób jedynym rozwiązaniem okazała się zmiana pracy, dla innych w grę wchodzi tylko zmiana branży. Przebranżowienie to współczesny odpowiednik ucieczki z tonącego statku - tylko w tym wypadku pracownik sam buduje swoją szalupę ratunkową. Zatem jak aktualnie wygląda temat zmiany branży? Jakie są powody? W którą stronę iść i gdzie szukać nowych zawodowych wyzwań?

REKLAMA

Składka zdrowotna 2025: ryczałt, karta podatkowa, podatek liniowy, zasady ogólne. Jaka jest podstawa wymiaru? Ile procent?

Jaka jest podstawa wymiaru składki oraz kwota składki zdrowotnej w 2025 roku dla niektórych grup ubezpieczonych? ZUS informuje o wysokości składki na ryczałcie, karcie podatkowej, przy zasadach ogólnych, podatku liniowym, podatku od kwalifikowanego dochodu z kwalifikowanych praw własności intelektualnej oraz dla osób współpracujących.

Do kiedy jest nabór firm i instytucji do pilotażu skróconego tygodnia pracy?

Pilotaż skróconego tygodnia pracy jest konieczny. Może się okazać, że powszechny zapis o krótszym czasie pracy będzie tragiczny dla polskiej gospodarki, firm i społeczeństwa. Do kiedy trwa nabór firm i instytucji do projektu?

REKLAMA