REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Przeważająca działalność gospodarcza a zakaz handlu w niedziele

Przeważająca działalność gospodarcza a zakaz handlu w niedziele - opinia RPO
Przeważająca działalność gospodarcza a zakaz handlu w niedziele - opinia RPO
shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

Jaka jest definicja przeważającej działalności gospodarczej w kontekście zakazu handlu w niedzielę? Czy stosuje się kryterium mieszane (formalno-materialne) czy tylko formalne czyli wpis w rejestrze? RPO reaguje w sprawie kary za handel w niedzielę.

Kara za handel w niedzielę a pojęcie „przeważającej działalności gospodarczej”  

Lokalny przedsiębiorca prowadzący kilka sklepów został ukarany przez sąd 2 tys. grzywny za handel w niedziele. Według sądu pojęcie „przeważającej działalności gospodarczej” jest oparte na łącznym spełnieniu kryterium materialnego i formalnego – czyli ocenie wielkości sprzedaży danych dóbr i rodzaju działalności. Pojęcie to powinno być jednak rozumiane ściśle, a decyduje treść wpisu w odpowiednim rejestrze – wskazuje RPO w kasacji na korzyść przedsiębiorcy. Rzecznik wnosi, aby Sąd Najwyższy uniewinnił obwinionego od przypisanego mu wykroczenia. 

Autopromocja

Powierzenie wykonywania pracy w niedzielę w handlu

Wyrokiem Sądu Rejonowego z 2019 r. przedsiębiorca został uznany za winnego tego, że wbrew zakazowi, powierzył wykonywanie pracy w niedzielę w handlu oraz wykonywanie czynności związanych z handlem w kilku sklepach w P.  Sąd uznał, że dwa zarzucane mu czyny wypełniają znamiona wykroczenia z art. 10 ust. 1 ustawy z 10 stycznia 2018 r. o ograniczeniu handlu w niedzielę i święta oraz w niektóre inne dni. Wymierzył mu za to karę grzywny w wysokości 2 tys. zł. 

Przeważająca działalność - zakaz handlu

W uzasadnieniu sąd wskazał, że zgłaszając jako dominującą działalność sprzedaż detaliczną wyrobów tytoniowych prowadzoną w wyspecjalizowanych sklepach w ramach wpisu w Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej, obwiniony nie uchylił przez to automatycznie stosowania zakazu handlu. Według sądu użyte w art. 6 ustawy określenie „przeważająca działalność" wskazuje jedynie na rodzaj przeważającej działalności wskazany we wniosku o wpis. Nie eliminuje to zaś konieczności dokonywania oceny w realiach konkretnej sprawy przesłanki przewagi handlu danym towarem.

Obrona złożyła apelację. Dowodziła błędu sądu przez przyjęcie, że sklepy nie są placówkami, w których przeważająca działalność polega na handlu wyrobami tytoniowymi. Sąd nie uwzględnił bowiem, że „przeważająca działalność” oznacza rodzaj przeważającej działalności wskazany we wniosku. A wpisy potwierdzają, że przedmiotem przeważającej działalności jest sprzedaż detaliczna wyrobów tytoniowych.

Sąd Okręgowy w 2020 r. utrzymał w mocy zaskarżony wyrok. W jego ocenie reguły wykładni celowościowej wskazują, że ustawodawca definiując w ustawie placówki handlowe nieobjęte zakazem handlu w niedzielę i święta, odwołał się do kryterium mieszanego, tj. formalno-materialnego. Oznacza to, że jednocześnie muszą być spełnione dwa warunki: 

Dalszy ciąg materiału pod wideo
  1. przeważająca działalność musi polegać na handlu prasą, biletami komunikacji miejskiej, wyrobami tytoniowymi, kuponami gier losowych i zakładów wzajemnych, co powoduje, że zachodzi konieczność zobiektywizowania tego pojęcia w kategoriach ekonomicznych, poprzez porównanie wartości sprzedaży towarów wskazanych w art. 6 ust. 1 pkt 6 oraz innych niewymienionych w tym przepisie, a znajdujących się w ofercie handlowej (kryterium materialne), 
  2. rodzaj przeważającej działalności wskazany we wniosku o wpis  musi dotyczyć działalności mogącej być uznaną za przeważającą wynikającej z zastosowania tego kryterium materialnego (kryterium formalne). 

Według SO w przypadku obwinionego spełniony był jedynie drugi warunek. W 2018 r. dokonał on zmian wpisów w ewidencji poprzez wskazanie, jako przeważającej działalności sprzedaży detalicznej wyrobów tytoniowych w wyspecjalizowanych sklepach - w miejsce dotychczasowej sprzedaży detalicznej w niewyspecjalizowanych sklepach z przewagą żywności, napojów i wyrobów tytoniowych

W ocenie SO nie wystarcza to jednak do uznania, że prowadzona działalność handlowa została wyłączona od zakazu handlu.

Przeważająca działalność gospodarcza w ocenie RPO

RPO zaskarżył orzeczenie SO w całości na korzyść ukaranego. Wyrokowi zarzucił rażące i mające istotny wpływ na jego treść naruszenie prawa materialnego tj. art. 10 ust. 1 w związku z art. 5 pkt 2 i art. 6 ust. 1 pkt 6 ustawy o ograniczeniu handlu w niedziele i święta - poprzez błędną wykładnię pojęcia „przeważającej działalności gospodarczej”. Polegało to na przyjęciu, że jest ona oparta na łącznym spełnieniu kryterium materialnego i formalnego, tj. na ocenie wielkości sprzedaży danych dóbr (kryterium materialne) oraz rodzaju działalności, wskazanej we wniosku o wpis do rejestru (kryterium formalne).

Tymczasem pojęcie to powinno być rozumiane ściśle, a decydująca w tym zakresie jest sama tylko treść wpisu w odpowiednim rejestrze. Stanowisko Sądu Okręgowego jest sprzeczne z postanowieniem Sądu Najwyższego z  26 maja 2021 r. (sygn. akt I KZP 15/20). Zgodnie z nim pojęcie „przeważająca działalność gospodarcza” powinno być rozumiane ściśle, tj. zgodnie z definicją zawartą w art. 6 ust. 2 ustawy o ograniczeniu handlu w niedziele i święta. Wpis w odpowiednim rejestrze ma bowiem zamierzony przez ustawodawcę kluczowy charakter dla ustalenia przeważającej działalności i faktu, czy dana działalność podlega zakazowi handlu. 

SN wyjaśniał, że termin „przeważająca działalność” jest zaczerpnięty z unormowań z zakresu statystyki publicznej, czego potwierdzeniem jest art. 6 ust. 2 ustawy o ograniczeniu handlu w niedziele i święta oraz w niektóre inne dni. Przepis ten stanowi: "Przeważająca działalność o której mowa w ust. 1 pkt 2, 5, 6, 28, 29 i 30 oznacza rodzaj przeważającej działalności wskazany we wniosku o wpis do krajowego rejestru urzędowego podmiotów gospodarki narodowej, o którym mowa w ustawie z dnia 29 czerwca 1995 r. o statystyce publicznej". Istotna w tej mierze jest klasyfikacja PKD, uregulowana została w rozporządzeniu Rady Ministrów z 24 grudnia 2007 r. w sprawie Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD). Podstawę wydania tego rozporządzenia stanowił art. 40 ust. 2 ustawy z dnia 29 czerwca 1995 r. o statystyce publicznej

Jak podkreślił SN, przyjęciu kryterium materialnego w miejsce wskazanego w art. 6 ust. 2 u.o.h. wymogu formalnego sprzeciwia się jedna z podstawowych reguł interpretacyjnych - zakaz wykładni per non est. W wypadku ustawy ograniczającej handel w niedzielę i święta ustawodawca nie odwołał się do kryterium związanego z rzeczywiście prowadzoną działalnością, a posłużył się kryterium formalnym - rodzajem działalności określonej we wniosku o wpis do rejestru.

Art. 6 ust. 2 ustawy zawiera definicję legalną, której treść jest jasna i nie może budzić wątpliwości. Ponadto, jak zasadnie zaznaczył SN, ukształtowanie odpowiedzialności wykroczeniowej, takie jak w art. 10 w związku z art. 6 ustawy, związane jedynie z kryterium formalnym (treścią wniosku)  ma zdecydowanie większy walor gwarancyjny, gdyż w dobitniejszym stopniu przyczynia się do realizacji zasady nullum crimen sine lege certa. 

Pewność co do granic zakazu, którą ustawodawca powiązał z treścią wniosku o wpis PKD albo wniosku o jego zmianę, byłaby znacznie bardziej osłabiona, gdyby odwoływać się do bardziej ogólnikowego pojęcia „działalności przeważającej” bez dookreślenia jej w ustawie, na podstawie jakiego punktu w czasie czy okresu działalność taka miałaby być ustalana. 

Taki sposób określenia „działalności przeważającej” ma też wymiar gwarancyjny dla pracowników - poprzez zwiększenie przejrzystości funkcjonowania pracodawcy. Zweryfikowanie rodzaju prowadzonej przez pracodawcę działalności przeważającej przy pomocy jasnego i ogólnie dostępnego kryterium pozwala bowiem pracownikowi od razu uzyskać wiedzę, czy przedsiębiorca może wymagać od niego pracy w niedziele i święta. 

Wobec faktu, że zgodnie z wpisem dokonanym przez ukaranego w Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej, prowadzone przez niego placówki handlowe były wyłączone od zakazu z art. 5 pkt 2 ustawy z 10 stycznia 2018 r. -  nie popełnił on wykroczenia. 

Zasadny jest zatem wniosek o uchylenie wyroku Sądu Okręgowego oraz utrzymanego nim w mocy wyroku sądu I instancji i uniewinnienie obwinionego, Mimo że doszło już do przedawnienia, w realiach sprawy na obecnym etapie należy przyznać prymat materialnej przesłance procesowej – podsumował Stanisław Trociuk, zastępca RPO. 

II.511.50.2021

Autopromocja

REKLAMA

Źródło: Rzecznik Praw Obywatelskich

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:

Komentarze(0)

Pokaż:

Uwaga, Twój komentarz może pojawić się z opóźnieniem do 10 minut. Zanim dodasz komentarz -zapoznaj się z zasadami komentowania artykułów.
    QR Code
    Uprawnienia rodzicielskie
    certificate
    Jak zdobyć Certyfikat:
    • Czytaj artykuły
    • Rozwiązuj testy
    • Zdobądź certyfikat
    1/10
    Ile tygodni urlopu macierzyńskiego można maksymalnie wykorzystać jeszcze przed porodem?
    nie ma takiej możliwości
    3
    6
    9 - tylko jeśli pracodawca wyrazi na to zgodę
    Następne
    Kadry
    Zapisz się na newsletter
    Zobacz przykładowy newsletter
    Zapisz się
    Wpisz poprawny e-mail
    Majówka 2024 – kiedy dni wolne?

    Majówka 2024 – kiedy wypada? Jakie dni wolne wypadają w majówkę? W maju 2024 roku mamy aż 4 święta wolne od pracy. Sprawdź, kiedy wypada długi weekend majowy, a może nawet i dwa długie weekendy!

    Przygotuj się na ograniczenia w handlu w Wielką Sobotę. Sklepy będą pracować krócej!

    Wielkanoc tuż, tuż, więc nic dziwnego, że sklepy są oblężone. W Wielki Piątek wiele z nich przedłużyło godziny handlu. Warto zrobić wcześniej zakupy, bowiem w sobotę handel będzie ograniczony. W jakich godzinach sklepy będą handlować w Wielką Sobotę?

    ZUS: 1431 zł odszkodowania za każdy procent uszczerbku na zdrowiu. Od 1 kwietnia 2024 r. nowe kwoty odszkodowań z tytułu wypadku przy pracy lub choroby zawodowej

    Od 1 kwietnia 2024 r. obowiązują nowe, wyższe kwoty odszkodowań z tytułu wypadku przy pracy lub choroby zawodowej. Lekarz orzecznik może przyznać 1431 zł za każdy procent stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu.

    Czy 14 kwietnia 2024 to niedziela handlowa?

    Czy 14 kwietnia 2024 to niedziela handlowa? Czy przed weekendem majowym jest niedziela handlowa? Jak wypadają niedziele handlowe w kwietniu?

    REKLAMA

    Czy 7 kwietnia 2024 to niedziela handlowa?

    Czy 7 kwietnia 2024 to niedziela handlowa? Czy w kwietniu 2024 jest niedziela handlowa? Jakie kary za pracę w dni niehandlowe?

    ZUS odpowiada: Czy po 1 kwietnia składać wniosek o ponowne przeliczenie emerytury [nowe tablice GUS]?

    Od 1 kwietnia, przy obliczaniu przyszłych emerytur, ZUS skorzysta z nowej tablicy dalszego trwania życia GUS, co sprawi, że emerytura osoby w wieku 60 lat będzie niższa o 3,7 proc., a osoby w wieku 65 lat – o 4,1 proc. niż obliczona na podstawie poprzedniej tablicy – poinformował rzecznik ZUS Paweł Żebrowski.

    Dodatki funkcyjne w sądach

    Dodatki funkcyjne w sądach - trwają prace nad przepisami. Mają się zmienić zasady wynagradzania sędziów pełniących funkcje rzeczników dyscyplinarnych. Proponowane zmiany mają charakter przekrojowy, dotyczą modyfikacji wysokości dodatków funkcyjnych przysługujących Rzecznikowi Dyscyplinarnemu Sędziów Sądów Powszechnych, Zastępcy Rzecznika Dyscyplinarnego Sędziów Sądów Powszechnych, zastępcy rzecznika dyscyplinarnego działającemu przy sądach apelacyjnych, zastępcy rzecznika dyscyplinarnego działającemu przy sądach okręgowych oraz Rzecznikowi Dyscyplinarnemu Ministra Sprawiedliwości, i służą dostosowaniu wysokości dodatków do rzeczywistego obciążenia zadaniami związanymi z pełnieniem tych funkcji. 

    Jak zarządzać zespołem? Liderem nie trzeba się urodzić. Liczy się cel i chęć współpracy z innymi

    Osoby zarządzające zespołem mają kluczowe znaczenie dla firmy. Prawie co czwarty pracownik chciałby, by jego przełożony częściej go doceniał. Blisko połowa jest gotowa odejść z pracy z powodu szefa.

    REKLAMA

    Odmienne poglądy polityczne pracownika a dyskryminacja

    Zbliżają się wybory samorządowe. W wielu miejscach, w tym w pracy, trwają rozmowy, spory i wymiana myśli politycznych co do programów i kandydatów. Trzeba jednak wiedzieć, że pracownicy powinni być równo traktowani w zakresie nawiązania i rozwiązania stosunku pracy, warunków zatrudnienia, awansowania oraz dostępu do szkolenia w celu podnoszenia kwalifikacji zawodowych, m.in. bez względu na przekonania polityczne. Nie można więc ponosić negatywnych konsekwencji w miejscu pracy, szczególnie jeżeli ma się odmienne poglądy od pracodawcy. Nawet jeżeli jest się zatrudnionym w jednotach samorządu terytorialnego, gdzie niestety często ma miejsce rotacja pracowników ze względu na tzw. układy polityczne - powinna obowiązywać zasada wolności słowa i własnych poglądów politycznych.

    Urlop bezpłatny - zastanów się czy chcesz iść, możesz być wytypowany do zwolnienia

    Urlop bezpłatny - zastanów się czy chcesz iść, możesz być wytypowany do zwolnienia. Dal pracodawcy liczy się dyspozycyjność pracownika. Wytypowanie do zwolnienia pracownika, przebywającego na długotrwałym urlopie bezpłatnym i korzystającego w tym czasie z innego źródła utrzymania, stanowi obiektywne i racjonalne kryterium doboru do wypowiedzenia umowy o pracę, co nie świadczy o charakterze dyskryminacyjnym zwolnienia. Zgodne z zasadami współżycia społecznego jest przyjęcie przez pracodawcę jako kryterium doboru pracowników do zwolnienia ich dyspozycyjności, rozumianej jako możliwość liczenia na obecność pracownika w pracy, w czasie na nią przeznaczonym, gdy przeciwieństwem tak rozumianej dyspozycyjności są częste absencje pracownika, spowodowane złym stanem zdrowia, jak również inne przypadki usprawiedliwionej nieobecności.

    REKLAMA