REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Ocena ryzyka zawodowego

Ocena ryzyka zawodowego. /Fot. Fotolia
Ocena ryzyka zawodowego. /Fot. Fotolia
Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Ocena ryzyka zawodowego jest podstawą profilaktycznej ochrony zdrowia pracowników w przedsiębiorstwie. Od jakości tej oceny zależy skuteczność przyjętej w zakładzie pracy polityki bezpieczeństwa i higieny pracy, a co za tym idzie skuteczność zarządzania bhp.

Zgodnie z art. 226 Kodeksu pracy każdy pracodawca jest zobowiązany oceniać i dokumentować ryzyko związane z wykonywaną pracą oraz informować pracowników o ryzyku zawodowym i zasadach ochrony przed zagrożeniami. Również § 39 rozporządzenia w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy [3] zobowiązuje pracodawcę do oceny i dokumentowania ryzyka zawodowego, występującego przy określonych pracach oraz stosowania niezbędnych środków profilaktycznych zmniejszających ryzyko. Przepis ten nakłada także na pracodawcę obowiązek zapewnienia organizacji pracy i stanowisk pracy w sposób zabezpieczający pracowników przed zagrożeniami wypadkowymi oraz oddziaływaniem czynników szkodliwych dla zdrowia i uciążliwych.

REKLAMA

Autopromocja

Co to jest ryzyko zawodowe?

Zgodnie z definicją zawartą w rozporządzeniu w sprawie ogólnych przepisów bhp, ryzyko zawodowe to prawdopodobieństwo wystąpienia niepożądanych zdarzeń związanych z wykonywaną pracą – w szczególności wystąpienia u pracowników niekorzystnych skutków zdrowotnych w wyniku narażenia na za grożenia zawodowe, występujące w środowisku pracy lub ze względu na sposób wykonywania pracy.

Na czym polega ocena ryzyka zawodowego?

Ocena ryzyka zawodowego jest procesem analizowani ryzyka i wyznaczania jego dopuszczalności.

Kto u pracodawcy dokonuje oceny ryzyka zawodowego?

W przypadku przedsiębiorstw zatrudniających do 10 pracowników, w których pracodawca sam wykonuje zadania służby bhp i jest dobrze zorientowany w rodzaju i technologii wykonywanej pracy może on sam przeprowadzić ocenę ryzyka. W małych przedsiębiorstwach ocenę ryzyka może przeprowadzić pracownik służby bhp lub pracownik zatrudniony przy innej pracy, któremu pracodawca powierzył wykonywanie zadań służby bhp. Dokonani eoceny ryzyka można także zlecić ekspertom spoza zakładu, przy czym zawsze odpowiedzialność za prawidłowe przeprowadzenie oceny ryzyka spoczywa na pracodawcy.

Polecamy serwis: Wypadki przy pracy i choroby zawodowe

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Istotne jest, aby osoby przeprowadzające ocenę ryzyka posiadały niezbędną wiedzę w zakresie:

  • ogólnych zasad oceny ryzyka,
  • identyfikowania zagrożeń występujących na ocenianych stanowiskach pracy,
  • szkodliwych następstw występujących zagrożeń,
  • zasad prowadzenia działań profilaktycznych,
  • zasad oceny skuteczności zapobiegawczych i korygujących.

Do oceny ryzyka zawodowego powinno być zaangażowanych jak najwięcej pracowników, ponieważ to oni najlepiej znają swoje stanowisko pracy.

Jakie zasady przyjąć przy dokonywaniu oceny ryzyka?

Przepisy bhp stanowią jednoznacznie, że pracodawca ocenia ryzyko zawodowe związane z wykonywaną przez pracownika pracą. Zatem ocena ryzyka dotyczy wszystkich prac wykonywanych przez pracownika w zakresie powierzonych mu obowiązków, również prac doraźnych zlecanych przez pracodawcę.

Jednym z najczęściej stosowanych w praktyce rozwiązań jest ocena ryzyka zawodowego na stanowiskach pracy. Warunkiem stosowania takiego rozwiązania jest, aby przy dokonywaniu oceny ryzyka na stanowisku pracy:

  • uwzględnić wszystkie prace wykonywane na tym stanowisku,
  • zidentyfikować wszystkie zagrożenia występujące przy poszczególnych pracach wykonywanych na tym stanowisku,
  • oszacować ryzyko występujące przy szczególnych pracach,
  • określić i podjąć niezbędne działania profilaktyczne.

Ryzyko zawodowe powinno być oceniane zarówno na stałych stanowiskach pracy, jak i na niestacjonarnych (np. sprzątaczka, konserwator maszyn/urządzeń technicznych, elektryk).

Należy pamiętać, że powierzając pracownikowi inne prace (art. 42 kp [2]) trzeba poinformować go o zasadach bezpiecznego wykonywania tych prac, zapoznać z oceną ryzyka zawodowe go związanego z ich wykonywaniem oraz przekazać wiedzę o zasadach ochrony przed zagrożeniami.

Co to jest zagrożenie?

Przy dokonywaniu oceny ryzyka często popełnianym błędem jest utożsamianie zagrożenia z jego następstwami (wydarzeniami lub skutkami). Należy zatem pamiętać, że zagrożenie to stan środowiska pracy określony czynnikami fizycznymi, chemicznymi i biologicznymi, mogący spowodować chorobę lub wypadek. Zatem zagrożeniami są np. prąd elektryczny, śliskie i nierówne powierzchnie, wysoka lub niska temperatura, ruchome i niebezpieczne części maszyn, elementy ostre i wystające, hałas, wibracja, prawa na wysokości, ręczne przenoszenie ciężarów, obciążenie psychiczne/stres, szkodliwe czynniki chemiczne, szkodliwe czynniki biologiczne, pole elektromagnetyczne, promieniowanie nadfioletowe, promieniowanie laserowe itd.

Zobacz także: Kontrola Państwowej Inspekcji Pracy

Następstwa zagrożenia to np. pochwycenie ubrania lub kończyny człowieka przez wirujące, niebezpieczne części maszyny, upadek z wysokości, zatrucie substancją chemiczną, porażenie prądem elektrycznym, uszkodzenie słuchu, uszkodzenie narządu wzroku, amputacja części ciała itd.

Jaki jest cel oceny ryzyka?

REKLAMA

Przystępując do przeprowadzenia oceny ryzyka zawodowego należy pamiętać, że jej podstawowym celem jest zapewnienie możliwie najlepszej ochrony zdrowia pracowników, a nie spełnienie wyłącznie wymogu formalnego, wynikającego z przepisów bhp.

Podstawowym błędem podczas oceniania ryzyka zawodowego jest założenie na samym początki, że poziom ryzyka na danym stanowisku pracy powinien być przynajmniej akceptowalny i późniejsze prowadzenie oceny ryzyka w taki sposób, żeby ten poziom „na papierze” uzyskać. W ocenie ryzyka nie chodzi jednak o to, by ryzyko było akceptowalne. Chodzi o uzyskanie wiedzy, jakie ryzyko faktycznie jest i co trzeba zrobić, żeby je zmniejszyć, jeśli jest zbyt duże.

Celem dokonywania oceny ryzyka zawodowego na poszczególnych stanowiskach pracy w zakładzie jest identyfikacja zagrożeń wypadkowych i zdrowotnych („co może mi się stać przy tej maszynie?”), oszacowanie ciężkości następstw w przypadku faktycznego wystąpienia zagrożenia („jakie będą konsekwencje oparcia się ręką o obracającą się, nieosłoniętą tarczę piły”) oraz określenie prawdopodobieństwa faktycznego wystąpienia zagrożenia („jeśli ta maszyna nie ma osłony tarczy piły, to prawdopodobieństwo jest bardzo duże, bo wystarczy chwila nieuwagi lub drobna utrata równowagi”).

Wynikiem oceny powinno być ustalenie:

  • czy ryzyko jest odpowiednio kontrolowane i można je uznać za akceptowalne,
  • jeżeli nie jest akceptowalne, to jakie środki można zastosować w celu jego redukcji,
  • jakie priorytety należy przyjąć redukując ryzyko,
  • jakie środki można zastosować w celu dalszej poprawy bezpieczeństwa i ochrony zdrowia pracowników.

Jaka jest częstotliwość dokonywania oceny ryzyka?

Przepisy bhp nie wskazują konkretnie, jak często należy dokonywać oceny ryzyka zawodowego na poszczególnych stanowiskach pracy w zakładzie. Informacje na temat częstotliwości przeprowadzania oceny ryzyka zawodowego zawiera Polska Norma PN-N-18002: 2011. Systemy zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy. Ogólne wytyczne do oceny ryzyka zawodowego. Norma ta zaleca prze prowadzanie oceny ryzyka zawodowego przy tworzeniu nowych stanowisk pracy, okresowo i zawsze wówczas, gdy wykorzystywane do jego oceny informacje straciły swoją aktualność, a w szczególności w następujących przypadkach:

  • przy wprowadzaniu zmian na stanowiskach pracy (np. technologicznych lub organizacyjnych),
  • po zmianie obowiązujących wymagań, odnoszących się do ocenianych stanowisk pracy (określenie w przepisach np. nowych norm najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych może mieć zasadniczy wpływ na dopuszczalność),
  • po wprowadzeniu zmian stosowanych środków ochrony zarówno indywidualnej, jak i zbiorowej.

Ponowna ocena ryzyka zawodowego może być także konieczna z powodu popełnienia błędów w poprzedniej ocenie (np. niewłaściwa identyfikacja zagrożeń lub niewłaściwe oszacowanie ryzyka).

W jaki sposób pracodawca informuje pracowników o wynikach oceny ryzyka?

Pracodawca ma obowiązek poinformowania pracowników o ryzyku zawodowym, które wiąże się z wykonywaną pracą oraz o zasadach ochrony przed zagrożeniami. Informację tę może przekazać sam pracodawca, bądź też może być przekazana za pośrednictwem kierownictwa zakładu, bez pośredniego przełożonego pracownika, a także przez oceniający ryzyko w firmie zespół.

Zadaj pytanie na: Forum Kadry

Pracodawca zgodnie z art. 104 kodeksu pracy powinien ustalić w regulaminie pracy sposób informowania pracowników o ryzyku zawodowym, które wiąże się z wykonywaną pracą. Dla celów dowodowych, aby uniknąć ewentualnych kwestii spornych, pracownik powinien potwierdzić na piśmie podpisem fakt zapoznania się z wynikami oceny ryzyka zawodowego i podjęty mi przez pracodawcę działaniami profilaktyczny mi (zapobiegawczymi lub korygującymi), dotyczący mi jego stanowiska pracy. Pracodawca obowiązany jest zapoznać pracownika z wynikami oceny ryzyka zawodowego na stanowiskach, po każdym okresowym przeprowadzeniu oceny tego ryzyka.

Źródło: Państwowa Inspekcja Pracy

Źródło: Własne

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code
Uprawnienia rodzicielskie - QUIZ
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/10
Ile tygodni urlopu macierzyńskiego można maksymalnie wykorzystać jeszcze przed porodem?
nie ma takiej możliwości
3
6
9 - tylko jeśli pracodawca wyrazi na to zgodę
Następne

REKLAMA

Kadry
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Czy można nie płacić za godziny nadliczbowe?

Przepisy prawa pracy dopuszczają, aby niektórzy pracownicy nie mieli prawa do rekompensaty za pracę w godzinach nadliczbowych. Są jednak sytuacje, gdy z winy pracodawcy taka rekompensata jednak im przysługuje. O jakich pracowników chodzi?

Co daje II stopień niepełnosprawności w 2025 r.?

Zgodnie z ustawą o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych wyróżnia się trzy stopnie niepełnosprawności: znaczny, umiarkowany i lekki stopień niepełnosprawności. Kiedyś używało się określeń I,II i III grupa inwalidzka.

1550 zł dofinansowania do zatrudnienia osób niepełnosprawnych z umiarkowanym stopniem niepełnosprawności. Trzeba wypełnić Wn-D i dołączyć INF-D-P

1550 zł dofinansowania do zatrudnienia osób niepełnosprawnych z umiarkowanym stopniem niepełnosprawności. Trzeba wypełnić Wn-D i dołączyć INF-D-P. Można wystąpić z korektą wniosku i otrzymać wyższe dofinansowanie z wyrównaniem od lipca 2024 r.

Webinar: Rodzicielstwo po nowemu, czyli zmiany w Kodeksie pracy 2025 + certyfikat gwarantowany

Praktyczny webinar „Rodzicielstwo po nowemu, czyli zmiany w Kodeksie pracy 2025” poprowadzi Aleksander Kuźniar, prawnik, specjalista z zakresu prawa pracy oraz ochrony danych osobowych, ekspert INFORAKADEMII. Uczestnicy dowiedzą się, kiedy i na jakich warunkach pracownicy mogą skorzystać z uzupełniającego urlopu macierzyńskiego oraz co musi się znaleźć we wniosku o jego udzielenie. Każdy z uczestników otrzyma imienny certyfikat i dostęp do retransmisji webinaru wraz z materiałami dodatkowymi.

REKLAMA

Wzrosną wynagrodzenia pracowników samorządowych. Podwyżki z wyrównaniem od stycznia 2025 r.

W 2025 r. wzrosną wynagrodzenia osób zatrudnionych w samorządach na podstawie wyboru oraz powołania. Zwiększą się także stawki minimalnego poziomu wynagrodzenia zasadniczego pracowników samorządowych zatrudnionych na podstawie umowy o pracę.

Do 28 lutego emeryci i renciści muszą rozliczyć dodatkowe przychody

ZUS przypomina o obowiązku rozliczenia dodatkowych przychodów przez osoby, które pobierają emeryturę lub rentę, mimo że nie osiągnęły wieku emerytalnego, a w zeszłym roku dorabiały do swojego świadczenia. Termin mija 28 lutego 2025 r.

Najniższa emerytura, renta rodzinna i socjalna: 1878,91 zł brutto od 1 marca. Waloryzacja 2025 - emerytury i renty wzrosną o 5,5 proc.

Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej poinformowało 12 lutego 2025 r., że od 1 marca 2025 roku emerytury i renty zostaną zwaloryzowane o wskaźnik 105,5%. Oznacza to, że renty i emerytury wzrosną o 5,5 procent.

Od 1 marca 2025 r. zwiększy się wynagrodzenie pracowników młodocianych

Od 1 marca 2025 r. zwiększy się wynagrodzenie pracowników młodocianych. To efekt wzrostu przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w gospodarce narodowej w czwartym kwartale 2024 r.

REKLAMA

Ważny termin dla dorabiających rencistów i wcześniejszych emerytów. Do końca lutego trzeba rozliczyć się z ZUS-em

Renciści i emeryci na wcześniejszej emeryturze, którzy są w dalszym ciągu aktywni zawodowo i dorabiają do swoich świadczeń, muszą do końca lutego poinformować ZUS o przychodach, które osiągnęli ponad otrzymywane z ZUS-u świadczenie. Dodatkowe zarobki dotyczą między innymi wynagrodzeń z umowy o pracę, umowy zlecenia, a także przychodów z prowadzonej działalności gospodarczej czy z tytułu pełnienia funkcji członka rady nadzorczej.

Wyższe obowiązkowe wpłaty na PFRON od marca 2025 r.

Wysokość obowiązkowych wpłat na PFRON zmieni się od 1 marca 2025 r. Ich wysokość ustalana jest w zależności od wysokości przeciętnego wynagrodzenia w poprzednim kwartale. GUS podał, że przeciętne wynagrodzenie w czwartym kwartale 2024 r. wzrosło i wyniosło 8477,21 zł.

REKLAMA