Freelancer w Polsce – kto to, zawody, zlecenia [WYWIAD]

• Freelancing – co to jest?
• Freelancer w Polsce
• Zawody freelancerów
• Zdobywanie zleceń przez freelancera
• Plusy i minusy freelancingu
• Freelancing w Polsce w ciągu 10 lat

Freelancing – co to jest?

Emilia Panufnik, redaktor infor.pl: Freelancing czyli co? Jak zdefiniowałby Pan to pojęcie?

Przemysław Głośny, założyciel i prezes Useme: Pojęcie freelancingu jest dla mnie synonimem wolności i niezależności. To szansa współpracy z wieloma firmami, podejmowania zleceń, które odpowiadają naszym umiejętnościom i zainteresowaniom. To też dobry sposób na monetyzowanie hobby, ale z drugiej strony freelancing jest doskonałą lekcją dyscypliny i zarządzania czasem.

Freelancer w Polsce

Kim jest freelancer w Polsce? Gdyby mógł Pan scharakteryzować taką osobę, w jakim jest wieku, jakiej płci i gdzie mieszka?

Polski freelancer to kobieta, choć w niewielkiej przewadze 52/48. Zazwyczaj w wieku 26-35 lat, freelancingiem zajmuje się ok. 3-5 lat, ma wykształcenie wyższe. Większość freelancerów Useme pochodzi z miast powyżej 500 tys. mieszkańców, choć dynamicznie rośnie grupa osób z małych miejscowości a nawet wsi, bo po COVIDzie już wiemy, że praca zdalna nie musi być nieefektywna.

Czy znane są statystyki liczby osób zarabiających w formie freelancingu w porównaniu do etatu w Polsce?

Ciężko to porównać, bo najczęściej freelancing łączony jest z pracą etatową. Według naszego raportu dla 59,9 proc. ankietowanych freelancing to źródło dodatkowych zarobków. Kolejne 16,8 proc. traktuje projekty dla klientów jako główne, ale nie jedyne źródło dochodów. Z samego freelancingu utrzymuje się 23,2 proc. ankietowanych.

Zawody freelancerów

Czy freelancerzy to głównie informatycy? W jakich branżach poruszają się najczęściej freelancerzy? Czy dostrzega Pan zmiany w tym zakresie?

Freelancerami w Polsce są najczęściej copywriterzy, graficy, fotografowie i specjaliści ds. marketingu  (specjaliści ds. SEO i social media), a także tłumacze i architekci.

Jeśli chodzi o specjalistów IT – rynek polski jest tu wyjątkowy, niewielu jest wysokiej klasy programistów freelancerów, branżę zdominowały software house’y. To zacznie się zmieniać, ale na razie freelancerzy informatycy to głównie specjaliści od tworzenia stron internetowych i sklepów, rzadziej wyspecjalizowani eksperci.

Czy każdy może być freelancerem? Jakie cechy pomagają w takiej wizji zarobkowania?

Na pewno każdy może spróbować tej formy pracy. Wielu freelancerów traktuje freelancing jako dodatkową formę zarobku, dlatego nie musi się to wiązać z podjęciem decyzji o opuszczeniu etatu. Dzięki obecnym rozwiązaniom i portalom do rozliczania pracy zdalnej nie jest to również duże ryzyko finansowe – aby wykonywać zlecenia freelancerskie i móc przesłać klientowi fakturę VAT nie trzeba zakładać działalności, która wiąże się nie tylko z wysokimi kosztami, ale i masą obowiązków.

Zdobywanie zleceń przez freelancera

Powiedzmy, że osoba taka jak ja (redaktor portalu internetowego) chce zostać freelancerem – od czego zacząć? Jak zdobywać zlecenia?

Pierwszym krokiem powinno być przygotowanie dobrego portfolio składającego się z najlepszych dotychczasowych realizacji. Później można przystąpić do szukania klientów. W tym celu najłatwiej wejść na jeden ze specjalnych portali, które oferują zlecenia dla freelancerów z różnych branż i tam wyszukać interesującą nas ofertę. Dobrym sposobem jest również skorzystanie z social mediów oraz poinformowanie znajomych o świadczonych przez siebie usługach. Na początku znalezienie klientów może być trudne, dlatego należy uzbroić się w cierpliwość, jednak z czasem, gdy nabierzemy doświadczenia, zbudujemy swoją markę osobistą, a nasze portfolio będzie rozbudowane i atrakcyjne dla zleceniodawców stanie się to dużo łatwiejsze.

Plusy i minusy freelancingu

Jakie są największe plusy i minusy freelancingu?

Freelancing bez wątpienia ma wiele zalet, w tym możliwość swobodnego dostosowania czasu pracy do życia prywatnego, co pozwala na lepszą równowagę między pracą a życiem osobistym. Dodatkowo jako freelancer mamy kontrolę nad wyborem projektów, co pozwala pracować nad rzeczami, które nas naprawdę interesują. Możemy też szybko dostosować swoje stawki godzinowe w miarę wzrostu kompetencji. 

Jednakże, freelancing niesie ze sobą również pewne wyzwania. Dlatego w obecnych realiach warto na początek łączyć to z pracą stałą i stopniowo budować bazę klientów. Chyba, że jesteśmy wysokiej klasy specjalistą, z ugruntowaną marką osobistą – ale nawet wtedy musimy uzbroić się  w cierpliwość, nim zbudujemy sobie grono powracających i polecających nas klientów. Średnio ⅔ zleceń dla freelancerów pochodzi od powracających klientów i z poleceń, a wskaźnik ten rośnie wraz z naszym stażem i doświadczeniem.

Freelancing w Polsce w ciągu 10 lat

Na koniec podsumujmy, jak zmienił się freelancing w Polsce w ciągu ostatniej dekady. Jakie interesujące spostrzeżenia może Pan dzisiaj zdradzić?

Na przestrzeni ostatnich 10 lat freelancing nie zmienił się diametralnie. Sytuacja wyglądała trochę gorzej, inaczej niż teraz, ale też nie ma takiej drastycznej różnicy. To, co ewoluowało to na pewno postrzeganie samego “freelancera” – dekadę temu było to pojęcie całkowicie obce na polskim rynku. Kojarzyło się z osobą, która nie realizuje projektów w terminie i poddajemy wątpliwości jakość jej pracy. Dlatego też, w Useme przez pierwsze kilka lat celowo nie używaliśmy słowa freelancer, gdyż wywoływało ono negatywne skojarzenia. Zamiast niego stosowaliśmy słowa: specjalista, profesjonalista czy wykonawca.

Obecnie freelancing kojarzy się z dużo większym profesjonalizmem. Dzisiaj zostanie freelancerem jest świadomym wyborem, natomiast 10 lat temu był to często przymus ze względu na warunki na rynku pracy. Mimo takiej różnicy nie wzrosła diametralnie liczba freelancerów na polskim rynku. Polska jest dopiero w początkowej fazie wzrostu w porównaniu do Europy Zachodniej czy USA. Szacujemy, że w ciągu najbliższych lat rynek freelancingu zacznie rosnąć bardziej dynamicznie niż do tej pory.

Dziękuję za rozmowę.