Rozwiązanie umowy o pracę przed rozpoczęciem pracy przez pracownika

Zgodnie z regulacją kodeksową stosunek pracy nawiązuje się w terminie określonym w umowie jako dzień rozpoczęcia pracy, a jeżeli terminu tego nie określono - w dniu zawarcia umowy (art. 26 k.p.). Strony mają zatem możliwość określenia w umowie o pracę późniejszego terminu nawiązania stosunku pracy niż dzień zawarcia umowy i co istotne, bez żadnych ograniczeń w czasie.

Sąd Najwyższy podziela stanowisko funkcjonujące w doktrynie, iż jeżeli w umowie został określony termin rozpoczęcia pracy, to stosunek pracy powstaje w określonej dacie niezależnie od tego, czy pracownik przystąpi do wykonywania pracy. W dniu nawiązania stosunku pracy rozpoczyna się okres zatrudnienia. Jeśli zatem strony w umowie wskazały dzień rozpoczęcia pracy późniejszy niż data zawarcia umowy, okres pomiędzy zawarciem umowy a nawiązaniem stosunku pracy nie jest traktowany jako okres zatrudnienia i pracownikowi nie przysługują uprawnienia wynikające ze stosunku pracy. W okresie tym może natomiast nastąpić rozwiązanie umowy o pracę na zasadach ogólnych przewidzianych w kodeksie pracy (zob. wyrok Sądu Najwyższego z 29 października 2007 r., II PK 56/07, OSNP nr 23-24, poz. 350).

Pozostaje jednak pytanie o możliwość wypowiedzenia przez każdą ze stron umowy o pracę zawartą na czas nieokreślony przed nawiązaniem stosunku pracy, albowiem przepis art. 36 par. 1 k.p. uzależnia długość okresu wypowiedzenia tego typu umowy od okresu zatrudnienia u danego pracodawcy. Kwestię tę rozstrzygnął Sąd Najwyższy w wyżej przytaczanym wyroku, stwierdzając, że art. 36 par. 1 k.p. posługuje się pojęciem okresu zatrudnienia wyłącznie dla potrzeb ustalenia długości okresu wypowiedzenia, a dla tych celów okres zatrudnienia u danego pracodawcy liczony jest od dnia zawarcia umowy o pracę.

Omawiany przepis nie odnosi się natomiast do możliwości wypowiedzenia umowy o pracę w czasie przed rozpoczęciem okresu zatrudnienia. Oznacza to, iż możliwość wypowiedzenia umowy zawartej na czas nieokreślony nie jest uzależniona od rozpoczęcia się okresu zatrudnienia. W konsekwencji, dopuszczalne jest dokonanie wypowiedzenia tej umowy przed terminem wskazanym w umowie jako dzień rozpoczęcia pracy przez pracownika.