Nowelizacja Kodeksu pracy: 9 przykładów na świadczenie rodzicielskie 1000 zł [19 marca 2025 r.]

Co to jest świadczenie rodzicielskie?

Świadczenie rodzicielskie przysługuje w wysokości 1000 zł

Świadczenie rodzicielskie przysługuje osobom sprawującym opiekę nad dzieckiem, które z powodu swojej sytuacji zawodowej nie mogą skorzystać z zasiłku macierzyńskiego lub uposażenia macierzyńskiego. Ze wsparcia tego mogą skorzystać na przykład osoby bezrobotne, studenci czy pracujący na umowę o dzieło.

Są 4 przypadki wydłużenia świadczenia rodzicielskiego za okres pobytu dziecka w szpitalu po urodzeniu:

1. Wcześniak urodzony przed ukończeniem 28 tygodnia ciąży – wydłużenie do 15 tygodni za każdy tydzień pobytu w szpitalu po porodzie,
2. Wcześniak urodzony po ukończeniu 28 tygodniu ciąży a przed ukończeniem 37 tygodnia ciąży z masą urodzeniową większą niż 1000 g – wydłużenie do 8 tygodni za każdy tydzień pobytu w szpitalu po porodzie,
3. Dziecko urodzone zarówno przed terminem (w dowolnym okresie ciąży) jak i terminowo (tj. po 37 tygodniu ciąży) ale z masą urodzeniową nie wyższą niż 1000 g - wydłużenie do 15 tygodni za każdy tydzień pobytu w szpitalu po porodzie,
4. Dziecko urodzone terminowo (tj. po ukończeniu 37 tygodnia ciąży) i z masą urodzeniową większą niż 1000 g – wydłużenie do 8 tygodni za każdy tydzień pobytu w szpitalu pod warunkiem, że od 5 dnia po porodzie do 28 dnia po porodzie będzie miał miejsce pobyt w szpitalu trwający co najmniej 2 kolejne dni.

Przykład 1. Dziecko urodzone przed ukończeniem 28 tygodnia ciąży lub z masą urodzeniową nie większą niż 1000 g – art. 17 ust. 3a pkt 1

Dziecko urodzone 1 kwietnia 2025 r. w 27 tygodniu ciąży o wadze 1400 g. Okres pobytu w szpitalu po porodzie wyniósł: od 1 kwietnia 2025 r. do 5 maja 2025 r. Matka dziecka składa wniosek o ustalenie prawa do świadczenia rodzicielskiego 9 maja 2025 r., do wniosku dołącza zaświadczenie ze szpitala z którego wynika, że dziecko urodziło się 1 kwietnia 2025 r. przed ukończeniem 28 tygodnia ciąży i było hospitalizowane od 1 kwietnia 2025 r. do 5 maja 2025 r. 

Organ właściwy po rozpatrzeniu wniosku przyznaje świadczenie rodzicielskie na okres: od 1 kwietnia 2025 r. do 5 maja 2026 r., czyli w wymiarze 57 tygodni: 52 tygodnie wymiaru podstawowego wynikającego z art. 17c ust. 3 pkt 1 ustawy + 5 tygodni wymiaru dodatkowego wynikającego z art. 17c ust. 3a pkt 1 ustawy.

Jak obliczono wymiar dodatkowy:

- okres pobytu dziecka w szpitalu po porodzie wyniósł 34 dni (dzień porodu nie jest wliczany do obliczenia wymiaru dodatkowego) co daje dokładnie 4 tygodnie i 6 dni. Zgodnie z art. 17c ust. 3d zdanie drugie ustawy, niepełny tydzień zaokrągla się w górę do pełnego tygodnia, w związku z czym uzyskujemy po zaokrągleniu 5 tygodni wymiaru dodatkowego.

Przykład 2. Dziecko urodzone po ukończeniu 28 tygodnia ciąży i przed ukończeniem 37. tygodnia ciąży i z masą urodzeniową większą niż 1000 g - art. 17 ust. 3a pkt 2

Dziecko urodzone 1 kwietnia 2025 r. w 29 tygodniu ciąży o wadze 1400 g. Okres pobytu dziecka w szpitalu po porodzie wyniósł: od 1 kwietnia 2025 r. do 17 czerwca 2025 r. Matka dziecka składa wniosek o ustalenie prawa do świadczenia rodzicielskiego 25 czerwca 2025 r., do wniosku dołącza zaświadczenie ze szpitala z którego wynika, że dziecko urodziło się 1 kwietnia 2025 r. po ukończeniu 28 tygodnia ciąży z masą urodzeniową powyżej 1000 g i było hospitalizowane od 1 kwietnia 2025 r. do 17 czerwca 2025 r.

Organ właściwy po rozpatrzeniu wniosku przyznaje świadczenie rodzicielskie na okres:

od 1 kwietnia 2025 r. do 26 maja 2026 r., czyli w wymiarze 60 tygodni: 52 tygodnie wymiaru podstawowego wynikającego z art. 17c ust. 3 pkt 1 ustawy + 8 tygodni wymiaru dodatkowego wynikającego z art. 17c ust. 3a pkt 2 ustawy.

Jak obliczono wymiar dodatkowy:

- okres pobytu dziecka w szpitalu po porodzie wyniósł 77 dni (dzień porodu nie jest wliczany do obliczenia wymiaru dodatkowego) co daje dokładnie 11 tygodni. Zgodnie z art. 17c ust. 3a pkt 1 lit. b, w przypadku urodzenia dziecka po ukończeniu 28. tygodnia ciąży i przed ukończeniem 37. tygodnia ciąży i z masą urodzeniową większą niż 1000 g okresy, o których mowa w ust. 3, ulegają wydłużeniu o tydzień za każdy tydzień pobytu dziecka w szpitalu do upływu 8. tygodnia po porodzie. Oznacza to, że pomimo tego, że dziecko przebywało w szpitalu 11 tygodni wymiar dodatkowy świadczenia rodzicielskiego wyniesie 8 tygodni czyli maksymalny przysługujący okres wynikający z ww. przepisu.

Przykład 3. Dwoje dzieci urodzonych po ukończeniu 28 tygodnia ciąży: pierwsze dziecko z masą urodzeniową poniżej 1000 g, a drugie dziecko z masą urodzeniową powyżej 1000 g i różne okresy pobytu w szpitalu każdego z dzieci

Dzieci urodziły się 1 kwietnia 2025 r. w 30 tygodniu ciąży:

- pierwsze dziecko: masa urodzeniowa 900 g i pobyt w szpitalu od 1 kwietnia 2025 r. do 10 czerwca 2025 r., drugie dziecko: masa urodzeniowa 1300 g i pobyt w szpitalu od 1 kwietnia 2025 r. do 30 czerwca 2025 r. Matka dziecka składa wniosek o ustalenie prawa do świadczenia rodzicielskiego 30 czerwca 2025 r., do wniosku dołącza 2 zaświadczenia ze szpitala potwierdzające masę urodzeniową każdego dziecka i okresy pobytu dzieci w szpitalu.

Organ właściwy po rozpatrzeniu wniosku przyznaje świadczenie rodzicielskie na okres:

od 1 kwietnia 2025 r. do 29 września 2026 r., czyli w wymiarze 78 tygodni: 65 tygodni wymiaru podstawowego wynikającego z art. 17c ust. 3 pkt 2 ustawy  + 13 tygodni wymiaru dodatkowego wynikającego z art. 17c ust. 3a pkt 1 i 2 ustawy.

Jak obliczono wymiar dodatkowy:

- okres pobytu pierwszego dziecka z masą urodzeniową 900 g w szpitalu po porodzie wyniósł 70 dni (dzień porodu nie jest wliczany do obliczenia wymiaru dodatkowego), co daje dokładnie 10 tygodni,

- okres pobytu drugiego dziecka z masą urodzeniową 1300 g w szpitalu po porodzie wyniósł 90 dni (dzień porodu nie jest wliczany do obliczenia wymiaru dodatkowego), co daje dokładnie 12 tygodni i 6 dni, co po zaokrągleniu niepełnego tygodnia w górę do pełnego tygodnia (art. 17c ust. 3d) daje w sumie 13 tygodni.

Jednak zgodnie z art. 17c ust. 3c, w przypadku urodzenia więcej niż jednego dziecka przy jednym  porodzie, przy ustalaniu prawa do wydłużenia okresu przysługiwania świadczenia  rodzicielskiego na zasadach określonych w ust. 3a należy uwzględnić wagę  dziecka o najniższej masie urodzeniowej oraz okres pobytu w szpitalu dziecka najdłużej hospitalizowanego.

Powyższy przepis oznacza, że w opisanym przypadku, organ właściwy, do wyliczenia wymiaru wydłużenia świadczenia rodzicielskiego bierze pod uwagę zarówno fakt, że jedno dziecko urodziło się z masą urodzeniową poniżej 1000 g oraz fakt, że drugie dziecko z masą urodzeniową powyżej 1000 g było hospitalizowane dłużej od dziecka pierwszego. Zgodnie z ww. art. 17c ust. 3c, uwzględniamy zatem masę urodzeniową dziecka pierwszego (900 g), dającą maksymalny okres wydłużenia świadczenia rodzicielskiego do 15 tygodni i okres hospitalizacji dziecka drugiego (13 tygodni). W związku z tym, w ww. przykładzie finalnie wymiar wydłużenia świadczenia rodzicielskiego wyniesie 13 tygodni.

Przykład 4. Dziecko urodzone po ukończeniu 37 tygodnia ciąży – art. 17 ust. 3a pkt 3 - przypadek a)

Dziecko urodzone 1 kwietnia 2025 r. po ukończeniu 37 tygodnia ciąży. Okres pobytu dziecka w szpitalu po porodzie wyniósł: od 1 kwietnia 2025 r. do 9 kwietnia 2025 r. Matka dziecka składa wniosek o ustalenie prawa do świadczenia rodzicielskiego 15 kwietnia 2025 r., do wniosku dołącza zaświadczenie ze szpitala z którego wynik, że dziecko urodziło się 1 kwietnia 2025 r. po ukończeniu 37 tygodnia ciąży i było hospitalizowane w okresie od 1 kwietnia 2025 r. do 9 kwietnia 2025 r.

Organ właściwy po rozpatrzeniu wniosku przyznaje świadczenie rodzicielskie na okres:

od 1 kwietnia 2025 r. do 7 kwietnia 2026 r. czyli w wymiarze 53 tygodni: 52 tygodnie wymiaru podstawowego wynikającego z art. 17c ust. 3 pkt 1 ustawy + 1 tydzień wymiaru dodatkowego wynikającego z art. 17c ust. 3a pkt 3 ustawy.

Jak obliczono wymiar dodatkowy:

- w pierwszej kolejności należy sprawdzić czy dziecko po porodzie przebywało w szpitalu co najmniej 2 kolejne dni, przy czym 1 z tych dwóch dni musiał przypadać w okresie między 5 a 28 dniu po porodzie.  

W tym przykładzie ten warunek jest spełniony:

- dziecko przebywało w szpitalu co najmniej 2 kolejne dni, a pierwszy tych z dni przypadał w okresie między 5 a 28 dniem po porodzie i był to 6 kwietnia 2025 r. (czyli 5 dzień po porodzie). Zatem liczenie okresu do ustalenia przedłużenia przysługiwania świadczenia rodzicielskiego rozpoczynamy od 6 kwietnia 2025 r,.  a kończymy 9 kwietnia 2025 r. (ostatni dzień pobytu dziecka w szpitalu). Łączny czas pobytu dziecka w szpitalu, który bierzemy pod uwagę do ustalenia wymiaru dodatkowego wyniósł więc 4 dni, czyli daje nam to w sumie 1 tydzień dodatkowego wymiaru świadczenia rodzicielskiego, ponieważ zgodnie z art. 17c ust. 3d zdanie drugie ustawy niepełny tydzień zaokrągla się w górę do pełnego tygodnia.

Przykład 5. Dziecko urodzone po ukończeniu 37 tygodnia ciąży– art. 17 ust. 3a pkt 3 -przypadek b)

Dziecko urodzone 1 kwietnia 2025 r. po ukończeniu 37 tygodnia ciąży. Okres pobytu dziecka w szpitalu po porodzie wyniósł: od 1 kwietnia 2025 r. do 4 kwietnia 2025 r.

Matka dziecka składa wniosek o ustalenie prawa do świadczenia rodzicielskiego 15 kwietnia 2025 r. Organ właściwy po rozpatrzeniu wniosku przyznaje świadczenie rodzicielskie na okres: od 1 kwietnia 2025 r. do 31 marca 2026 r. czyli w wymiarze 52 tygodni wymiaru podstawowego wynikającego z art. 17c ust. 3 pkt 1 ustawy.

Następnie, w wyniku powikłań zdrowotnych, dziecko ponownie było hospitalizowane w okresie od 22 kwietnia 2025 r. do 20 maja 2025 r. W związku z tym, 27 maja 2025 r. matka dziecka składa wniosek o ustalenie przedłużenia okresu przysługiwania świadczenia rodzicielskiego. Do wniosku dołącza zaświadczenie ze szpitala z którego wynika, że dziecko urodziło się 1 kwietnia 2025 r. po ukończeniu 37 tygodnia ciąży i było hospitalizowane w okresie od 22 kwietnia 2025 r. do 20 maja 2025 r. 

Organ właściwy po rozpatrzeniu wniosku przyznaje/przedłuża okres ustalonego wcześniej świadczenia rodzicielskiego do 5 maja 2026 r., czyli o kolejne 5 tygodni wymiaru dodatkowego wynikajacego z art. 17 c ust. 3a pkt 3 ustawy.

Jak obliczono wymiar dodatkowy:

- w pierwszej kolejności należy sprawdzić czy dziecko po porodzie przebywało w szpitalu co najmniej 2 kolejne dni, przy czym 1 z tych dwóch kolejnych dni powinien przypadać w okresie od 5 do 28. dnia po porodzie. 

W tym przykładzie ten warunek jest spełniony:

- dziecko przebywało w szpitalu co najmniej 2 kolejne dni, a pierwszy tych dwóch kolejnych  dni przypadał w okresie między 5 a 28 dniem po porodzie i był to 22 kwietnia 2025 r., czyli 21 dzień po porodzie (pobyt w szpitalu w okresie 1-4 kwietnia 2025 r. nie jest wliczany do wymiaru dodatkowego gdyż był to okres przypadający przez 5 dniem po porodzie). Zatem liczenie okresu do ustalenia przedłużenia przysługiwania świadczenia rodzicielskiego rozpoczynamy od 22 kwietnia 2025 r., a kończymy 20 maja 2025 r. (ostatni dzień pobytu dziecka w szpitalu). Łączny czas pobytu dziecka w szpitalu, który bierzemy pod uwagę do ustalenia wymiaru dodatkowego wyniósł 29 dni, czyli 4 tygodnie i 1 dzień. Daje nam to w sumie 5 tygodni dodatkowego wymiaru świadczenia rodzicielskiego, ponieważ zgodnie z art. 17c ust. 3d zdanie drugie ustawy, niepełny tydzień zaokrągla się w górę do pełnego tygodnia.

Przykład 6. Dziecko urodzone po ukończeniu 37 tygodnia ciąży – art. 17 ust. 3a pkt 3 -przypadek c)

Dziecko urodzone 1 kwietnia 2025 r. po ukończeniu 37 tygodnia ciąży. Okres pobytu dziecka w szpitalu po porodzie wyniósł: od 1 kwietnia 2025 r. do 15 kwietnia 2025 r.  Następnie dziecko jest ponownie hospitalizowane, tym razem w okresie od 29 kwietnia 2025 r. do 13 maja 2025 r.

Matka dziecka składa wniosek o ustalenie prawa do świadczenia rodzicielskiego 15 maja  2025 r., do wniosku dołącza zaświadczenia ze szpitala z których wynika, że dziecko urodziło się 1 kwietnia 2025 r. po ukończeniu 37 tygodnia ciąży i było hospitalizowane w okresie od 1 kwietnia 2025 r.  do 15 kwietnia 2025 r. oraz w okresie od 29 kwietnia 2025 r. do 13 maja 2025 r.

Organ właściwy po rozpatrzeniu wniosku przyznaje świadczenie rodzicielskie na okres:

od 1 kwietnia 2025 r. do 28 kwietnia 2026 r. czyli w wymiarze 56 tygodni: 52 tygodnie wymiaru podstawowego wynikającego z art. 17c ust. 3 pkt 1 ustawy + 4 tygodnie wymiaru dodatkowego wynikającego z art. 17c ust. 3a pkt 3 ustawy.

Jak obliczono wymiar dodatkowy:

- w pierwszej kolejności należy sprawdzić czy dziecko po porodzie przebywało w szpitalu co najmniej 2 kolejne dni, przy czym 1 z tych dwóch dni musiał przypadać w okresie między 5 a 28 dniu po porodzie.

W tym przykładzie ten warunek jest spełniony:

- dziecko przebywało w szpitalu co najmniej 2 kolejne dni, a pierwszy tych z dni przypadał w okresie między 5 a 28 dniem po porodzie i był to 6 kwietnia 2025 r. (czyli 5 dzień po porodzie). Zatem liczenie okresu do ustalenia przedłużenia przysługiwania świadczenia rodzicielskiego rozpoczynamy: od 6 kwietnia 2025 r., a kończymy 15 kwietnia 2025 r. (ostatni dzień pierwszego  pobytu dziecka w szpitalu). Daje nam to razem 10 dni pobytu dziecka w szpitalu, które uwzględniamy do ustalenia wymiaru dodatkowego świadczenia rodzicielskiego. 

I następnie ustalamy ile dni wyniósł drugi okres pobytu dziecka w szpitalu czyli od 29 kwietnia 2025 r. do 13 maja 2025 r. – wyniósł 15 dni.

Zgodnie z art. 17c ust. 3d ustawy przy ustalaniu prawa do wydłużenia okresu przysługiwania świadczenia rodzicielskiego na zasadach określonych w ust. 3a okresy pobytu dziecka w szpitalu do upływu odpowiednio 8. albo 15. tygodnia po porodzie sumuje się. Niepełny tydzień zaokrągla się w górę do pełnego tygodnia.

Zatem po zsumowaniu dwóch okresów pobytu dziecka w szpitalu, które uwzględniamy do ustalenia wymiaru dodatkowego przysługiwania świadczenia rodzicielskiego otrzymujemy łącznie 25 dni, czyli 3 tygodnie i 4 dni, co po zaokrągleniu do pełnego tygodnia daje nam 4 tygodnie wymiaru dodatkowego przysługiwania świadczenia rodzicielskiego.

Przykład 7 . Zastosowanie przepisu przejściowego - art. 29 ustawy z dnia 6 grudnia 2024 r. o zmianie ustawy - Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw

Zgodnie z art. 29 ust.1 ww. ustawy   przepisy art. 17c ust. 3a–3f, ust. 9 pkt 1 oraz art. 23 ust. 4 pkt 3 lit. ea ustawy o świadczeniach rodzinnych, stosuje się także do osoby, która w dniu wejścia w życie niniejszej ustawy (czyli 19 marca 2025 r.) jest uprawniona do otrzymywania świadczenia rodzicielskiego lub otrzymuje świadczenie rodzicielskie. W przypadku, o którym mowa w ust. 1, prawo do świadczenia rodzicielskiego ustala się na wniosek osoby uprawnionej do otrzymywania świadczenia rodzicielskiego lub otrzymującej świadczenie rodzicielskie złożony nie później niż do ostatniego dnia miesiąca następującego po upływie okresów, o których mowa w art. 17 c ust. 3 ustawy o świadczeniach rodzinnych.

Dziecko urodzone 1 kwietnia 2024 r. w 27 tygodniu ciąży o wadze 900 g. Okres pobytu dziecka w szpitalu po porodzie wyniósł: od 1 kwietnia 2024 r. do 17 czerwca 2024 r. Matka dziecka złożyła wniosek o ustalenie prawa do świadczenia rodzicielskiego 15 kwietnia 2024 r.  Organ właściwy po rozpatrzeniu wniosku przyznał świadczenie rodzicielskie na okres: od 1 kwietnia 2024 r. do 31 marca  2025 r., czyli w wymiarze 52 tygodni wymiaru podstawowego wynikającego z art. 17c ust. 3 pkt 1 ustawy.

Następnie 20 marca 2025 r., czyli  po wejściu w życie ww. ustawy z dnia 6 grudnia 2024 r., która znowelizowała przepisy dotyczące świadczenia rodzicielskiego, matka dziecka składa wniosek o ustalanie przedłużenia okresu przysługiwania świadczenia rodzicielskiego (będzie to w praktyce formularz wniosku o świadczenie rodzicielskie w wersji zaktualizowanej o część dotyczącą wymiaru wydłużenia, którą wnioskodawca odpowiednio wypełnia). Do wniosku dołącza zaświadczenie ze szpitala z którego wynika, że dziecko urodziło się 1 kwietnia 2024 r. przed ukończeniem 28 tygodnia ciąży i z masą urodzeniową 900 g  i było hospitalizowane w okresie od 1 kwietnia 2024 r.  do 17 czerwca 2024 r.

Organ właściwy w pierwszej kolejności sprawdza, czy matka dziecka spełnia warunki określone w ww. przepisie przejściowym, tzn. czy w dniu wejścia w życie ww. ustawy (tj. 19 marca 2025 r.) otrzymywała lub była uprawniona do otrzymania świadczenia rodzicielskiego (art. 29 ust. 1 ww. ustawy nowelizującej) oraz czy wniosek o przedłużenie okresu pobierania świadczenia rodzicielskiego został złożony w terminie – czyli nie później niż do ostatniego dnia miesiąca następującego po upływie okresów, o których mowa w art. 17c ust. 3 ustawy o świadczeniach rodzinnych. W tym przykładzie oba warunki zostały spełnione.

Następnie organ właściwy po rozpatrzeniu wniosku przyznaje/przedłuża okres ustalonego wcześniej świadczenia rodzicielskiego (np. w drodze odpowiedniej zmiany pierwotnej decyzji) do 16 czerwca 2025 r., czyli o kolejne 11 tygodni wymiaru dodatkowego wynikającego z art. 17c ust. 3a pkt 1 ustawy.

Przykłady 8 i 9 - brak prawa do wydłużonego okresu pobierania świadczenia rodzicielskiego.

a) Dziecko urodzone 1 kwietnia 2025 r. po ukończeniu 37 tygodnia ciąży. Okres pobytu dziecka w szpitalu po porodzie wyniósł: od 1 kwietnia 2025 r. do 5 kwietnia 2025 r. 

W tym przypadku wymiar dodatkowy przysługiwania świadczenia rodzicielskiego nie będzie przysługiwał, ponieważ dziecko po porodzie nie przebywało w szpitalu co najmniej 2 kolejne dni, a  1 z tych dwóch dni nie przypadł  w okresie między 5 a 28 dniem po porodzie. Dziecko co prawda przebywało w szpitalu łącznie 4 dni po porodzie, w tym nawet 2 kolejne następujące po sobie dni, ale pierwszy tych z dni nie przypadał w okresie między 5 a 28 dniem po porodzie, czyli w tym przykładzie w okresie od  6 kwietnia 2025 r. do 29 kwietnia 2025 r

b) Dziecko urodzone 1 kwietnia 2025 r. po ukończeniu 37 tygodnia ciąży. Okres pobytu dziecka w szpitalu po porodzie wyniósł: od 1 maja 2025 r. do 3 czerwca 2025 r.

W tym przypadku dodatkowy wymiar świadczenia rodzicielskiego również nie będzie przysługiwał, ponieważ dziecko po porodzie nie przebywało w szpitalu co najmniej 2 kolejne dni, a  1 z tych dwóch dni nie przypadł  w okresie między 5 a 28 dniem po porodzie. Dziecko co prawda przebywało w szpitalu łącznie 34 dni po porodzie, w tym nawet 2 kolejne następujące po sobie dni, ale pierwszy tych z dni nie przypadał w okresie między 5 a 28 dniem po porodzie, czyli w tym przykładzie w okresie od  6 kwietnia 2025 r. do 29 kwietnia 2025 r.

Dodatkowe wyjaśnienia:

- przy przeliczaniu liczby dni pobytu dziecka w szpitalu na tygodnie (które finalnie uwzględniamy przy ustaleniu wymiaru dodatkowego świadczenia rodzicielskiego) , stosujemy zasadę, że tydzień ma 7 dni,

- tygodnie zaokrąglamy zgodnie z art. 17c ust. 3d zawsze w górę, czyli np. 15 dni, które finalnie uwzględniamy przy ustaleniu wymiaru dodatkowego świadczenia rodzicielskiego daje po zaokrągleniu 3 tygodnie przedłużenia pobierania świadczenia,