Kto może skorzystać z dobrowolnego ubezpieczenia zdrowotnego

Osobie, która traci pracę, bardzo często towarzyszy obawa, że wraz z zakończeniem pracy zostanie pozbawiona prawa do świadczeń opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych. Takie obawy mają również osoby, które przez długi okres korzystają ze świadczeń z ubezpieczeń społecznych, a co za tym idzie, nie opłacają składek na ubezpieczenie zdrowotne. Tymczasem osoby niepracujące nie zawsze są pozbawione prawa do świadczeń opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych.

Do korzystania ze świadczeń opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych mają prawo:

• osoby objęte powszechnym – obowiązkowym i dobrowolnym ubezpieczeniem zdrowotnym;
• inne niż ubezpieczeni osoby posiadające obywatelstwo polskie i posiadające miejsce zamieszkania na terytorium Polski, które spełniają kryterium dochodowe, o którym mowa w art. 8 ustawy z 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (DzU z 2009 r. nr 175, poz. 1362 ze zm.), co do których nie stwierdzono okoliczności, o której mowa w art. 12 tej ustawy;
• inne niż wymienione powyżej osoby posiadające obywatelstwo polskie i posiadające miejsce zamieszkania na terytorium RP, które nie ukończyły 18. roku życia lub są w okresie ciąży, porodu i połogu.

Czy bezrobotny podlega ubezpieczeniu zdrowotnemu

Bezrobotni, którzy nie podlegają obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego z innego tytułu, podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom zdrowotnym i tym samym mają prawo do świadczeń objętych tym ubezpieczeniem. Dotyczy to tylko zarejestrowanych bezrobotnych, tj. bezrobotnych ujętych w rejestrze bezrobotnych prowadzonym przez urząd pracy. Nie podlegają więc obowiązkowo ubezpieczeniu zdrowotnemu osoby faktycznie pozbawione pracy, ale nieposiadające statusu bezrobotnego w rozumieniu ustawy z 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (DzU z 2008 r. nr 69, poz. 415 ze zm.). W świetle przepisów ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (zwanej dalej ustawą zdrowotną) nie ma natomiast znaczenia, czy bezrobotny ma prawo do zasiłku dla bezrobotnych lub stypendium, czy też przedmiotowe świadczenia nie przysługują mu.

Czytaj także: Jakie dokumenty potwierdzają opłacanie składki na ubezpieczenie zdrowotne >>

Bezrobotny spełniający powyższe warunki jest objęty obowiązkowo ubezpieczeniem zdrowotnym od dnia uzyskania statusu bezrobotnego do dnia utraty tego statusu. Osobę bezrobotną zgłasza do ubezpieczenia zdrowotnego urząd pracy. Na urzędzie pracy spoczywają również obowiązki płatnika składek na ubezpieczenie zdrowotne bezrobotnego, a więc obowiązki związane z bieżącym rozliczaniem i opłacaniem składek. Jeżeli bezrobotny pobiera zasiłek dla bezrobotnych czy też stypendium, składka na jego ubezpieczenie zdrowotne jest finansowana z jego środków. Natomiast składkę na ubezpieczenie zdrowotne bezrobotnego nieuprawnionego do tych świadczeń opłaca urząd pracy.

Długotrwała niezdolność do pracy

Choroba, wypadek przy pracy czy też macierzyństwo sprawiają, że pracownicy, zleceniobiorcy, chałupnicy lub inni ubezpieczeni są niezdolni do pracy. Zarówno wynagrodzenie chorobowe, jak i zasiłki, świadczenia rehabilitacyjne z ubezpieczeń chorobowego i wypadkowego nie stanowią podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne, a co za tym idzie, pobieranie tych świadczeń jest równoznaczne z tym, że nie jest opłacana składka na ubezpieczenie zdrowotne (nie dotyczy to osób prowadzących pozarolniczą działalność). Pojawia się zatem pytanie, czy długotrwała niezdolność do pracy nie jest równoznaczna z brakiem dostępu do publicznej służby zdrowia.