Badania kontrolne pracownika

Kontrolnym badaniom lekarskim podlega pracownik, którego niezdolność do pracy z powodu choroby trwała dłużej niż 30 dni (art. 229 § 2 k.p.). Celem tych badań jest stwierdzenie braku przeciwwskazań zdrowotnych do pracy na określonym stanowisku. Jest to przesłanka warunkująca dopuszczenie pracownika do pracy (art. 229 § 4 k.p.).

Zdaniem Sądu Najwyższego dopuszczalne jest, aby pracownik przeprowadził badania kontrolne dopiero po powrocie z urlopu wypoczynkowego przypadającego bezpośrednio po okresie niezdolności do pracy (wyrok SN z 20 marca 2008 r., II PK 214/07).

Zmiana Kodeksu pracy w zakresie wstępnych badań lekarskich >>

Przykład

Pracownica w ciąży bezpośrednio przed urodzeniem dziecka przebywała na zwolnieniu lekarskim przez 31 dni. Obecnie jest na urlopie macierzyńskim do 20 sierpnia br. Od 21 sierpnia br. zamierza skorzystać z urlopu wypoczynkowego. Obowiązkiem pracodawcy jest wydanie pracownicy skierowania na kontrolne badania lekarskie, a pracownica powinna je wykonać po powrocie z urlopu wypoczynkowego, przed dopuszczeniem jej do pracy.

Odmowa poddania się badaniom uzasadnia niedopuszczenie pracownika do pracy bez zachowania prawa do wynagrodzenia, gdy jedyną przyczyną tej odmowy są okoliczności leżące po stronie pracownika (wyrok SN z 23 września 2004 r., I PK 541/03). Niewywiązanie się z tego obowiązku może narazić go również na odpowiedzialność porządkową, a także materialną, jeżeli spowodowałoby to szkodę dla pracodawcy. Dopuszczenie pracownika do pracy bez uprzedniego przeprowadzenia w terminie badań kontrolnych, które ze względu na rodzaj wykonywanej pracy były obowiązkowe, może być uznane za przyczynę zewnętrzną wypadku przy pracy (por. wyrok SN z 5 września 1996 r., II PRN 9/96). Co za tym idzie, zaniedbania ze strony pracodawcy mogą narazić go na odpowiedzialność za wykroczenia przeciwko prawom pracowniczym (art. 283 § 1 k.p.) oraz odpowiedzialność odszkodowawczą w razie pogorszenia się stanu zdrowia pracowników, co do których dopuścił się zaniedbania.

WAŻNE!

Do podstawowych obowiązków pracodawcy należy: wydanie pracownikowi skierowania na badania kontrolne, ustosunkowanie się do wyników badań i zaleceń (np. odsunięcie pracownika od pracy, przeniesienie do innej pracy zgodnie ze wskazówkami lekarskimi), pokrycie kosztów badań lekarskich i prowadzenie dokumentacji z nimi związanej.

Koszty badań kontrolnych obciążają całkowicie pracodawcę. Ma on obowiązek wypłacić pracownikom wynagrodzenie za czas niewykonywania pracy w związku z badaniami profilaktycznymi, które w miarę możliwości powinny być przeprowadzane w godzinach pracy.