Odpowiedzialność pracownika za szkodę wyrządzoną pracodawcy

Pracownik oprócz odpowiedzialności porządkowej może zostać pociągnięty przez pracodawcę do odpowiedzialności materialnej. Sytuacja taka jest dopuszczalna w przypadku, gdy pracownik swoim działaniem dopuścił się wyrządzenia szkody w mieniu pracodawcy. Odpowiedzialność ta jest jednak bardzo ograniczona i restrykcyjnie uregulowana.

Odszkodowanie na zasadzie winy

Pracownik, który wskutek niewykonania lub nienależytego wykonania obowiązków pracowniczych ze swej winy wyrządził pracodawcy szkodę, ponosi wobec niego odpowiedzialność materialną. Aby była mowa o takiej odpowiedzialności, szkoda musi być nie tylko wynikiem niewykonania lub nienależytego wykonania przez pracownika jego obowiązków, lecz dodatkowo takie działanie lub zaniechanie pracownika musi być przez niego zawinione – chodzi tu zarówno o winę umyślną, jak i nieumyślną.

Z winą umyślną mamy do czynienia, gdy:

• pracownik działa w zamiarze nienależytego wykonania lub niewykonania obowiązków pracowniczych powodującego szkodę w mieniu pracodawcy,
• pracownik wprawdzie nie dąży do wywołania szkody w mieniu pracodawcy, lecz ma świadomość, że jego działanie lub zaniechanie może wywołać taką szkodę i na taką ewentualność się godzi.

Nieumyślne zawinienie pracownika ma zaś miejsce w przypadku, gdy pracownik nie zachował należytej staranności w wykonywaniu powierzonych mu zadań pracowniczych (jest to tzw. niedbalstwo).

Odpowiedzialność dyscyplinarna pracownika >>

Przykład

Pracodawca prowadzący biuro rachunkowe otrzymał od jednego z klientów zlecenie sporządzenia sprawozdania finansowego. Pracodawca zdecydował, że wykona je jeden z jego najlepszych pracowników. Jak się jednak okazało, sekretarka, która miała przekazać pracownikowi dokumenty niezbędne do wykonania zadania, nie przekazała wszystkich z nich. Sprawozdanie zostało sporządzone nieprawidłowo, ponieważ nie uwzględniało wszystkich danych. Pracownik nie może jednak zostać pociągnięty do odpowiedzialności odszkodowawczej wobec pracodawcy. Nie ma tu bowiem mowy o winie (ani umyślnej, ani nieumyślnej). Pracownik nie miał świadomości, że sprawozdanie nie obejmuje wszystkich danych – nie otrzymał bowiem wszystkich dokumentów, na podstawie których powinien opracować sprawozdanie, a sam dotrzymał wszelkiej staranności.

Tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania pracownika

Jeśli pracownik w sposób zawiniony nienależycie wykonał lub nie wykonał swoich obowiązków, wyrządzając tym samym szkodę pracodawcy, może być wezwany przez pracodawcę do naprawienia tej szkody, tylko jeśli jest ona normalnym skutkiem takiego działania lub zaniechania.