REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Sposób ustalenia wysokości „trzynastej" pensji

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Joanna Kaleta

REKLAMA

Dodatkowe wynagrodzenie roczne tzw. trzynastka nie ma charakteru powszechnego. Jest to świadczenie ze stosunku pracy, które przysługuje wyłącznie tym grupom pracowników, którym zostało przyznane na mocy przepisów prawa lub aktów wewnątrzzakładowych.

Chociaż uprawnienie do „trzynastki” zostało w sposób ustawowy przyznane jedynie określonym grupom pracowników, brak jest przeciwwskazań do przyznania prawa do takiego wynagrodzenia także pozostałym, niewymienionym w przepisach, pracownikom.

REKLAMA

Przepisy prawa pracy pozostawiają pracodawcom swobodę regulowania wynagrodzeń pracowników. Autonomia pracodawców w tym zakresie ograniczona jest jednak dwoma warunkami. Po pierwsze, regulacje ustanawiane przez pracodawców nie mogą być sprzeczne z przepisami prawa pracy, a po drugie, regulacje zakładowe nie mogą być mniej korzystne dla pracowników niż przepisy powszechnie obowiązującego prawa.

Odsetki od nieterminowej wypłaty wynagrodzenia >>

Zasady dotyczące przyznawania i wysokości „trzynastki” mogą zostać określone np. w umowie o pracę, regulaminie wynagradzania, regulaminie premiowania czy w układzie zbiorowym pracy.

Pracownicy sfery budżetowej

REKLAMA

Prawo do dodatkowego wynagrodzenia rocznego (tzw. trzynastki) przysługuje przede wszystkim pracownikom jednostek budżetowych. Nie przysługuje jednak osobom zajmującym kierownicze stanowiska państwowe, a także wymienionym w ustawie żołnierzom oraz funkcjonariuszom.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Pracownik sfery budżetowej nabywa prawo do dodatkowego wynagrodzenia rocznego w pełnej wysokości po przepracowaniu u danego pracodawcy całego roku kalendarzowego. Z przepisów nie wynika, czy przez pojęcie „przepracowanie” należy rozumieć okres faktycznej pracy czy czas pozostawania w stosunku pracy. Sąd Najwyższy w uchwale z 25 lipca 2003 r. przyjął, że do stażu uprawniającego do nabycia prawa do „trzynastki” wlicza się tylko czas efektywnie przepracowany. Należy pamiętać, że cytowane wyżej orzeczenie ma zastosowanie w indywidualnej sprawie i nie należy go uważać za obowiązującą wykładnię prawa, zwłaszcza że w uchwale z 13 grudnia 2005 r. Sąd Najwyższy wyraził zupełnie odmienny pogląd. W przytoczonej uchwale sąd przyznał nauczycielowi prawo do dodatkowego świadczenia rocznego mimo zwolnienia z wykonywania pracy w celu sprawowania funkcji związkowej. Podobne stanowisko zajmuje Departament Prawny Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej. Zgodnie z tą interpretacją do okresów pracy uwzględnianych przy ustalaniu prawa do dodatkowego wynagrodzenia rocznego należy zaliczyć cały okres pozostawania w stosunku pracy, nawet jeśli praca nie była faktycznie świadczona.

Komu przysługuje prawo do nagrody jubileuszowej >>

Pracownik nabywa prawo do wynagrodzenia rocznego w wysokości proporcjonalnej do okresu przepracowanego, jeśli nie przepracował u danego pracodawcy całego roku kalendarzowego, pod warunkiem że jest zatrudniony co najmniej 6 miesięcy. Przepracowanie tego okresu nie jest wymagane w przypadkach określonych w ustawie, np. w sytuacji przejścia na emeryturę lub rentę, likwidacji pracodawcy czy w przypadku korzystania z urlopu wychowawczego.

Przykład

REKLAMA

Pracodawca w maju 2010 r. zawarł z pracownikiem umowę-zlecenie. Bezpośrednio po jej zakończeniu 15 lipca 2010 r. zawarł z pracownikiem umowę o pracę na czas określony do końca 2010 r. W opisanej sytuacji pracownik nie nabędzie prawa do trzynastki. Okresu zatrudnienia na podstawie umowy cywilnoprawnej nie wlicza się do okresu zatrudnienia, od którego zależy nabycie prawa do trzynastej pensji. Okres zatrudnienia na podstawie umowy o pracę jest natomiast za krótki, musi bowiem wynosić co najmniej 6 miesięcy.

Do okresu uprawniającego do dodatkowego wynagrodzenia rocznego wlicza się wszystkie okresy zatrudnienia, bez względu na przerwy występujące w tym zatrudnieniu. Przy ustalaniu okresu zatrudnienia należy zatem zsumować wszystkie okresy pracy na podstawie umowy o pracę.

WAŻNE!

Bez względu na okres zatrudnienia pracownik nie nabywa prawa do dodatkowego wynagrodzenia rocznego w przypadku nieusprawiedliwionej nieobecności w pracy trwającej dłużej niż 2 dni, jeśli stawił się do pracy lub przebywa w pracy w stanie nietrzeźwości, gdy zostanie mu wymierzona kara dyscyplinarna wydalenia z pracy lub ze służby bądź też pracodawca rozwiąże umowę o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika.


Wysokość „trzynastki” a dodatki do wynagrodzeń

Podstawę obliczenia „trzynastki” stanowi wynagrodzenie roczne ustalane w wysokości 8,5% sumy wynagrodzenia za pracę otrzymanego przez pracownika w ciągu roku kalendarzowego, za który przysługuje to wynagrodzenie. W wyliczeniu uwzględnia się wynagrodzenie i inne świadczenia ze stosunku pracy przyjmowane do obliczenia ekwiwalentu pieniężnego za urlop wypoczynkowy, a także wynagrodzenie za urlop wypoczynkowy oraz wynagrodzenie za czas pozostawania bez pracy przysługujące pracownikowi, który podjął pracę w wyniku przywrócenia do pracy.

Komu pracodawca może udostępnić dokumentację płacową pracownika >>

Do rocznego wynagrodzenia pracownika nie wlicza się:

  • jednorazowych lub nieperiodycznych wypłat za spełnienie określonego zadania bądź za określone osiągnięcie,
  • wynagrodzenia za czas gotowości do pracy oraz za czas niezawinionego przez pracownika przestoju,
  • gratyfikacji (nagród) jubileuszowych,
  • wynagrodzenia za czas usprawiedliwionej nieobecności w pracy, z wyjątkiem urlopu wypoczynkowego,
  • ekwiwalentu pieniężnego za urlop wypoczynkowy,
  • dodatkowego wynagrodzenia radcy prawnego z tytułu zastępstwa sądowego,
  • wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy wskutek choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną,
  • kwoty wyrównania do wynagrodzenia za pracę do wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę,
  • wynagrodzenia i odszkodowania przysługującego w razie rozwiązania stosunku pracy.

Przykład

W karcie wynagrodzeń pracownika za 2010 r. znajdują się następujące kwoty:

  • wynagrodzenie zasadnicze – 30 000 zł,
  • dodatek funkcyjny – 2100 zł,
  • premia regulaminowa (wypłacana co miesiąc) – 1800 zł,
  • nagroda (otrzymana jednorazowo) – 1500 zł,
  • wynagrodzenie za pracę w godzinach nadliczbowych – 650 zł,
  • dodatkowe wynagrodzenie roczne wypłacone za rok 2009 – 2800 zł,
  • wynagrodzenie chorobowe – 500 zł.

Ponadto z kartoteki zasiłkowej wynika, że pracownik w 2010 r. otrzymał zasiłek chorobowy w wysokości 230 zł.

Dodatkowe wynagrodzenie roczne tego pracownika za rok 2010 wyniesie 2936,75 zł (30 000 + 2100 + 1800 + 650 = 34 550 × 8,5%).

W podstawie nie uwzględniono zatem „trzynastki” wypłaconej w roku poprzednim, nagrody, wynagrodzenia oraz zasiłku chorobowego.

Podstawa prawna:

Orzecznictwo:

  • uchwała SN z 25 lipca 2003 r. (III PZP 7/03, OSNP 2004/2/26),
  • uchwała SN z 13 grudnia 2005 r. (II PZP 9/05, OSNP 2006/7–8/109).
Zapisz się na newsletter
Kodeks pracy, urlopy, wynagrodzenia, świadczenia pracownicze. Bądź na bieżąco ze zmianami z zakresu prawa pracy. Zapisz się na nasz newsletter.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

Uprawnienia rodzicielskie - QUIZ
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/10
Ile tygodni urlopu macierzyńskiego można maksymalnie wykorzystać jeszcze przed porodem?
nie ma takiej możliwości
3
6
9 - tylko jeśli pracodawca wyrazi na to zgodę
Następne

REKLAMA

Kadry
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
ZUS zachęca do e-wizyt: porady online bez wychodzenia z domu

Zakład Ubezpieczeń Społecznych rozwija usługę e-wizyt, czyli wideorozmów z konsultantami ZUS. Dzięki temu każdy może uzyskać pomoc bez konieczności wizyty w placówce – wystarczy smartfon lub komputer z dostępem do internetu.

Masz świadczenie przedemerytalne i dorabiasz? Do 31 maja musisz rozliczyć się z ZUS

Osoby pobierające świadczenie przedemerytalne lub zasiłek przedemerytalny i jednocześnie dorabiające, muszą do 31 maja złożyć w ZUS-ie zaświadczenie o swoich przychodach. Brak rozliczenia może skutkować zmniejszeniem lub zawieszeniem świadczenia.

Polski rynek pracy przyciąga wykwalifikowanych pracowników z innych krajów

Polska na podium krajów UE przyciągających wykwalifikowanych pracowników. Choć do liderujących Niemiec wciąż nam daleko, Polska wyrasta na kluczowego gracza w regionie, jeśli chodzi o przyciąganie zagranicznych specjalistów.

Fachowiec na samozatrudnieniu: kontrakt menadżerski z polisami asekurującymi ryzyka, które musi podejmować menadżer

Okazuje się, że odpowiednio dobrane pakiety ochronne nie tylko zwiększają bezpieczeństwo freelancerów i osób zatrudnionych w oparciu o umowę B2B, ale również stanowią atrakcyjny benefit. Może on przyciągać najlepszych specjalistów i budować lojalność wobec firmy.

REKLAMA

Wyższe wynagrodzenia młodocianych i nowe stawki wpłat na PFRON od czerwca 2025 r. – sprawdź, ile wyniosą

Od 1 czerwca 2025 roku wzrosną minimalne wynagrodzenia pracowników młodocianych odbywających przygotowanie zawodowe oraz kwoty wpłat na PFRON. To efekt ogłoszenia nowej wysokości przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia przez GUS. Sprawdź aktualne stawki obowiązujące w okresie wakacyjnym.

Ekspertka BCC: Jawność wynagrodzeń nie jest przykrym obowiązkiem, tylko nowym rozdziałem w celu likwidacji nierówności czy świadomego zarządzania swoją karierą zawodową

W piątek, 9 maja 2025 r. posłowie przegłosowali w Sejmie nowelę Kodeksu pracy wprowadzającą nowy obowiązek dla pracodawców. Zgodnie z przegłosowaną dziś w Sejmie nowelizacją Kodeksu pracy, każdy pracodawca publikujący ogłoszenie o naborze na określone stanowisko będzie zobowiązany do podania przedziału wynagrodzenia – z jasno określoną kwotą minimalną i maksymalną.

Nie możemy zgubić człowieczeństwa

Rozmowa z Katarzyną Oksińską, dyrektorką Departamentu HR w Centralnym Ośrodku Informatyki, o tym, jak budować motywację do pracy w firmie sektora publicznego.

Boże Ciało 2025 i inne dni wolne [Czerwiec]

Zgodnie z ustawą o dniach wolnych od pracy w czerwcu 2025 roku występują 2 święta wolne od pracy. W całym roku jest ich 14. Kiedy wypada Boże Ciało? Ile jest dni wolnych od pracy w czerwcu?

REKLAMA

Czy czterodniowy tydzień pracy jest realny?

Prawo do trzech wolnych dni w tygodniu to marzenie niejednego pracownika. Czy wkrótce ma szansę stać się realne? Czy czterodniowy tydzień pracy sprawdziłby się w polskich warunkach? Jak wygląda to w innych krajach?

Wpłaty do PPK nalicza się od całego wynagrodzenia uczestnika PPK [Przykłady]

Jeśli uczestnikowi PPK przysługuje np. pakiet medyczny, finansowany w całości przez pracodawcę, również od wartości tego pakietu należy obliczyć i pobrać wpłaty do PPK. Wyjątek stanowi sytuacja, gdy uczestnik PPK nie otrzymał w danym miesiącu żadnego wynagrodzenia poza tym świadczeniem – w takim przypadku pracodawca nie ma z czego pobrać wpłat do PPK finansowanych przez uczestnika.

REKLAMA