REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Sposób ustalenia wysokości „trzynastej" pensji

Joanna Kaleta

REKLAMA

Dodatkowe wynagrodzenie roczne tzw. trzynastka nie ma charakteru powszechnego. Jest to świadczenie ze stosunku pracy, które przysługuje wyłącznie tym grupom pracowników, którym zostało przyznane na mocy przepisów prawa lub aktów wewnątrzzakładowych.

Chociaż uprawnienie do „trzynastki” zostało w sposób ustawowy przyznane jedynie określonym grupom pracowników, brak jest przeciwwskazań do przyznania prawa do takiego wynagrodzenia także pozostałym, niewymienionym w przepisach, pracownikom.

Autopromocja

Przepisy prawa pracy pozostawiają pracodawcom swobodę regulowania wynagrodzeń pracowników. Autonomia pracodawców w tym zakresie ograniczona jest jednak dwoma warunkami. Po pierwsze, regulacje ustanawiane przez pracodawców nie mogą być sprzeczne z przepisami prawa pracy, a po drugie, regulacje zakładowe nie mogą być mniej korzystne dla pracowników niż przepisy powszechnie obowiązującego prawa.

Odsetki od nieterminowej wypłaty wynagrodzenia >>

Zasady dotyczące przyznawania i wysokości „trzynastki” mogą zostać określone np. w umowie o pracę, regulaminie wynagradzania, regulaminie premiowania czy w układzie zbiorowym pracy.

Pracownicy sfery budżetowej

Prawo do dodatkowego wynagrodzenia rocznego (tzw. trzynastki) przysługuje przede wszystkim pracownikom jednostek budżetowych. Nie przysługuje jednak osobom zajmującym kierownicze stanowiska państwowe, a także wymienionym w ustawie żołnierzom oraz funkcjonariuszom.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Pracownik sfery budżetowej nabywa prawo do dodatkowego wynagrodzenia rocznego w pełnej wysokości po przepracowaniu u danego pracodawcy całego roku kalendarzowego. Z przepisów nie wynika, czy przez pojęcie „przepracowanie” należy rozumieć okres faktycznej pracy czy czas pozostawania w stosunku pracy. Sąd Najwyższy w uchwale z 25 lipca 2003 r. przyjął, że do stażu uprawniającego do nabycia prawa do „trzynastki” wlicza się tylko czas efektywnie przepracowany. Należy pamiętać, że cytowane wyżej orzeczenie ma zastosowanie w indywidualnej sprawie i nie należy go uważać za obowiązującą wykładnię prawa, zwłaszcza że w uchwale z 13 grudnia 2005 r. Sąd Najwyższy wyraził zupełnie odmienny pogląd. W przytoczonej uchwale sąd przyznał nauczycielowi prawo do dodatkowego świadczenia rocznego mimo zwolnienia z wykonywania pracy w celu sprawowania funkcji związkowej. Podobne stanowisko zajmuje Departament Prawny Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej. Zgodnie z tą interpretacją do okresów pracy uwzględnianych przy ustalaniu prawa do dodatkowego wynagrodzenia rocznego należy zaliczyć cały okres pozostawania w stosunku pracy, nawet jeśli praca nie była faktycznie świadczona.

Komu przysługuje prawo do nagrody jubileuszowej >>

Autopromocja

Zatrudnianie i zwalnianie pracowników. Obowiązki pracodawców 2023

Kup książkę:

Zatrudnianie i zwalnianie pracowników. Obowiązki pracodawców 2023

Pracownik nabywa prawo do wynagrodzenia rocznego w wysokości proporcjonalnej do okresu przepracowanego, jeśli nie przepracował u danego pracodawcy całego roku kalendarzowego, pod warunkiem że jest zatrudniony co najmniej 6 miesięcy. Przepracowanie tego okresu nie jest wymagane w przypadkach określonych w ustawie, np. w sytuacji przejścia na emeryturę lub rentę, likwidacji pracodawcy czy w przypadku korzystania z urlopu wychowawczego.

Przykład

Pracodawca w maju 2010 r. zawarł z pracownikiem umowę-zlecenie. Bezpośrednio po jej zakończeniu 15 lipca 2010 r. zawarł z pracownikiem umowę o pracę na czas określony do końca 2010 r. W opisanej sytuacji pracownik nie nabędzie prawa do trzynastki. Okresu zatrudnienia na podstawie umowy cywilnoprawnej nie wlicza się do okresu zatrudnienia, od którego zależy nabycie prawa do trzynastej pensji. Okres zatrudnienia na podstawie umowy o pracę jest natomiast za krótki, musi bowiem wynosić co najmniej 6 miesięcy.

Do okresu uprawniającego do dodatkowego wynagrodzenia rocznego wlicza się wszystkie okresy zatrudnienia, bez względu na przerwy występujące w tym zatrudnieniu. Przy ustalaniu okresu zatrudnienia należy zatem zsumować wszystkie okresy pracy na podstawie umowy o pracę.

WAŻNE!

Bez względu na okres zatrudnienia pracownik nie nabywa prawa do dodatkowego wynagrodzenia rocznego w przypadku nieusprawiedliwionej nieobecności w pracy trwającej dłużej niż 2 dni, jeśli stawił się do pracy lub przebywa w pracy w stanie nietrzeźwości, gdy zostanie mu wymierzona kara dyscyplinarna wydalenia z pracy lub ze służby bądź też pracodawca rozwiąże umowę o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika.


Wysokość „trzynastki” a dodatki do wynagrodzeń

Podstawę obliczenia „trzynastki” stanowi wynagrodzenie roczne ustalane w wysokości 8,5% sumy wynagrodzenia za pracę otrzymanego przez pracownika w ciągu roku kalendarzowego, za który przysługuje to wynagrodzenie. W wyliczeniu uwzględnia się wynagrodzenie i inne świadczenia ze stosunku pracy przyjmowane do obliczenia ekwiwalentu pieniężnego za urlop wypoczynkowy, a także wynagrodzenie za urlop wypoczynkowy oraz wynagrodzenie za czas pozostawania bez pracy przysługujące pracownikowi, który podjął pracę w wyniku przywrócenia do pracy.

Komu pracodawca może udostępnić dokumentację płacową pracownika >>

Do rocznego wynagrodzenia pracownika nie wlicza się:

  • jednorazowych lub nieperiodycznych wypłat za spełnienie określonego zadania bądź za określone osiągnięcie,
  • wynagrodzenia za czas gotowości do pracy oraz za czas niezawinionego przez pracownika przestoju,
  • gratyfikacji (nagród) jubileuszowych,
  • wynagrodzenia za czas usprawiedliwionej nieobecności w pracy, z wyjątkiem urlopu wypoczynkowego,
  • ekwiwalentu pieniężnego za urlop wypoczynkowy,
  • dodatkowego wynagrodzenia radcy prawnego z tytułu zastępstwa sądowego,
  • wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy wskutek choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną,
  • kwoty wyrównania do wynagrodzenia za pracę do wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę,
  • wynagrodzenia i odszkodowania przysługującego w razie rozwiązania stosunku pracy.

Przykład

W karcie wynagrodzeń pracownika za 2010 r. znajdują się następujące kwoty:

Autopromocja
  • wynagrodzenie zasadnicze – 30 000 zł,
  • dodatek funkcyjny – 2100 zł,
  • premia regulaminowa (wypłacana co miesiąc) – 1800 zł,
  • nagroda (otrzymana jednorazowo) – 1500 zł,
  • wynagrodzenie za pracę w godzinach nadliczbowych – 650 zł,
  • dodatkowe wynagrodzenie roczne wypłacone za rok 2009 – 2800 zł,
  • wynagrodzenie chorobowe – 500 zł.

Ponadto z kartoteki zasiłkowej wynika, że pracownik w 2010 r. otrzymał zasiłek chorobowy w wysokości 230 zł.

Dodatkowe wynagrodzenie roczne tego pracownika za rok 2010 wyniesie 2936,75 zł (30 000 + 2100 + 1800 + 650 = 34 550 × 8,5%).

W podstawie nie uwzględniono zatem „trzynastki” wypłaconej w roku poprzednim, nagrody, wynagrodzenia oraz zasiłku chorobowego.

Podstawa prawna:

Orzecznictwo:

  • uchwała SN z 25 lipca 2003 r. (III PZP 7/03, OSNP 2004/2/26),
  • uchwała SN z 13 grudnia 2005 r. (II PZP 9/05, OSNP 2006/7–8/109).
Autopromocja

REKLAMA

Źródło: INFOR
Czy ten artykuł był przydatny?
tak
nie
Dziękujemy za powiadomienie - zapraszamy do subskrybcji naszego newslettera
Jeśli nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania w tym artykule, powiedz jak możemy to poprawić.
UWAGA: Ten formularz nie służy wysyłaniu zgłoszeń . Wykorzystamy go aby poprawić artykuł.
Jeśli masz dodatkowe pytania prosimy o kontakt

Komentarze(0)

Pokaż:

Uwaga, Twój komentarz może pojawić się z opóźnieniem do 10 minut. Zanim dodasz komentarz -zapoznaj się z zasadami komentowania artykułów.
    QR Code

    © Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

    Uprawnienia rodzicielskie
    certificate
    Jak zdobyć Certyfikat:
    • Czytaj artykuły
    • Rozwiązuj testy
    • Zdobądź certyfikat
    1/10
    Ile tygodni urlopu macierzyńskiego można maksymalnie wykorzystać jeszcze przed porodem?
    nie ma takiej możliwości
    3
    6
    9 - tylko jeśli pracodawca wyrazi na to zgodę
    Następne
    Kadry
    Zapisz się na newsletter
    Zobacz przykładowy newsletter
    Zapisz się
    Wpisz poprawny e-mail
    Wigilia 2023 bez handlu. Które niedziele grudnia będą handlowe. Senat przyjął nowelę dotyczącą handlu w niedziele

    Gdy niedziela przypada 24 grudnia, to handel pracuje w dwie kolejne niedziele poprzedzające Wigilię – to główne założenie ustawy zgłoszonej przez Polskę 2050. Sejm uchwalił ustawę w środę 29 listopada, Senat przyjął ją bez poprawek w czwartek 30 listopada. W 2023 r. niedziele handlowe przed świętami wypadają 10 i 17 grudnia. Teraz ustawa trafi na biurko prezydenta.

    Czy 3 grudnia to niedziela handlowa

    Które niedziele grudnia 2023  r. będą niedzielami handlowymi – wciąż trwają nad tym prace legislacyjne w Sejmie i Senacie. Łatwiej odpowiedzieć na pytanie, czy 3 grudnia będzie obowiązywał zakaz handlu. Wyjaśniamy.

    Świąteczne prezenty firmowe a skutki podatkowe

    Prezenty firmowe a skutki podatkowe – w świątecznym czasie nie zapominaj o fiskusie! Koniec roku to tradycyjnie okres, w którym firmy wyrażają wdzięczność swoim pracownikom i partnerom biznesowym. Jak rozliczyć podatek za świąteczne prezenty?

    Zatrudnianie cudzoziemców – Kto ma prawo do pracy w Polsce, jakie obowiązki ma pracodawca

    Pandemia koronawirusa przyczyniła się do tymczasowych zmian w kwestii zatrudniania cudzoziemców – w tym możliwości przedłużenia terminu na złożenie wniosku o zezwolenie pobytowe. Okres ich ważności zakończył się 31 lipca 2023 r. Tym samym do obowiązku pracodawcy należy zweryfikowanie dokumentów posiadanych przez zagranicznych pracowników dotyczących ich pobytu, pod względem legalności i ważności. O co jeszcze należy zadbać przy zatrudnianiu cudzoziemców? 

    REKLAMA

    Czy w 2024 roku korzystniej będzie wziąć zwolnienie z powodu działania siły wyższej, urlop na żądanie a może urlop opiekuńczy?

    Każde z tych rozwiązań jest do dyspozycji pracownika gdy musi pilnie – lub w miarę pilnie, np. z wyprzedzeniem co najmniej jednodniowym – skorzystać z przerwy w świadczeniu pracy, by zająć się pilnymi sprawami rodzinnymi. Na początku roku arsenał służących do tego dostępnych narzędzi jest teraz dość szeroki, można więc wybierać. Oceniając najkorzystniejsze rozwiązanie warto jednak mieć na względzie choćby: czy i jak za takie wolne jest płacone i jak np. wpływa ono na staż pracy.

    Sprawozdanie o zatrudnieniu w UE na 2024

    Wspólne sprawozdanie o zatrudnieniu Komisji Europejskiej i Rady monitoruje sytuację w zakresie zatrudnienia w Unii oraz wdrażanie wytycznych dotyczących zatrudnienia. W związku z konfliktami zbrojnymi, skutkami pandemii Covid-19, rosnącą inflacją i dużymi zmianami gospodarczymi, zachodzącymi na unijnym i światowym rynku pracy - wyzwania na 2024 r. są ogromne. Unijne sprawozdanie zawiera roczny przegląd najważniejszych zmian w dziedzinie zatrudnienia i spraw społecznych w UE, co ważne jest pierwszym, w którym przedstawiono postępy w realizacji unijnych i krajowych celów w zakresie zatrudnienia, umiejętności i spraw społecznych na 2030 r.

    Czy w 2024 przysługuje dodatek za czas przestoju?

    Czy w 2024 przysługuje dodatek za czas przestoju? Jeśli tak, to ile w 2024 wnosi wynagrodzenie za czas przestoju w zakładzie pracy? Czym jest gotowość do pracy? Jak zgłosić gotowość do pracy? Czy w okresie przestoju można wykonywać inną pracę?

    Dyżur 2024

    Czy za czas dyżuru w 2024 r. przysługuje wynagrodzenie? Ile za dyżur w 2024? Dyżur domowy czy przysługuje wynagrodzenie? Jak jest traktowany dyżur pod telefonem? Gdzie w ramach dyżuru pracownik powinien pozostawać w gotowości?

    REKLAMA

    Efektywne zarządzanie rozwojem zawodowym pracowników: Studium przypadku

    W dzisiejszym konkurencyjnym środowisku biznesowym, kluczową rolę w osiąganiu sukcesu odgrywa efektywne zarządzanie rozwojem zawodowym pracowników. Studium przypadku firmy XYZ stanowi doskonały przykład na to, jak skuteczne strategie w tej dziedzinie przyczyniają się do wzrostu wydajności i zaangażowania zespołu. 

    Narzędzia do analizy kompetencji: Kluczowy element efektywnego zarządzania zasobami ludzkimi

    W dzisiejszym dynamicznym środowisku biznesowym, skuteczne zarządzanie zasobami ludzkimi wymaga precyzyjnej oceny kompetencji pracowników. Narzędzia do analizy kompetencji stają się nieodzownym elementem strategii personalnej, umożliwiając organizacjom zidentyfikowanie mocnych stron pracowników oraz obszarów do rozwoju. 

    REKLAMA