Co grozi pracodawcy za nieterminowe wypłacenie wynagrodzenia
W dniu 1 lipca 2007 r. w następstwie postulatów zgłaszanych przez Państwową Inspekcję Pracy i środowiska związkowe w ustawie o Państwowej Inspekcji Pracy (zwanej dalej ustawą o PIP) zwiększono uprawnienia inspektorów pracy. Zmiany dotyczyły postępowań prowadzonych przeciwko osobom łamiącym prawo pracownika do terminowej wypłaty właściwie naliczonego wynagrodzenia za pracę. Organy powołane do kontroli przestrzegania praw pracownika mają dość uprawnień, aby skutecznie wyciągnąć konsekwencje względem osób łamiących te prawa. Rzecz w tym, aby organy te właściwie z nich korzystały, kontrolując i nadzorując przestrzeganie przepisów prawa pracy.
Czy w kasie firmy można wypłacić wynagrodzenie z opóźnieniem >>
Do szczególnych uprawnień inspektorów należą:
- nakaz wypłaty podlegający natychmiastowemu wykonaniu,
- mandat karny o podwyższonej górnej granicy grzywny.
Nakaz wypłaty
W razie stwierdzenia naruszenia przepisów prawa pracy dotyczących wynagrodzenia za pracę i innych świadczeń pieniężnych właściwe organy PIP są uprawnione do nakazania pracodawcy wypłaty należnego wynagrodzenia za pracę lub innego świadczenia przysługującego pracownikowi. Nakazy wydane w tych sprawach podlegają natychmiastowemu wykonaniu (art. 11 pkt 7 ustawy o PIP). Wydawany przez inspektora pracy nakaz jest decyzją administracyjną i podlega wykonaniu w drodze egzekucji administracyjnej. Od tej decyzji przysługuje pracodawcy odwołanie do okręgowego inspektora pracy w terminie 7 dni od daty otrzymania decyzji (art. 34 ust. 5 ustawy o PIP).
Czy pracodawca ma obowiązek zawsze wpuścić inspektora pracy na teren zakładu pracy >>
WAŻNE!
Nakaz wypłaty może być skierowany wyłącznie do pracodawcy. Niedopuszczalne jest kierowanie go np. do osoby pełniącej funkcję organu reprezentującego pracodawcę czy też do osoby wykonującej u danego pracodawcy czynności z zakresu prawa pracy. Dlatego też ewentualna egzekucja administracyjna po wydaniu nakazu wypłaty jest prowadzona przeciwko pracodawcy.
Przesłanki wydania nakazu
Dużo wątpliwości budzi sama przesłanka do wydania nakazu wypłaty, jaką jest ustalenie, że wynagrodzenie za pracę lub świadczenie pieniężne jest pracownikowi „należne”. Najczęściej podkreśla się, że chodzi tu o sytuację, gdy dane wynagrodzenie lub świadczenie jest bezsporne i wymagalne w momencie przeprowadzania kontroli. Nakaz jest bowiem niczym innym jak urzędowym stwierdzeniem istnienia zobowiązania po stronie pracodawcy z jednoczesnym nakazaniem mu w trybie administracyjno-prawnym wypłaty zaległego wynagrodzenia (wyrok WSA w Gliwicach z 16 lutego 2009 r., IV SA/Gl 435/08).
Z treści art. 11 pkt 7 ustawy o PIP nie wynika jednak, aby nakaz wypłaty mógł być wydany tylko w przypadkach roszczeń bezspornych. Świadczenie należne nie oznacza świadczenia niespornego. We wskazanym przepisie chodzi o prawo pracownika do wypłaty, a więc czynności polegającej nie na przyznaniu danego świadczenia, lecz na realizacji czynności dotyczącej przyznanego już wynagrodzenia lub innego świadczenia. Przykładem może tu być sytuacja, gdy wprost z przepisów prawa pracy wynika wysokość przyznanego wynagrodzenia oraz obowiązek jego wypłaty w określonym terminie. Jednak w przypadku gdy istnieje spór między pracownikiem a pracodawcą co do zasadności, wysokości, okresu czy tytułu wypłaty wynagrodzenia lub innego świadczenia, wydanie nakazu wypłaty nie jest uzasadnione (postanowienie TK z 13 lutego 2008 r., SK 5/07). Wynika to nie tyle z samej treści przepisu art. 11 pkt 7 ustawy o PIP, ile z celu wprowadzenia nakazu wypłaty, którym było ułatwienie i przyspieszenie wypłaty należności pracowniczych, a nie tworzenie konkurencyjnej dla sądowej drogi dochodzenia roszczeń pracowniczych.
Mandat karny
Znacznie bardziej dolegliwą niż nakaz wypłaty typową formą karania za wykroczenie nieterminowej wypłaty wynagrodzenia za pracę jest mandat karny. W postępowaniu mandatowym inspektor pracy może nałożyć grzywnę w wysokości do 2000 zł. Jest to wyższa kwota niż możliwa do nałożenia przez inne organy prowadzące postępowanie mandatowe. Jeżeli pracodawca ukarany co najmniej dwukrotnie za wykroczenie przeciwko prawom pracownika określonym w Kodeksie pracy popełnia w ciągu 2 lat od dnia ostatniego ukarania kolejne takie wykroczenie, inspektor pracy może nałożyć na niego mandat w wysokości do 5000 zł (art. 96 § 1a i 1b k.p.w.).
Dolegliwość mandatu karnego wiąże się nie tylko z ukaraniem sprawcy wykroczenia surową grzywną.
Nałożenie grzywny nie eliminuje innych następstw naruszenia przez pracodawcę praw pracownika i przede wszystkim:
- nie zwalnia z obowiązku wypłacenia wynagrodzenia należnego pracownikowi (a więc nie uwalnia od możliwości obciążenia pracodawcy nakazem wypłaty oraz od odpowiedzialności cywilnoprawnej względem pracownika),
- wiąże się ze zwiększeniem ryzyka kolejnych kontroli ze strony inspekcji pracy u danego pracodawcy, obejmujących zakres przestrzegania przepisów prawa pracy.
Mandat karny jest nakładany na konkretną osobę, która zawiniła nieterminowemu wypłaceniu wynagrodzenia, a nie na pracodawcę jako takiego. Mandat może być więc nałożony na osoby reprezentujące pracodawcę. Jeżeli w jednym zakładzie pracy ujawni się kilka wykroczeń, za które odpowiada kilka osób, możliwe jest nałożenie mandatu na każdą z nich.
W jaki sposób zmienić termin wypłaty wynagrodzenia >>
Inspektor pracy nakładający grzywnę w drodze mandatu jest zobowiązany określić jej wysokość. Powinien również wskazać wykroczenie zarzucone sprawcy oraz poinformować sprawcę wykroczenia o prawie odmowy przyjęcia mandatu karnego i o skutkach prawnych takiej odmowy (art. 97 § 3 k.p.w. w zw. z art. 95 § 3 k.p.w.). Każdy sprawca wykroczenia może odmówić przyjęcia mandatu karnego, ale musi liczyć się z tym, że PIP wystąpi wówczas do sądu z wnioskiem o ukaranie. Po skierowaniu sprawy do sądu inspektor pracy jest oskarżycielem publicznym (art. 17 § 2 k.p.w.), a sprawę rozstrzyga sąd, który za wykroczenie polegające na niewłaściwym wypłacaniu wynagrodzenia za pracę może nałożyć grzywnę w wysokości do 30 000 zł.
Podstawa prawna:
- art. 282 § 1 pkt 1 Kodeksu pracy,
- art. 17, 95, 96, 97 Kodeksu postępowania w sprawach o wykroczenia,
- ustawa z 13 kwietnia 2007 r. o Państwowej Inspekcji Pracy (DzU nr 89, poz. 589 ze zm.).
Orzecznictwo:
- postanowienie Trybunału Konstytucyjnego z 13 lutego 2008 r. (SK 5/07, OTK-A 2008/1/19),
- wyrok WSA w Gliwicach z 16 lutego 2009 r. (IV SA/Gl 435/08, niepubl.).
© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.
- Czytaj artykuły
- Rozwiązuj testy
- Zdobądź certyfikat
7 czerwca 2023 r. w Hucie Stalowa Wola odbyła się uroczystość, podczas której doszło do podpisania porozumienia rząd – NSZZ "Solidarność". W ramach tego porozumienia ustalono m.in. zmiany w ustawie o minimalnym wynagrodzeniu, zapewnienie ochrony działaczy związkowych w kodeksie postępowania cywilnego, wypłatę dodatku w kwocie 600 zł miesięcznie dla pracowników domów pomocy społecznej (za okres od 1 kwietnia do końca 2023 roku) i zaprzestanie procesu wygaszania emerytur pomostowych.
Większość pracodawców deklaruje, że chętnie zatrudniłoby (np. na wakacje) pracownika młodocianego. W krajach zachodnich pracujący nastolatek nikogo nie dziwi. W Polsce ten widok nie jest jeszcze powszechny – z danych CBOS wynika, że co piąty uczeń szkoły ponadpodstawowej podejmował w wakacje etat. Większość nadal nie robi tego, mimo że prawo im na to pozwala. Przepisów dot. zatrudniania nieletnich nie znają również rodzice. Warto jednak wiedzieć, na jaką ochronę prawną mogą liczyć małoletni.
Część licealistów planuje swoją przyszłość od lat, inni dopiero po egzaminach maturalnych podejmą kluczowe decyzje. Aż 60% z nich połączy studia z pracą, a co piąty absolwent poświęci się wyłącznie nauce. Choć większość z nich obawia się wejścia na rynek pracy (57%), głównie z powodu braku doświadczenia i odpowiednich umiejętności, to ma wobec pierwszego zajęcia konkretne oczekiwania finansowe. 38% zapytanych chciałoby na początku zarabiać od 5 tys. do 7 tys. zł miesięcznie. Najbardziej perspektywiczną branżą w opinii co drugiego licealisty jest IT.
Stopa bezrobocia rejestrowanego wyniosła w maju 5,1 proc., 0,1 pkt. proc. mniej niż w kwietniu – wynika ze wstępnych danych Ministerstwa Rodziny i Polityki Społecznej. Najniższe bezrobocie w maju zanotowano w Wielkopolsce (3 proc.).
Do zespołu WeNet Group S.A. spółki specjalizującej się w doradztwie internetowym, od czerwca dołączyła Iwona Wencel, obejmując stanowisko VP HR. Iwona Wencel będzie ściśle współpracować z zarządem oraz dyrektor personalną Dorotą Malarską, aby rozwinąć i wzmocnić funkcję HR.
Zmniejszenie lub zawieszenie emerytur lub rent od 1 czerwca 2023 r. - jak będzie to wyglądało? Ile wynosiło przeciętne wynagrodzenie w pierwszym kwartale 2023 r.? Jak ustalić czy doszło do przekroczenia rocznej kwoty podstawy wymiaru składek? Jakie świadczenia mogą być zmniejszone czy zawieszone?
Gra badająca kompetencje miękkie kandydatów, narzędzie sprawdzające umiejętności programistów bez długotrwałych testów kodowania czy platforma do neuronauki, dzięki której pracownicy poświęcając 5 minut dziennie zwiększają swoje kwalifikacje. Polski rynek branży HR Tech liczący ponad 300 firm, z roku na rok rozwija się i pomaga zmienić to, w jaki sposób przebiegają m.in. procesy rekrutacyjne w firmach, szkolenia czy kadry i płace. Polskie Forum HR, zrzeszające największe firmy z branży usług HR, wyłoniło w konkursie trzy podmioty: Rankode, ReQiu i SeeWidely, które prezentowały najbardziej innowacyjne rozwiązania.
Zezwolenie na pracę legalizuje pracę cudzoziemca z kraju trzeciego. Jedną z informacji widniejącą na dokumencie jest rodzaj umowy, którą pracodawca powinien zawrzeć z cudzoziemcem. Co na ten temat czytamy w ustawie o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy?
Aż 93% pracodawców jest zaniepokojonych możliwym odejściem pracowników – takie dane podaje portal LinkedIn. Oprócz odpowiednio wysokiego wynagrodzenia sposobem na ich zatrzymanie mogą być atrakcyjne świadczenia pozapłacowe.
Monitorowanie oczu kierowcy było do niedawna podstawą technologii stosowanych do wykrywania zasypiania za kierownicą. Japońscy naukowcy odkryli, że kluczowe znaczenie ma monitorowanie nie tylko oczu, ale także całego ciała kierowcy.
Dział Doradztwa Podatkowego firmy doradczej Deloitte został objęty rocznym programem pilotażowym w zakresie optymalizacji czasu pracy. Ma on sprawdzić gotowość firmy na wprowadzenie optymalizacji czasu pracy. Pracownicy testują m.in. skompresowany tydzień pracy.
Praca w porze nocnej ma specjalną regulację w Kodeksie pracy. Przepisy określają warunki wykonywania pracy w tej porze oraz świadczenia przysługujące z tego tyłu pracownikowi. Kiedy przypada pora nocna? Co należy się za pracę w nocy?
Dni wolne od pracy odgrywają istotną rolę we włoskim systemie pracy, zapewniając pracownikom odpowiednią równowagę między życiem zawodowym a prywatnym. Włochy mają bogatą tradycję świąt i dni wolnych, które są hołdem dla kultury, historii i religii tego kraju. W tym artykule przyjrzymy się dniom wolnym od pracy we Włoszech, ich znaczeniu i wpływowi na pracowników.
Włochy posiadają umiarkowaną liczbę dni wolnych od pracy. W ciągu roku jest jedenaście ogólnowłoskich dni wolnych. Kiedy przypadają dni wolne od pracy we Włoszech?
Stan zagrożenia epidemicznego może zostać odwołany już z końcem czerwca. Zakończenie tego stanu będzie wiązało się z obowiązkiem odnowienia badań okresowych pracowników, który był czasowo zawieszony. Nie przegap tych terminów!
Upowszechnienie wiedzy dotyczącej prawa pracy, uświadamianie zagrożeń czyhających na młodych pracowników w ich pierwszej pracy oraz informowanie o możliwości skorzystania z pomocy w zakresie prawa pracy to główne cele kampanii „Legitna praca”. Państwowa Inspekcja Pracy kieruje ją do młodych osób, które właśnie wkraczają na rynek pracy.
Praca potrafi być stresująca. To banalne stwierdzenie, z którym zgodzi się chyba każdy pracownik i pracodawca. „To co najczęściej wskazywane jest jako źródło stresu w pracy to zbyt duże przeciążenie obowiązkami, brak poczucia kontroli nad tym co robimy, brak możliwości wyrażania siebie oraz konflikty i nieporozumienia pomiędzy współpracownikami” – mówi Magdalena Kaźmierczak, psycholog. Jak zatem radzić sobie ze stresem w pracy? Pani psycholog ma kilka dobrych rad. Zachęcamy do lektury.
Niesatysfakcjonujące wynagrodzenie jest jednym z głównym powodów żalu dzisiejszych pracowników – wynika z badania portalu pracy RocketJobs.pl. Co piąty z nich żałuje, że nie wybrał lepiej płatnego zawodu, a co czwarty, że nie prosił o podwyżkę. Czemu pieniądze wciąż są tematem tabu dla tak dużej liczby zatrudnionych i jakie są bariery w osiągnięciu satysfakcji finansowej?
Dni wolne od pracy to niedziele oraz święta. W niektórych przypadkach dozwolona jest jednak praca w dni, które co do zasady są od pracy wolne. Pracownikom, którzy muszą wtedy pracować przysługują z tego tytułu szczególne uprawnienia. Kiedy można, a nawet trzeba pracować w niedziele lub święta? Jaka rekompensata należy się pracownikowi pracującemu w te dni?
Pracownicy coraz bardziej odczuwają słabnącą siłę nabywczą swoich wynagrodzeń i wyraźnie oczekują, że ich pensje będą nadążać za rosnącymi cenami. 28 proc. zamierza w nadchodzącym czasie starać się o podwyżkę, a wzrostu wynagrodzenia oczekuje aż 62 proc. – wynika z badania „Barometr rynku pracy” Gi Group Holding.
Długi weekend czerwcowy z okazji święta Bożego Ciała będzie mógł potrwać tradycyjnie cztery dni. Co zrobić, żeby skorzystać z długiego weekendu?
Jakie przerwy w pracy przysługują kobiecie karmiącej piersią? Co w przypadku pracy w niepełnym wymiarze czasu pracy? Czy pracodawca może nie wyrazić zgody na udzielenie przerwy na karmienie piersią? Na te i inne pytania znajdziesz odpowiedź w naszym artykule.
Podwyżki dla budżetówki i emerytur stażowych będą przedmiotem porozumienia pomiędzy NSZZ „Solidarność” a rządem. Komisja Krajowa związku zgodziła się na podpisanie dokumentu.
Nowy okres świadczeniowy w programie „Rodzina 500 plus” rozpoczyna się 1 czerwca. Potrwa do 31 maja 2024 r. Jeśli wniosek o 500 plus zostanie złożony w czerwcu – ZUS wypłaci świadczenie do 31 sierpnia wraz z wyrównaniem kwoty świadczenia od czerwca.
W dniach 15-16 maja 2023 r. w Sztokholmie odbył się szczyt UE w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy, którego celem było wyznaczenie perspektyw i celów do 2027 r. Co jest priorytetem dla UE w zakresie BHP i jakie akry prawne obowiązują w tym obszarze?
Komentarze(0)
Pokaż: