REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Procedura prowadzenia sporu zbiorowego

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Maciej Chakowski

REKLAMA

Rokowania między stronami sporu zbiorowego kończą się podpisaniem tzw. protokołu rozbieżności. Po bezskutecznej mediacji również sporządza się taki dokument wraz ze wskazaniem stanowisk stron, jednak w tym przypadku konieczne jest podpisanie go także przez mediatora.

W praktyce często zdarza się, że zwykła różnica zdań między związkiem zawodowym a pracodawcą zmienia się w formalny spór zbiorowy, którego rozwiązanie musi nastąpić zgodnie z przepisami ustawy o rozwiązywaniu sporów zbiorowych. Ważne jest, aby pracodawcy poznali możliwe zagrożenia prawne, które mogą wystąpić podczas procesu rozwiązywania sporu.

REKLAMA

Autopromocja

Na początku należy podkreślić, że spór zbiorowy może dotyczyć tylko warunków pracy, płacy lub świadczeń socjalnych oraz praw i wolności związkowych pracowników lub innych grup, którym przysługuje prawo zrzeszania się w związkach zawodowych. W żadnym wypadku związkowcy nie mogą toczyć z pracodawcą sporu o kwestie, które mogą zostać rozpatrzone przez sąd pracy w indywidualnym postępowaniu.

Przykład

REKLAMA

Związkowcy w firmie X wystąpili w obronie przewodniczącego związku, który został ukarany karą nagany zgodnie z art. 108 k.p. Żądają od pracodawcy cofnięcia kary porządkowej i w celu wymuszenia na nim takiej decyzji rozpoczynają spór zbiorowy. W takiej sytuacji spór nie jest zgodny z prawem, ponieważ przewodniczący związku może dochodzić swojego indywidualnego prawa przed sądem pracy.

Spór zbiorowy dzieli się na 3 etapy: rokowania, mediacja, strajk (ewentualnie warunkowo poprzedzony postępowaniem arbitrażowym). Należy podkreślić, że pracodawca na początku sporu zbiorowego ma obowiązek poinformować o zaistniałym sporze okręgowego inspektora pracy. Ponadto powinien podjąć ze związkiem rokowania w celu rozwiązania sporu.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Związki zawodowe w firmie >>

I. Faza rokowań

W pierwszej fazie strony sporu prowadzą wstępne rozmowy mające na celu ustalenie, czy na tym wstępnym etapie będzie możliwe zawarcie porozumienia. W przypadku powodzenia tych negocjacji rokowania kończą się podpisaniem przez strony porozumienia kończącego spór zbiorowy. Stanowi ono tzw. szczególne źródło prawa pracy, a więc jest bezpośrednim źródłem praw i obowiązków dla pracodawcy i pracowników.

Przykład

Pracodawca zagwarantował pracownikom w ramach porozumienia kończącego spór zbiorowy jednorazową premię specjalną w wysokości 100 zł na osobę. Jednak w umówionym terminie nie dokonał wypłaty ustalonych kwot. Pracownicy mogą w takiej sytuacji odwołać się do sądu pracy, powołując się bezpośrednio na przepisy zawartego porozumienia.

W przypadku gdy związek nie dojdzie do porozumienia z pracodawcą, etap rokowań kończy się sformułowaniem tzw. protokołu rozbieżności. Strony sporu przedstawiają w nim swoje rozbieżne stanowiska w spornych kwestiach. Należy podkreślić, że nie jest dopuszczalne odmawianie sporządzenia protokołu. Może zostać to uznane za działanie utrudniające prowadzenie sporu zgodnie z prawem i jest spenalizowane przez ustawę o sporach zbiorowych.


II. Faza mediacji

REKLAMA

Jeżeli strona, która wszczęła spór, podtrzymuje zgłoszone żądania, spór ten prowadzony jest przez strony z udziałem osoby dającej gwarancję bezstronności, czyli z mediatorem. Mediatora ustalają wspólnie strony sporu zbiorowego. Należy wskazać, że jeżeli związek i pracodawca nie są w stanie ustalić wspólnie osoby mediatora, jedna ze stron sporu powinna zawnioskować do Ministra Pracy i Polityki Społecznej o wyznaczenie mediatora z listy oficjalnych mediatorów.

Istotne jest to, że jeżeli przebieg postępowania mediacyjnego uzasadnia ocenę, że nie doprowadzi ono do rozwiązania sporu przed upływem terminów ustawowych, organizacja związkowa, która wszczęła spór, może zorganizować jednorazowo i na czas nie dłuższy niż 2 godziny strajk ostrzegawczy.

WAŻNE!

Z interpretacji przepisów wynika, że strajk ostrzegawczy może zostać zorganizowany tylko 1 raz, a czas jego trwania nie może przekraczać 2 godzin. Wynika więc z tego, że w świetle omawianego przepisu nielegalne jest kilkakrotne zorganizowanie tego rodzaju strajku, nawet w sytuacji gdyby zorganizowane strajki łącznie nie trwały dłużej niż 2 godziny.

Postępowanie mediacyjne kończy się podpisaniem przez strony porozumienia kończącego spór, a w razie nieosiągnięcia porozumienia – sporządzeniem protokołu rozbieżności ze wskazaniem stanowisk stron. Warte podkreślenia jest to, że tych czynności dokonuje się przy udziale mediatora; a więc na dokumentach konieczny jest również jego podpis.

III. Faza strajku

Jeżeli wcześniejsze fazy sporu zbiorowego nie doprowadziły do jego pozytywnego zakończenia, związek może przejść do ostatecznego etapu, czyli strajku. Strajk polega na zbiorowym powstrzymywaniu się pracowników od wykonywania pracy.

WAŻNE!

Udział w strajku jest dobrowolny, a więc związek nie może wywierać żadnego rodzaju presji na pracownikach, którzy nie chcą w nim uczestniczyć.

Przed rozpoczęciem strajku związek ma obowiązek przeprowadzić referendum. Strajk ogłasza organizacja związkowa po uzyskaniu zgody większości głosujących pracowników, jeżeli w głosowaniu wzięło udział co najmniej 50% pracowników zakładu pracy. Ponadto ogłoszenie strajku powinno nastąpić co najmniej na 5 dni przed jego rozpoczęciem.

Związek zawodowy nie może wstrzymywać działalności zakładu ani ograniczać uprawnień kierownika zakładu. Organizatorzy strajku są zobowiązani współdziałać z kierownikiem zakładu pracy w zakresie niezbędnym do zapewnienia ochrony mienia firmy, a także bezpieczeństwa i higieny pracy zarówno strajkujących, jak i niestrajkujących pracowników.

Odpowiedzialność stron sporu

Należy wskazać, że jeśli ktoś w związku z zajmowanym stanowiskiem lub pełnioną funkcją nie dopełnia obowiązków określonych w ustawie o sporach zbiorowych, podlega grzywnie albo karze ograniczenia wolności. Jednocześnie tej samej karze podlega ten, kto kieruje strajkiem lub inną akcją protestacyjną zorganizowaną wbrew przepisom. Ponadto za szkody wyrządzone strajkiem lub inną akcją protestacyjną zorganizowaną wbrew prawu organizator ponosi odpowiedzialność na zasadach określonych w Kodeksie cywilnym. 

Nielegalny strajk >>

Odpowiedzialność odszkodowawcza oparta jest na art. 415 k.c., zgodnie z którym, kto ze swojej winy wyrządził drugiemu szkodę, zobowiązany jest do jej naprawienia, a także na art. 416 Kodeksu cywilnego, który wskazuje, że osoba prawna jest zobowiązana do naprawienia szkody wyrządzonej z winy jej organu, np. zarządu związku zawodowego. Przez szkodę należy uznać tutaj każdy uszczerbek, który dotyka poszkodowanego pracodawcę. Może on obejmować zarówno stratę, jakiej doznaje jego mienie, jak i obejmować korzyści, których poszkodowany mógłby się spodziewać, gdyby niewystąpienie nielegalnej akcji strajkowej.

Podstawa prawna:

Zapisz się na newsletter
Kodeks pracy, urlopy, wynagrodzenia, świadczenia pracownicze. Bądź na bieżąco ze zmianami z zakresu prawa pracy. Zapisz się na nasz newsletter.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

Uprawnienia rodzicielskie - QUIZ
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/10
Ile tygodni urlopu macierzyńskiego można maksymalnie wykorzystać jeszcze przed porodem?
nie ma takiej możliwości
3
6
9 - tylko jeśli pracodawca wyrazi na to zgodę
Następne

REKLAMA

Kadry
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Sprzedaż w 2030 r. czyli kompetencje przyszłości. Jaki musi być handlowiec za 5 lat?

Sprzedaż dynamicznie się zmienia. Bywa, że klient kończy rozmowę z handlowcem w środku ofertowej formułki. Dziś, a jeszcze bardziej za 5 lat, klienci potrzebują rozmowy, zrozumienia, uważnego słuchania i pomocy. Coraz ważniejsza jest uczciwość i działanie zgodnie z wartościami. O czym dziś musi wiedzieć handlowiec, aby w 2030 r. posiadał wszystkie wymagane kompetencje?

Przeniesienie pracownika do innego działu. Co z wypowiedzeniem zmieniającym i odprawą?

W praktyce może się zdarzyć, iż pracodawca przenosi pracownika do innego działu, aby uniknąć zwolnień. Jak dokonać tego zgodnie z prawem? Kiedy nie jest potrzebne wypowiedzenie zmieniające? Czy przenoszonemu pracownikowi trzeba wypłacić odprawę?

Ekstremalne temperatury zmniejszają wydajność pracy

Z powodu upałów w Chinach, Hiszpanii, Włoszech i Grecji PKB może spaść o blisko 1 pkt proc. - wynika z raportów ekspertów Allianz Trade. Ekstremalne temperatury maja duży wpływ na wydajność pracy.

Realia pracy tymczasowej. Co liczy się dziś dla firm i kandydatów? [Badanie]

Na rynku pracy, gdzie coraz trudniej o trwałość i przewidywalność, głos pracowników oraz pracodawców staje się jednym z najczulszych barometrów zmian. Job Impulse co roku bada poziom satysfakcji obu tych grup. Najnowsze wyniki wskazują, że oczekiwania wobec agencji dynamicznie rosną: firmy domagają się sprawnych, natychmiastowych rekrutacji, ale przy zachowaniu wysokiej jakości procesów i maksymalnym ograniczeniu rotacji. Z kolei pracownicy tymczasowi coraz wyraźniej sygnalizują potrzebę stabilności, poszerzania systemu benefitów, a także obsługi formalności online.

REKLAMA

Lipiec 2025 – dni wolne, godziny pracy

Lipiec 2025 – dni wolne od pracy i godziny pracy. To najbardziej zapracowany miesiąc w roku. Jaki jest wymiar czasu pracy w lipcu? Czy kalendarz dni wolnych od pracy przewiduje święta w tym miesiącu?

Zmiany w umowach o pracę: dodatkowe koszty dla pracodawcy bo część umów musi przejść przez tłumacza przysięgłego

W III kwartale 2025 r. obowiązują już cztery istotne i nowe ustawy w obszarze prawa pracy. Przyglądlądamy się jednej z nich w zakresie zmian w zatrudnieniu jakie weszły na skutek tych nowych regulacji. Chodzi o istotną instytucję bo o umowę o pracę! To dokument, który ma kluczowe znaczenie dla stosunku pracy. Zmiany, które zaszły w umowach o pracę są naprawdę znaczące i co gorsza generują koszty dla pracodawców. Pocieszające jest jednak to, że zmiany dotyczą tylko wybranych grup pracowników, nie wszytskich zatrudnionych osób.

Wyzwania dla pracodawców w zakresie wynagrodzeń. Zmiany pomogą zmniejszyć rotację pracowników

Połowa polskich pracowników uważa, że zarabia za mało. To powód dużej rotacji pracowników. Jakie wyzwania stoją przed pracodawcami? Co muszą zmienić, aby zmniejszyć rotację w firmie?

Raz w roku 14 dni z rzędu urlopu wypoczynkowego? Czy to obowiązek pracownika?

Czy pracownik musi raz w roku kalendarzowym wykorzystać 14 dni urlopu wypoczynkowego z rzędu? Zgodnie z art. 162 Kodeksu pracy na wniosek pracownika urlop może być podzielony na części, ale co najmniej jedna część wypoczynku powinna trwać nie mniej niż 14 kolejnych dni kalendarzowych.

REKLAMA

Nie do 5 000 zł a do 46 000 zł: nowe przepisy już w mocy. Poszła w górę wysokość grzywny za wykroczenia przeciwko przepisom ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych

Nie do 5 000 zł a do 46 000 zł. Aż 9. krotnie poszła w górę wysokość grzywny za wykroczenia przeciwko przepisom ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Kto zyska a kto straci i dlaczego tak się stało? Ustawodawca reaguje na bieżącą sytuację na rynku pracy. Tym samym znowelizowano najistotniejszą ustawą w obszarze ubezpieczeń społecznych jaką jest ustawa z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. Dz.U. z 2025 r. poz. 350, dalej jako: ustawa). Zatem za co można nałożyć taką grzywnę?

Sprawdź, którym liderem jesteś: kontroler, terapeuta, mesjasz, eko-lider [Zarządzanie]

Dr Simon Western wyróżnia 4 typy liderów w firmach: terapeuta, mesjasz, kontroler i eko-lider. Który typ przywództwa został uszyty na miarę naszych czasów? Sprawdź, którym typem lidera jesteś.

REKLAMA