REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Procedura prowadzenia sporu zbiorowego

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Maciej Chakowski

REKLAMA

Rokowania między stronami sporu zbiorowego kończą się podpisaniem tzw. protokołu rozbieżności. Po bezskutecznej mediacji również sporządza się taki dokument wraz ze wskazaniem stanowisk stron, jednak w tym przypadku konieczne jest podpisanie go także przez mediatora.

W praktyce często zdarza się, że zwykła różnica zdań między związkiem zawodowym a pracodawcą zmienia się w formalny spór zbiorowy, którego rozwiązanie musi nastąpić zgodnie z przepisami ustawy o rozwiązywaniu sporów zbiorowych. Ważne jest, aby pracodawcy poznali możliwe zagrożenia prawne, które mogą wystąpić podczas procesu rozwiązywania sporu.

REKLAMA

Na początku należy podkreślić, że spór zbiorowy może dotyczyć tylko warunków pracy, płacy lub świadczeń socjalnych oraz praw i wolności związkowych pracowników lub innych grup, którym przysługuje prawo zrzeszania się w związkach zawodowych. W żadnym wypadku związkowcy nie mogą toczyć z pracodawcą sporu o kwestie, które mogą zostać rozpatrzone przez sąd pracy w indywidualnym postępowaniu.

Przykład

REKLAMA

Związkowcy w firmie X wystąpili w obronie przewodniczącego związku, który został ukarany karą nagany zgodnie z art. 108 k.p. Żądają od pracodawcy cofnięcia kary porządkowej i w celu wymuszenia na nim takiej decyzji rozpoczynają spór zbiorowy. W takiej sytuacji spór nie jest zgodny z prawem, ponieważ przewodniczący związku może dochodzić swojego indywidualnego prawa przed sądem pracy.

Spór zbiorowy dzieli się na 3 etapy: rokowania, mediacja, strajk (ewentualnie warunkowo poprzedzony postępowaniem arbitrażowym). Należy podkreślić, że pracodawca na początku sporu zbiorowego ma obowiązek poinformować o zaistniałym sporze okręgowego inspektora pracy. Ponadto powinien podjąć ze związkiem rokowania w celu rozwiązania sporu.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Związki zawodowe w firmie >>

I. Faza rokowań

W pierwszej fazie strony sporu prowadzą wstępne rozmowy mające na celu ustalenie, czy na tym wstępnym etapie będzie możliwe zawarcie porozumienia. W przypadku powodzenia tych negocjacji rokowania kończą się podpisaniem przez strony porozumienia kończącego spór zbiorowy. Stanowi ono tzw. szczególne źródło prawa pracy, a więc jest bezpośrednim źródłem praw i obowiązków dla pracodawcy i pracowników.

Przykład

REKLAMA

Pracodawca zagwarantował pracownikom w ramach porozumienia kończącego spór zbiorowy jednorazową premię specjalną w wysokości 100 zł na osobę. Jednak w umówionym terminie nie dokonał wypłaty ustalonych kwot. Pracownicy mogą w takiej sytuacji odwołać się do sądu pracy, powołując się bezpośrednio na przepisy zawartego porozumienia.

W przypadku gdy związek nie dojdzie do porozumienia z pracodawcą, etap rokowań kończy się sformułowaniem tzw. protokołu rozbieżności. Strony sporu przedstawiają w nim swoje rozbieżne stanowiska w spornych kwestiach. Należy podkreślić, że nie jest dopuszczalne odmawianie sporządzenia protokołu. Może zostać to uznane za działanie utrudniające prowadzenie sporu zgodnie z prawem i jest spenalizowane przez ustawę o sporach zbiorowych.


II. Faza mediacji

Jeżeli strona, która wszczęła spór, podtrzymuje zgłoszone żądania, spór ten prowadzony jest przez strony z udziałem osoby dającej gwarancję bezstronności, czyli z mediatorem. Mediatora ustalają wspólnie strony sporu zbiorowego. Należy wskazać, że jeżeli związek i pracodawca nie są w stanie ustalić wspólnie osoby mediatora, jedna ze stron sporu powinna zawnioskować do Ministra Pracy i Polityki Społecznej o wyznaczenie mediatora z listy oficjalnych mediatorów.

Istotne jest to, że jeżeli przebieg postępowania mediacyjnego uzasadnia ocenę, że nie doprowadzi ono do rozwiązania sporu przed upływem terminów ustawowych, organizacja związkowa, która wszczęła spór, może zorganizować jednorazowo i na czas nie dłuższy niż 2 godziny strajk ostrzegawczy.

WAŻNE!

Z interpretacji przepisów wynika, że strajk ostrzegawczy może zostać zorganizowany tylko 1 raz, a czas jego trwania nie może przekraczać 2 godzin. Wynika więc z tego, że w świetle omawianego przepisu nielegalne jest kilkakrotne zorganizowanie tego rodzaju strajku, nawet w sytuacji gdyby zorganizowane strajki łącznie nie trwały dłużej niż 2 godziny.

Postępowanie mediacyjne kończy się podpisaniem przez strony porozumienia kończącego spór, a w razie nieosiągnięcia porozumienia – sporządzeniem protokołu rozbieżności ze wskazaniem stanowisk stron. Warte podkreślenia jest to, że tych czynności dokonuje się przy udziale mediatora; a więc na dokumentach konieczny jest również jego podpis.

III. Faza strajku

Jeżeli wcześniejsze fazy sporu zbiorowego nie doprowadziły do jego pozytywnego zakończenia, związek może przejść do ostatecznego etapu, czyli strajku. Strajk polega na zbiorowym powstrzymywaniu się pracowników od wykonywania pracy.

WAŻNE!

Udział w strajku jest dobrowolny, a więc związek nie może wywierać żadnego rodzaju presji na pracownikach, którzy nie chcą w nim uczestniczyć.

Przed rozpoczęciem strajku związek ma obowiązek przeprowadzić referendum. Strajk ogłasza organizacja związkowa po uzyskaniu zgody większości głosujących pracowników, jeżeli w głosowaniu wzięło udział co najmniej 50% pracowników zakładu pracy. Ponadto ogłoszenie strajku powinno nastąpić co najmniej na 5 dni przed jego rozpoczęciem.

Związek zawodowy nie może wstrzymywać działalności zakładu ani ograniczać uprawnień kierownika zakładu. Organizatorzy strajku są zobowiązani współdziałać z kierownikiem zakładu pracy w zakresie niezbędnym do zapewnienia ochrony mienia firmy, a także bezpieczeństwa i higieny pracy zarówno strajkujących, jak i niestrajkujących pracowników.

Odpowiedzialność stron sporu

Należy wskazać, że jeśli ktoś w związku z zajmowanym stanowiskiem lub pełnioną funkcją nie dopełnia obowiązków określonych w ustawie o sporach zbiorowych, podlega grzywnie albo karze ograniczenia wolności. Jednocześnie tej samej karze podlega ten, kto kieruje strajkiem lub inną akcją protestacyjną zorganizowaną wbrew przepisom. Ponadto za szkody wyrządzone strajkiem lub inną akcją protestacyjną zorganizowaną wbrew prawu organizator ponosi odpowiedzialność na zasadach określonych w Kodeksie cywilnym. 

Nielegalny strajk >>

Odpowiedzialność odszkodowawcza oparta jest na art. 415 k.c., zgodnie z którym, kto ze swojej winy wyrządził drugiemu szkodę, zobowiązany jest do jej naprawienia, a także na art. 416 Kodeksu cywilnego, który wskazuje, że osoba prawna jest zobowiązana do naprawienia szkody wyrządzonej z winy jej organu, np. zarządu związku zawodowego. Przez szkodę należy uznać tutaj każdy uszczerbek, który dotyka poszkodowanego pracodawcę. Może on obejmować zarówno stratę, jakiej doznaje jego mienie, jak i obejmować korzyści, których poszkodowany mógłby się spodziewać, gdyby niewystąpienie nielegalnej akcji strajkowej.

Podstawa prawna:

Zapisz się na newsletter
Kodeks pracy, urlopy, wynagrodzenia, świadczenia pracownicze. Bądź na bieżąco ze zmianami z zakresu prawa pracy. Zapisz się na nasz newsletter.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

Uprawnienia rodzicielskie - QUIZ
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/10
Ile tygodni urlopu macierzyńskiego można maksymalnie wykorzystać jeszcze przed porodem?
nie ma takiej możliwości
3
6
9 - tylko jeśli pracodawca wyrazi na to zgodę
Następne

REKLAMA

Kadry
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Zatrudnianie seniorów: co daje pracodawcy i pracownikowi?

W obliczu niepokojących zmian demograficznych, starzenia się społeczeństwa i rosnących wyzwań kadrowych coraz większe znaczenie zyskuje aktywizacja zawodowa osób pozostających poza rynkiem pracy, w tym w wieku emerytalnym oraz pobierających renty. Odpowiedzialne zarządzanie zespołami wielopokoleniowymi, przy uwzględnieniu potrzeb pracowników 60+, może być realnym wsparciem dla rynku pracy i firm.

Zatrudnianie seniorów: co daje pracodawcy i pracownikowi?

W obliczu niepokojących zmian demograficznych, starzenia się społeczeństwa i rosnących wyzwań kadrowych coraz większe znaczenie zyskuje aktywizacja zawodowa osób pozostających poza rynkiem pracy, w tym w wieku emerytalnym oraz pobierających renty. Odpowiedzialne zarządzanie zespołami wielopokoleniowymi, przy uwzględnieniu potrzeb pracowników 60+, może być realnym wsparciem dla rynku pracy i firm.

Niepełnosprawni w pracy 2025 – jakie prawa Ci przysługują i ile możesz zyskać

Jesteś osobą niepełnosprawną i pracujesz? A może dopiero zastanawiasz się nad podjęciem zatrudnienia? W 2025 roku pracownicy z orzeczeniem mają nie tylko obowiązki wobec pracodawcy, ale także szereg praw i przywilejów. Od dodatkowych urlopów, przez skrócony czas pracy, aż po ochronę przed zwolnieniem i wsparcie finansowe z PFRON. Sprawdź, co dokładnie Ci przysługuje i jak możesz skorzystać z dostępnych rozwiązań.

Wziął L4 i pojechał na koncert – wykrył to detektyw wynajęty przez pracodawcę

- Skala problemu rośnie z kwartału na kwartał. Pracodawcy coraz częściej proszą o pomoc detektywów, by pomóc w ustaleniu realnej sytuacji pracownika, który np. nadużywa L4 czy udał się na długotrwały urlop. Takie sytuacje mają miejsce np. gdy w firmie jest konflikt, planowane są zwolnienia lub gdy po prostu niektórym nie chce się wykonywać służbowych obowiązków – mówi detektyw Małgorzata Marczulewska. – Niektóre sytuacje są dowodem wielkiej arogancji pracowników – mówi ekspertka i podaje kilka przykładów.

REKLAMA

Luki prawne, zaniedbania, nierówności: kobiety i dzieci z niepełnosprawnościami mogą liczyć na zmianę przepisów na lepsze. Polska ma czas do września 2026

W swoim najnowszym raporcie Komitet ONZ ds. Praw Osób z Niepełnosprawnościami zwraca uwagę, że w Polsce brakuje spójnej, całościowej polityki uwzględniającej wszystkie wymiary praw osób z niepełnosprawnościami. Komisja w swoich zaleceniach dla Polski szczególnie porusza konieczność zmiany standardów w stosunku do kobiet i dzieci z niepełnosprawnościami. Co konkretnie powinno się zmienić do września 2026 r.? Poniżej szczegóły.

Duże zmiany w zawodzie psychologa. Co się zmieni? Nowe regulacje prawne to m.in. rejestr psychologów, samorząd, kary

Co się zmieni w zawodzie psychologa? Jest projekt ustawy. Najważniejsze zmiany to powstanie rejestru psychologów, samorządu zawodowego psychologów i uregulowanie kar m.in. za podszywanie się pod psychologa.

Romans w pracy – o konsekwencjach prawnych

Czy pracownicy tej samej firmy mogą ponieść konsekwencje za swój romans? Jak powinien postąpić pracodawca? Kiedy bliska relacja może być źródłem problemów w pracy?

Ile czternastka wynosi netto w 2025 roku?

Jeszcze w sierpniu pierwsi emeryci otrzymają czternastki. Chodzi o osoby, które mają wypłacaną emeryturę pierwszego dnia miesiąca czyli 1 września. Mogą więc liczyć na 14 emeryturę w ostatnich dniach sierpnia. Ile czternastka wynosi netto?

REKLAMA

Polacy na kofeinowym rollercoasterze – czy kawa i energetyki rzeczywiście pomagają w pracy?

Kawa czy energetyk? Polacy codziennie stają przed wyborem „paliwa” do pracy, które ma zwiększyć ich koncentrację i efektywność. Aż 80% dorosłych Polaków pije kawę, z czego 60% regularnie, dla nich to nie tylko sposób na podkręcenie tempa działania, ale także codzienny rytuał. Z kolei napoje energetyczne, szczególnie popularne wśród młodych pracowników, zapewniają szybkie „doładowanie”, ale ich nadmiar może prowadzić do poważnych problemów zdrowotnych. Czy potrafimy znaleźć zdrowy balans między efektywnością a bezpieczeństwem?

Po 31 października 2025 r. ograniczenia w zakwaterowaniu i wyżywieniu dla Ukraińców. Również likwidacja portalu praca, zmiany w PESEL i legalizacji pobytu. Nowelizacja specustawy pomocowej

Obecnie w Polsce przebywa około 1 mln Ukraińców – według danych z początku lipca 2025 roku w Polsce 993 tys. osób z Ukrainy ma specjalny PESEL UKR. Trwa procedowanie nowelizacji przepisów ustawy z dnia 15 maja 2024 r. o zmianie ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa oraz niektórych innych ustaw. Zmieni się dużo! Począwszy od kontroli, ewidencji danych, zapewnienie wyżywienia, pracy i legalizacji pobytu w Polsce. Celem zmian jest m.in. zwiększenie presji na usamodzielnienie i wynajem mieszkań przez osoby aktywne zawodowo.

REKLAMA