REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Algorytmy SI pod kontrolą związków zawodowych?

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Agata Majewska
Radca prawny
Ślązak, Zapiór i Partnerzy – Kancelaria Adwokatów i Radców Prawnych sp. p.
Ekspert we wszystkich dziedzinach prawa związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej
Algorytmy SI pod kontrolą związków zawodowych?
Algorytmy SI pod kontrolą związków zawodowych?
Shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

Projekt nowelizacji ustawy o związkach zawodowych, przewiduje obowiązek pracodawcy udzielenia stronie społecznej informacji o parametrach, zasadach i instrukcji stanowiących bazę dla algorytmów lub systemów sztucznej inteligencji, a które wpływać mogą na warunki pracy.

Sztuczna inteligencja pod kontrolą związków zawodowych?

Rozwój technologii i wykorzystanie sztucznej inteligencji (SI) wpływa na działalność przedsiębiorstw w coraz szerszej skali. Nie pozostaje on bez wpływu na wykonywanie zadań przez samych pracowników. Pojawiają się więc głosy sugerujące, że wykorzystanie algorytmów SI powinno podlegać szczególnej kontroli związków zawodowych jako organizacji stojących na straży zbiorowych interesów zatrudnionych.

REKLAMA

Autopromocja

W tym celu do sejmowej podkomisji ds. regulacji prawnych dot. algorytmów cyfrowych trafił projekt nowelizacji ustawy o związkach zawodowych, przewidujący obowiązek pracodawcy udzielenia stronie społecznej informacji o parametrach, zasadach i instrukcji stanowiących bazę dla algorytmów lub systemów sztucznej inteligencji, a które wpływać mogą na warunki pracy.

Co przewiduje projekt?

REKLAMA

Proponowane przepisy zakładają dodanie do art. 28 ust. 1 ustawy o związkach zawodowych[1] pkt. 5, zgodnie z którym pracodawca obowiązany będzie udzielić na wniosek działającej u niego zakładowej organizacji związkowej informacji dotyczących parametrów, zasad i instrukcji, na których opierają się algorytmy lub systemy sztucznej inteligencji, które mają wpływ na podejmowanie decyzji, które mogą mieć wpływ na warunki pracy, dostęp do zatrudnienia i jego utrzymanie, w tym profilowanie.

Jak wskazuje projektodawca, proponowana zmiana na ma celu umożliwienie organizacjom związkowym sprawdzania rzeczywistych norm pracy obowiązujących w organizacji. Warto zwrócić uwagę, że dotychczasowa treść art. 28 ustawy o związkach zawodowych nakazuje pracodawcy przekazywanie na wniosek ZOZ informacji niezbędnych do prowadzenia działalności związkowej, w szczególności dotyczących:

  • warunków pracy i zasad wynagradzania;
  • działalności i sytuacji ekonomicznej pracodawcy związanych z zatrudnieniem oraz przewidywanych w tym zakresie zmian;
  • stanu, struktury i przewidywanych zmian zatrudnienia oraz działań mających na celu utrzymanie poziomu zatrudnienia;
  • działań, które mogą powodować istotne zmiany w organizacji pracy lub podstawach zatrudnienia.

Każdorazowo więc zakres przekazywanych informacji powinien być adekwatny do prawidłowego prowadzenia działalności związkowej zgodnie z prawem – w tym przepisami chroniącymi tajemnicę przedsiębiorstwa pracodawcy oraz dane osobowe i prywatność pracowników. W szczególności pod tym kątem w praktyce problematyczne okazać mogą się proponowane rozwiązania. Niezależnie od tego rozważać można, czy informacje określone w projektowanym pkt 5 ww. przepisu nie zawierają się już w informacjach dotyczących warunków pracy, o których mowa z art. 28 ust. 1 pkt 1 ustawy.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Czym jest SI w zatrudnieniu?

Mankamentem regulacji jest z pewnością jej ogólny charakter, w szczególności brak zdefiniowania pojęć „parametrów, zasad i instrukcji”, które miałyby być przekazywane związkom zawodowym. W praktyce powodować to może szereg wątpliwości zarówno przy formułowaniu wniosku samej organizacji związkowej, jak i ocenie pracodawcy tego, jakie dane powinien faktycznie przekazać stronie społecznej.

Co zmiany mogą oznaczać dla pracodawców?

Nie jest tajemnicą, że rozwiązania wykorzystujące narzędzia sztucznej inteligencji stosowane są w przedsiębiorstwach na coraz większą skalę. Stosowane są one począwszy od procesów rekrutacyjnych, poprzez organizację i usprawnienie procesów pracy, automatyzację procesów, po ocenę jakości, wydajności i efektywności pracy pracowników.

REKLAMA

Wprowadzenie proponowanych zmian do ustawy o związkach zawodowych może rodzić istotne konsekwencje i to na wielu płaszczyznach. Przede wszystkim algorytmy i systemy sztucznej inteligencji dotyczyć mogą istotnych informacji na temat procesów optymalizacji produkcji, innowacyjnych rozwiązań, a więc stanowić element tajemnicy przedsiębiorstwa pracodawcy. Przekazanie żądanych informacji może być trudne w oderwaniu od tych danych, co narażać może przedsiębiorcę na ich ujawnienie podmiotom nieuprawnionym.

Ryzyko to zwiększa się, biorąc pod uwagę fakt, że organizacja związkowa w szeregu przypadków nie będzie posiadała wystarczającej wiedzy i umiejętności do samodzielnej analizy i interpretacji przekazanych jej danych – biorąc pod uwagę ich specyfikę, formę i treść. Posiłkowanie się przez nią podmiotami trzecimi dodatkowo narażać może pracodawcę na utratę istotnych dla niego pod kątem gospodarczym danych.

Kolejną płaszczyzną istotną z punktu widzenia interesów pracodawcy jest ochrona bezpieczeństwa informacji, danych osobowych i prywatności pracowników. Jakkolwiek proponowany przepis odnosi się do „parametrów, zasad i instrukcji” dotyczących określonych algorytmów lub systemów SI, projekt noweli przewiduje, że ich przekazywanie odbywać powinno się z zachowaniem zasad prywatności. Trudno jednak ocenić, o jakiego rodzaju prywatność chodzić może w tych warunkach projektodawcy. Niewątpliwe, w przypadku gdy przekazanie informacji dotyczących rozwiązań SI wiązać miałoby się z udostępnieniem danych osobowych, zarówno po stronie pracodawcy, jak i organizacji związkowej – jako odrębnych administratorów danych – spoczywać będą obowiązki w zakresie odpowiedniego zabezpieczenia danych oraz ich przetwarzania zgodnie z zasadami minimalizacji oraz adekwatności i niezbędności wobec celu przetwarzania.

W tym celu w szczególności pracodawca powinien szczegółowo weryfikować zakres żądanych przez stronę związkową danych oraz to, czy i w jaki sposób są one niezbędne do prawidłowego prowadzenia działalności związkowej. Ważne jest bowiem, by sama organizacja, domagając się przekazania takich informacji miała świadomość tego, w jakim celu i oraz w jaki sposób zamierza je wykorzystać, a także jakie czynniki za ich pomocą weryfikować i była w stanie wykazać je przed pracodawcą.

Aktualnie prace nad projektem znajdują się na etapie konsultacji społecznych. Projekt nie trafił jeszcze pod obrady Sejmu. Nie jest więc przesądzone, czy i w jakim brzmieniu przepisy mogą wejść w życie.

[1] Ustawa z dnia 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 263 z późn. zm.)

Zapisz się na newsletter
Kodeks pracy, urlopy, wynagrodzenia, świadczenia pracownicze. Bądź na bieżąco ze zmianami z zakresu prawa pracy. Zapisz się na nasz newsletter.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

Uprawnienia rodzicielskie - QUIZ
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/10
Ile tygodni urlopu macierzyńskiego można maksymalnie wykorzystać jeszcze przed porodem?
nie ma takiej możliwości
3
6
9 - tylko jeśli pracodawca wyrazi na to zgodę
Następne

REKLAMA

Kadry
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
ZUS zachęca do e-wizyt: porady online bez wychodzenia z domu

Zakład Ubezpieczeń Społecznych rozwija usługę e-wizyt, czyli wideorozmów z konsultantami ZUS. Dzięki temu każdy może uzyskać pomoc bez konieczności wizyty w placówce – wystarczy smartfon lub komputer z dostępem do internetu.

Masz świadczenie przedemerytalne i dorabiasz? Do 31 maja musisz rozliczyć się z ZUS

Osoby pobierające świadczenie przedemerytalne lub zasiłek przedemerytalny i jednocześnie dorabiające, muszą do 31 maja złożyć w ZUS-ie zaświadczenie o swoich przychodach. Brak rozliczenia może skutkować zmniejszeniem lub zawieszeniem świadczenia.

Polski rynek pracy przyciąga wykwalifikowanych pracowników z innych krajów

Polska na podium krajów UE przyciągających wykwalifikowanych pracowników. Choć do liderujących Niemiec wciąż nam daleko, Polska wyrasta na kluczowego gracza w regionie, jeśli chodzi o przyciąganie zagranicznych specjalistów.

Fachowiec na samozatrudnieniu: kontrakt menadżerski z polisami asekurującymi ryzyka, które musi podejmować menadżer

Okazuje się, że odpowiednio dobrane pakiety ochronne nie tylko zwiększają bezpieczeństwo freelancerów i osób zatrudnionych w oparciu o umowę B2B, ale również stanowią atrakcyjny benefit. Może on przyciągać najlepszych specjalistów i budować lojalność wobec firmy.

REKLAMA

Wyższe wynagrodzenia młodocianych i nowe stawki wpłat na PFRON od czerwca 2025 r. – sprawdź, ile wyniosą

Od 1 czerwca 2025 roku wzrosną minimalne wynagrodzenia pracowników młodocianych odbywających przygotowanie zawodowe oraz kwoty wpłat na PFRON. To efekt ogłoszenia nowej wysokości przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia przez GUS. Sprawdź aktualne stawki obowiązujące w okresie wakacyjnym.

Ekspertka BCC: Jawność wynagrodzeń nie jest przykrym obowiązkiem, tylko nowym rozdziałem w celu likwidacji nierówności czy świadomego zarządzania swoją karierą zawodową

W piątek, 9 maja 2025 r. posłowie przegłosowali w Sejmie nowelę Kodeksu pracy wprowadzającą nowy obowiązek dla pracodawców. Zgodnie z przegłosowaną dziś w Sejmie nowelizacją Kodeksu pracy, każdy pracodawca publikujący ogłoszenie o naborze na określone stanowisko będzie zobowiązany do podania przedziału wynagrodzenia – z jasno określoną kwotą minimalną i maksymalną.

Nie możemy zgubić człowieczeństwa

Rozmowa z Katarzyną Oksińską, dyrektorką Departamentu HR w Centralnym Ośrodku Informatyki, o tym, jak budować motywację do pracy w firmie sektora publicznego.

Boże Ciało 2025 i inne dni wolne [Czerwiec]

Zgodnie z ustawą o dniach wolnych od pracy w czerwcu 2025 roku występują 2 święta wolne od pracy. W całym roku jest ich 14. Kiedy wypada Boże Ciało? Ile jest dni wolnych od pracy w czerwcu?

REKLAMA

Czy czterodniowy tydzień pracy jest realny?

Prawo do trzech wolnych dni w tygodniu to marzenie niejednego pracownika. Czy wkrótce ma szansę stać się realne? Czy czterodniowy tydzień pracy sprawdziłby się w polskich warunkach? Jak wygląda to w innych krajach?

Wpłaty do PPK nalicza się od całego wynagrodzenia uczestnika PPK [Przykłady]

Jeśli uczestnikowi PPK przysługuje np. pakiet medyczny, finansowany w całości przez pracodawcę, również od wartości tego pakietu należy obliczyć i pobrać wpłaty do PPK. Wyjątek stanowi sytuacja, gdy uczestnik PPK nie otrzymał w danym miesiącu żadnego wynagrodzenia poza tym świadczeniem – w takim przypadku pracodawca nie ma z czego pobrać wpłat do PPK finansowanych przez uczestnika.

REKLAMA