REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Algorytmy SI pod kontrolą związków zawodowych?

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Agata Majewska
Radca prawny
Ślązak, Zapiór i Partnerzy – Kancelaria Adwokatów i Radców Prawnych sp. p.
Ekspert we wszystkich dziedzinach prawa związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej
Algorytmy SI pod kontrolą związków zawodowych?
Algorytmy SI pod kontrolą związków zawodowych?
Shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

Projekt nowelizacji ustawy o związkach zawodowych, przewiduje obowiązek pracodawcy udzielenia stronie społecznej informacji o parametrach, zasadach i instrukcji stanowiących bazę dla algorytmów lub systemów sztucznej inteligencji, a które wpływać mogą na warunki pracy.

Sztuczna inteligencja pod kontrolą związków zawodowych?

REKLAMA

Rozwój technologii i wykorzystanie sztucznej inteligencji (SI) wpływa na działalność przedsiębiorstw w coraz szerszej skali. Nie pozostaje on bez wpływu na wykonywanie zadań przez samych pracowników. Pojawiają się więc głosy sugerujące, że wykorzystanie algorytmów SI powinno podlegać szczególnej kontroli związków zawodowych jako organizacji stojących na straży zbiorowych interesów zatrudnionych.

REKLAMA

W tym celu do sejmowej podkomisji ds. regulacji prawnych dot. algorytmów cyfrowych trafił projekt nowelizacji ustawy o związkach zawodowych, przewidujący obowiązek pracodawcy udzielenia stronie społecznej informacji o parametrach, zasadach i instrukcji stanowiących bazę dla algorytmów lub systemów sztucznej inteligencji, a które wpływać mogą na warunki pracy.

Co przewiduje projekt?

Proponowane przepisy zakładają dodanie do art. 28 ust. 1 ustawy o związkach zawodowych[1] pkt. 5, zgodnie z którym pracodawca obowiązany będzie udzielić na wniosek działającej u niego zakładowej organizacji związkowej informacji dotyczących parametrów, zasad i instrukcji, na których opierają się algorytmy lub systemy sztucznej inteligencji, które mają wpływ na podejmowanie decyzji, które mogą mieć wpływ na warunki pracy, dostęp do zatrudnienia i jego utrzymanie, w tym profilowanie.

Jak wskazuje projektodawca, proponowana zmiana na ma celu umożliwienie organizacjom związkowym sprawdzania rzeczywistych norm pracy obowiązujących w organizacji. Warto zwrócić uwagę, że dotychczasowa treść art. 28 ustawy o związkach zawodowych nakazuje pracodawcy przekazywanie na wniosek ZOZ informacji niezbędnych do prowadzenia działalności związkowej, w szczególności dotyczących:

  • warunków pracy i zasad wynagradzania;
  • działalności i sytuacji ekonomicznej pracodawcy związanych z zatrudnieniem oraz przewidywanych w tym zakresie zmian;
  • stanu, struktury i przewidywanych zmian zatrudnienia oraz działań mających na celu utrzymanie poziomu zatrudnienia;
  • działań, które mogą powodować istotne zmiany w organizacji pracy lub podstawach zatrudnienia.

Każdorazowo więc zakres przekazywanych informacji powinien być adekwatny do prawidłowego prowadzenia działalności związkowej zgodnie z prawem – w tym przepisami chroniącymi tajemnicę przedsiębiorstwa pracodawcy oraz dane osobowe i prywatność pracowników. W szczególności pod tym kątem w praktyce problematyczne okazać mogą się proponowane rozwiązania. Niezależnie od tego rozważać można, czy informacje określone w projektowanym pkt 5 ww. przepisu nie zawierają się już w informacjach dotyczących warunków pracy, o których mowa z art. 28 ust. 1 pkt 1 ustawy.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Czym jest SI w zatrudnieniu?

Mankamentem regulacji jest z pewnością jej ogólny charakter, w szczególności brak zdefiniowania pojęć „parametrów, zasad i instrukcji”, które miałyby być przekazywane związkom zawodowym. W praktyce powodować to może szereg wątpliwości zarówno przy formułowaniu wniosku samej organizacji związkowej, jak i ocenie pracodawcy tego, jakie dane powinien faktycznie przekazać stronie społecznej.

Co zmiany mogą oznaczać dla pracodawców?

REKLAMA

Nie jest tajemnicą, że rozwiązania wykorzystujące narzędzia sztucznej inteligencji stosowane są w przedsiębiorstwach na coraz większą skalę. Stosowane są one począwszy od procesów rekrutacyjnych, poprzez organizację i usprawnienie procesów pracy, automatyzację procesów, po ocenę jakości, wydajności i efektywności pracy pracowników.

Wprowadzenie proponowanych zmian do ustawy o związkach zawodowych może rodzić istotne konsekwencje i to na wielu płaszczyznach. Przede wszystkim algorytmy i systemy sztucznej inteligencji dotyczyć mogą istotnych informacji na temat procesów optymalizacji produkcji, innowacyjnych rozwiązań, a więc stanowić element tajemnicy przedsiębiorstwa pracodawcy. Przekazanie żądanych informacji może być trudne w oderwaniu od tych danych, co narażać może przedsiębiorcę na ich ujawnienie podmiotom nieuprawnionym.

Ryzyko to zwiększa się, biorąc pod uwagę fakt, że organizacja związkowa w szeregu przypadków nie będzie posiadała wystarczającej wiedzy i umiejętności do samodzielnej analizy i interpretacji przekazanych jej danych – biorąc pod uwagę ich specyfikę, formę i treść. Posiłkowanie się przez nią podmiotami trzecimi dodatkowo narażać może pracodawcę na utratę istotnych dla niego pod kątem gospodarczym danych.

Kolejną płaszczyzną istotną z punktu widzenia interesów pracodawcy jest ochrona bezpieczeństwa informacji, danych osobowych i prywatności pracowników. Jakkolwiek proponowany przepis odnosi się do „parametrów, zasad i instrukcji” dotyczących określonych algorytmów lub systemów SI, projekt noweli przewiduje, że ich przekazywanie odbywać powinno się z zachowaniem zasad prywatności. Trudno jednak ocenić, o jakiego rodzaju prywatność chodzić może w tych warunkach projektodawcy. Niewątpliwe, w przypadku gdy przekazanie informacji dotyczących rozwiązań SI wiązać miałoby się z udostępnieniem danych osobowych, zarówno po stronie pracodawcy, jak i organizacji związkowej – jako odrębnych administratorów danych – spoczywać będą obowiązki w zakresie odpowiedniego zabezpieczenia danych oraz ich przetwarzania zgodnie z zasadami minimalizacji oraz adekwatności i niezbędności wobec celu przetwarzania.

W tym celu w szczególności pracodawca powinien szczegółowo weryfikować zakres żądanych przez stronę związkową danych oraz to, czy i w jaki sposób są one niezbędne do prawidłowego prowadzenia działalności związkowej. Ważne jest bowiem, by sama organizacja, domagając się przekazania takich informacji miała świadomość tego, w jakim celu i oraz w jaki sposób zamierza je wykorzystać, a także jakie czynniki za ich pomocą weryfikować i była w stanie wykazać je przed pracodawcą.

Aktualnie prace nad projektem znajdują się na etapie konsultacji społecznych. Projekt nie trafił jeszcze pod obrady Sejmu. Nie jest więc przesądzone, czy i w jakim brzmieniu przepisy mogą wejść w życie.

[1] Ustawa z dnia 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 263 z późn. zm.)

Zapisz się na newsletter
Kodeks pracy, urlopy, wynagrodzenia, świadczenia pracownicze. Bądź na bieżąco ze zmianami z zakresu prawa pracy. Zapisz się na nasz newsletter.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

Uprawnienia rodzicielskie - QUIZ
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/10
Ile tygodni urlopu macierzyńskiego można maksymalnie wykorzystać jeszcze przed porodem?
nie ma takiej możliwości
3
6
9 - tylko jeśli pracodawca wyrazi na to zgodę
Następne

REKLAMA

Kadry
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Pracujesz na własnym laptopie? Co to oznacza dla ciebie i dla twojego pracodawcy

Jeszcze kilka lat temu strategia Bring Your Own Device - BYOD, polegająca na tym, że pracownik wykonuje swoje zadania na prywatnym komputerze, laptopie lub telefonie, była postrzegana jako nowoczesne podejście do organizacji pracy. Cyberzagrożenia w ostatnim czasie zasadniczo zmieniają tę optykę.

Od 1 lipca 2025 r. farmaceuci zarobią nawet 10 554 zł brutto. Nowa siatka płac w ochronie zdrowia

Od 1 lipca 2025 r. obowiązywać będą nowe minimalne wynagrodzenia dla farmaceutów zatrudnionych w placówkach ochrony zdrowia. Wzrost płac wyniesie nawet 1 300 zł brutto miesięcznie. To efekt corocznej waloryzacji stawek wynikającej z ustawy o minimalnych wynagrodzeniach w ochronie zdrowia, powiązanej ze wzrostem przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej.

4 dni pracy i 35 dni urlopu? Tak może wyglądać 2026 rok!

Rząd zapowiada gruntowną reformę Kodeksu pracy. W centrum zmian są: skrócenie tygodnia pracy do czterech dni lub 35 godzin oraz wydłużenie urlopu wypoczynkowego do 35 dni. Nowe przepisy mogą wejść w życie już od 2026 roku. Choć projekt budzi entuzjazm wielu pracowników, jego wdrożenie wymaga kompromisów z pracodawcami i szczegółowych analiz kosztów.

Jaki stopień niepełnosprawności uprawnia do... ? [Przykłady 2025]

To pytanie często zadają osoby z niepełnosprawnościami. Z jakim stopniem można ubiegać się o określone ulgi i świadczenia? Co przysługuje ze stopniem lekkim, umiarkowanym, a co ze znacznym? Prezentujemy kilka ważnych przykładów.

REKLAMA

Zatrudniasz Ukraińców w 2025? Sprawdź nowe obowiązki, kary do 30 tys. zł i możliwe dofinansowania

Zatrudnianie obywateli Ukrainy w Polsce to temat, który nie traci na aktualności. W 2025 roku, po wejściu w życie nowych przepisów z 1 czerwca, pracodawcy muszą szczególnie uważać na formalności, terminy i obowiązki. Jednocześnie mogą skorzystać z atrakcyjnych form wsparcia finansowego. Sprawdź, jak legalnie zatrudnić obywatela Ukrainy i jakie dokumenty są potrzebne.

Autyzm lub ADHD przemilczany w rekrutacji. Dlaczego kandydaci o tym nie mówią

Osoby z autyzmem, ADHD czy inną formą neuroatypową nie mówią o tym fakcie podczas procesu rekrutacyjnego. Dlaczego? Okazuje się, że większy odsetek osób neuroatypowych częściej szuka pracy niż osób neuronormatywnych.

Working and living in Poland: nowa platforma dla cudzoziemców i pracodawców

„Working and living in Poland” to miejsce, w którym cudzoziemcy z całego świata będą mogli znaleźć sprawdzone i kompleksowe informacje na temat życia i pracy w Polsce. Ponadto możliwe będzie zadawanie pytań konsultantom w trakcie rozmowy telefonicznej lub rozmowy na czacie. Można będzie również napisać mail z pytaniem.

Dodatkowy urlop pracownika z niepełnosprawnością do zmiany

Czy pracownicy ze znacznym lub umiarkowanym stopniem niepełnosprawności będą mogli korzystać z dodatkowego urlopu już w pierwszym roku, w którym wydano orzeczenie? Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej nie wyklucza wprowadzenia zmian. Chce jednak, by taki dodatkowy urlop był przyznawany proporcjonalnie, na podobnych zasadach jak „zwykły” urlop wypoczynkowy.

REKLAMA

Czerwiec 2025: dni wolne, godziny pracy

Czerwiec w 2025 roku – dni wolne i godziny pracy w szóstym miesiącu roku. Jaki jest wymiar czasu pracy w czerwcu? Kalendarz czerwca w 2024 roku nie zawiera ani jednego święta ustawowo wolnego od pracy. Sprawdź, kiedy wypada najbliższe święto.

Controlling personalny a prawo – gdzie kończy się analiza, a zaczyna odpowiedzialność

W epoce cyfrowej, gdzie dane pracownicze są coraz bardziej dostępne i kuszące do analizy, controlling personalny staje przed zadaniem nie tylko liczenia, ale także… rozumienia granic, których nie wolno przekroczyć. Odpowiednie systemy controllingowe (BI i EPM/CPM) mogą tu być nie tylko narzędziem, ale też gwarantem zgodności z prawem – o ile są mądrze skonfigurowane i używane.

REKLAMA