Samochód służbowy w pytaniach i odpowiedziach

1. Jakie są skutki nieodpłatnego udostępnienia pracownikowi samochodu służbowego na czas urlopu

Na czas urlopu wypoczynkowego nieodpłatnie udostępniliśmy pracownikowi samochód służbowy. Nie prowadzimy działalności gospodarczej w zakresie najmu samochodów. Czy u pracownika powstanie przychód podatkowy z tego tytułu i, ewentualnie, w jaki sposób należy ustalić jego wartość? Czy rata leasingowa opłacana przez firmę stanowi koszt uzyskania przychodu?

Wykorzystanie samochodu służbowego do celów prywatnych powoduje powstanie u pracownika przychodu ze stosunku pracy. Wartość tego nieodpłatnego świadczenia należy ustalić według cen rynkowych stosowanych przez innych przedsiębiorców przy świadczeniu tego rodzaju usług (np. wypożyczalnie samochodów).

Wydatek z tytułu raty leasingowej ponoszony przez firmę za okres wykorzystywania pojazdu, zarówno do celów służbowych, jak i prywatnych pracownika, stanowi koszt podatkowy.

Uzyskanie korzyści w postaci możliwości korzystania z samochodu służbowego w czasie urlopu wypoczynkowego stanowi u pracownika przychód ze stosunku pracy. Jest to świadczenie nieodpłatne na rzecz pracownika. Sposób ustalania przychodu uzyskanego przez pracownika z tytułu nieodpłatnego świadczenia został określony przez art. 11 ust. 2a u.p.d.o.f., z którego wynika, że wartość pieniężną nieodpłatnych świadczeń uzyskanych przez podatnika ustala się następująco:

• jeżeli przedmiotem świadczenia są usługi wchodzące w zakres działalności gospodarczej dokonującego świadczenia – według cen stosowanych wobec innych odbiorców,
• jeżeli przedmiotem świadczeń są usługi zakupione – według cen zakupu,
• w pozostałych przypadkach – na podstawie cen rynkowych stosowanych przy świadczeniu usług lub udostępnianiu rzeczy lub praw tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem w szczególności ich stanu i stopnia zużycia oraz czasu i miejsca udostępnienia.

Ustalenie wartości przychodu

Aby określić wartość przychodu uzyskanego przez pracownika z tytułu nieodpłatnego świadczenia, należy ustalić rynkową wartość otrzymanego przez niego przysporzenia. Jeżeli zatem pracodawca, który nieodpłatnie użyczył pracownikowi samochodu służbowego, nie prowadzi działalności gospodarczej w zakresie wynajmu samochodów, to dla ustalenia wartości nieodpłatnego świadczenia uzyskanego przez tego pracownika powinien przyjąć ceny stosowane przez innych przedsiębiorców świadczących tego rodzaju usługi, uwzględniając przy tym także miejsce i czas udostępnienia pojazdu. W tym przypadku za miarodajne uznaje się ceny stosowane przez podmioty zajmujące się wypożyczaniem samochodów w danej miejscowości lub w jej pobliżu.

Samochody służbowe nierzadko stanowią przedmiot umowy leasingu lub najmu. Na ciekawy sposób kalkulacji wartości przysporzenia uzyskanego przez pracownika korzystającego z samochodu służbowego do celów prywatnych wskazuje interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 12 maja 2010 r., nr IPPB2/415--105/10-3/MK. Z pisma wynika, że podatnik za podstawę opodatkowania przekazanych nieodpłatnie świadczeń zamierzał przyjąć iloczyn stawki za jeden kilometr oraz liczby przejechanych w danym miesiącu kilometrów do celów prywatnych. Liczba kilometrów przejechanych w celach prywatnych miała wynikać z comiesięcznych oświadczeń składanych przez pracownika. Natomiast na stawkę za jeden kilometr jazdy do celów prywatnych składałaby się suma rat najmu podczas całego okresu najmu podzielona przez liczbę kilometrów, jakie pojazd może przejechać podczas całego okresu najmu. W konsekwencji każdy pojazd wydany pracownikom spółki miałby swoją indywidualną stawkę za jeden kilometr jazdy do celów prywatnych. Organ podatkowy uznał stanowisko podatnika za prawidłowe, ale podkreślił, że: