Uchwała SN z dnia 8 kwietnia 2004 r. sygn. II UZP 1/04

Przewodniczący SSN Beata Gudowska (sprawozdawca)

Sędziowie SN: Roman Kuczyński, Herbert Szurgacz

Sąd Najwyższy, z udziałem prokuratora Prokuratury Krajowej Piotra Wiśniewskiego, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 8 kwietnia 2004 r. sprawy z wniosku Wiery P. przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych-Oddziałowi w K. o ubezpieczenie społeczne, na skutek zagadnienia prawnego przekazanego przez Sąd Apelacyjny w Gdańsku postanowieniem z dnia 18 grudnia 2003 r. [...]

„Czy podlega obowiązkowemu ubezpieczeniu emerytalnemu i rentowemu sędzia w stanie spoczynku z tytułu umowy zlecenia zawartej z jednym zleceniodawcą na okres dłuższy niż 14 dni ?"

podjął uchwałę:

Sędzia pobierający uposażenie w stanie spoczynku podlega obowiązkowi ubezpieczenia społecznego z tytułu wykonywania umowy zlecenia zawartej po dniu 14 stycznia 2000 r.

Uzasadnienie

Stan faktyczny sprawy, na tle rozpoznania której sformułowane zostało zagadnienie prawne, był bezsporny. W ramach umowy zlecenia zawartej w dniu 3 lipca 2000 r. Wiera P., sędzia w stanie spoczynku, podjęła się w Miejskim Ośrodku Pomocy Społecznej w S. konsultacji z zakresu prawa rodzinnego w wymiarze 9 godzin tygodniowo w okresie od dnia 7 lipca do dnia 31 grudnia 2000 r. Decyzją z dnia 9 stycznia 2001 r. Oddział Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w K. potwierdził obowiązek odprowadzania składki na ubezpieczenie społeczne z tytułu wykonywanej umowy, na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U. Nr 137, poz. 887 ze zm.).Wnosząc o zmianę decyzji, ubezpieczona podniosła w odwołaniu, że objęcie jej ubezpieczeniem z tytułu wykonywania umowy zlecenia może mieć wyłącznie charakter dobrowolny, przyjęty w art. 9 ust. 5 tej ustawy, albowiem prokuratorzy i sędziowie zostali - zgodnie z w art. 6 ust. 1 pkt 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych - wyłączeni z tego systemu.

Sąd Okręgowy-Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Koszalinie wyrokiem z dnia 29 maja 2002 r. odwołanie oddalił, a Sąd Apelacyjny w Gdańsku stwierdził, że w sprawie występuje istotne zagadnienie prawne, które postanowieniem z dnia 18 grudnia 2003 r. przedstawił do rozstrzygnięcia Sądowi Najwyższemu. Sąd wypowiedział się przeciwko objęciu składką przychodów sędziów w stanie spoczynku z tytułu umów zlecenia, twierdząc, że opłacane składki nie stanowiłyby ekwiwalentu uzyskanych w przyszłości świadczeń, a ponadto dostrzegł nierówność traktowania na gruncie ubezpieczenia społecznego sędziów i prokuratorów. Porównując bowiem przepis art. 78¹ § 1 ustawy z dnia 20 czerwca 1985 r. - Prawo o ustroju sądów powszechnych (jednolity tekst: Dz.U. z 1994 r. Nr 7, poz. 25 ze zm.), w brzmieniu nadanym ustawąz dnia 28 sierpnia 1997 r. (Dz.U. Nr 124, poz. 782), z przepisem art. 6 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, wywnioskował, że prokuratorzy nie byliby w żadnej sytuacji zobowiązani do opłacania składek od umów zlecenia.