Zaświadczenie o zarobkach dla pracownika pobierającego świadczenie przedemerytalne

Powinni Państwo wystawić pracownikowi zaświadczenie potwierdzające przychód wypłacony w okresie od marca do czerwca br. Dokonując rozliczenia ZUS uwzględni progi zarobkowe ustalone wyłącznie z tych miesięcy.

UZASADNIENIE

Osoby uprawnione do świadczenia lub zasiłku przedemerytalnego mają ograniczone możliwości dorabiania. Jeśli z działalności podlegającej obowiązkowi ubezpieczeń społecznych lub z tytułu służby osiągają przychód, który przekracza określone progi zarobkowe, przysługujące im świadczenie może zostać zawieszone lub zmniejszone.

Od 1 marca 2011 r. obowiązują nowe zasady zawieszania i zmniejszania świadczenia oraz zasiłku przedemerytalnego.

Obecnie świadczenie ulega zawieszeniu, gdy uzyskiwany przez świadczeniobiorcę przychód przekracza kwotę wynoszącą 70% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w roku kalendarzowym poprzedzającym termin waloryzacji. W okresie od 1 marca 2011 r. do 29 lutego 2012 r. kwota ta wynosi 2257,50 zł. Jest to tzw. graniczna kwota przychodu.

Od 1 marca 2011 r. świadczenie lub zasiłek przedemerytalny ulega zmniejszeniu, jeśli miesięczny przychód świadczeniobiorcy przekracza 25% przeciętnego wynagrodzenia w roku kalendarzowym poprzedzającym termin waloryzacji, czyli tzw. dopuszczalną kwotę przychodu. Do 29 lutego 2012 r. wynosi ona 806,30 zł. Zmniejszenie świadczenia jest równe kwocie przekroczenia dopuszczalnej kwoty przychodu. Po jego dokonaniu musi jednak pozostać do wypłaty minimalna gwarantowana kwota świadczenia (od 1 marca 2011 r. do 29 lutego 2012 r. – 433,62 zł).

W zwykłym trybie ZUS rozlicza świadczeniobiorców z dodatkowych zarobków po zakończeniu okresu rozliczeniowego, trwającego od 1 marca danego roku do ostatniego dnia lutego następnego roku. W celu dokonania rozliczenia świadczeniobiorca musi dostarczyć do końca maja do ZUS zaświadczenie potwierdzające uzyskane w tym okresie zarobki, a jeśli sam za siebie opłaca składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (np. prowadzi działalność gospodarczą) – własne oświadczenie potwierdzające wysokość przychodu.

W określonych przypadkach ZUS może jednak, na wniosek świadczeniobiorcy, dokonać rozliczenia wcześniej niż po zakończeniu roku rozliczeniowego. Możliwe jest to w przypadku, gdy:

• świadczeniobiorca utracił prawo do świadczenia (np. wskutek ukończenia wieku emerytalnego, nabycia prawa do emerytury czy nabycia nieruchomości rolnej o powierzchni użytków rolnych przekraczających 2 ha przeliczeniowe albo współwłasności nieruchomości rolnej, jeżeli udział przekracza 2 ha przeliczeniowe),
• ZUS zawiesił prawo do świadczenia lub zasiłku przedemerytalnego (np. wskutek przyznania renty z tytułu niezdolności do pracy lub renty inwalidzkiej albo podjęcia wypłaty renty strukturalnej lub świadczenia o charakterze rentowym z instytucji zagranicznej).

Gdy świadczeniobiorca zdecydował się na wcześniejsze rozliczenie przychodu, może domagać się od płatnika składek, który go zatrudnia (najczęściej od pracodawcy), wystawienia zaświadczenia potwierdzającego zarobki uzyskane w okresie pobierania świadczenia. Pracodawca nie może odmówić wydania takiego zaświadczenia.

W zaświadczeniu pracodawca powinien wykazać:

• składniki przychodu ze stosunku pracy, które w okresie podlegającym rozliczeniu podlegały oskładkowaniu na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (wyłączając przychody nieoskładkowane wymienione w § 2 rozporządzenia w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe),
• kwoty świadczeń chorobowych wypłaconych w skróconym roku rozliczeniowym (np. wynagrodzenie chorobowe, zasiłki: chorobowy, opiekuńczy, macierzyński) – mimo że nie odprowadza się od nich składek na ubezpieczenia emerytalno-rentowe.

Wystawiając zaświadczenie za bieżący rok rozliczeniowy należy wykazać zarówno łączną kwotę zarobków ubezpieczonego w okresie, z którego ma nastąpić rozliczenie, jak i kwoty wypłacone w poszczególnych miesiącach tego okresu. O przyporządkowaniu kwoty przychodu do danego miesiąca decyduje moment wypłaty, a nie okres, za który przychód jest należny.

WAŻNE!

Wystawiając zaświadczenie o zarobkach do celów rozliczenia się przez świadczeniobiorcę z ZUS należy przyporządkowywać wynagrodzenie do tego miesiąca, w którym zostało wypłacone.

Po otrzymaniu zaświadczenia ZUS dokona rozliczenia przychodu w formie rocznej lub miesięcznej – w zależności od tego, która z nich jest korzystniejsza dla osoby uprawnionej.

Dokonując rozliczenia w stosunku miesięcznym ZUS porówna kwoty przychodu osiągnięte w kolejnych miesiącach do dopuszczalnej i granicznej kwoty przychodu obowiązujących w tych miesiącach. Natomiast przy rozliczeniu rocznym ZUS porówna łączną kwotę przychodu osiągniętą w skróconym roku rozliczeniowym do rocznej dopuszczalnej i granicznej kwoty przychodu ustalonych dla tego skróconego roku. W przypadku bowiem, gdy w roku rozliczeniowym powstało lub ustało prawo do świadczenia bądź zasiłku przedemerytalnego albo gdy wypłata tego świadczenia była wstrzymana z przyczyn innych niż osiąganie przychodu, roczne kwoty przychodu (graniczną i dopuszczalną) ustala się dla okresu, w którym istniało prawo do pobierania świadczenia (zasiłku) przedemerytalnego, z dokładnością do dnia oraz z zaokrągleniem do pełnych 10 groszy w górę. Odpowiedniemu skróceniu podlega również roczna gwarantowana kwota świadczenia lub zasiłku przedemerytalnego.

Korzyści

Od roku rozliczeniowego 2011/2012 ZUS może rozliczyć przychód osoby uprawnionej do świadczenia lub zasiłku przedemerytalnego w formie rocznej – jeśli jest to dla tej osoby korzystniejsze.

Jednak w przypadku Państwa pracownika nie ma znaczenia, w jakim wariancie – miesięcznym czy rocznym – zostanie rozliczony przychód. Państwa pracownik uzyskał w skróconym okresie rozliczeniowym od marca do czerwca 2011 r. zarobki w wysokości 2000 zł w każdym z 4 miesięcy. Jest to kwota niższa od miesięcznej granicznej kwoty przychodu (2000 zł < 2257,50 zł). Zarazem jednak zarobki pracownika przekroczyły miesięczną dopuszczalną kwotę przychodu, w każdym miesiącu o 1193,70 zł (2000 zł – 806,30 zł = 1193,70 zł). Jest to tzw. kwota zmniejszenia świadczenia. Ponieważ kwota zmniejszenia (1193,70 zł) jest wyższa niż przysługujące pracownikowi świadczenie przedemerytalne (867,25 zł), przy rozliczeniu w formie miesięcznej świadczenie przedemerytalne za okres od marca do czerwca 2011 r. ulegnie zmniejszeniu do minimalnej gwarantowanej kwoty świadczenia przedemerytalnego, tj. do 433,62 zł.

Podobnie będzie przy rozliczeniu w formie łącznej całego przychodu ze skróconego okresu. Łączny przychód jest niższy od ustalonej dla tego okresu rocznej granicznej kwoty przychodu (8000 zł < 9030 zł), ale przekracza dopuszczalną kwotę przychodu ustaloną dla tego okresu (4 miesiące x 806,30 zł = 3 225,20 zł) o 4774,80 zł (8000 zł – 3225,20 zł = 4774,80 zł). W tym przypadku kwota zmniejszenia (4774,80 zł) również jest wyższa niż przysługujące łącznie w ciągu 4 miesięcy świadczenie (4 miesiące × × 867,25 zł = 3469 zł). Dlatego ubezpieczonemu przysługuje świadczenie w minimalnej gwarantowanej wysokości.

Podstawa prawna

• art. 5–6 ustawy z 30 kwietnia 2004 r. o świadczeniach przedemerytalnych (Dz.U. Nr 120, poz. 1252 ze zm.),
• ustawa z 3 grudnia 2010 r. o zmianie ustawy o świadczeniach przedemerytalnych (Dz.U. z 2011 r. Nr 17, poz. 79),
• komunikat Prezesa ZUS z 16 lutego 2011 r. w sprawie dopuszczalnej kwoty przychodu, granicznej kwoty przychodu oraz rocznej dopuszczalnej kwoty przychodu i rocznej granicznej kwoty przychodu, stosowanych przy zmniejszaniu lub zawieszaniu świadczeń przedemerytalnych oraz zasiłków przedemerytalnych (M.P. Nr 15, poz. 165).