Czy renta socjalna wzrośnie o ponad 2,7 tys. zł brutto? Nie wiadomo! RPO: projekt wymaga pogłębionej refleksji
REKLAMA
REKLAMA
W Sejmie RP odbyło się czytanie projektu w zakresie zmiany ustawy o rencie socjalne z podwyższeniem do minimalnego wynagrodzenia. Zatem do końca czerwca 2024 r. renta socjalna miałaby wynosić 4242 zł, a od 1 lipca 2024 r. 4300 zł. Jednak nie wiadomo! Spływają pierwsze opinie i np. RPO wskazuje, że projekt wymaga pogłębionej refleksji.
- Renta socjalna jest niegodnie niska
- Premier o rencie socjalnej
- Kto ma prawo do renty socjalnej?
- Rzecznik Praw Obywatelskich o rencie socjalnej
- Naruszenie konstytucyjnej zasady równego traktowania oraz sprawiedliwości społecznej?
Renta socjalna jest niegodnie niska
Zmiany mają nastąpić w ustawie z dnia 27 czerwca 2003 r. o rencie socjalnej (Dz.U. z 2022 r. poz. 240). Projekt dotyczy zwiększenia kwoty renty socjalnej z 1217,98 zł netto do kwoty minimalnego wynagrodzenia za pracę; obecnie kwota renty socjalnej równa jest kwocie najniższej renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy tj. 1588,44 zł. Zgodnie z założeniami renta socjalna wynosi 100% minimalnego wynagrodzenia za pracę ustalonego na podstawie przepisów ustawy z dnia 10 października 2022 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (Dz.U. z 2020 r. poz. 2207), obowiązującego w danym roku.
REKLAMA
Zgodnie z uzasadnieniem do zmian: „Regularne wizyty u lekarzy specjalistów, systematyczna rehabilitacja, niezbędny sprzęt rehabilitacyjny, specjalistyczne żywienie oraz środki higieny osobistej wymagają dużych nakładów finansowych. Obecna kwota renty socjalnej nie pokrywa koniecznych wydatków związanych z niepełnosprawnością. Sytuacja osób niepełnosprawnych na rynku pracy ograniczająca podjęcie zatrudnienia oraz niska kwota renty socjalnej nie pozwalają na usamodzielnienie się, w wyniku czego osoby niepełnosprawne pozostają na utrzymaniu rodzin. Zwiększenie kwoty i jej coroczna waloryzacja umożliwią w większym stopniu pokrycie koniecznych wydatków oraz zwiększą szanse na niezależne życie”.
Premier o rencie socjalnej
Premier Donald Tusk potwierdza, że rząd będzie ciężko pracować nad tym, aby przepisy weszły w życie jak najszybciej. Rodzice osób z niepełnosprawnościami, to nie jest najsłabsza grupa społeczna. To jest najsilniejsza grupa społeczna (…) Dzięki Wam, drodzy opiekunowie, drodzy rodzice niepełnosprawnych, Polska jest trochę lepsza. Dzięki Wam, to co dzieje się w Polsce, jest piękniejsze. Jeszcze raz bardzo, bardzo Wam dziękuję. I obiecuję – tak, jak staliśmy przy Was, wtedy kiedy władza od Was się obracała plecami, tak będziemy ciężko i pilnie pracować nad tym, żeby ta ustawa, na którą czekaliście, jak najszybciej stała się faktem – wskazuje Prezes Rady Ministrów.
Renta socjalna jest świadczeniem pieniężnym przyznawanym przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych (dalej: ZUS), w sytuacji całkowitej niezdolnej do pracy z powodu naruszenia sprawności organizmu. Renta socjalna może mieć charakter:
- renty socjalnej stałej - jeżeli całkowita niezdolność do pracy jest trwała;
- renty socjalnej okresowej - jeżeli całkowita niezdolność do pracy jest okresowa, wówczas przysługuje przez okres wskazany w decyzji jednostki organizacyjnej ZUS.
Kto ma prawo do renty socjalnej?
Renta socjalna przysługuje osobie pełnoletniej całkowicie niezdolnej do pracy z powodu naruszenia sprawności organizmu, które powstało:
- przed ukończeniem 18. roku życia;
- w trakcie nauki w szkole lub w szkole wyższej - przed ukończeniem 25. roku życia;
- w trakcie kształcenia w szkole doktorskiej, studiów doktoranckich lub aspirantury naukowej.
Rzecznik Praw Obywatelskich o rencie socjalnej
Rzecznik Praw Obywatelskich tak wypowiada się o rencie socjalnej:
- Projekt modyfikacji sposobu ustalania renty socjalnej poprzez jej odniesienie do minimalnego wynagrodzenia za pracę wychodzi naprzeciw oczekiwaniom i potrzebom osób z niepełnoprawnością.
- Kierunek zmian nie budzi zastrzeżeń z punktu widzenia ochrony praw jednostki, ale projekt wymaga pogłębionej refleksji. RPO ma na myśli rozszerzenie proponowanego mechanizmu poprzez uwzględnienie osób, szczególnie z niepełnosprawnością, uprawnionych do świadczeń z zabezpieczenia społecznego niższych niż wysokość minimalnego wynagrodzenia za pracę.
Naruszenie konstytucyjnej zasady równego traktowania oraz sprawiedliwości społecznej?
Jak twierdzi RPO modyfikacja wysokości świadczeń nie pozostanie bez wpływu na dostęp osób z niepełnosprawnością do innych instrumentów wsparcia. Projektowane rozwiązanie wydaje się niewystarczające. Nie obejmuje bowiem wszystkich grup osób z niepełnosprawnością uprawnionych do świadczeń z systemu zabezpieczenia społecznego w wysokości niższej niż kwota minimalnego wynagrodzenia za pracę. Zasadne jest zatem rozważenie rozszerzenia podmiotów podlegających temu mechanizmowi poprzez uwzględnienie osób, szczególnie z niepełnosprawnością, uprawnionych do świadczeń z zabezpieczenia społecznego niższych niż wysokość minimalnego wynagrodzenia za pracę. Świadczenia pieniężne, takie jak zasiłki dla osób niepełnosprawnych, stanowią jedną z form wsparcia osób z niepełnosprawnościami przez państwa-strony Konwencji o prawach osób niepełnosprawnych. Takie świadczenia często uwzględniają wydatki związane z niepełnosprawnością i ułatwiają pełne włączenie osób z niepełnosprawnościami w społeczeństwo.
RPO podkreśla, że może dojść do nierównego traktowania, bo: egulacja umożliwiająca podniesienie kwoty wsparcia tylko jednej z grup osób uprawnionych do świadczeń z zabezpieczenia społecznego w wysokości niższej niż minimalne wynagrodzenie za pracę nie wydaje się optymalna. Powstaje bowiem wątpliwość, czy nie powoduje to istotnego ryzyka naruszenia konstytucyjnej zasady równego traktowania oraz sprawiedliwości społecznej.
Potwierdź zapis
Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.
Coś poszło nie tak
REKLAMA
© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.
- Czytaj artykuły
- Rozwiązuj testy
- Zdobądź certyfikat
REKLAMA