Dofinansowanie do wynagrodzenia pracownika niepełnosprawnego

Dofinansowanie przysługuje do wynagrodzeń wszystkich pracowników niepełnosprawnych pozostających w zatrudnieniu do końca 2008 r.

Po wejściu w życie rozporządzenia Komisji WE nr 800/2008, tj. od 1 stycznia 2009 r., pracodawca, aby otrzymać dofinansowanie do wynagrodzenia niepełnosprawnego pracownika, musi spełnić łącznie 2 warunki:

• w chwili zatrudnienia pracownik musi być osobą niepełnosprawną, tzn. legitymować się ważnym orzeczeniem o niepełnosprawności,
• musi zostać zrealizowany tzw. efekt zachęty.

Obecnie w Polsce funkcjonują 2 równoważne systemy orzecznicze o niepełnosprawności:

• jeden sprawowany przez powiatowe i wojewódzkie zespoły ds. orzekania o niepełnosprawności,
• drugi to system orzeczniczy ZUS; w ramach tego systemu orzeka się o niezdolności do pracy. W przypadku orzeczenia całkowitej lub częściowej niezdolności do pracy ZUS wypłaca rentę.

Zatrudnianie osób niepełnosprawnych, które w chwili nawiązywania stosunku pracy były osobami pełnosprawnymi, a następnie uzyskały orzeczenie o niepełnosprawności, stwarza pewne problemy.

Ustawa o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (DzU z 2008 r. nr 14, poz. 92 ze zm.; zwana dalej ustawą o rehabilitacji) nie zawiera przepisu określającego termin, od którego pracodawca wlicza takiego pracownika do stanu zatrudnienia osób niepełnosprawnych.

Zgodnie ze stanowiskiem Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej, zawartym w założeniach do ustawy z 5 marca 2009 r. o zmianie ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych, przy ustalaniu terminu, od którego osoba niepełnosprawna, która uzyskała orzeczenie o niepełnosprawności w trybie wskazanym wyżej, wliczana jest do stanu zatrudnienia, zastosowanie przez analogię znajduje art. 15 ust. 4 ustawy o rehabilitacji, tzn. od dnia po przedstawieniu pracodawcy orzeczenia o niepełnosprawności.

Ponadto ze stanowiska ministerstwa wynika, że jeżeli nowo zatrudniony pracownik otrzyma w trakcie zatrudnienia orzeczenie poświadczające, iż w momencie zatrudnienia był osobą niepełnosprawną, pracodawca nie może dokonać korekty, na podstawie której wliczy takiego pracownika do stanu zatrudnienia jako osobę niepełnosprawną w chwili jego zatrudnienia.

Stanowisko to zakwestionowane zostało w wyroku WSA z 12 czerwca 2008 r., w którym stwierdzono, że stosowanie przez analogię art. 15 ust. 4 ustawy o rehabilitacji w celu ustalenia terminu zaliczenia do stanu zatrudnienia niepełnosprawnego pracownika, który legitymuje się orzeczeniem o ciągłości stanu niepełnosprawności od czasu sprzed momentu zatrudnienia, a który w momencie zatrudnienia takiego orzeczenia nie posiadał, jest nieuprawnione (III SA/Wa 226/08, niepubl.). Przyjęcie wykładni dopuszczającej analogię byłoby możliwe, gdyby sytuacja taka została uregulowana w ustawie o rehabilitacji. Wobec braku takiej regulacji stosowanie analogii jest nieuprawnione.

Należy zaznaczyć, że ani stanowiska ministerstwa, ani orzeczenia sądów nie są w Polsce źródłami powszechnie obowiązującego prawa.