REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Urlop okolicznościowy też na wniosek pracownika

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Ewa Drzewiecka

REKLAMA

W układzie zbiorowym lub w regulaminie pracy pracodawca może rozszerzyć katalog osób mogących korzystać ze zwolnień z powodów osobistych oraz zwiększyć liczbę dni wolnych od pracy.

W przepisach prawa pracy nie występuje pojęcie urlopu okolicznościowego. Jest to potoczna nazwa zwolnienia udzielanego przez pracodawcę pracownikowi w związku z ważnymi wydarzeniami rodzinnymi i osobistymi. Zasady udzielania tzw. zwolnień okolicznościowych oraz sposobu wynagradzania za czas tych zwolnień określają przepisy przywołane w podstawie prawnej.

W wymienionych w ramce sytuacjach pracodawca nie ma prawa odmówić pracownikowi udzielenia zwolnienia od pracy. Pracownik powinien jednak zgłosić wniosek o zwolnienie - nie może nie stawić się do pracy bez uprzedniego poinformowania o nieobecności. Nie ma przeszkód, aby pracownik połączył dni wolne z urlopem wypoczynkowym albo bezpłatnym.

Trzeba pamiętać, że gdy zdarzenie, które usprawiedliwiałoby nieobecność w pracy, miało miejsce w okresie innej usprawiedliwionej nieobecności pracownika, dni wolne nie przysługują. Tak będzie np. wtedy, gdy pracownik bierze ślub w czasie urlopu wypoczynkowego.

Katalog uprawnionych

W rozporządzeniu w sprawie sposobu usprawiedliwiania nieobecności w pracy oraz udzielania pracownikom zwolnień od pracy wyczerpująco wskazano, kto, w jakich okolicznościach i przez jaki czas ma prawo do zwolnienia od pracy z zachowaniem prawa do wynagrodzenia. Oznacza to, że inne osoby niż wyliczone, czy wymienione, ale w innych okolicznościach nie mają prawa do zwolnienia.

Przepisy przywołanego rozporządzenia wskazują na minimum uprawnień, jakie przysługują pracownikowi w związku z ważnymi wydarzeniami rodzinnymi i osobistymi. W układzie zbiorowym pracy lub w regulaminie pracy pracodawca może korzystniej uregulować te kwestie.

Sposób udzielania zwolnienia
W przepisach nie określono, w jaki sposób i w jakim terminie udzielać zwolnień okolicznościowych oraz czy i jakich dokumentów należy żądać od pracownika. Zwolnienie nie musi pokrywać się z datą zdarzenia, ale pracownik powinien wykazać związek przyczynowy między zdarzeniem a terminem skorzystania ze zwolnienia.

Uprawniony do dwóch dni wolnych nie ma obowiązku wykorzystania ich dzień po dniu. W przypadku udzielenia dwóch dni należy je, zgodnie z wnioskiem pracownika, przyznać razem lub osobno. Przykładowo wolne dni w razie urodzenia dziecka można udzielić na dzień powrotu matki i dziecka ze szpitala i dzień następny. Udzielenie zwolnienia w terminie późniejszym mogłoby być uzasadnione jedynie wówczas, gdyby pracownik udowodnił, że w tym właśnie czasie ma załatwić sprawy związane z urodzeniem dziecka (np. w urzędzie stanu cywilnego).

W razie pogrzebu jeden dzień powinien przypadać na dzień pogrzebu, a drugi w jeden z dni poprzedzających lub następujących po pogrzebie.

Przy zwolnieniu od pracy w razie ślubu należy pamiętać o tym, że dotyczy ono małżeństwa wywierającego skutki prawne. Zatem w razie zawarcia ślubu kościelnego jakiś czas po ślubie cywilnym, pracownik nie ma prawa do zwolnienia, nawet jeśli nie korzystał ze zwolnienia w związku ze ślubem cywilnym.

Dokumentowanie uprawnień
Dokumentem uprawniającym do zwolnienia okolicznościowego może być każdy dokument, poświadczający, że dane zdarzenie miało miejsce, np. odpis skróconego aktu urodzenia dziecka, odpis aktu małżeństwa, w przypadku ślubu konkordatowego - wydane przez duchownego zaświadczenie stanowiące podstawę sporządzenia aktu małżeństwa.

Warto zauważyć, że niektóre zaświadczenia wydawane są jakiś czas po zaistnieniu zdarzenia, zatem pracownik zgłaszający wniosek o zwolnienie może jedynie zobowiązać się do późniejszego przedstawienia zaświadczenia. Pracodawca może także odstąpić od żądania zaświadczenia, jeżeli np. sam uczestniczy w pogrzebie czy ślubie.

Wynagrodzenie za dni wolne

W myśl par. 5 rozporządzenia z 29 maja 1996 r. przy ustalaniu wynagrodzenia za czas zwolnienia od pracy oraz za czas niewykonywania pracy, gdy przepisy przewidują zachowanie przez pracownika prawa do wynagrodzenia, stosuje się zasady obowiązujące przy ustalaniu wynagrodzenia za urlop, z tym że składniki wynagrodzenia ustalane są w wysokości przeciętnej (czyli tzw. zmienne składniki) oblicza się z miesiąca, w którym przypadło zwolnienie od pracy lub okres niewykonywania pracy.

Z uwagi na powyższe należy zastosować zasady, o których mowa w rozporządzeniu w sprawie szczegółowych zasad udzielania urlopu wypoczynkowego, ustalania i wypłacania wynagrodzenia za czas urlopu oraz ekwiwalentu pieniężnego za urlop, z tą różnicą, że dla zmiennych składników wynagrodzenia wypłacanych za okresy nie dłuższe niż miesiąc nie ustala się trzymiesięcznej podstawy, lecz bierze pod uwagę wynagrodzenie uzyskane w miesiącu, w którym przypadł okres niewykonywania pracy.

Ważne!
Mimo, że pracodawca ma obowiązek udzielić tzw. urlopu okolicznościowego pracownik musi złożyć wniosek w tej sprawie.

DNI WOLNE OD PRACY Z POWODÓW OSOBISTYCH

Pracodawca ma obowiązek zwolnić od pracy pracownika na czas obejmujący:
- dwa dni w razie ślubu pracownika lub urodzenia się jego dziecka albo zgonu i pogrzebu małżonka pracownika lub jego dziecka, ojca, matki, ojczyma lub macochy,
- jeden dzień w razie ślubu dziecka pracownika albo zgonu i pogrzebu jego siostry, brata, teściowej, teścia, babki, dziadka, a także innej osoby pozostającej na utrzymaniu pracownika lub pod jego bezpośrednią opieką.

Przykład:
BRAK PRAWA DO DNI WOLNYCH
Annie K. zmarła babcia. Jej mąż zatrudniony na podstawie umowy o pracę wystąpił do swojego pracodawcy o udzielenie mu dnia wolnego od pracy na jej pogrzeb. Pracodawca odmówił. Jego stanowisko jest uzasadnione. Pracownik nie ma prawa do zwolnienia od pracy w przypadku śmierci babki żony, chyba że pozostawała ona na jego utrzymaniu lub pod jego bezpośrednią opieką.


Podstawa prawna:
- rozporządzenie ministra pracy i polityki socjalnej z 15 maja 1996 r. w sprawie sposobu usprawiedliwiania nieobecności w pracy oraz udzielania pracownikom zwolnień od pracy (Dz.U. nr 60, poz. 281),
- rozporządzenie ministra pracy i polityki socjalnej z 29 maja 1996 r. w sprawie sposobu ustalania wynagrodzenia w okresie niewykonywania pracy oraz wynagrodzenia stanowiącego podstawę obliczania odszkodowań, odpraw, dodatków wyrównawczych do wynagrodzenia oraz innych należności przewidzianych w kodeksie pracy (Dz.U. nr 62, poz. 289 z późn. zm.),
- rozporządzenie ministra pracy i polityki socjalnej z 8 stycznia 1997 r. w sprawie szczegółowych zasad udzielania urlopu wypoczynkowego, ustalania i wypłacania wynagrodzenia za czas urlopu oraz ekwiwalentu pieniężnego za urlop (Dz.U. nr 2, poz. 14 z późn. zm.).

Treść jest dostępna bezpłatnie,
wystarczy zarejestrować się w serwisie

Załóż konto aby otrzymać dostęp do pełnej bazy artykułów oraz wszystkich narzędzi

Posiadasz już konto? Zaloguj się.
Zapisz się na newsletter
Kodeks pracy, urlopy, wynagrodzenia, świadczenia pracownicze. Bądź na bieżąco ze zmianami z zakresu prawa pracy. Zapisz się na nasz newsletter.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: GP

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code
Uprawnienia rodzicielskie - QUIZ
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/10
Ile tygodni urlopu macierzyńskiego można maksymalnie wykorzystać jeszcze przed porodem?
nie ma takiej możliwości
3
6
9 - tylko jeśli pracodawca wyrazi na to zgodę
Następne

REKLAMA

Kadry
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Czy certyfikacja ISO nadal ma sens?

Zarządzanie jakością, zarządzanie środowiskowe, systemy zapewniania bezpieczeństwa i higieny pracy czy czystości mikrobiologicznej – nowoczesne organizacje, szczególnie te, działające globalnie, porządkują wewnętrzne procesy własnymi procedurami. Czy w tej sytuacji certyfikacja ISO nadal ma sens? – Bez wątpienia. I to nie tylko po to, żeby zwiększyć konkurencyjność i wiarygodność w oczach kontrahentów – przekonuje Katarzyna Petrusiewicz, ekspert CWS Workwear.

Najbardziej szanowane zawody 2025. B2B, outsourcing i praca tymczasowa wypierają umowę o pracę

Jakie zawody są obecnie najbardziej szanowane przez społeczeństwo? Na końcu listy znajdują się posłowie, europosłowie, samorządowcy, influencerzy i youtuberzy. Zmienia się idealna wizja pracy - B2B, outsourcing i praca tymczasowa wypierają umowę o pracę.

Pracodawca powinien redukować przebodźcowanie pracowników [SPOSOBY]

Współcześnie pracujemy za dużo, za głośno i za szybko. Wpływa to na przebodźcowanie, co z kolei powoduje niezdolność do koncentracji, złe samopoczucie, a nawet problemy psychiczne. Raport Pracuj.pl “Neurokomfort w pracy i rekrutacji, czyli przed jakimi wyzwaniami stajemy jako neuroróżnorodni w świecie pełnym bodźców” przedstawia problem i podaje pracodawcom sposoby na redukowanie przebodźcowania pracowników.

Uwaga! Komunikat ZUS: Od 1 lipca 2025 nowy kod ubezpieczenia dla osób niepełnosprawnych na stażu. Sprawdź, jak rozliczać 09 21 i 09 20

ZUS przypomina: od 1 lipca 2025 r. obowiązuje nowy kod tytułu ubezpieczenia dla osób niepełnosprawnych pobierających stypendium z urzędu pracy. Zmiana wynika z nowelizacji rozporządzenia Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej.

REKLAMA

MRPiPS: W cztery miesiące 2025 r. ponad 103 tys. zezwoleń na pracę dla cudzoziemców. Najczęściej dla obywateli Kolumbii, Filipin, Indii i Nepalu

Wstępne dane Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej za pierwsze 4 miesiące 2025 r. pokazują, że w tym okresie wydano w Polsce 103,2 tys. zezwoleń na pracę cudzoziemców. Najwięcej otrzymali Kolumbijczycy. Na kolejnych miejscach w zestawieniu znaleźli się obywatele Filipin, Indii, Nepalu oraz Uzbekistanu. Jednocześnie zaledwie 1,2 tys. zezwoleń wydano dla pracowników z Ukrainy.

Czy zmiana formy prawnej pracodawcy wpływa na PPK? [PRZYKŁADY]

Przepisy ustawy o PPK nie wyłączają ani nie modyfikują zasad kontynuacji bądź sukcesji wynikających np. z przepisów kodeksu spółek handlowych. Jeżeli po przekształceniu danemu podmiotowi przysługują nadal prawa i obowiązki, jakie miał przed przekształceniem, dotyczy to także praw i obowiązków wynikających z umowy o zarządzanie PPK.

Nieodpłatne kursy językowe dla pracowników. Aspekty prawne i podatkowe

Na co może liczyć pracownik chcący podnieść swoje kwalifikacje zawodowe? Czy pracodawca może finansować pracownikom kursy językowe ze środków ZFŚS? Kiedy sfinansowanie szkoleń językowych pracownikom jest dla nich przychodem? W artykule odpowiadamy na najważniejsze pytania!

6 najważniejszych zmian w zatrudnianiu cudzoziemców od czerwca 2025 r.

Dnia 1 czerwca weszły w życie ważne przepisy zmieniające zasady legalnego zatrudniania cudzoziemców w Polsce. Zmiany można przedstawić w 6 głównych punktach. Oto najważniejsze przepisy prawne.

REKLAMA

MRPiPS: Pilotaż skróconego czasu pracy 2025 – nabór wniosków od 14 sierpnia 2025, do 1 mln zł dofinansowania [SZCZEGÓŁY, WAŻNE TERMINY]

Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej ogłosiło szczegóły długo wyczekiwanego pilotażu skróconego czasu pracy. Program, pierwszy tego typu w Polsce i tej części Europy, zakłada praktyczne testowanie różnych modeli organizacji pracy przy wsparciu finansowym państwa. Wnioski o udział w pilotażu będzie można składać od 14 sierpnia do 15 września 2025 roku.

Nowoczesne BHP czyli jak zmiany klimatu wpływają na bezpieczeństwo pracy

Jakich działań ze strony pracodawcy wymaga nowoczesne podejście do BHP? Czym jest dziś bezpieczeństwo pracy? Jak zmiany klimatu wpływają na zarządzanie bezpieczeństwem w firmie?

REKLAMA