Czy można odwołać pracownika z urlopu na żądanie

Mogą Państwo odwołać pracownika z urlopu na żądanie. Jest to dopuszczalne, jeżeli wystąpią szczególne okoliczności uzasadniające odwołanie pracownika z urlopu, a jego obecność w firmie jest niezbędna.

UZASADNIENIE

 Pracodawca może odwołać z urlopu wypoczynkowego pracownika, jeżeli są spełnione dwa warunki:

• wystąpią okoliczności nieprzewidziane w chwili rozpoczynania urlopu, np. awaria, specjalne zlecenie od klienta, choroba pracownika,
• obecność pracownika w firmie jest niezbędna ze względu na posiadane przez niego uprawnienia lub umiejętności (art. 167 Kodeksu pracy).

Prawo do odwołania pracownika z urlopu wypoczynkowego na wskazanych zasadach dotyczy również urlopu na żądanie. Urlop ten jest szczególnym urlopem wypoczynkowym. Pracownik ma prawo do 4 dni urlopu na żądanie w danym roku. Z tego urlopu pracownik może skorzystać w wybranym przez siebie terminie (art. 167² Kodeksu pracy). Pracownik powinien zgłosić chęć skorzystania z urlopu na żądanie najpóźniej w dniu rozpoczęcia urlopu przed rozpoczęciem pracy (wyrok SN z 15 listopada 2006 r., I PK 128/06, OSNP 2007/23-24/346).

Zasadą jest, że pracodawca nie może odmówić pracownikowi udzielenia urlopu na żądanie. Jednak większość specjalistów prawa pracy zgadza się z poglądem, że pracodawca może odmówić pracownikowi udzielania urlopu na żądanie w szczególnych sytuacjach.

PRZYKŁAD

Kierowcy karetek pogotowia zatrudnieni w jednym ze szpitali chcąc uzyskać podwyżki płac postanowili w tym samym terminie skorzystać z urlopu na żądanie. Przed rozpoczęciem pracy wszyscy kierowcy powiadomili dyrektora szpitala o chęci skorzystania z urlopu na żądanie. W takiej sytuacji dyrektor szpitala będzie mógł odmówić udzielenia urlopu na żądanie kierowcom, ponieważ spowodowałoby to dezorganizację pracy szpitala oraz naraziłoby pacjentów na utratę zdrowia i życia. Ponadto w przedstawionym przypadku kierowcy nadużyli swojego prawa, a więc udzielenie im urlopu na żądanie nie jest konieczne.

Przedstawione wyżej stanowisko prezentuje również Sąd Najwyższy. Przedstawił je w uzasadnieniu wyroku z 26 stycznia 2005 r. (II PK 197/04, OSNP 2005/17/271). Następnie SN potwierdził w wyroku z 28 października 2009 r. (II PK 123/09), że „obowiązek udzielenia urlopu na żądanie nie jest bezwzględny, a pracodawca może odmówić żądaniu pracownika ze względu na szczególne okoliczności, które powodują, że jego zasługujący na ochronę wyjątkowy interes wymaga obecności pracownika w pracy”. Zatem skoro w szczególnych przypadkach pracodawca może odmówić pracownikowi udzielenia urlopu na żądanie, to może także w takich samych okolicznościach odwołać go z tego urlopu. Do takich szczególnych przypadków, kiedy odwołanie z urlopu na żądanie będzie dopuszczalne, należy np. choroba innego pracownika, pożar zakładu, awaria w firmie.

WAŻNE!

W szczególnych przypadkach pracodawca może odwołać pracownika z urlopu na żądanie.

Oceny, czy dane okoliczności uzasadniają odwołanie pracownika z urlopu na żądanie, dokonuje pracodawca. Pracownik powinien wykonać polecenie pracodawcy i stawić się do pracy. Jeżeli tego nie zrobi, może zostać ukarany karą porządkową (upomnienie lub nagana), a nawet może zostać zwolniony za wypowiedzeniem lub w nadzwyczajnych przypadkach dyscyplinarnie.

Gdy pracownik nie zgadza się z decyzją pracodawcy o odwołaniu z urlopu na żądanie, może ją zakwestionować przed sądem pracy. Wówczas sąd dokona oceny, czy wystąpiły okoliczności, które uzasadniają odwołanie pracownika z urlopu na żądanie.

Jeżeli na skutek odwołania z urlopu na żądanie pracownik poniósł koszty będące w bezpośrednim związku z odwołaniem z urlopu, pracodawca ma obowiązek pokryć te koszty (art. 167 § 2 Kodeksu pracy).

Podstawa prawna

• art. 8, art. 167, art. 167² Kodeksu pracy.