Albo matka albo ojciec. Tylko jedno skorzysta z tego uprawnienia

• Uprawnienia rodzicielskie 2025 - prawo pracy
• Albo matka albo ojciec - 2 dni opieki na dziecko
• 2 dni opieki na dziecko czy 16 godzin opieki na dziecko - co wybrać?
• 2 dni opieki a niepełny etat

Uprawnienia rodzicielskie 2025 - prawo pracy

Prawo pracy zmienia się wraz ze zmianami społecznymi, demograficznymi. Rząd próbuje różnych metod, aby zachęcić Polaków do budowania większych rodzin. Jednym ze sposobów na poprawę sytuacji pracujących rodziców w Polsce jest rozszerzanie uprawnień rodzicielskich. Jakie prawa dla rodziców przewiduje Kodeks pracy?

Autopromocja

• urlop macierzyński
• uzupełniający urlop macierzyński
• urlop ojcowski
• urlop rodzicielski
• urlop wychowawczy
• obniżenie wymiaru czasu pracy
• urlop na warunkach urlopu macierzyńskiego (adopcyjny)
• zwolnienia od pracy na badania kobiet w ciąży
• przerwy w pracy na karmienie dziecka
• elastyczna organizacja pracy dla rodziców dziecka do ukończenia 8. roku życia (praca zdalna, indywidualny harmonogram czasu pracy, ruchomy czas pracy)
• praca zdalna dla rodziców dzieci do lat 4
• 2 dni lub 16 godzin zwolnienia od pracy na opiekę nad dzieckiem zdrowym

Poza tym, prawo pracy chroni kobiety w ciąży, karmiące piersią oraz rodziców dzieci do 4. roku życia po przez rożnego rodzaju zakazy:

• zakaz zatrudniania kobiet w ciąży i karmiących piersią przy pracach niebezpiecznych, uciążliwych, szkodliwych dla zdrowia
• zakaz zatrudniania pracownicy w ciąży w porze nocnej
• zakaz zatrudniania pracownicy w ciąży w godzinach nadliczbowych
• zakaz zatrudniania pracownicy w ciąży bez jej zgody poza stałym miejscem zamieszkania oraz w przerywanym systemie czasu pracy
• zakaz zatrudniania rodzica dziecka w wieku do 4 roku życia bez jego zgody w godzinach nadliczbowych, w porze nocnej, w systemie przerywanego czasu pracy oraz zakaz delegowania go poza stałe miejsce pracy
• zakaz rozwiązywania umowy o pracę w czasie ciąży, urlopu macierzyńskiego, rodzicielskiego i ojcowskiego

Albo matka albo ojciec - 2 dni opieki na dziecko

Kodeks pracy w art. 188 przyznaje rodzicom prawo do 2 dni albo 16 godzin zwolnienia o pracy. Warunkiem jest wychowywanie przynajmniej jednego dziecka w wieku do 14 lat. Wskazany wymiar przysługuje na rok kalendarzowy. Niewykorzystanie 2 dni lub 16 godzin nie powoduje przesunięcia ich na kolejny rok. Pracownik zachowuje za ten czas prawo do wynagrodzenia za pracę.

O sposobie wykorzystania zwolnienia od pracy decyduje sam zainteresowany bądź sama zainteresowana. W pierwszym wniosku o wolne składanym na podstawie art. 188 Kodeksu pracy wybiera się czy zwolnienie będzie wykorzystane w dniach czy w godzinach. Pierwszy wniosek zadecyduje również o tym, kto w danym roku kalendarzowym skorzysta z omawianego uprawnienia rodzicielskiego. Przysługuje ono wyłącznie jednemu z rodziców. Matka i ojciec muszą porozumieć się w tej sprawie i ustalić, co będzie dla nich bardziej korzystane. Jeśli pierwszy w danym roku wniosek o wolne z tytułu opieki na dziecko złoży matka, pozostały do wykorzystania wymiar zwolnienia również przysługuje matce. Rodzice nie mogą podzielić się np. po 1 dniu zwolnienia.

Autopromocja

Sygnaliści w firmie. Przewodnik dla pracodawcy

Sprawdź

2 dni opieki na dziecko czy 16 godzin opieki na dziecko - co wybrać?

To pytanie również powinno zostać rozważone. Nie będzie to miało znaczenia przy pracy 5 dni w tygodniu po 8 godzin każdego dnia. Natomiast duże znaczenie wybór ten będzie miał np. przy równoważnym systemie czasu pracy, kiedy pracownik jednego dnia może pracować np. 6 godzin, a innego 12. Wówczas wzięcie dnia wolnego w dniu, w którym zgodnie z harmonogramem czasu pracy pracownik wykonuje pracę przez 6 dni będzie mniej korzystane. W takiej sytuacji najwięcej godzin zwolnienia pracownik otrzyma, gdy poprosi o dni wolne, kiedy ma w grafiku 12 godzin pracy. 2 dni wolnego w przeliczeniu na godziny to 24 godziny zwolnienia. Gdyby wziął wolne w 6-godzinnych dniach pracy, otrzymałby tylko 12 godzin zwolnienia. Różnica jest więc ogromna.

2 dni opieki a niepełny etat

Co jest bardziej korzystne na niepełnym etacie? Przy niepełnym etacie zwolnienie na opiekę nad dzieckiem również wynosi 2 dni w roku kalendarzowym, ale liczbę godzin ustala się proporcjonalnie do wymiaru etatu. Zasadą jest, że niepełną godzinę zwolnienia należy zaokrąglać w górę do pełnej godziny.

Polecamy: Kodeks pracy 2025. Praktyczny komentarz z przykładami