Kiedy pracownik ponosi odpowiedzialność materialną?

Odpowiedzialność materialna pracownika - Kodeks pracy

Pracownik, który wskutek niewykonania lub nienależytego wykonania obowiązków pracowniczych ze swej winy wyrządził pracodawcy szkodę, ponosi odpowiedzialność materialną według zasad określonych w przepisach Kodeksu pracy. Kodeks pracy przewiduje dwa rodzaje odpowiedzialności pracowników za szkodę wyrządzoną pracodawcy podczas wykonywania obowiązków pracowniczych:

Autopromocja

• odpowiedzialność materialną na zasadach ogólnych, tj. odpowiedzialność powszechną obejmującą wszystkich pracowników,
• odpowiedzialność za mienie powierzone, która powstaje wówczas, gdy pracownikowi w ramach dodatkowej umowy powierzono mienie pracodawcy.

Odpowiedzialność materialna pracownika - kiedy?

Odpowiedzialność materialna na zasadach ogólnych powstaje z chwilą nawiązania stosunku pracy. Dla jej powstania nie ma potrzeby zawierania dodatkowej umowy z pracownikiem.

Przesłankami odpowiedzialności materialnej pracownika na zasadach ogólnych są:

• naruszenie obowiązków pracowniczych,
• wina pracownika,
• wyrządzenie szkody pracodawcy,
• związek przyczynowy między zawinionym naruszeniem obowiązków pracowniczych a szkodą.

Pracownik ponosi materialną odpowiedzialność za szkodę wyrządzoną pracodawcy na zasadzie winy. Na pracodawcy spoczywa obowiązek udowodnienia zarówno szkody, jak i winy pracownika. Pracodawca powinien również wykazać okoliczności uzasadniające odpowiedzialność pracownika oraz wysokość powstałej szkody. Pracownik ponosi odpowiedzialność materialną za szkodę wyrządzoną pracodawcy wówczas, gdy powstała ona wskutek zawinionego niewykonania lub nienależytego wykonania obowiązków pracowniczych. Oznacza to, że pracownik, który dołożył wymaganej staranności do wykonania swego obowiązku, a mimo to naraził pracodawcę na szkodę, nie będzie za tę szkodę ponosił odpowiedzialności.

Autopromocja

Sygnaliści w firmie. Przewodnik dla pracodawcy

Sprawdź

Do jakiej wysokości pracownik pokrywa wyrządzoną szkodę?

Zakres odpowiedzialności materialnej pracownika za nienależyte wykonywanie obowiązków pracowniczych zależy od rodzaju jego winy. Pracownik, który wyrządził pracodawcy szkodę wskutek nieumyślnego niewykonania lub nienależytego wykonania obowiązków, ponosi odpowiedzialność w ograniczonej wysokości. Odszkodowanie ustala się w wysokości wyrządzonej szkody, jednak nie może ono przewyższać kwoty trzymiesięcznego wynagrodzenia przysługującego pracownikowi w dniu wyrządzenia szkody.

Jeżeli pracownik umyślnie wyrządził szkodę, zobowiązany jest do jej naprawienia w pełnej wysokości, czyli wyrównać pracodawcy nie tylko rzeczywistą stratę, ale i utracone przez niego korzyści.

Odpowiedzialność pracownika za mienie powierzone przez pracodawcę

Przesłanką powstania odpowiedzialności za mienie powierzone jest wystąpienie szkody w mieniu oraz powierzenie go pracownikowi przez pracodawcę z obowiązkiem zwrotu lub wyliczenia się. Prawidłowe powierzenie mienia polega na jego wydaniu. Powierzenie mienia może mieć różne formy, np. może nastąpić na podstawie inwentaryzacji zdawczo-odbiorczej, poprzez odbiór przez pracownika rzeczy za pokwitowaniem, czy poprzez spis z natury. Zgoda pracownika na powierzenie mienia zawarta jest na ogół w umowie o pracę albo w odrębnej umowie o odpowiedzialności materialnej za powierzone mienie.

Autopromocja

Webinarium: Rozliczanie czasu pracy w praktyce: podróż służbowa, bankiet, szkolenie

Termin: 13 maja 2024 r.

Sprawdź

Do jakiej wysokości pracownik odpowiada za szkodę w mieniu powierzonym?

Za szkodę w mieniu powierzonym pracownik odpowiada w pełnej wysokości niezależnie od tego, czy szkoda powstała z winy umyślnej, czy też nieumyślnej. Przez odpowiedzialność w pełnej wysokości, rozumie się odpowiedzialność w granicach rzeczywistej straty i utraconych korzyści pracodawcy.

Odpowiedzialność materialną pracownika obrazuje poniższa tabelka:

Autopromocja

Zbiegi tytułów do ubezpieczeń społecznych

Sprawdź

Szczegółowych informacji w tym zakresie udziela Państwowa Inspekcja Pracy.

Źródło:

Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy

www.pip.gov.pl