Gdy odchodzą specjaliści - dlaczego warto rozmawiać ze zwalniającym się pracownikiem*

Exit interview jest zazwyczaj spotkaniem przynajmniej jednego przedstawiciela działu HR oraz pracownika rezygnującego z pracy. Rezygnacja jest zwykle dobrowolną decyzją pracownika (a nie na przykład zwolnieniem dyscyplinarnym czy redukcją zatrudnienia). Mimo że niektórzy eksperci HRM [ang. Human Resources Management - zarządzanie zasobami ludzkimi - przyp. red.] uważają, że pracownik w czasie exit interview jest mało zmotywowany do dzielenia się wiedzą i jakość informacji pozyskanych w czasie takiej rozmowy jest niska, to jednak exit interview

pozwala poznać nie tylko przyczynę odejścia pracownika, ale również daje możliwość podsumowania całokształtu współpracy oraz zidentyfikowania obszaru zmian.

Nieocenione exit interview

Dzięki exit interview (zwanym także kwestionariuszem wyjściowym) pracodawca nie tylko poznaje opinię odchodzącego pracownika dotyczącą jakości i satysfakcji z pracy, ale również może pozyskać wiedzę na temat nowych tendencji rynkowych, które mógł zauważyć pracownik, kontaktów osobistych (wiedza typu know-who), umiejętności wykonywania pracy (know-how), faktów (know-what), zasad postępowania i reguł, których przestrzegał pracownik (know-why), momentów podejmowania danych decyzji (know-when) oraz wiedzę typu know-where - o przestrzeni, lokalizacjach geograficznych, ważną np. w branży budowlanej (lokalizacja miejsc na nowe inwestycje), handlowej (lokalizacja punktu sprzedaży).

Istnieją też korzyści ukryte dla pracodawcy. Exit interview zmniejsza prawdopodobieństwo konfliktu na drodze sądowej z byłym pracownikiem oraz ryzyko utraty własności intelektualnej. Pracodawca może w ten sposób poprawić swój wizerunek na rynku pracy lub zmniejszyć negatywne wrażenia po odchodzącym pracowniku. Ma również możliwość zatrudnienia następcy rekomendowanego przez odchodzącego pracownika oraz wykorzystania znajomości z pracownikiem do utrzymywania z nim kontaktów biznesowych w nowym miejscu zatrudnienia.

Pracownik przystępujący do exit interview powinien zastanowić się, czy udział w nim przynosi mu jakiekolwiek korzyści, rozważyć, czy pracodawcę faktycznie interesuje poznanie jego opinii, czy może chodzi o wyjawienie rzeczywistych powodów, których nie musi ujawniać (istotny jest moment, kiedy pracodawca chce poznać opinię pracownika). Ważne jest, czy wywiad jest anonimowy, czy też odchodzący pracownik musi podpisać protokół oraz czy w jakikolwiek sposób może zostać naruszona prywatność pracownika. Warto, by pracownik wziął pod uwagę też to, czy udział w exit interview nie pogorszy jego reputacji lub nie zepsuje stosunków z byłym pracodawcą i czy przypadkiem sprawa nie skończy się na drodze sądowej. Powinien wiedzieć, że ma prawo odmówić udziału w exit interview, lecz jego odmowa może skutkować wydaniem mniej korzystnych referencji.