Kiedy należy przeprowadzić kontrolne badania lekarskie pracowników?

• Jakim profilaktycznym badaniom lekarskim podlegają pracownicy?
• Badania lekarskie a wynagrodzenie
• Kiedy należy przeprowadzić kontrolne badania lekarskie pracowników?
• Czy na urlopie wypoczynkowym można zrobić badania kontrolne? Czy pracownik bez badań kontrolnych może iść na urlop?
• Kto wystawia skierowanie na badania kontrolne?
• Brak badań kontrolnych a wypadek przy pracy
• Kto ponosi koszty badań profilaktycznych?

Jakim profilaktycznym badaniom lekarskim podlegają pracownicy?

Zgodnie z art. 229 § 4 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks Pracy (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 1465) pracodawca nie może dopuścić do pracy pracownika bez aktualnego orzeczenia lekarskiego stwierdzającego brak przeciwwskazań do pracy na określonym stanowisku.

Autopromocja

Pracownicy podlegają takim profilaktycznym badaniom lekarskim:

• Badania wstępne - przeprowadzane są w momencie przyjęcia pracownika do pracy. Tym badaniom podlegają zatem osoby przyjmowane do pracy jak i pracownicy młodociani przenoszeni na inne stanowiska pracy i inni pracownicy przenoszeni na stanowiska pracy, na których występują czynniki szkodliwe dla zdrowia lub warunki uciążliwe.
• Badania okresowe - wykonywane są w trakcie zatrudnienia, w terminach wyznaczonych przez lekarza.
• Badania kontrolne - podlega im każdy pracownik po chorobie trwającej dłużej niż 30 dni (bez znaczenia jest przyczyna niezdolności do pracy).

Co ważne, młodociany podlega wszystkim powyższym badaniom, a zatem wstępnym badaniom lekarskim przed przyjęciem do pracy oraz badaniom okresowym i kontrolnym w czasie zatrudnienia.

Badania lekarskie a wynagrodzenie

Za czas niewykonywania pracy w związku z przeprowadzanymi badaniami pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia, a w razie przejazdu na te badania do innej miejscowości przysługują mu należności na pokrycie kosztów przejazdu według zasad obowiązujących przy podróżach służbowych.

Autopromocja

Monitor Bezpieczeństwa
i Higieny Pracy
Wydanie cyfrowe

Sprawdź

Kiedy należy przeprowadzić kontrolne badania lekarskie pracowników?

Badania kontrolne należy przeprowadzić przed dopuszczeniem do pracy pracownika, który z powodu choroby przebywał na zwolnieniu lekarskim powyżej 30 dni. Głównym celem tych badań jest ustalenie zdolności do pracownika do wykonywania pracy na dotychczas zajmowanym stanowisku pracy.

Czy na urlopie wypoczynkowym można zrobić badania kontrolne? Czy pracownik bez badań kontrolnych może iść na urlop?

Jak trafnie wskazuje Sąd Najwyższy w wyroku z 7 sierpnia 2013 r., sygn. SNO 16/13 z treści KP nie można wywodzić obowiązku przedstawienia zaświadczenia o przeprowadzonym kontrolnym badaniu lekarskim przez pracownika rozpoczynającego urlop wypoczynkowy po zakończeniu okresu niezdolności do pracy trwającej dłużej niż 30 dni. Obowiązek pracodawcy skierowania pracownika na badania wynikający z tej normy prawnej wiąże się z kwestią BHP. Dopuszczenie do wykonywania pracy pracownika po długiej chorobie bez potwierdzenia zachowania zdolności do pracy byłoby obciążone ryzykiem z punktu widzenia bezpiecznego wykonywania pracy. Odnosi się to zatem do sytuacji, w której po okresie choroby pracownik ma faktycznie świadczyć pracę. W takich wypadkach dopuszczenie do pracy powinno poprzedzić badanie lekarskie. Natomiast, w sytuacji gdy bezpośrednio po zakończeniu zwolnienia chorobowego pracownik rozpoczyna urlop wypoczynkowy, o żadnym zagrożeniu dla bezpieczeństwa pracy nie może być mowy. W takim razie nieprzeprowadzenie kontrolnych badań lekarskich nie pozostaje w sprzeczności z istotą urlopu wypoczynkowego.

Kto wystawia skierowanie na badania kontrolne?

Skierowanie na kontrolne badania wystawia pracodawca. Trzeba jednak mieć na uwadze, że pracownik stawiający się do pracy w związku z ustaniem przyczyny nieobecności nie ma obowiązku dostarczenia orzeczenia lekarskiego o zdolności do pracy, o którym mowa w KP. Jeżeli pracownik stawi się do pracy i zgłosi gotowość jej wykonywania, obowiązek skierowania go na kontrolne badania lekarskie spoczywa na pracodawcy. Niemniej jednak dopuszczenie pracownika do pracy bez przeprowadzenia badań kontrolnych może mieć dla pracodawcy bardzo daleko idące konsekwencje. 

Brak badań kontrolnych a wypadek przy pracy

W związku z ustanowionym w KP zakazem dopuszczenia pracownika do pracy bez aktualnego orzeczenia lekarskiego jako zewnętrzną przyczynę wypadku można więc także potraktować dopuszczenie do pracy bez przeprowadzenia badań kontrolnych lub na podstawie nieaktualnego zaświadczenia albo w przypadku oczywistej błędności tego orzeczenia, czyli możliwości potraktowania go w taki sposób, jakby nie istniało. Dopuszczenie do pracy w takich warunkach wiąże się przyczynowo z zaistniałym wypadkiem, ponieważ pracownik nie ma wówczas właściwej ochrony przed szkodliwymi przy stanie jego zdrowia warunkami pracy i wykonuje pracę, która sama w sobie stanowi dla niego zagrożenie takiego samego rodzaju, jak zadziałanie szczególnych czynników, które orzecznictwo uznaje za zewnętrzne przyczyny wypadku – pod warunkiem jednak, że pracodawca ma świadomość takiej sytuacji.

Kto ponosi koszty badań profilaktycznych?

Koszty badań profilaktycznych (wstępnych, okresowych, kontrolnych) ponosi w całości pracodawca.

Autopromocja

BHP w firmie. Obowiązki pracodawców

Sprawdź